Cách viết một bài văn nghị luận hoàn chỉnh
|
1. Văn nghị luận là gì ? Show
Văn nghị luận là một dạng văn mà trong bài người viết, người nói tác giả dùng hầu hết các lý lẽ, các dẫn chứng sau đó lập luận chỉ ra các những điểm nhấn, vấn đề nhằm mục đích xác lập chỉ ra cho người đọc, người nghe thấy được tư tưởng, quan điểm của tác giả gửi gắm vào tác phẩm.
Văn nghị luận được viết ra nhằm mục đích giúp cho người đọc, người nghe tin, tán thưởng và hiểu để cùng sát cánh với người viết 2. Đặc điểm của văn nghị luậnMỗi bài văn nghị luận đều phải có vấn đề, luận cứ và lập luận: – Luận điểm là quan điểm bộc lộ tư tưởng, quan điểm trong bài văn nghị luận. Một bài văn thường có các vấn đề
– Luận cứ là đưa ra dẫn chứng và lí lẽ nhằm mục đích sáng tỏ vấn đề . – Lập luận là cách tổ chức triển khai vận dụng lí lẽ, dẫn chứng sao cho vấn đề được điển hình nổi bật và có sức thuyết phục. Lập luận gồm có các cách suy lý, quy nạp, diễn dịch, so sánh, nghiên cứu và phân tích, tổng hợp sao cho vấn đề đưa ra là hài hòa và hợp lý, không hề bác bỏ . 3. Bố cục của một bài văn nghị luậnBố cục của bài văn nghị luận gồm có : Đặt vấn đề (mở bài) Giới thiệu yếu tố, tầm quan trọng của yếu tố, nêu được vấn đề cơ bản cần xử lý . Giải quyết vấn đề (thân bài) Triển khai các vấn đề, dùng lí lẽ dẫn chứng lập luận để thuyết phục người nghe theo quan điểm đã trình diễn . Kết thúc vấn đề (kết bài) Khẳng định tầm quan trọng, ý nghĩa của yếu tố đã nêu . 4. Các loại văn nghị luậnTrong chương trình học trung học cơ sở và trung học phổ thông, các loại văn nghị luận gồmcó : – Nghị luận xã hội + Nghị luận về một vấn đề, hiện tượng kỳ lạ trong đời sống + Nghị luận về yếu tố tư tưởng, đạo lí + Nghị luận về một yếu tố đặt ra trong tác phẩm văn học – Nghị luận văn học + Nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ + Nghị luận về tác phẩm truyện Ngoài những kiến thức và kỹ năng trọng tâm trên, để hoàn thành xong tốt bài làm văn của mình, bạn còn cần ghi nhớ vừa đủ các lạo thao tác lập luận trong một bài văn nghi luận . Chúng ta cùng đến với phần tiếp theo của bài viết. II Các thao tác lập luận trong văn nghị luận Để nắm được đầy đủ khái niệm, cách thực hiện và ví dụ mẫu, các bạn có thể xem đầy đủ hơn ở bài viết các thao tác lập luận trong văn nghị luận đã được chúng tôi biên soạn. Bạn cũng hoàn toàn có thể xem phần sơ lược dưới đây . 6 thao tác văn nghị luận gốm có
Chúng ta cùng tìm hiểu và khám phá về khái niệm, nhu yếu, tính năng và cách làm chi tiết cụ thể của từng thao tác lập luận theo bảng dưới đây : Thao tác giải thích – Giải thích cơ sở : Giải thích từ ngữ, khái niệm khó, nghĩa đen, nghĩa bóng của từ – Trên cơ sở đó lý giải hàng loạt yếu tố, chú ý nghĩa tường minh và nghĩa hàm ẩn Thao tác phân tích – Khám phá tính năng biểu lộ của các chi tiết cụ thể – Dùng phép liên tưởng để lan rộng ra nội dung ý nghĩa – Các cách nghiên cứu và phân tích thông dụng
