Ba văn bản ấy có gì giống nhau và khác nhau

(4) Từ bảng trên, hãy cho biết kiểu văn bản và hình thức thể hiện, thể loại tác phẩm văn học cổ gì giống nhau và khác nhau.

- Hãy kể tên các thể loại văn học đã học, ghi lên bảng.

- Mỗi thể loại ấy đã sử dụng các phương thức biểu đạt nào?

- Tác phẩm văn học như thơ, truyện, kịch có khi nào sử dụng yếu tố nghị luận không? Cho ví dụ và cho biết yếu tố nghị luận đó có đặc điểm gì?


 - Thơ, truyện dài kì, kí, tiểu thuyết chương hồi, truyện ngắn, ca dao, dân ca, câu đố, phóng sự, kịch, …

- Mỗi thể loại riêng có một phương thức biểu đạt nhất định, phù hợp với đặc điểm.

Ví dụ :

  • Truyện ngắn : Phương thức biểu đạt là tự sự ( kể lại các sự việc)…
  • Thơ : Phương thức chủ yếu là biểu cảm.

Tuy nhiên, trong các thể loại ấy, có thể kết hợp các phương thức biểu đạt khác nhau để tăng hiệu quả.

- Tác phẩm văn học như thơ, truyện, kịch đôi khi cũng có sử dụng các yếu tố nghị luận, chẳng hạn như bài thơ:                                     

QUÁN HÀNG PHÙ THUỶ Một phù thuỷ Mở quán hàng nho nhỏ Mời vào đây Ai muốn mua gì cũng có! Tôi là khách đầu tiên Từ bên trong Phù thuỷ ló ra nhìn: Anh muốn gì ? Tôi muốn mua tình yêu, Mua hạnh phúc, sự bình yên, tình bạn… Hàng chúng tôi chỉ bán cây non Còn quả chín, anh phải trồng, không bán!

(K. Badjadjo Pradip - Thái Bá Tân dịch)

Yếu tố nghị luận làm cho thơ thêm phần sâu sắc, giàu tính triết lí, gợi cho người đọc suy tư...

4. Tìm hiểu chung về văn bản hành chính.

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi nêu ở dưới:

a. Khi nào thì người ta viết các văn bản thông báo, đề nghị và báo cáo?

b. Mỗi văn bản viết ra nhằm mục đích gì?

c. Ba văn bản trên có gì giống và khác nhau? Hình thức trình bày của ba văn bản này có gì khác so với các văn bản truyện thơ đã học? 

d. Ba văn bản trên được gọi là văn bản hành chính (hoặc văn bản hành chính-công vụ). Vậy theo em, văn bản hành chính có đặc điểm gì về mục đích, nội dung và hình thức trình bày?

e) Trong văn bản hành chính có những mục nào nhất thiết phải ghi rõ?


a. Khi cần truyền đạt một vấn đề quan trọng nào đó xuống cấp thấp hơn, họãc muốn cho nhiều người biết thì dùng văn bản thông báo.

Khi cần đề đạt một nguyện vọng chính đáng nào đó của cá nhân hay tập thể đối với cơ quan hoặc cá nhân có thẩm quyền giải quyết thì người ta dùng vãn bản đề nghị.

Viết báo cáo khi: cần thông báo một vấn đề gì đó lên cấp cao hơn thì người ta dùng văn bản báo cáo.

b. Mục đích của các loại văn bản trên:

  • Thông báo: phô biến một nội dung nào đó. -
  • Văn bản đề nghị: đề xuất nguyện vọng, ý kiến nào đó.
  • Báo cáo: tổng kết, nêu lên những gì đã làm để cấp trên biết.

c. Giống nhau: trình bày theo một số mục nhất định (theo mẫu đã quy định sẵn)

Khác nhau: về mục đích, nơi gửi và nội dung cụ thể được trình bày trong mỗi văn bản.

=>  Hình thức trình bày, ba văn bản trên khác so với các tác phẩm thơ văn ở chỗ: các tác phẩm thơ văn dùng hư cấu và tưởng tượng của các tác giả, vì vậy nó thường mang phong cách riêng của từng người, và ngôn ngữ cũng mang tính hình tượng cao. Còn văn bản hành chính thì phải rò ràng, chính xác, thống nhất theo khuôn mẩu, tuân theo số mục nhất định và không được viết theo sự hư câu, tưởng tượng.

d. Văn bản hành chính là loại văn bản thường dùng để truyền đạt những nội dung và yêu cầu nào đó từ cấp trên xuống hoặc bày tỏ những ý kiến, nguyện vọng của cá nhân hay tập thể tới các cơ quan và người có quyền hạn để giải quyết.

e. Loại văn bản này thường được trình bày theo một số mục nhất định (gọi là mẫu), trong đó nhất thiết phải ghi rõ:

  • Quốc hiệu và tiêu ngữ;
  • Địa điểm và ngày tháng làm văn bản;
  • Tên văn bản.
  • Họ tên, chức vụ của người nhận hay tên cơ quan nhận văn bản
  • Họ tên, chức vụ của người gửi hay tên cơ quan, tập thể gửi văn bản
  • Nội dung thông báo, đề nghị , báo cáo;
  • Chữ kí và họ tên người gửi văn bản.

