Cách dừng xe ô tô

Khởi động, giảm tốc độ và dừng xe là những kỹ thuật quan trọng nhất mà các học viên cần nắm rõ trước tiên khi bắt đầu học lái xe oto. Đây là những kỹ thuật căn bản nhất nhưng lại có nhiều công đoạn đòi hỏi học viên phải thực hành thuần thục để không bị rối trong quá trình lái xe.Để khởi hành và dừng xe đúng kỹ thuật cần biết phối hợp nhịp nhàng giữa bàn đạp ga và bàn đạp ly hợp. Nếu sự phối hợp không tốt thì động cơ dễ bị tắt hoặc bị rung giật khi đó thường những người mới biết lái xe chưa có kinh nghiệm rất dễ lúng túng  dẫn đến tai nạn. Dưới đây là trình tự các bước khởi hành, giảm tốc độ và dừng xe để các bạn tham khảo và nhớ rõ trước khi thực hành lái xe .

Cách dừng xe ô tô

1. Phương pháp khởi hành

Các bạn thực hành theo trình tự các bước sau

-Kiểm tra an toàn xung quanh xe ôtô.

-Đạp ly hợp hết hành trình

-Vào số “1”: vào số chính xác.

-Nhả phanh tay: Khi đèn tắt là phanh tay đã nhả hết.

-Kiểm tra lại độ an toàn xung quanh xe, báo hiệu bằng còi, đèn trước khi xuất phát.

-Tăng ga ở mức đủ để xuất phát.

-Nhả từ từ đến 1/2 hành trình bàn đạp ly hợp (nhả nửa ly hợp) và giữ trong khoảng 3 giây, sau đó vừa tăng ga vừa nhả hết ly hợp để cho xe ôtô chạy.

2. Phương pháp giảm tốc độ -Giảm tốc độ bằng phanh động cơ

Khi xe ôtô đang chuyển động trên đường, muốn giảm tốc độ cần nhả hết bàn đạp ga để động cơ làm việc ở chế độ không tải. Lúc này quán tính và ma sát trong hệ thống sẽ làm giảm tốc độ chuyển động của ôtô. Biện pháp này gọi là phanh động cơ. Khi xuống dốc cao nguy hiểm hoặc chạy trên đường trơn lầy, đê bảo đảm an toàn cần sử dụng phương pháp phanh động cơ, càng gài số thấp, hiệu quả phanh càng cao.

Theo một nghiên cứu, khoảng 90% thời gian với một chiếc ô tô là ở trạng thái đỗ. Con số này nghe có vẻ không hợp lý nhưng thực tế, nếu bạn lái xe 2 giờ mỗi ngày thì nó cũng chỉ chiếm hơn 8% trong số 24 giờ một ngày.

Cách dừng xe ô tô

Phần lớn thời gian với một chiếc xe là ở trạng thái đỗ

Rõ ràng, việc đỗ sao cho đúng sẽ tốt cho chiếc xe của bạn. Đa số người lái xe số tự động sẽ rơi vào một trong hai nhóm sau đây khi thao tác đỗ xe. Thứ nhất là về P rồi kéo phanh tay (tên gọi chính xác phải là phanh đỗ vì một số xe cấu tạo bằng cách đạp chân). Thứ hai là ngược lại, kéo phanh tay rồi chuyển sang P.

Thực tế, nếu đỗ trên bề mặt phẳng thì cả hai cách trên không tạo ra khác biệt lớn. Song khi đỗ ở bề mặt dốc, người lái có thể nghe thấy tiếng kêu "cạch" khi đưa cần số khỏi vị trí P. Âm thanh này phát ra từ bánh răng cóc (tên gọi khác: chốt đỗ - parking pawl) di chuyển khỏi đầu trục của bộ truyền động.

Bên trong hộp số xảy ra chuyện gì khi về P?

Cách dừng xe ô tô

Hoạt động của bánh răng cóc (parking pawl)

Khi người lái chuyển cần số sang vị trí P, bánh răng cóc sẽ tham gia "bám" vào trục ra của hộp số. Chốt nhỏ này sẽ khớp với phần ngàm trên trục, giữ cho nó không thể quay, từ đó khiến xe không lăn bánh. Tiếng "cạch" phát ra chính là lúc bánh răng cóc ăn khớp và cũng tạo ra khi chuyển cần số khỏi vị trí P. 

Thiết kế của bánh răng cóc khá mảnh và nó hoàn toàn có thể bị gãy, đặc biệt khi trục của hộp số đang quay hay phải chịu một lực tác động mạnh. Mảnh vỡ tạo ra có thể làm kẹt một số bộ phận quan trọng trong hệ thống truyền động.

Đỗ xe đúng: Về P, kéo phanh tay hay ngược lại?