Thao tác chứng minh – Đưa lí lẽ trước – Chọn dẫn chứng và đưa dẫn chứng. Cần thiết phải nghiên cứu và phân tích dẫn chứng để lập luận chứng minh thuyết phục hơn. Đôi khi em hoàn toàn có thể thuyết minh trước rồi trích dẫn chứng sau . Thao tác bình luận Bình luận luôn có hai phần : – Đưa ra những đánh giá và nhận định về đối tượng người tiêu dùng nghị luận . – Đánh giá yếu tố ( lập trường đúng đắn và nhất thiết phải có tiêu chuẩn ) . Thao tác so sánh – Xác định đối tượng người tiêu dùng nghị luận, tìm một đối tượng người dùng tương đương hay tương phản, hoặc hai đối tượng người dùng cùng lúc . – Chỉ ra những điểm giống nhau giữa các đối tượng người dùng . – Dựa vào nội dung cần tìm hiểu và khám phá, chỉ ra điểm độc lạ giữa các đối tượng người dùng . – Xác định giá trị đơn cử của các đối tượng người dùng . Thao tác bác bỏ – Bác bỏ một quan điểm sai hoàn toàn có thể thực thi bằng nhiều cách : bác bỏ vấn đề, bác bỏ luận cứ, bác bỏ cách lập luận hoặc tích hợp cả ba cách :
Ở nội dung tiếp theo, THPT Sóc Trăng sẽ san sẻ không thiếu và chi tiết cụ thể các bước thực thi triển khai xong một bài văn nghị luận. III Cách làm bài văn nghị luận xã hội Như đã nếu ở trên, văn nghị luận xã hội gồm 3 dạng là:
Chúng ta sẽ mở màn đi tìm hiểu và khám phá cách làm của từng dạng trên . 1. Cách làm bài nghị luận về một yếu tố tư tưởng đạo lí– Các dạng đề thường gặp
– Kĩ năng phân tích đề + Phân tích đề là chỉ ra những nhu yếu về nội dung, thao tác lập luận và khoanh vùng phạm vi dẫn chứng của đề. Đây là bước đặc biệt quan trọng quan trọng trong làm văn nghị luận xã hội . + Các bước nghiên cứu và phân tích đề : Đọc kĩ đề bài, gạch chân các từ then chốt ( những từ tiềm ẩn ý nghĩa của đề ), quan tâm các nhu yếu của đề ( nếu có ), xác lập nhu yếu của đề ( Tìm hiểu nội dung của đề, khám phá hình thức và khoanh vùng phạm vi tư liệu cần sử dụng ) . + Cần vấn đáp các câu hỏi sau :
+ Có 2 dạng đề :
– Kỹ năng xác định luận điểm, triển khai luận cứ + Thông thường, bài văn nghị luận về tư tưởng đạo lí sẽ có những vấn đề chính sau :
+ Để thuyết minh cho vấn đề lớn, người ta thường yêu cầu các vấn đề nhỏ. Một bài văn hoàn toàn có thể có nhiều vấn đề lớn, mỗi vấn đề lớn lại được cụ thể hoá bằng nhiều vấn đề nhở hơn. Tuỳ vào từng đề bài, học viên hoàn toàn có thể tiến hành những vấn đề nhỏ hơn . Các bước làm bài văn nghị luận về một yếu tố tư tưởng đạo lí+ Bước 1: Giải thích Đây là phần vấn đáp cho câu hỏi là gì, như thế nào, bộc lộ củ thể …. Trước hết, người viết cần tìm và giải thích nghĩa của các từ được coi là từ khóa ; nếu đặt nó vào thực trạng đơn cử trong cả câu nói thì nó biểu lộ ý nghĩa gì. Sau đó rút ra ý nghĩa chung của tư tưởng, đạo lý, quan điểm của tác giả về yếu tố được nêu ra . + Bước 2: Phân tích Phân tích và chứng tỏ các mặt đúng của tư tưởng, đạo lý ( thường vấn đáp thắc mắc tại sao nói như thế ? Dùng dẫn chứng đời sống xã hội để chứng tỏ. Từ đó chỉ ra tầm quan trọng, tính năng của tư tưởng, đạo lý so với đời sống xã hội ) . + Bước 3: Mở rộng (nếu không như vậy thì thế nào) Bác bỏ bằng cách lật ngược yếu tố vừa bàn luận, nếu yếu tố là đúng thì đưa ra mặt trái của yếu tố. Ngược lại, nếu yếu tố sai hãy lật ngược bằng cách đưa ra yếu tố đúng, bảo vệ cái đúng cũng có nghĩa là phủ định cái sai . + Bước 4: Đánh giá, bình luận Đánh giá yếu tố đó đúng hay sai, còn tương thích với thời đại thời nay hay không, có ảnh hưởng tác động thế nào đến cá thể người viết, ảnh hưởng tác động thế nào đến xã hội nói chung . Bác bỏ những bộc lộ rơi lệch có tương quan đến tư tưởng, đạo lý vì có những tư tưởng, đạo lý đúng trong thời đại này nhưng còn hạn chế trong thời đại khác, đúng trong thực trạng này nhưng chưa thích hợp trong thực trạng khác ; dẫn chứng minh họa . + Bước 5: Ý nghĩa và bài học được rút ra Đầu tiên là bài học kinh nghiệm rút ra cho bản thân người viết ( rút ra bài học kinh nghiệm gì, bản thân đã làm được chưa, nếu chưa thì cần làm gì để đạt được … ) . Tiếp theo, so với mái ấm gia đình, những người xung quanh và xã hội thì bài học kinh nghiệm nhận thức là gì, thuyết phục mọi người cùng vận dụng và hành vi . Dàn ý bài văn nghị luận về một yếu tố tư tưởng đạo líMở Bài – Dẫn dắt, ra mắt tư tưởng, đạo lí cần bàn luận . – Mở ra hướng xử lý yếu tố . Thân bài – Giải thích tư tưởng, đạo lí cần bàn luận Khi lý giải cần quan tâm :
