Băng lãnh là gì

Bang hoặc tiểu bang (tiếng Anh: federated state nhưng state được dùng thường xuyên hơn) là một cộng đồng lãnh thổ có hiến pháp riêng và hình thành nên một phần của một liên bang.[1] Những bang như thế khác biệt với các quốc gia có chủ quyền (sovereign state) ở chỗ các bang đã chuyển nhượng một phần chủ quyền của mình cho một chính phủ liên bang.[2] Một bang nắm giữ thẩm quyền hành chính trên một lãnh thổ địa lý nhất định và là một thể thức chính quyền vùng.

Trong một số trường hợp, liên bang được tạo ra từ một liên minh gồm những thực thể chính trị, có thể là độc lập hay là lãnh thổ phụ thuộc của một thực thể có chủ quyền khác (thông thường nhất là một cường quốc thực dân). Trong những trường hợp khác, các bang từ từ được tạo ra bởi một chính phủ nhất thể theo hướng phân quyền để tạo điều kiện cho việc lập ra hiến pháp liên bang. Một khi hiến pháp liên bang được hình thành thì những luật lệ chi phối quan hệ giữa quyền lực vùng và quyền lực liên bang sẽ trở thành một phần của luật quốc nội.

Tại các quốc gia có hiến pháp liên bang, chủ quyền được chia sẻ giữa chính phủ liên bang và chính quyền bang. Các bang này tự trị một phần và thường thường được hưởng một cấp độ tự trị đáng kể. Trong đa số trường hợp, bên trong lãnh thổ riêng của mình, quyền và quyền lực hành chính của một bang không bị chính phủ liên bang lật ngược hay phủ quyết. Tuy nhiên, các luật lệ chi phối quan hệ giữa quyền lực vùng và liên bang có thể được tu chính qua hiến pháp liên bang hay hiến pháp bang.

"Các đơn vị liên bang" trong bảng dưới đây có quyền lực chính quyền gắn liền trong hệ thống hiến pháp liên bang trong khi đó "các đơn vị khác" được chính phủ liên bang trao cho quyền lực hay được chính phủ liên bang điều hành trực tiếp.

Liên bang Các đơn vị liên bang Các đơn vị khác
  Argentina [3] 23 tỉnh:

Tỉnh Buenos Aires
Tỉnh Catamarca
Tỉnh Chaco
Tỉnh Chubut
Tỉnh Córdoba
Tỉnh Corrientes
Tỉnh Entre Ríos
Tỉnh Formosa
Tỉnh Jujuy
Tỉnh La Pampa
Tỉnh La Rioja
Tỉnh Mendoza
Tỉnh Misiones
Tỉnh Neuquén
Tỉnh Río Negro
Tỉnh Salta
Tỉnh San Juan
Tỉnh San Luis
Tỉnh Santa Cruz
Tỉnh Santa Fe
Tỉnh Santiago del Estero
Tỉnh Tierra del Fuego
Tỉnh Tucumán

1 thành phố tự trị:
Buenos Aires
  Úc [4] 6 bang:

New South Wales
Queensland
Nam Úc
Tasmania
Victoria
Tây Úc

10 lãnh thổ:
Lãnh thổ Thủ đô Úc
Lãnh thổ Vịnh Jervis
Lãnh thổ Bắc Úc
Đảo Christmas
Quần đảo Cocos (Keeling)
Đảo Norfolk [5]
Quần đảo Ashmore và Cartier
Lãnh thổ châu Nam Cực thuộc Úc
Quần đảo Biển Coral
Đảo Heard và quần đảo McDonald
  Áo [6] 9 bang:

Viên
Hạ Áo
Thượng Áo
Styria
Tyrol
Carinthia
Salzburg
Vorarlberg
Burgenland

  Bỉ [7] 3 vùng:
Flanders
Wallonia
Vùng thủ đô Brussels
  Bosna và Hercegovina 2 thực thể: [5]
Cộng hòa Srpska
Liên bang Bosna và Hercegovina
1 khu tự trị:
Brčko(chính thức là khu vực quản lý chung của cả hai thực thể)
Liên bang Bosna và Hercegovina tự nó là một liên bang có 10 tổng:
Una-Sana • Posavina • Tuzla • Zenica-Doboj • Bosnian Podrinje • Central Bosnia • Herzegovina-Neretva • Tây Herzegovina • Sarajevo • Tây Bosnia
  Brasil [8] 26 bang:

