Tại sao trẻ em cần sự riêng tư?
|
Ở tuổi thiếu niên, trẻ bắt đầu cần có cuộc sống riêng tư nhiều hơn. Vì vậy, đây là lúc bố mẹ nên chú ý đến quyền riêng tư của con cái thay vì cứ nghĩ trẻ vẫn còn là con nít và cần giám sát 24/24. Nếu bạn cứ chú ý giám sát thì trẻ sẽ bị ngộp và thậm chí không thể tự lập. Show
Mong muốn có sự riêng tư là điều hoàn toàn tự nhiên khi trẻ bước vào tuổi thanh thiếu niên. Tuy nhiên, vì trẻ chưa đủ chín chắn, trải nghiệm, chưa đủ khả năng ứng phó với các tình huống xấu. Do vậy, tuy cho trẻ không gian riêng nhưng bạn cũng cần biết quan sát con hợp lý. Cách tốt nhất để bố mẹ vừa tôn trọng cuộc sống riêng tư của con vừa theo dõi các sinh hoạt của con là tạo ra sự tin tưởng giữa bố mẹ và con cái. Vấn đề riêng tư tuổi teen và sự tin tưởng của bố mẹ1. Riêng tưCàng lớn trẻ lại càng cần nhiều không gian riêng tư hơn. Điều này là do trẻ đang phải đối mặt với những thay đổi lớn cả về cảm xúc và suy nghĩ. Ngoài ra, thể chất, tư duy và các kỹ năng xã hội của trẻ cũng có nhiều sự thay đổi. Để có thể trưởng thành, trẻ cần phải học cách giải quyết những khó khăn này với sự độc lập và trách nhiệm. 2. Bí mậtTrẻ muốn có thêm không gian riêng chưa chắc là vì trẻ có điều gì muốn giấu bạn. Bí mật thường đi cùng với sự phát triển tính độc lập. Đó là một điều hoàn toàn tự nhiên khi trẻ bước vào tuổi thanh thiếu niên. Tuy nhiên, nếu trẻ luôn tỏ ra thần bí thì có thể có điều gì đó khác thường. Nếu trẻ luôn ở trong phòng, không muốn nói chuyện với ai hoặc trở nên lãnh đạm với mọi người ngay cả khi bạn đã tìm mọi cách để nói chuyện với trẻ thì đó có thể là dấu hiệu cho thấy trẻ bị trầm cảm, lo lắng hoặc trẻ đang sử dụng thuốc, rượu, ma túy hoặc các vấn đề khác hoặc cũng có thể là do trẻ đang dành quá nhiều thời gian để lên mạng hoặc chơi trò chơi điện tử. 3. Theo dõiThanh thiếu niên vẫn chưa sẵn sàng để trở thành người lớn. Bộ não của trẻ vẫn đang phát triển. Điều này có nghĩa là đôi khi trẻ sẽ đưa ra những quyết định quá nhanh chóng và không phải lúc nào cũng nghĩ đến hậu quả của hành vi đó. Vì vậy, trẻ vẫn cần lời khuyên và sự hỗ trợ từ bạn. Trẻ cần bạn kết nối với mình và biết mình đang làm gì. Tuy nhiên, đây cũng là độ tuổi mà trẻ cần sự riêng tư. Do đó, bạn phải có biện pháp theo dõi khác khi trẻ còn nhỏ. Bạn cần phải có sự tinh tế và thận trọng hơn.
Tự hỏi bản thân mình xem bạn đã thực sự biết ranh giới mà bạn có thể theo dõi và giám sát mà không đụng chạm đến sự riêng tư của trẻ chưa. Có một số điều bạn cần biết, chẳng hạn như địa điểm buổi tiệc mà trẻ sẽ tham gia vào tối thứ 7 và trẻ sẽ đi đến đó bằng cách nào. Những điều khác có thể là sự riêng tư của trẻ, chẳng hạn như trẻ và bạn bè đã nói gì với nhau trong bữa tiệc hoặc trẻ đã chơi gì trong bữa tiệc. Những cách thực tế mà bạn có thể thể hiện sự tôn trọng quyền riêng tư của con cái:
Bạn cũng có thể thảo luận với con về vấn đề riêng tư, thiết lập một số quy tắc và đặt ra một số ranh giới giữa bạn và trẻ. Những điều này có thể thay đổi khi trẻ lớn lên. Bạn cũng có thể nói với con về những tình huống mà bạn cần phải vượt qua ranh giới đã thỏa thuận. Ví dụ, bạn sẽ “phá luật” khi lo lắng có điều gì đó không đúng đang xảy ra với con. Để thể hiện sự tôn trọng quyền riêng tư của con cái, tốt nhất bạn nên tránh làm những điều sau:
 Cách theo dõi trẻ hiệu quảViệc theo dõi tốt nhất là nên dựa vào sự tin tưởng giữa bạn và trẻ. Khi bạn thường xuyên nói chuyện và chia sẻ với trẻ, nhiều khả năng trẻ sẽ chia sẻ những chuyện bí mật với bạn.