Trang Thebrakereport đưa ra lời khuyên khi đỗ xe và khuyến cáo tài xế tuân thủ, đặc biệt khi đỗ ở nơi dốc.

- Đầu tiên cần cho xe dừng hẳn. Nhấn phanh chân. Chuyển cần số sang vị trí N. Lúc này tất cả việc hãm xe đều dồn lực vào chân phanh.

- Tiếp theo, kéo phanh tay, sau đó nhả phanh chân. Khi đó, toàn bộ lực để giữ chiếc xe đứng yên là nhờ phanh tay.

- Cuối cùng, nhấn phanh chân (để tránh xe bị trôi). Chuyển cần số sang vị trí P. Nhấc phanh chân và tắt máy.

Cách dừng xe ô tô

Các chuyên gia cho rằng nên kéo phanh tay trước khi về P

Theo kinh nghiệm của một số chuyên gia tại Việt Nam, các thao tác có thể rút lại theo bước: đạp phanh chân -> về N -> kéo phanh tay -> về P -> tắt máy. Hoặc đơn giản hơn nữa là: đạp phanh chân -> kéo phanh tay -> về P -> tắt máy.

Nhìn chung, mấu chốt nằm ở việc để cho phanh tay đảm nhiệm chính việc giữ xe đứng yên thay vì lực đè lên bánh răng cóc của số P. Do đó, thao tác đúng sẽ là kéo phanh tay rồi mới về P.

Gia An

Khi dừng đèn đỏ nên về N hay P? Ô tô dừng đèn đỏ có nên tắt máy? Khi dừng đèn đỏ thường dễ mắc các lỗi vi phạm nào?

Cách lái xe ô tô khi dừng đèn đỏ

Ba giây xanh thì bỏ, ba giây đỏ thì đi

“Ba giây xanh thì bỏ, ba giây đỏ thì đi” là một trong các kinh nghiệm lái xe an toàn khi chạy qua giao lộ được nhiều “bác tài già” chia sẻ. Theo đó, khi đến các ngã 3, ngã 4 có đèn tín hiệu, nếu thấy đèn còn ít giây xanh thì nên dừng lại. Bởi khả năng cao là xe bạn sẽ không kịp chạy qua giao lộ, nhất là các giao lộ lớn.

Cách dừng xe ô tô
Khi đến các ngã 3, ngã 4 có đèn tín hiệu, nếu thấy đèn xanh còn ít giây thì nên dừng lại

Xem thêm:

Trong tình huống này không nên cố tình nhấn ga để xe phóng nhanh qua giao lộ vì rất nguy hiểm. Giao thông ở ngã 3, ngã 4 rất phức tạp, khi phóng nhanh nếu gặp xe vượt đèn đỏ, xe rẽ trái, xe băng ngược chiều… thì rất dễ dẫn đến va chạm, tai nạn.

Trong trường hợp từ xa thấy đèn còn ba giây đèn đỏ thì có thể giảm tốc độ, rồi sau đó hoà cùng dòng xe đi qua giao lộ. Còn với tình huống đèn vừa chuyển xanh sau khi dừng đợi đèn đỏ thì cũng đề pa chạy chậm qua giao lộ, tuyệt đối không phóng nhanh, vượt ẩu.

Không vượt đèn vàng

Theo quy định, không chỉ đèn đỏ mà gặp đèn vàng (trừ đèn vàng nhấp nháy) người điều khiển phương tiện cũng phải cho xe dừng trước vạch dừng. Vượt đèn vàng được xem là hành vi không chấp hành hiệu lệnh đèn tín hiệu giao thông tương tự vượt đèn đỏ.

Với lỗi ô tô vượt đèn đỏ, vượt đèn vàng, mức phạt sẽ từ 3 – 5 triệu đồng, hình phạt bổ sung tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 1 – 3 tháng hoặc từ 2 – 4 tháng (nếu gây tai nạn giao thông).

Tránh lỗi ô tô dừng đèn đỏ đè vạch, quá vạch

Lỗi ô tô dừng đèn đỏ quá vạch hoặc đè vạch khá phổ biến. Người lái ô tô nên lưu ý để tránh lỗi này. Trước đèn tín hiệu giao thông, trên mặt đường sẽ có một vạch kẻ màu trắng nét liền. Khi ô tô dừng đèn đỏ không được phép đè lên hoặc vượt quá vạch này. Mức phạt cho lỗi ô tô dừng đèn đỏ không chấp hành hiệu lệch, chỉ dẫn của biển báo hiệu, vạch kẻ đường là 200.000 – 400.000 đồng.