  Acre
  Amapá
  Amazonas
  Pará
  Rondônia
  Roraima
  Tocantins
  Alagoas
  Bahia
  Ceará
  Maranhão
  Paraíba
  Pernambuco
  Piauí
  Rio Grande do Norte
  Sergipe
  Goiás
  Mato Grosso
  Mato Grosso do Sul
  Espírito Santo
  Minas Gerais
  Rio de Janeiro
  São Paulo
  Paraná
  Rio Grande do Sul
  Santa Catarina

1 quận liên bang:
Quận liên bang Brasília[Các bang 1]
5.564 khu tự quản[9]
  Canada [10] 10 tỉnh bang:

Alberta
British Columbia
Manitoba
New Brunswick
Newfoundland và Labrador
Nova Scotia
Ontario
đảo Prince Edward
Quebec
Saskatchewan

3 lãnh thổ:
tây bắc Territories
Nunavut
Yukon
  Comoros 3 đảo: [5]
Anjouan
Grande Comore
Mohéli
  Ethiopia [11] 9 vùng:
Afar • Amhara • Benishangul-Gumuz • Gambela • Harari • Oromiya • Somali • Vùng Các dân tộc Phương Nam • Tigray
2 thành phố đặc quyền:
Addis Ababa • Dire Dawa
  Đức [12] 16 bang:

Baden-Württemberg
Bayern
Berlin
Brandenburg
Bremen
Hamburg
Hessen
Mecklenburg-Vorpommern
Niedersachsen
Nordrhein-Westfalen
Rheinland-Pfalz
Saarland
Sachsen
Sachsen-Anhalt
Schleswig-Holstein
Thüringen

  Ấn Độ [13] 28 bang:
Andhra Pradesh • Arunachal Pradesh • Assam • Bihar • Chhattisgarh • Goa • Gujarat • Haryana • Himachal Pradesh • Jammu và Kashmir • Jharkhand • Karnataka • Kerala • Madhya Pradesh • Maharashtra • Manipur • Meghalaya • Mizoram • Nagaland • Orissa • Punjab • Rajasthan • Sikkim • Tamil Nadu • Tripura • Uttar Pradesh • Uttarakhand • Tây Bengal
7 lãnh thổ liên bang:
Quần đảo Andaman và Nicobar • Chandigarh • Dadra và Nagar Haveli • Daman và Diu • Lakshadweep • Lãnh thổ Thủ đô Quốc gia • Puducherry
  Iraq [14] 18 tỉnh:
Baghdad • Salāh ad-Dīn • Diyālā • Wāsit • Maysān • Al-Basrah • Dhī Qār • Al-Muthannā • Al-Qādisiyyah • Bābil • Karbalā' • An-Najaf • Al-Anbar • Nīnawā • Duhok • Arbīl • Kirkuk (hoặc At-Ta'mim) • As-Sulaymāniyyah
Vùng tự trị:
  Iraqi Kurdistan [5]
(Vùng này chồng lấn khu vực của các tỉnh)
  Malaysia [15] 13 bang:

Johor
Kedah
Kelantan
Malacca
Negeri Sembilan
Pahang
Penang
Perak
Perlis
Sabah
Sarawak
Selangor
Terengganu

3 lãnh thổ liên bang:
Putrajaya
Kuala Lumpur
Labuan
  México [16] 31 bang:

Aguascalientes
Baja California
Baja California Sur
Campeche
Chiapas
Chihuahua
Coahuila
Colima
Durango
Guanajuato
Guerrero
Hidalgo
Jalisco
México State
Michoacán
Morelos
Nayarit
Nuevo León
Oaxaca
Puebla
Querétaro
Quintana Roo
San Luis Potosí
Sinaloa
Sonora
Tabasco
Tamaulipas
Tlaxcala
Veracruz
Yucatán
Zacatecas

