Sự tích Hồ Gươm sách Chân trời sáng tạo lớp 2
|
Sự tích Hồ Gươm là một câu chuyện dân gian được đưa vào chương trình giảng dạy môn văn học lớp 6 trong bộ sách Chân trời sáng tạo mới của Bộ giáo dục. Để giúp các bạn học sinh có thể học tốt hơn bài học này, bài soạn sự tích hồ Gươm Chân trời sáng tạo dưới đây sẽ giúp bạn hiểu hơn về tác phẩm, chuẩn bị bài thật tốt. Show
Soạn sự tích hồ Gươm văn 6 Chân trời sáng tạo I. Chuẩn bị đọc và soạn bài sự tích hồ Gươm Chân trời sáng tạo- văn 6 mớiEm biết những gì về Hồ Gươm (Hà Nội)? Hãy chia sẻ với bạn cùng nhóm về thắng cảnh nào?Hồ Gươm (hay còn được gọi là Hồ Hoàn Kiếm) là một hồ nước ngọt tự nhiên nằm trong trung tâm thủ đô Hà Nội. Ngày trước, hồ này còn có cái tên là hồ Lục Thủy, hồ Thủy Quân, hồ Tả Vọng và Hữu Vọng. Đến đầu thế kỷ 15, hồ được gọi là Hồ Gươm (Hồ Hoàn Kiếm) và cái tên này gắn với truyền thuyết vua Lê Lợi trả gươm cho Rùa thần. Truyền thuyết kể rằng, khi đã dẹp tan được giặc loạn và trong một lần vua Lê Lợi dạo chơi trên thuyền, có một con rùa vàng bỗng ngoi lên mặt nước và đòi nhà vua trả gươm mà Long Vương cho mượn đánh đuổi giặc Minh. Nhà vua nghe được liền trả gươm và rùa thần cũng lặn xuống nước biến mất. Từ đó, hồ này mang tên Hồ Gươm hay Hồ Hoàn Kiếm. Hồ Gươm có diện tích 12ha, xung quanh hồ có nhiều di tích rất nổi tiếng, có thể kể đến: Tháp Rùa, Tháp Bút, Đài Nghiên, Cầu Thê Húc hay Đền Ngọc Sơn... II. Trải nghiệm cùng văn bản sự tích Hồ GươmHãy đoán xem Long Quân cho nghĩa quân Lam Sơn mượn gươm theo cách nào?Hoàn cảnh đất nước ta thời bấy giờ đang rất nguy cấp, giặc Minh đô hộ, dân chúng lầm than, thế lực nghĩa quân Lam Sơn lại còn non yếu. Long Quân thấy vậy đã quyết định cho nghĩa quân mượn gươm, nhưng gươm sẽ được cho mượn qua quá trình thử thách để nghĩa quân trân trọng ý nghĩa của gươm thần. Theo em, khi nghe Rùa Vàng đòi gươm, nhà vua đã "hiểu ra" điều gì?Nhà vua “hiểu ra” rằng cuộc chiến tranh đã kết thúc, đất nước đã yên bình, nhân dân đã có cuộc sống ấm no hạnh phúc. Như vậy, thanh gươm đã hoàn thành sứ mệnh của mình và đã đến lúc cần hoàn trả nó về nơi ban đầu. Đồng thời, thanh gươm cũng chính là hình ảnh tượng trưng cho sự giúp sức của cha ông, tổ tiên đối với đất nước để giành được chiến thắng trước kẻ ngoại xâm. III. Suy ngẫm và phản hồi về phần soạn bài sự tích hồ gươm Chân trời sáng tạo văn 6 mớiTheo em, vì sao thanh gươm trong truyện này được gọi là gươm thần? Điều này thể hiện đặc điểm gì của truyền thuyết?Thanh gươm trong truyện này được gọi là gươm thần vì: Nguồn gốc kỳ lạ: lưỡi gươm được vớt bởi Lê Thận sau ba lần thả lưới. Khi gặp Lê Lợi, thanh gươm bỗng sáng rực và hiện lên hai chữ “Thuận Thiên”. Phần chuôi gươm thì được tìm thấy trong một lần Lê Lợi bị giặc truy đuổi, nhìn thấy ánh sáng lạ phát ra từ ngọn cây đa và chuôi gươm ấy tra vào lưỡi gươm thì vừa như in. Sức mạnh phi thường: Từ khi sở hữu thanh gươm, nghĩa quân đánh đâu thắng đó, đuổi được kẻ xâm lược. => Đây là chi tiết thể hiện đặc trưng của truyền thuyết, đó là trong truyện sẽ có những chi tiết tưởng tượng kì ảo.