– Bàn luận tư tưởng đạo lí mà đề yêu cầu + Bàn luận về mức độ đúng đắn, đúng chuẩn, thâm thúy của tư tưởng đạo lí mà đề nhu yếu : Khi bàn luận nội dung này, cần chú ý quan tâm :
+ Bàn luận về mức độ rất đầy đủ, tổng lực của tư tưởng đạo lí mà đề nhu yếu Khi bàn luận nội dung này, cần chú ý quan tâm :
– Rút ra bài học kinh nghiệm nhận thức và hành vi trong đời sống Khi đưa ra bài học kinh nghiệm nhận thức và hành vi, cần chú ý quan tâm :
Kết bài – Đánh giá ngắn gọn, khái quát về tư tưởng, đạo lí đã bàn luận . – Phát triển, liên tưởng, lan rộng ra, nâng cao yếu tố . Ví dụ tham khảo: Nghị luận về ý nghĩa của tình yêu thương trong đời sống Nghị luận xã hội về ý chí nghị lực 2. Cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề hiện tượng kỳ lạ đời sống– Yêu cầu của kiểu bài này là học viên cần làm rõ hiện tượng kỳ lạ đời sống ( qua việc miêu tả, nghiên cứu và phân tích nguyên do, các góc nhìn của hiện tượng kỳ lạ … ) từ đó biểu lộ thái độ nhìn nhận của bản thân cũng như yêu cầu quan điểm, giải pháp trước hiện tượng kỳ lạ đời sống . – Kỹ năng nghiên cứu và phân tích đề : Xác định ba nhu yếu
– Kỹ năng xác lập vấn đề, tiến hành luận cứ
Các bước làm bài văn nghị luận về một vấn đề hiện tượng kỳ lạ đời sốngBước 1: Giải thích Tìm và giải nghĩa những từ ngữ, từ khóa mà đề bài đưa ra. Tuy nhiên có những vấn đề xảy ra phổ cập như tai nạn đáng tiếc giao thông vận tải, nói tục chửi thề … là những vấn đề hiển nhiên nên không cần lý giải . Bước 2: Nêu hiện trạng Dựa vào trong thực tiễn đời sống để vấn đáp các câu hỏi vấn đề, hiện tượng kỳ lạ này Open ở đâu, Open vào thời hạn nào, diễn ra ở quy mô nào, đối tượng người tiêu dùng của vấn đề hiện tượng kỳ lạ là ai, mức độ ảnh hưởng tác động ra làm sao … Bước 3: Lý giải nguyên nhân Nêu tình hình và nguyên do
Bước 4: Đánh giá kết quả, hậu quả Dù là hiện tượng kỳ lạ tích cực hay xấu đi thì đều dẫn đến một tác dụng hay hậu quả tương ứng ( nếu là hiện tượng kỳ lạ tích cực ; mối đe dọa – hậu quả, nếu là hiện tượng kỳ lạ xấu đi ) . Bước 5: Giải pháp Dựa vào phần nhìn nhận hậu quả / hiệu quả để đưa ra giải pháp tương thích. Đối với hậu quả thì phải đưa ra giải pháp can đảm và mạnh mẽ để ngăn ngừa ; nếu là hiệu quả thì phải khuyến khích, cổ vũ, khuyến khích và tăng trưởng . Dàn ý bài văn nghị luận về một vấn đề hiện tượng kỳ lạ đời sốngMở bài – Giới thiệu vấn đề, hiện tượng kỳ lạ cần bàn luận – Mở ra hướng xử lý yếu tố : Thường là trình diễn tâm lý Thân bài – Giải thích hiện tượng kỳ lạ đời sống Khi lý giải cần quan tâm :