1 đặc khu liên bang:
Đặc khu liên bang (Ciudad de México)
  Liên bang Micronesia [17] 4 bang:
Chuuk
Kosrae
Pohnpei
Yap
    Nepal 14 vùng:
Bagmati • Bheri • Dhawalagiri • Gandaki • Janakpur • Karnali • Koshi • Lumbini • Mahakali • Mechi • Narayani • Rapti • Sagarmatha • Seti
  Nigeria [18] 36 bang:
Anambra • Enugu • Akwa Ibom • Adamawa • Abia • Bauchi • Bayelsa • Benue • Borno • Cross River • Delta • Ebonyi • Edo • Ekiti • Gombe • Imo • Jigawa • Kaduna • Kano • Katsina • Kebbi • Kogi • Kwara • Lagos • Nasarawa • Bang Niger • Ogun • Ondo • Osun • Oyo • Plateau • Rivers • Sokoto • Taraba • Yobe • Zamfara
1 lãnh thổ liên bang:
Abuja
  Pakistan [19] 4 tỉnh:
Balochistan • Khyber Pakhtunkhwa • Punjab • Sindh
2 khu tự trị: [5]
Azad Kashmir
Gilgit-Baltistan
2 lãnh thổ:
Lãnh thổ Thủ đô Islamabad • Các khu bộ lạc do liên bang quản trị
  Liên bang Nga [20][21] 21 cộng hòa: [5]

Adygea
Altai
Bashkortostan
Buryatia
Chechnya
Chuvashia
Dagestan
Ingushetia
Kabardino-Balkaria
Kalmykia
Karachay-Cherkessia
Karelia
Khakassia
Cộng hòa Komi
Cộng hòa Krym
Mari El
Mordovia
Bắc Ossetia-Alania
Cộng hòa Sakha
Tatarstan
Tuva
Udmurtia

46 tỉnh (oblast):

Amur
Arkhangelsk
Astrakhan
Belgorod
Bryansk
Chelyabinsk
Irkutsk
Ivanovo
Kaliningrad
Kaluga
Kemerovo
Kirov
Kostroma
Kurgan
Kursk
Leningrad
Lipetsk
Magadan
Moskva
Murmansk
Nizhny Novgorod
Novgorod
Novosibirsk
Omsk
Orenburg
Oryol
Penza
Pskov
Rostov
Ryazan
Sakhalin
Samara
Saratov
Smolensk
Sverdlovsk
Tambov
Tomsk
Tver
Tula
Tyumen
Ulyanovsk
Vladimir
Volgograd
Vologda
Voronezh
Yaroslavl

9 khu (krai):

Altai
Kamchatka
Khabarovsk
Krasnodar
Krasnoyarsk
Perm
Primorsky
Stavropol
Zabaykalsky

1 tỉnh (oblast) tự trị: [5]
Oblast Tự trị Do Thái
4 vùng (okrug) tự trị: [5]

Chukotka
Khanty-Mansi
Nenets
Yamalo-Nenets

2 thành phố cấp liên bang:
Moskva
Saint Petersburg
Sevastopol
  Saint Kitts và Nevis 14 quận (từ tiếng Anh parish nghĩa gốc là giáo khu):
Christ Church Nichola Town  • Saint Anne Sandy Point  • Saint George Basseterre  • Saint John Capesterre  • Saint Mary Cayon  • Saint Paul Capesterre  • Saint Peter Basseterre  • Saint đảo Thomas Middle  • Trinity Palmetto Point  • Saint George Gingerland  • Saint James Windward  • Saint John Figtree  • Saint Paul Charlestown  • Saint Thomas Lowland
Bang tự trị:
Nevis
(gồm có 5 quận). [5]
  Sudan [22] 25 bang:
Al Jazirah  • Blue Nile/Central  • Sennar  • White Nile  • North Darfur  • South Darfur  • Tây Darfur  • Lakes  • miền bắc Bahr el Ghazal  • miền tây Bahr el Ghazal  • Warrap  • Central Equatoria  • Eastern Equatoria  • miền tây Equatoria  • Kassala  • Al Qadarif  • Biển Đỏ  • Khartoum  • North Kurdufan  • South Kurdufan  • miền bắc  • River Nile  • Jonglei  • Unity  • Upper Nile
Các vùng tự trị: [5]
Nam Sudan
Vùng chuyển tiếp Darfur
(Các vùng được thành lập bởi một số bang)
  Thụy Sĩ [23] 26 tổng (kanton):

Zürich
Bern
Luzern
Uri
Schwyz
Obwalden
Nidwalden
Glarus
Zug
Fribourg
Solothurn
Basel-Stadt
Basel-Landschaft
Schaffhausen
Appenzell Ausserrhoden
Appenzell Innerrhoden
St. Gallen
Graubünden
Aargau
Thurgau
Ticino
Vaud
Valais
Neuchâtel
Genève
Jura

  Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất [24] 7 tiểu vương quốc:

Abu Dhabi
Ajman
Dubai
Fujairah
Ras al-Khaimah
Sharjah
Umm al-Quwain

  Hoa Kỳ [25] 50 tiểu bang:

Alabama
Alaska
Arizona
Arkansas
California
Colorado
Connecticut
Delaware
Florida
Georgia
Hawaii
Idaho
Illinois
Indiana
Iowa
Kansas
Kentucky
Louisiana
Maine
Maryland
Massachusetts
Michigan
Minnesota
Mississippi
Missouri
Montana
Nebraska
Nevada
New Hampshire
New Jersey
New Mexico
New York
Bắc Carolina
Bắc Dakota
Ohio
Oklahoma
Oregon
Pennsylvania
Rhode Island
Nam Carolina
Nam Dakota
Tennessee
Texas
Utah
Vermont
Virginia
Washington
Tây Virginia
Wisconsin
Wyoming

Các lãnh thổ chưa hợp nhất (chưa sáp nhập vào Hoa Kỳ):
Samoa thuộc Mỹ
Guam
Quần đảo Bắc Mariana
Puerto Rico
Quần đảo Virgin thuộc Mỹ
Đảo Baker  • Đảo Howland  • Đảo Jarvis  • Đảo Johnston  • Đảo đá Kingman  • Đảo Midway  • Đảo Navassa  • Đảo Wake
(Hoa Kỳ cũng có tuyên bố chủ quyền đối với Bãi Bajo Nuevo và Bãi Serranilla).
1 đặc khu liên bang:
Đặc khu Columbia
1 lãnh thổ hợp nhất (sáp nhập):
Đảo Palmyra
Venezuela [26] 23 bang:

Amazonas
Anzoátegui
Apure
Aragua
Barinas
Bolívar
Carabobo
Cojedes
Delta Amacuro
Falcón
Guárico
Lara
Mérida
Miranda
Monagas
Nueva Esparta
Portuguesa
Sucre
Táchira
Trujillo
Vargas
Yaracuy
Zulia

1 đặc khu liên bang:
Đặc khu thủ đô Venezuela
1 lãnh thổ phụ thuộc liên bang:
Các lãnh thổ phụ thuộc liên bang Venezuela
Ghi chú
  1. ^ Thành phố liên bang có một mức độ tự trị bằng với các đơn vị chính khác của liên bang.
  • Danh sách các bang có chủ quyền
  • Danh sách các vùng tự trị theo từng quốc gia
  • Liên bang
  • Quốc gia liên kết

  1. ^ The Australian National Dictionary: Fourth Edition, pg 1395. (2004) Canberra. ISBN 978-0-19-551771-2.
  2. ^ “Constitution of the United States of America: Tenth Amendment, Reserved Powers”. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 3 năm 2007. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2011.
  3. ^ Kate Daniel & Special Broadcasting Service Corporation (2008). SBS World Guide: The Complete Fact File on Every Country, 16th ed. Prahran, Victoria, Australia: Hardie Grant Books. tr. 827. ISBN 978-1-74066-648-0. p26.Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (liên kết)
  4. ^ SBS World Guide 2008, p38
  5. ^ a b c d e f g h i j Khu tự trị
  6. ^ SBS World Guide 2008, p46
  7. ^ SBS World Guide 2008, p74
  8. ^ SBS World Guide 2008, p101
  9. ^ The 1988 Brazilian Constitution treats the municipalities as parts of the Federation and not simply dependent subdivisions of the states.Article 18 Lưu trữ 2011-01-01 tại Wayback Machine
  10. ^ SBS World Guide 2008, p132
  11. ^ SBS World Guide 2008, p239
  12. ^ SBS World Guide 2008, p275
  13. ^ SBS World Guide 2008, p328
  14. ^ SBS World Guide 2008, p346
  15. ^ SBS World Guide 2008, p460
  16. ^ SBS World Guide 2008, p481
  17. ^ SBS World Guide 2008, p486
  18. ^ SBS World Guide 2008, p537
  19. ^ SBS World Guide 2008, p549
  20. ^ SBS World Guide 2008, p600
  21. ^ Federal structure of Russia, Article 65 of Russian Constitution.
  22. ^ SBS World Guide 2008, p687
  23. ^ SBS World Guide 2008, p700
  24. ^ SBS World Guide 2008, p760
  25. ^ SBS World Guide 2008, p774
  26. ^ SBS World Guide 2008, p798

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Bang&oldid=67882036”