Soạn bài sự tích hồ Gươm Chân trời sáng tạo Xác định không gian, thời gian Đức Long Quân cho Lê Lợi mượn gươm, đòi lại gươm trong Sự tích Hồ Gươm và điền vào các ô tương ứng theo bảng dưới đây?
Trong truyền thuyết cũng như truyện kể nói chung, các sự việc thường được sắp đặt nhằm thể hiện một ý nghĩa nào đó. Trong Sự tích Hồ Gươm, Long Quân để cho Lê Thận tình cờ tìm thấy lưỡi gươm ở một nơi, Lê Lợi tình cờ tìm thấy chuôi gươm ở một nơi khác. Thông qua cách cho mượn gươm như vậy, tác giả dân gian muốn thể hiện điều gì?Gươm được nhận tại nhiều thời điểm và nhiều nơi chính là minh chứng cho hành trình cứu nước là vô cùng khó khăn, trường kỳ. Chuôi gươm được tìm thấy trên rừng, lưỡi gươm lại được tìm thấy từ dưới biển, điều đó cho thấy cách cứu nước có ở mọi nơi, từ miền ngược đến miền xuôi. Chỉ cần đồng lòng kiên trì và không lùi bước thì sẽ thu được kết quả tốt đẹp. Từ đó, có thể thấy rằng sự nghiệp cứu nước, bảo vệ lãnh thổ thành công chính nhờ sự đồng lòng, đoàn kết và tình yêu nước của cả dân tộc trên khắp mọi miền tổ quốc. Sau khi đọc Sự tích Hồ Gươm, một số bạn cho rằng truyện này chỉ đơn giản mượn chuyện Lê Lợi trả gươm thần để "giải thích địa danh Hồ Gươm". Em đồng ý hay không đồng ý với ý kiến ấy? Vì sao?Theo em, ý trên có thể đã đúng nhưng nó vẫn còn chưa đủ, bởi vì việc trả gươm thần của Lê Lợi còn mang ý nghĩa sau: Sau chiến thắng, quân ta đã đánh đuổi được quân Minh ra khỏi bờ cõi, đất nước lúc bấy giờ đã thanh bình, vì thế nhà vua cần phải trị vì đất nước bằng luật pháp, đạo đức chứ không phải bằng áp bức, vũ lực. Vì thế, trong giai đoạn mới của lịch sử này, gươm thần là thứ không cần thiết và cần được trả về nơi cũ. Hành động trả gươm cũng chính là khát vọng hòa bình của nhân dân ta. Thanh gươm chính là biểu tượng của vũ khí, nhân dân ta mong rằng sẽ không bao giờ phải dùng đến nó nữa, mà chỉ cần đồng lòng xây dựng đất nước trong cảnh hòa bình, ấm êm. Tìm trong văn bản Sự tích Hồ Gươm:- Từ ngữ cho thấy cách xưng hô trân trọng của các nhân vật đối với Lê Lợi: Minh công, bệ hạ là những từ ngữ dùng để xưng hô của các nhân vật đối với Lê Lợi, nó thể hiện sự tôn kính, trân trọng.- Câu văn cho thấy cách bộc lộ tình cảm, cảm xúc của tác giả dân gian trong lời kể: Khi nói về quân giặc, nhân dân ta đã bộc lộ thái độ tức giận, căm thù: "Chúng coi dân ta như cỏ rác, làm nhiều điều bạo ngược khiến cho thiên hạ căm giận chúng đến tận xương tuỷ". Theo em, Sự tích Hồ Gươm thể hiện những đặc điểm nào của thể loại truyền thuyết?Sự tích Hồ Gươm thể hiện những đặc điểm của thể loại truyền thuyết sau:
Bên trên là hướng dẫn soạn bài Sự tích Hồ Gươm Chân trời sáng tạo mà các bạn học sinh có thể tham khảo. Hy vọng rằng bài viết sẽ bổ ích và đem lại cho bạn những kiến thức cơ bản nhất về bài học này. Cảm ơn bạn đã đón đọc!