– Bàn luận về hiện tượng kỳ lạ đời sống + Phân tích các mặt, các bộc lộ của vấn đề, hiện tượng kỳ lạ đời sống cần bàn luận + Nêu nhìn nhận, nhận định và đánh giá về mặt đúng – sai, lợi – hại, lí giải mặt tích cực cũng như hạn chế của vấn đề, hiện tượng kỳ lạ ấy, bày tỏ thái độ đống ý, biểu dương hay lên án, phê phán . + Chỉ ra nguyên do của của vấn đề, hiện tượng kỳ lạ ấy, nêu phương hướng khắc phục mặt xấu đi, phát huy mặt tích cực của vấn đề, hiện tượng kỳ lạ . – Rút ra bài học kinh nghiệm nhận thức và hành vi trong đời sống Liên hệ với bản thân và trong thực tiễn đời sống, rút ra bài học kinh nghiệm nhận thức và hành vi . Kết bài – Đánh giá chung về vấn đề, hiện tượng kỳ lạ đời sống đã bàn luận – Phát triển, lan rộng ra, nâng cao yếu tố . Ví dụ tham khảo: Nghị luận xã hội về đấm đá bạo lực học đường Nghị luận xã hội về căn bệnh vô cảm 3. Cách làm bài văn nghị luận về một yếu tố xã hội rút ra trong tác phẩm văn họcĐây là dạng bài nói về một yếu tố xã hội, một triết lí nhân văn thâm thúy nào đó được rút ra từ trong tác phẩm văn học nghệ thuật và thẩm mỹ. Vấn đề xã hội này hoàn toàn có thể các đã được học ở trong chương trình sách giáo khoa của mình hoặc trích trong các mẫu báo, tài liệu khoa học nào đó . Đây là một dạng đề tổng hợp yên cầu các em phải có kỹ năng và kiến thức cả về văn học và đời sống . 2 bước triển khaiBước 1: Tóm tắt, giải thích, nêu nội dung chính của vấn đề xã hội đặt ra. Bước 2: Nghị luận xã hội, tiến hành các thao tác nghị luận xã hội bình thường tùy thuộc xem đó là tư tưởng đạo lí hoặc hiện tượng đời sống. Dàn ý chungMở bài – Dẫn dắt, ra mắt yếu tố xã hội đặt ra trong các tác phẩm văn học cần bàn luận . – Mở ra hướng xử lý yếu tố . Thân bài – Vài nét về tác giả và tác phẩm Giới thiệu ngắn gọn tác giả, tác phẩm có vấn đề nghị luận . – Bàn luận yếu tố xã hội đặt ra trong các tác phẩm văn học mà đề nhu yếu + Nêu yếu tố được đặt ra trong tác phẩm văn học :
+ Từ yếu tố xã hội được rút ra, người viết triển khai làm bài nghị luận xã hội, nêu những tâm lý của bản thân mình về yếu tố xã hội ấy :
– Rút ra bài học kinh nghiệm nhận thức và hành vi trong đời sống Khi đưa ra bài học kinh nghiệm nhận thức và hành vi, cần chú ý quan tâm :
Kết bài – Đánh giá ngắn gọn, khái quát về yếu tố xã hội đã bàn luận . – Phát triển, liên tưởng, lan rộng ra, nâng cao yếu tố . Ví dụ tham khảo Nghị luận về thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến Nước Ta Truyện Kiều là bản cáo trạng lên án một xã hội bất nhân chà đạp con người 4. Các quan tâm khi viết bài văn nghị luận xã hội– Phát huy mọi loại kiến thức và kỹ năng, trong nhà trường cũng như trong đời sống để so sánh, tăng trưởng, vận dụng vào bài viết sao cho phong phú và đa dạng, thâm thúy, rất đầy đủ, cô đúc nhất. – Phải dữ thế chủ động, mạnh dạn trong khi viết bài, vì không giống với nghị luận văn học, nói chung người viết hoàn toàn có thể dựa vào bài học kinh nghiệm có sẵn, hoặc được thầy cô giáo hướng dẫn, bài nghị luận xã hội trọn vẹn buộc người viết phải dữ thế chủ động yêu cầu chính kiến của mình, hoàn toàn có thể đúng hay chưa đúng, được số đông đồng ý hay không đồng ý, miễn là nó thuyết phục được người đọc bằng những lí lẽ xác đáng . – Dạng câu hỏi nghị luận xã hội chỉ được cho tối đa 3 điểm, nên dung tích bài viết cũng không nên quá dài. Trong nhu yếu đơn cử, đề thi hoàn toàn có thể ghi rõ bài viết không vượt quá 600 từ, nghĩa là với khổ giấy thi được sử dụng chính thức như lúc bấy giờ, chỉ cần không quá 2 trang, viết ngắn quả là khó hơn viết dài, thí sinh cần phải chú ý quan tâm thời hạn để không bị phân tán tư tưởng, tránh ảnh hưởng tác động đến phần bài làm khác . Bạn đang xem: Văn nghị luận là gì và cách làm bài văn nghị luận đạt điểm cao |
