Rau mồng tơi ăn có tốt không

Rau mồng tơi còn gọi là mồng tơi đỏ, mồng tơi tía, lạc quỳ;... có tên khoa học là Basella rubra; hình dáng giống rau chân vịt ở nước ngoài. ThS.BS Nguyễn Văn Hậu (Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM) cho biết rau mồng tơi cung cấp vitamin A3, B3, C; saponin, chất nhầy, nhiều axit amin và khoáng chất khác cho cơ thể. Đây là loại rau quen thuộc với các gia đình Việt, thường được dùng để nấu canh ăn cho mát, ít dùng làm thuốc.

Trong các tài liệu cổ, cụ thể là Bản thảo cương mục của Lý Thời Trân ghi chép, rau mồng tơi có vị chua, hàn, hoạt, không độc, chủ trị hoạt trung, tán nhiệt, giải nhiệt, lợi đại tiểu trường. Rau mồng tơi đi vào 5 kinh tâm, tỳ, can, đại trường, tá tràng; chủ trị hoạt trung, giúp lợi tiểu, làm đẹp da, trị rôm sảy, mụn nhọt.

Bác sĩ Hậu cho biết thêm, người Indonesia còn dùng rau mồng tơi làm thuốc chữa táo bón cho trẻ em và phụ nữ đẻ khó. Chất nhầy pectin trong rau mồng tơi có khả năng làm mềm phân, trong khi chất xơ giúp kích thích nhu động ruột. Loại rau này còn có thể thanh trừ thấp nhiệt ứ trong trường vị, giúp cho hoạt động bài tiết diễn ra thuận lợi hơn. Để phát huy khả năng nhuận tràng và hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động, người bệnh có thể dùng rau mồng tơi theo các cách dưới đây.

Giảm táo bón

Mồng tơi giảm táo bón nhờ hàm lượng xơ và magie khá cao. 100 g nước mồng tơi xay có 13,5 g magnesium và 16 g chất xơ. Chất xơ tan làm thức ăn cho lợi khuẩn của ruột tạo ra axit béo chuỗi ngắn làm tăng nhu động ruột, chất xơ không tan tạo khối phân kích thích nhu động co bóp tống phân khối của đại tràng; magie làm tăng nhu động đại tràng.

Cách 1: Giã nát mồng tơi với nước đun sôi để nguội. Lọc lấy nước, uống mỗi ngày một lần. Uống liên tục trong nhiều tuần.

Cách 2: Nấu 500 g rau mồng tơi thành canh, nêm nếm gia vị cho vừa miệng.

Rau mồng tơi thường được dùng để nấu canh giải nhiệt. Ảnh: Shutterstock

Cải thiện đi ngoài ra máu kéo dài

Nguyên liệu: 30 g mồng tơi, một con gà mái già cỡ vừa. Rửa sạch rau mồng tơi và gà, sau đó cắt thành miếng vừa phải.

Chế biến: Gà hầm chín tới, sau đó cho rau mồng tơi vào đun lửa nhỏ thêm 20 phút.

Liều lượng: Ăn 2-3 lần trong ngày. Mỗi tuần dùng 2 lần để đi ngoài thông suốt, không còn chảy máu.

Hỗ trợ cải thiện bệnh trĩ nhẹ

Cách 1: Giã nát một nắm mồng tơi với vài hạt muối ăn, đắp trực tiếp vào hậu môn 30 phút. Mỗi hai ngày, đắp một lần.

Cách 2: Nấu canh rau mồng tơi với cá diếc, cua đồng hoặc tôm. Mỗi tuần ăn ba lần.

Bên cạnh tác dụng nhuận tràng, rau mồng tơi còn hỗ trợ điều trị nhiều vấn đề sức khỏe khác như kích thích lưu thông khí huyết, chống lão hóa; cải thiện sinh lý nam; trị mụn; giảm cân; giảm cholesterol và mỡ trong máu; trị chứng đầy bụng, ăn không tiêu; kích thích tuyến sữa...

Canh rau mồng tơi thường có trong bữa ăn hàng ngày. Ảnh: Shutterstock

Bác sĩ Hậu khuyến cáo, trong quá trình chế biến, không nên nấu rau mồng tơi cùng với thịt bò. Sự kết hợp này sẽ giảm tác dụng nhuận tràng, gây đầy bụng, khó tiêu, làm trầm trọng thêm tình trạng táo bón của người bệnh. Dù rau mồng tơi có nhiều chất dinh dưỡng nhưng cũng có hàm lượng axit oxalic cao. Khi chất này liên kết với sắt và canxi gây khó khăn cho cơ thể trong việc hấp thụ các chất dinh dưỡng quan trọng khác, từ đó dẫn đến thiếu chất và suy yếu. Do đó, mọi người không nên ăn quá nhiều rau mồng tơi.

Trong trường hợp đã ăn rau mồng tơi trong nhiều ngày nhưng táo bón vẫn không khỏi, người bệnh nên đến bệnh viện để bác sĩ thăm khám và tư vấn. Lúc này, đại tiện khó khăn có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý như ung thư đại tràng, bệnh tuyến giáp...

Ít ai biết rằng, rau mồng tơi, ngoài giá trị làm thực phẩm còn có tính dược lý rất cao, được dùng để làm thuốc.

Theo Đông y, rau mồng tơi có vị chua ngọt, tính lạnh, không độc. Công dụng chính của rau mồng tơi là thanh nhiệt, hoạt tràng, lương huyết, giải độc.

Đặc điểm nổi bật của rau mồng tơi có là chứa rất nhiều chất nhầy. Chất nhầy này có hiệu quả giúp cho hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru hơn, kích thích các nhu động ruột và tác dụng nhuận tràng tốt. Rất thích hợp để điều trị táo bón lâu ngày. Những người có dấu hiệu phân khô, cứng, thường có biểu hiện nặng bụng hoặc sôi bụng, có khi là đau quặn bụng vùng dưới hoặc quanh rốn nên ăn rau mồng tơi để điều trị bệnh hiệu quả.

Ảnh minh hoạ

Chất nhầy trong mồng tơi còn có tác dụng ngăn chặn quá trình hấp thu chất béo trong đường tiêu hóa. Chính vì vậy, mồng tơi rất có ích cho những người muốn giảm cân hoặc bệnh nhân có rối loạn mỡ máu.

Chất nhầy của rau mồng tơi cũng có tác dụng hấp thu cholesterol, cholesterol nội sinh và ngoại sinh đều bị giữ lại trong ruột. Vì cholesterol bị khóa hoạt tính nên chất béo trong thực phẩm không ngấm được qua màng ruột, cholesterol sẽ bị thải ra ngoài qua phân. Người mập phì muốn giảm cân nên ăn rau mồng tơi vì nó có khả năng sinh nhiệt thấp, lại thông tiểu và nhuận tràng.

Với đặc tính trên, theo các chuyên gia, không nên ăn quá 2 lần/tuần. Những người bị sỏi thận, gút phải kiêng loại rau này hoàn toàn vì sẽ khiến tình trạng đau nhức khớp thêm trầm trọng do có khả năng tích tụ axit uric trong cơ thể.

Tác hại khi ăn quá nhiều rau mồng tơi

Mặc dù mồng tơi có nhiều chất dinh dưỡng (1/2 chén rau mồng tơi sau khi nấu chín cung cấp 190% lượng vitamin A, 20% lượng sắt mà cơ thể cần). Tuy nhiên, không nên lạm dụng bởi lý do sau:

Những ”đại kỵ” khi ăn canh rau mồng tơi mùa hè người Việt thường mắc phải, cần bỏ ngay kẻo rước bệnh

Mồng tơi là món rau quen thuộc nhất vào mùa hè, tuy nhiên khi ăn cần lưu ý một số điểm để không gây hại.