Phần I

Video hướng dẫn giải

THẾ NÀO LÀ VĂN BẢN HÀNH CHÍNH?

1. Đọc các văn bản (tr.-107-109 SGK Ngữ văn 7 tập 2)

2. Trả lời câu hỏi

a) Khi nào thì người ta viết các văn bản thông báo, đề nghị và báo cáo?

b) Mỗi văn bản nhằm mục đích gì?

c) Ba văn bản ấy có gì giống nhau và khác nhau? Hình thức trình bày của ba văn bản này có gì khác với các văn bản truyện và thơ mà em đã học?

d) Em còn thấy loại văn bản nào tương tự như ba văn bản trên không?

Trả lời: 

a) Đây chính là việc tìm hiểu và nêu lên các tình huống cần phải viết các bài văn bản.

- Khi cần truyền đạt từ cấp trên xuống cấp dưới hoặc cho nhiều người biết một vấn đề gì đó (thường là rất quan trọng) người ta dùng Thông báo.

- Khi cần đề đạt một nguyện vọng chính đáng nào đó của cá nhân hay tập thể đối với cơ quan hay cá nhân có thẩm quyền giải quyết thì người ta dùng văn bản Đề nghị (kiến nghị).

- Khi cần thông báo một vấn đề gì đó từ cấp dưới lên cấp trên thì người ta dùng văn bản Báo cáo.

b) Mục đích của các loại văn bản trên:

- Thông báo nhằm phổ biến một nội dung.

- Đề nghị nhằm đề xuất một nguyện vọng, ý kiến.

- Báo cáo nhằm tổng kết nêu lên những gì đã thể hiện cho cấp trên biết.

c) Ba văn bản này:

- Giống nhau ở hình thức trình bày, theo mẫu quy định nhưng chúng khác nhau về mục đích và những nội dung cụ thể được trình bày trong mỗi văn bản.

- Chúng khác với các tác phẩm văn thơ vốn dùng hư cấu tưởng tượng để xây dựng hình tượng. Đây là những kiểu văn bản báo sự vụ, hành chính.

d) Những văn bản viết theo mẫu có thể so sánh tương tự với ba loại văn bản trên là: Biên bản, Sơ yếu lí lịch, Giấy khai sinh, Hợp đồng...

3. Ba văn bản (tr.-107-109 SGK Ngữ văn 7 tập 2), người ta gọi là văn bản hành chính (hoặc văn bản hành chính - công vụ). Từ việc trả lời các câu hỏi trên, em hãy rút ra đặc điểm của văn bản hành chính: mục đích, nội dung, hình thức trình bày,...

Trả lời: 

Văn bản hành chính là loại văn bản thường xuyên truyền đạt những nội dung và yêu cầu nào đó từ cấp trên xuống, hoặc bày tỏ ý kiến cá nhân, tập thể lên cơ quan có thẩm quyền.

- Văn bản hành chính cần đảm bảo:

+ Quốc hiệu và tiêu ngữ

+ Địa điểm ngày tháng làm văn bản

+ Họ tên chức vụ, cơ quan, tập thể

+ Nội dung thông báo, đề nghị, báo cáo

+ Chữ kí

Giải câu 1, 2, 3 trang 88 Sách bài tập (SBT) Ngữ Văn 7 tập 2. Hãy nêu lên bốn tình huống đòi hỏi phải viết các loại văn bản hành chính sau đây : đơn, thông báo, đề nghị và báo cáo. Chú ý nêu lên các tình huống gần gũi trong cuộc sống của em, gia đình và nhà trường.

Bài tập

1.  Từ lớp 1 đến lớp 7, em đã được học những loại văn bản hành chính nào ? Sau khi đã học bài Tìm hiểu chung về văn bản hành chính, hãy trả lời các câu hỏi sau :

a)  Khi nào thì người ta viết các văn bản thông báo, đề nghị (kiến nghị) và báo cáo ?

b)  Mỗi loại văn bản trên nhằm mục đích gì ?

c)  Ba loại văn bản ấy có gì giống nhau và khác nhau ? Hình thức trình bày của ba loại văn bản này có gì khác với các văn bản truyện và thơ mà em đã học ?

2.  Hãy nêu lên bốn tình huống đòi hỏi phải viết các loại văn bản hành chính sau đây : đơn, thông báo, đề nghị và báo cáo. Chú ý nêu lên các tình huống gần gũi trong cuộc sống của em, gia đình và nhà trường.