Cách dừng xe ô tô
Lỗi ô tô dừng đèn đỏ quá vạch hoặc đè vạch khá phổ biến

Tránh lỗi dừng đèn đỏ sai làn đường ô tô

Lỗi dừng đèn đỏ sai làn đường ô tô là một trong các lỗi rất dễ phạm phải nếu người lái không chú ý biển chỉ dẫn hay vạch chỉ dẫn trên đường.

Nếu đường có biển báo giao thông R.411 hay có vạch kẻ đường chỉ hướng đi trên mặt đường thì cần tuân thủ theo biển báo hoặc vạch kẻ đường chỉ hướng đi. Làn đường có biển báo hoặc vạch kẻ đường chỉ hướng rẽ phải hoặc rẽ trái là làn dành cho xe rẽ phải hoặc rẽ trái. Nếu xe đi thẳng dừng đèn đỏ ở làn này sẽ bị phạm lỗi đi sai làn đường. Theo Luật Giao thông mới nhất, ô tô đi sai làn đường, phần đường sẽ bị phạt từ 3 – 5 triệu đồng.

Cách dừng xe ô tô
Biển báo giao thông R.411

Xem thêm:

Khi dừng đèn đỏ nên về N hay P?

Có rất nhiều tranh luận liên quan đến vấn đề “Khi dừng đèn đỏ nên về N hay P?” hay “Dừng đèn đỏ nên để số nào?”… Hiện nay không chỉ Việt Nam mà ngay cả các nước châu Âu cũng chưa có khuyến cáo thống nhất về vấn đề này. Việc dừng đèn đỏ nên để số nào sẽ tuỳ thuộc vào thói quen của người lái cũng như từng tình huống cụ thể.

Về N khi dừng đèn đỏ

N là số trung gian, ngắt truyền động từ động cơ đến bánh xe. Khi để số N, xe sẽ vào trạng thái tự do, không chịu sự can thiệp của động cơ. Nếu đang ở yên trên đường bằng phẳng thì xe sẽ đứng yên. Xe chỉ chuyển động khi có lực tác động từ bên ngoài.

Về N khi dừng đèn đỏ, người lái sẽ có thể thư giãn hơn nhờ giải phóng chân phanh, hạn chế nguy hiểm nếu lỡ lơ là chân phanh. Bên cạnh đó còn giúp hạn chế tình huống người lái giật mình đạp nhầm chân phanh thành chân ga.

Còn quan điểm về N khi dừng đèn đỏ để tiết kiệm xăng hơn thì chưa hẳn đúng. Bởi còn tuỳ vào xe sử dụng hệ thống phun xăng điện tử hay bộ chế hoà khí. Với xe dùng hệ thống phun xăng điện tử, xe có khả năng tự phát hiện điều kiện vận hành của xe. Nên nếu để D hay về N thì hệ thống phun xăng vẫn hoạt động ở mức cầm chừng. Do đó lượng xăng tiêu thụ tương đương nhau. Về N không tiết kiệm hơn so với để D.

Còn với xe dùng bộ chế hoà khí, phun xăng cơ khí thì dừng đèn đỏ về N giúp thực sự giúp tiết kiệm xăng hơn. Tuy nhiên hiện nay đa phần các dòng ô tô đời mới đều đã không còn sử dụng bộ chế hoà khí truyền thống này.

Về quan điểm cho rằng về N khi dừng đèn đỏ sẽ làm hại hộp số thì không hẳn chính xác. Bởi việc di chuyển cần số nhiều không ảnh hưởng đến hệ thống van dầu hay độ bền của các bánh răng. Tất nhiên mỗi khi chuyển số thì các chi tiết ma sát nên vẫn gây hao mòn nhưng rất nhỏ, không đáng kể. Về N chỉ gây hại hộp số khi chuyển số lúc xe chưa dừng hẳn.

Để D khi dừng đèn đỏ

Để D khi dừng đèn đỏ có lợi là người lái không cần thao tác cần số nhiều. Khi dừng đèn đỏ chỉ cần đạp phanh, lúc đi tiếp thì chỉ cần nhả phanh và chuyển sang đạp ga.

Cách dừng xe ô tô
Để D khi dừng đèn đỏ có lợi là người lái không cần thao tác cần số nhiều

Xem thêm:

Nhiều người lo lắng để D chờ đèn đỏ sẽ tốn xăng hơn về N vì khi này xe ở chế độ tiến. Lo lắng này không cần thiết nếu xe dùng hệ thống phun xăng điện tử. Như đã giải thích ở phần trên, với hệ thống này xe có khả năng tự phát hiện điều kiện vận hành. Nên nếu xe đang tạm dừng nhưng động cơ lại làm việc nhiều hơn thì xe sẽ tự điều tiết ngắt phun xăng để động cơ duy trì ở mức cầm chừng. Do đó dừng đèn đỏ về N hay D thì mức tiêu thụ xăng cũng không khác biệt nhiều.