Trẻ có thể phá vỡ sự tin tưởng của bạn hoặc lạm dụng quá mức quyền riêng tư của con cái. Nếu trẻ vi phạm lần đầu, bạn có giảm một đặc quyền của trẻ, chẳng hạn giảm bớt thời gian chơi máy tính của trẻ hoặc không cho trẻ tham gia một số hoạt động nào đó. Bạn cũng cần theo dõi trẻ chặt chẽ hơn trong khoảng thời gian bạn xây dựng lại niềm tin với trẻ. Đối với những vi phạm nghiêm trọng hoặc có vấn đề gì đó, bạn và trẻ cần phải xây dựng lại lòng tin cho nhau theo thời gian. Bạn có thể cần đến một số biện pháp như:
Bạn có thể trao đổi với con về cách có thể làm bạn tin tưởng con. Ví dụ, con thể hiện cho bạn thấy rằng mình có thể chịu trách nhiệm về những công việc nhất định trong một khoảng thời gian. Hãy để trẻ biết rằng bạn vẫn yêu trẻ ngay cả khi bạn thất vọng về những hành vi của trẻ. Điều này sẽ giúp trẻ học hỏi từ những sai lầm của mình. Lợi ích của việc theo dõiTheo dõi trẻ là một điều mà bạn nên làm. Trẻ vị thành niên nếu có được sự giám sát hợp lý của bố mẹ thì trẻ:
Dạo gần đây chị Mai đâm ra ngán ngẩm khi bé Thảo dán ngay trước cửa phòng mình một tấm bảng to tướng với các dòng chữ như đập vào mắt người nhìn. “Xin ba mẹ hãy tôn trọng quyền riêng tư của con!
Chị đâm ra hoang mang không hiểu hai vợ chồng mình đã làm gì sai mà con nỡ đối xử như vậy với mình. Là người mẹ, hành động của con khiến chị đau xót vô cùng. Bé Thảo còn dành phần lớn thời gian trong phòng và khóa trái cửa lại. Chị càng đâm ra lo lắng, không hiểu con bé làm gì trong đó mà lâu thế, lại còn khóa cửa nữa chứ, cứ như đang làm điều gì mờ ám lắm. Chị sợ con mình bị trầm cảm nhưng bé Thảo chỉ nói là con muốn được là chính mình và có sự riêng tư. Gõ cửa trước khi vào phòng con Thật ra đối với thanh thiếu niên, việc trẻ thường xuyên ở một mình trong phòng riêng không có nghĩa là trẻ có dấu hiệu của trầm cảm. Phòng ngủ là không gian riêng, là nơi ẩn náu an toàn cho trẻ sau một ngày dài đầy áp lực mà trẻ phải đối mặt, cũng như là nơi để trẻ tự do khám phá bản thân. Do đó, cha mẹ cần nắm được tâm lý của trẻ ở độ tuổi này và có những cách cư xử không làm mếch lòng trẻ, đồng thời vẫn làm cho trẻ gắn bó với bạn và trẻ vẫn nằm trong tầm kiểm soát của bạn. Tôn trọng quyền riêng tư của con cáiCác bậc cha mẹ nên tôn trọng quyền riêng tư của con cái. Nếu cửa phòng của trẻ đóng, bạn hãy gõ cửa và đợi sự đồng ý của trẻ trước khi vào phòng, mọi người trong nhà cũng nên tuân theo quy tắc này. Còn gì làm trẻ xấu hổ hơn nếu bạn bước vào phòng và thấy trẻ đang đánh một cây đàn ghita tưởng tượng theo một bài hát trên radio hay đang tập hôn với một cái gối… Bạn không biết, trẻ cũng không muốn bạn biết những điều trẻ làm trong thế giới bí mật của chúng.