Soạn bài Sự tích Hồ Gươm Chân trời sáng tạo A. Soạn bài Sự tích Hồ Gươm ngắn gọn: Chuẩn bị đọc Câu hỏi (trang 22 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Em biết những gì về Hồ Gươm (Hà Nội)? Hãy chia sẻ với bạn cùng nhóm về thắng cảnh này? Trả lời: Giới thiệu về Hồ Gươm: - Hồ Hoàn Kiếm còn được gọi là Hồ Gươm là một hồ nước ngọt tự nhiên nằm ở trung tâm thành phố Hà Nội. - Hồ có diện tích khoảng 12 ha.Tên gọi Hoàn Kiếm xuất hiện vào đầu thế kỷ 15 gắn với truyền thuyết vua Lê Lợi trả gươm báu cho Rùa thần. - Hồ Hoàn Kiếm có vị trí kết nối giữa khu phố cổ. Xung quanh Hồ Gươm có nhiều di tích nổi tiếng như Tháp Rùa, Đền Ngọc Sơn, Cầu Thê Húc, Tháp Bút, Đài Nghiên.. Trải nghiệm cùng văn bản Câu 1 (trang 23 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Hãy đoán xem Long Quân cho nghĩa quân Lam Sơn mượn gươm theo cách nào? Trả lời: Theo em, Long Quân quyết định cho nghĩa quân Lam Sơn mượn gươm nhưng không phải theo cách dễ dàng mà sẽ là quá trình thử thách để nghĩa quân hiểu và trân trọng ý nghĩa của thanh gươm thần. Câu 2 (trang 24 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Theo em, khi nghe Rùa Vàng đòi gươm, nhà vua đã "hiểu ra" điều gì? Trả lời: Khi nghe Rùa Vàng đòi gươm, nhà vua đã "hiểu ra" rằng cuộc chiến đấu để bảo vệ Tổ quốc đã kết thúc, đất nước đã được yên bình, thanh gươm đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình và cần phải hoàn trả; thanh gươm cũng tương trưng cho sự giúp sức của thế hệ cha ông, tổ tiên với đất nước ta để chiến thắng được kẻ thù xâm lược. Suy ngẫm và phản hồi Câu 1 (trang 24 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Trả lời: - Thanh gươm trong truyện này được gọi là gươm thần vì có nguồn gốc kì lạ và sức mạnh phi thường. - Từ khi có thanh gươm, nghĩa quân dành được nhiều thắng lợi. - Chi tiết này thể hiện đặc điểm đặc trưng của truyện truyền thuyết là: truyện thường có các chi tiết kì ảo, hoang đường. Câu 2 (trang 24 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Trả lời:
Câu 3 (trang 25 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Trả lời: - Việc nhận gươm diễn ra ở nhiều thời điểm, nhiều địa điểm cho thấy việc cứu nước vô cùng khó khăn, gian khổ và dài lâu. - Chuôi gươm tìm thấy ở miền rừng núi, lưỡi gươm thấy ở miền sông nước cho thấy cách để cứu nước có ở khắp nơi, từ miền ngược tới miền xuôi. - Qua đó cũng cho thấy để cứu đất nước khỏi lâm nguy là sự hợp sức đồng lòng của dân tộc ở khắp mọi miền đất nước. Câu 4 (trang 25 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Trả lời: Theo em, ý kiến trên đúng nhưng chưa đủ. Thông qua việc Lê Lợi trả gươm thần, còn thể hiện ý nghĩa: - Thể hiện chiến thắng của nhân dân ta trong cuộc chiến đấu vì chính nghĩa với giặc Minh xâm lược. Sau khi giặc đã bị dẹp tan, đất nước được thanh bình, lịch sử dân tộc bước sang một trang mới. Lúc này, nhà vua cần trị vì đất nước bằng luật pháp, đạo đức chứ không phải bằng vũ lực. Do vậy, gươm thần là thứ vũ khí không cần thiết trong giai đoạn mới. - Hành động trả gươm của vua cũng thể hiện tư tưởng sống với thái độ biết ơn, có vay có trả của dân tộc ta. Câu 5 (trang 25 SGK Ngữ văn 6 tập 1) Trả lời: - Một số từ ngữ cho thấy cách xưng hô trân trọng của các nhân vật đối với Lê Lợi: minh công, bệ hạ. - Một vài câu văn cho thấy cách bộc lộ tình cảm, cảm xúc của tác giả dân gian trong lời kể: "Chúng coi dân ta như cỏ rác, làm nhiều điều bạo ngược khiến cho thiên hạ căm giận chúng đến tận xương tuỷ". Câu 6 (trang 25 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Trả lời: - Là tác phẩm được lưu truyền trong dân gian. - Nội dung đề cập đến những nhân vật lịch sử hoặc sự kiện lịch sử (Lê Lợi, cuộc kháng chiến chống quân Minh, Hồ Gươm ...). - Có sử dụng các yếu tố kì ảo (gươm thần, Rùa Vàng, đức Long Quân). - Thể hiện tình cảm thái độ của nhân dân đối với nhân vật, sự kiện được đề cập tới. B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Sự tích Hồ Gươm: 1. Thể loại: Truyền thuyết 2. Bố cục: - Đoạn 1 :Từ đầu đến tên giặc nào trên đất nước : Long Quân cho Lê Lợi mượn gươm và quân Lam Sơn chiến thắng giặc Minh. - Đoạn 2 : Còn lại : Lê Lợi trả gươm. 3. Tóm tắt: Nghĩa quân Lam Sơn chống giặc Minh nhưng nhiều lần bị thua. Đức Long Quân quyết định cho nghĩa quân mượn gươm thần. Lê Thận đánh cá ba lần đều bắt được thanh sắt, nhìn kĩ lại dưới mồi lửa mới nhận ra là thanh gươm. Một hôm Lê Lợi đến nhà Lê Thận, thanh gươm sáng rực lên, trên đó có khắc chữ "Thuận Thiện", nhưng không ai biết đó là báu vật. Một lần bị giặc đuổi, Lê Lợi chạy vào rừng, bắt được chuôi gươm nạm ngọc trên cây đa. Ông đem về tra vào lưỡi ở nhà Lê Thận thì vừa như in, mới biết đó là gươm thần. Từ khi có gươm, nghĩa quân chiến thắng liên tiếp, đuổi hết quân xâm lược. Một năm sau khi thắng giặc, Lê Lợi đi thuyền chơi ở hồ Tả Vọng. Long Quân sai rùa vàng lên đòi lại gươm. Lê Lợi trả gươm. Từ đó hồ mang tên Hồ Gươm hay hồ Hoàn Kiếm.  4. Giá trị nội dung: - Truyện giải thích nguồn gốc tên gọi Hồ Hoàn Kiếm, ca ngợi cuộc kháng chiến chính nghĩa chống giặc Minh do Lê Lợi lãnh đạo đã chiến thắng vẻ vang. - Thêm vào đó truyện còn ca ngợi tính chất chính nghĩa, tính chất nhân dân và ca ngợi chiến thắng vẻ vang của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn chống giặc Minh xâm lược. 5. Giá trị nghệ thuật: - Kết cấu chặt chẽ, các chi tiết nghệ thuật thực - ảo đan xen hợp lí khiến cho câu chuyện trở nên hấp dẫn, tô đậm hình ảnh người anh hùng Lê Lợi - linh hồn của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. - Các chi tiết tưởng tượng kì ảo nhiều ý nghĩa. (như Rùa Vàng, gươm thần...), nhiều chi tiết nghệ thuật tiêu biểu cho truyện dân gian. Xem thêm các bài Soạn văn lớp 6 sách Chân trời sáng tạo hay, ngắn gọn khác: Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân Thực hành Tiếng Việt Bánh chưng, bánh giầy Tóm tắt nội dung chính của một văn bản bằng sơ đồ Thảo luận nhóm nhỏ về một vấn đề cần có giải pháp thống nhất |