3.  Trong các tình huống sau đây, tình huống nào người ta sẽ phải viết loại văn bản hành chính ? Tên mỗi loại văn bản ứng với mỗi trường hợp đó là gì ?

a)  Vào thứ năm tuần tới có một buổi biểu diễn văn nghệ. Sự kiện ấy cần phải cho mọi người biết.

b)  Bị ốm không đi tham quan được, bạn em rất muốn được biết về buổi tham quan ấy.

c)  Những nấm mồ liệt sĩ vô danh làm em hết sức xúc động và em muốn ghi lại những cảm xúc đó.

d)  Hôm qua đi học về chẳng may gặp mưa, hôm nay em bị sốt, không thể đến lớp được, em muốn xin phép cô chủ nhiệm nghỉ học một buổi.

e)  Có một địa danh rất nổi tiếng ở gần trường, cả lớp đều muốn thầy (cô giáo) chủ nhiệm tổ chức cho đi tham quan.

g)  Chuẩn bị cho việc tổng kết năm học, Ban Giám hiệu nhà trường muốn biết tình hình của lớp em trong năm học vừa qua.

Gợi ý làm bài

1.  Những loại văn bản hành chính đã học từ lớp 1 đến lớp 7 như : đơn và tờ khai theo mẫu; giấy mời biên bản, đơn không theo mẫu thông báo,…

a)  Khi nào thì người ta viết các văn bản thông báo, đề nghị và báo cáo ?

-  Khi cần truyền đạt một vấn đề gì đó (thường là quan trọng) xuống cấp thấp hơn hoặc muốn cho nhiều người biết thì người ta dùng văn bản thông báo.

-  Khi cần đề đạt một nguyện vọng chính đáng nào đó của cá nhân hay tập thể đối với cơ quan (hoặc cá nhân) có thẩm quyền giải quyết thì người ta dùng văn bản đề nghị (kiến nghị).

-  Khi cần phải thông báo một vấn đề gì đó lên cấp cao hơn thì người ta dùng văn bản báo cáo.

b)  Mục đích của mỗi loại văn bản :

-  Thông báo nhằm phổ biến một nội dung.

-  Đề nghị (kiến nghị) nhằm đề xuất một nguyện vọng, ý kiến.

-  Báo cáo nhằm tổng kết, nêu lên những gì đã làm để cấp trên được biết.

c)  Sự giống và khác nhau giữa ba loại văn bản và sự khác nhau giữa chúng với các văn bản nghệ thuật (truyện và thơ) :

-  Ba loại văn bản trên có điểm giống nhau ở chỗ hình thức trình bày đều theo một số mục nhất định (theo mẫu) ; nhưng chúng khác nhau về mục đích và những nội dung cụ thể được trình bày trong mỗi văn bản.

-  Các loại văn bản trên khác các tác phẩm thơ, văn trước hết là : thơ, văn dùng biện pháp hư cấu, tưởng tượng, còn các văn bản hành chính không phải hư cấu, tưởng tượng. Ngôn ngữ thơ, văn được viết theo phong cách ngôn ngữ nghệ thuật, còn ngôn ngữ các văn bản trên là ngôn ngữ hành chính.

2.  Bốn tình huống đòi hỏi phải viết đơn, thông báo, đề nghị và báo cáo, có thể nêu như sau :

-  Chẳng may em bị mất giấy khai sinh, cần phải xin lại. (Cần phải viết đơn.)

-  Lớp chuẩn bị quyên góp ủng hộ cho các bạn HS vùng bị lũ lụt. (Cần phải viết văn bản thông báo.)

-  Lớp rất muốn mời một nhà văn, nhà thơ về nói chuyện, cần đề nghị với cô giáo chủ nhiệm. (Cần phải viết văn bản đề nghị.)

-  Ban Giám hiệu cần biết kết quả đợt phát động thi đua mừng ngày sinh của Bác, ngày 19 - 5. (Cần phải viết văn bản báo cáo.)

3.  Trước hết cần xác định các tình huống phải viết văn bản hành chính, sau đó từ những tình huống cụ thể để nêu lên tên các văn bản tương ứng.

   Các tình huống đã nêu trong bài tập cần phải viết văn bản hành chính là :

   a) Viết thông báo.

   d) Viết đơn xin nghỉ học.

   e) Viết giấy đề nghị được đi tham quan.

   g) Viết văn bản báo cáo.

   Hai trường hợp không phải dùng văn bản hành chính là :

   b)  Bị ốm không đi tham quan được, bạn em rất muôn được biết về buổi tham quan ấy.

   c)  Những nấm mồ liệt sĩ vô danh làm em hết sức xúc động, em muốn ghi lại . những cảm xúc đó.

   Em thử suy nghĩ và trao đổi thêm với bạn, tại sao hai trường hợp này lại không phải dùng văn bản hành chính.

Sachbaitap.com

Báo lỗi - Góp ý

Xem lời giải SGK - Soạn văn 7 - Xem ngay

>> Học trực tuyến lớp 7 trên Tuyensinh247.com cam kết giúp học sinh lớp 7 học tốt, hoàn trả học phí nếu học không hiệu quả.

Ba văn bản ấy có gì giống nhau và khác nhau
Ba văn bản ấy có gì giống nhau và khác nhau
Ba văn bản ấy có gì giống nhau và khác nhau
Ba văn bản ấy có gì giống nhau và khác nhau
Ba văn bản ấy có gì giống nhau và khác nhau
Ba văn bản ấy có gì giống nhau và khác nhau