Hãy tôn trọng quyền riêng tư của con cái nhé! Ngoài ra, các trẻ ở lứa tuổi vị thành niên cũng có quyền được giữ sự riêng tư về mặt cảm xúc. Các bậc cha mẹ cũng nên tôn trọng quyền riêng tư của con, không nên cố gắng khai thác những điều mà trẻ hoàn toàn không muốn chia sẻ. Điều này không có nghĩa là bỏ rơi trẻ mà hãy luôn theo sát để biết được những gì đang xảy ra xung quanh trẻ. Một số trẻ khi được cha mẹ quan tâm thì sẽ gắt gỏng lên rằng “Mẹ đừng xen vào chuyện của con nữa”. Nhưng tự sâu thẳm tâm hồn trẻ sẽ nghĩ rằng “Tại vì mẹ hỏi con những chuyện quá riêng tư hoặc có những chuyện làm con xấu hổ khi chia sẻ cùng mẹ. Nhưng thật ra con rất vui vì biết mẹ vẫn luôn quan tâm và yêu thương con”. Cách giải quyết ngắn gọn mà hiệu quả nhất là bạn nên nói với trẻ rằng “Nếu con không muốn chia sẻ với mẹ ngay lúc này thì cũng không sao cả, nhưng nếu bất kì lúc nào con cần thì mẹ sẽ luôn ở đây để lắng nghe con”. Lúc này trẻ có thể sẽ mở lòng ra và sẽ giải bày tâm sự cùng bạn. Ngoài ra, việc tôn trọng quyền tư và không tò mò chuyện của con cũng là cách ứng xử tốt để xây dựng niềm tin ở con bạn. Điều này sẽ giúp con bạn cảm thấy cha mẹ luôn tôn trọng quyền riêng tư của mình và sẽ dần chia sẻ những điều thầm kín với cha mẹ đấy. Luôn theo sát trẻ nhưng không tò mòNếu bạn là người thường xuyên lục tủ đồ, ngăn kéo trong phòng mỗi khi con đi vắng để xem con đang cất giữ vật gì bí mật hay thư từ gì không, hay thường xuyên kiểm tra điện thoại để xem con thường nói chuyện, nhắn tin với số điện thoại nào,… Đó không chỉ là việc làm của nhiều bà mẹ khi muốn kiểm soát con cái mà một số ông bố đôi khi cũng làm như vậy. Dù biết rằng cha mẹ chỉ muốn tốt cho con cái nhưng bạn có biết không trẻ sẽ tổn thương ghê lắm nếu biết cha mẹ chẳng tôn trọng quyền riêng tư của mình. Có lẽ sẽ rất kinh khủng với trẻ. Hãy tự đặt mình vào vị trí của trẻ và hãy nghĩ nếu ai đó cũng làm những việc này với bạn, bạn sẽ như thế nào? Điều quan trọng cha mẹ hãy tôn trọng quyền riêng tư của con cái, và nếu muốn kiểm soát được hành vi của con thì hãy thể hiện sự quan tâm, tôn trọng con bằng cách luôn bên cạnh nhưng không quá tò mò về cuộc sống riêng tư của con. Có thể người làm cha mẹ sẽ khó chấp nhận việc một phần cuộc sống của trẻ đã tách rời khỏi bạn. Khi con còn nhỏ, dù con ở đâu, chơi với ai, làm gì bạn cũng có thể biết được. Tuy nhiên, khi trẻ bước vào cấp 2 hay cấp 3, lúc này trẻ chơi với rất nhiều bạn và cha mẹ không biết gì nhiều hơn ngoài cái tên của chúng. Trẻ có thể đi đến một số nơi vô cùng xa lạ mà chỉ chia sẻ rất ít thông tin cho cha mẹ biết. Việc trẻ có bạn bè và hay tham gia các hoạt động ngoài phạm vi ảnh hưởng của cha mẹ là một điều lành mạnh. Tuy nhiên, điều làm cho các bậc cha mẹ trở nên khó xử là làm thế nào để tránh xâm phạm vào quyền riêng tư của trẻ mà vẫn có thể biết được những điều trẻ đang làm. Cách tốt nhất là hãy tìm mọi cách để giữ cho trẻ trong tầm kiểm soát của bạn nhiều nhất có thể bằng cách cho trẻ dẫn bạn về nhà chơi. Bạn hãy luôn chào đón, có thái độ niềm nở đón tiếp bạn của con, trữ nhiều đồ ăn trong tủ lạnh… Trẻ có xu hướng sẽ không đến chơi ở nhà ai mà chúng cảm thấy rằng người lớn không chào đón họ. Bạn hãy luôn chào đón, có thái độ niềm nở đón tiếp bạn của con Tất nhiên bạn có thể sẽ cảm thấy đôi chút phiền toái khi đám trẻ con đến chơi nhà nhưng hãy nghĩ rằng đây chỉ là một sự hy sinh nho nhỏ để giúp bạn và con cái gắn kết với nhau. Điều này không chỉ giúp bạn hiểu rõ hơn về con mà còn là cơ hội giúp bạn biết về những người bạn của con nữa. Hãy đặt mình vào vị trí của con để thấu hiểu và cảm thông với những suy nghĩ và việc làm của con, khi đó bạn sẽ có cách nuôi dạy con cái tốt hơn ấy. Chúc bạn thành công!
|