Về P khi dừng đèn đỏ

Một số người có thói quen về P khi dừng đèn đỏ nhằm giảm lượng tiêu thụ nhiên liệu. Cách lái xe ô tô khi dừng đèn đỏ này không được khuyến khích, nhất là khi chạy trong phố dừng đèn đỏ liên tục. Bởi mỗi khi để chuyển về P, người lái phải thao tác chuyển số từ D về N rồi mới về P. Điều này về lâu dài sẽ khiến hộp số nhanh bị hao mòn hơn.

Cách dừng xe ô tô
Về P khi dừng đèn đỏ về lâu dài sẽ khiến hộp số nhanh bị hao mòn hơn

Xem thêm:

Ngoài ra khi dừng đèn đỏ về P, chốt đỗ gài vào đĩa răng giúp xe đứng xe cũng sẽ bị giảm độ bền nếu phải làm việc liên tục. Trong trường hợp xe bị đâm mạnh từ phía sau thì chốt đỗ này có thể bị gãy, khiến số P bị hư hỏng hoàn toàn.

Dừng đèn đỏ về số nào?

Khi xe hộp số sàn dừng đèn đỏ, cách cơ bản nhất là về N – mo và kết hợp đạp phanh. Nếu thời gian đợi đèn đỏ lâu thì kéo phanh tay để đỡ mỏi chân.

Còn xe hộp số tự động dừng đèn đỏ, theo các chuyên gia nếu chờ đèn đỏ trong thời gian ngắn thì nên để D và đạp phanh chờ. Điều này giúp xe nhanh chóng lăn bánh khi đèn chuyển xanh, không phải thao tác chuyển số nhiều. Tuy nhiên khi để D người lái cần lưu ý luôn giữ chân phanh, chú ý tập trung tránh đạp nhầm chân phanh thành chân ga.

Nếu chờ đèn đỏ trong thời gian dài như vài chục giây trở lên thì nên về N và kéo phanh tay để giải phóng chân phanh. Tuy nhiên chỉ chuyển về N khi xe đã dừng hẳn và trên đường bằng phẳng, để đảm bảo xe không lăn bánh tự do theo quán tính. Còn nếu lái xe đường dốc thì về N hay D như nhau bởi đều cần đạp chân phanh liên tục.

Ô tô dừng đèn đỏ có nên tắt máy?

Nhiều người cho rằng khi dừng đèn đỏ tắt máy xe sẽ mang đến lợi ích về môi trường. Tuy nhiên thực tế chưa hẳn vậy. Bởi theo các chuyên gia, tắt máy xe khi dừng đèn đỏ, về mặt tiêu thụ nhiên liệu, tiêu hao ắc quy thì chưa hẳn có lợi.

Mặt khác, khí thải xả môi trường khi xe khởi động lại có thể nhiều hơn khi để xe nổ máy không tải chờ đèn đỏ. Bởi với động cơ đốt trong, lượng xăng tiêu thụ và khí thải khi khởi động động cơ là lớn nhất. Do đó theo nguyên lý kỹ thuật, người ta khuyên nên hạn chế ít nhất số lần khởi động động cơ.

Cách dừng xe ô tô
Tắt máy xe ô tô khi dừng đèn đỏ, về mặt tiêu thụ nhiên liệu, tiêu hao ắc quy thì chưa hẳn có lợi

Xem thêm:

Thế nên nếu so sánh lượng xăng tiêu thụ để khởi động lại động cơ (khi tắt máy) với lượng xăng tiêu thụ khi xe chạy không tải (trong lúc để máy chờ đèn đỏ) thì mức chênh lệch không đáng kể. Chưa kể nếu tắt máy, ô tô cần khởi động trước tối thiểu tầm 10 giây. Nghĩa là khi đèn đỏ còn 10 giây ô tô đã phải nổ máy. Vì thế thời gian tắt máy sẽ không nhiều, lại còn ảnh hưởng đến bộ đề và ắc quy. Nên xét cho cùng thì tắt máy khi dừng đèn đỏ với xe máy có thể hợp lý, nhưng với ô tô thì hiệu quả kinh tế không đáng kể hoặc thậm chí không có.

Để giải quyết câu chuyện nên dừng đèn đỏ có nên tắt máy xe, hiện nay người ta đã có hệ thống i-Stop – tính năng dừng xe tạm thời khi chờ đèn đỏ. Cụ thể tính năng này sẽ giúp xe tạm thời tắt máy khi dừng đèn đỏ và tự động kích hoạt động cơ trở lại mà không cần phải thao tác tắt máy rồi khởi động xe. Các dòng xe Mazda như Mazda 3, Mazda 6, Mazda CX-5… đều đã được trang bị tính năng này.

Vũ Trịnh