Thuốc điều trị sang chấn tâm lý

Rối loạn stress sau sang chấn tâm lý ở người lớn thường có thể phát triển sau một sự kiện kinh hoàng mà người bệnh có thể là chứng kiến trực tiếp hoặc gián tiếp. Tình trạng này có thể gây ra nhiều triệu chứng về tâm lý, đặc biệt còn gây ảnh hưởng không chỉ đến thể chất mà ảnh hưởng lớn đến các chức năng hoạt động bình thường hàng ngày. 

1. Rối loạn stress sau sang chấn tâm lý ở người lớn

Những người trưởng thành bệnh mắc chứng rối loạn sang chấn tâm lý thường hay có sự hồi tưởng lại những sự việc đau buồn qua cơn ác mộng hoặc những ký ức hồi tưởng. Người mắc chứng bệnh này có thể cảm thấy bản thân bị cô độc, hay cáu gắt và thậm chí luôn cảm thấy tội lỗi. 

Người bệnh mắc hội chứng sang chấn tâm lý thường gặp phải những vấn đề liên quan đến giấc ngủ như chứng mất ngủ, không tập trung vào công việc được… Những triệu chứng của hội chứng sang chấn tâm lý thường khá nghiêm trong và dai dẳng có thể gây ra những hậu quả lớn trong đời sống hàng ngày của người bệnh. 

2. Nguyên nhân gây rối loạn stress sau sang chấn tâm lý ở người lớn

Tình trạng stress sang chấn tâm lý ở người lớn có thể xảy ra với bất kỳ tình huống nào diễn ra trong thực tế, chẳng hạn như:

• Một cuộc tai nạn giao thông đường bộ nghiêm trọng, 

• Một cuộc tấn công bạo lực chẳng hạn như bị ướt hoặc tấn công tình dục các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe hoặc trải nghiệm sinh con. 
• Các sự kiện tiêu cực xảy ra liên tục kéo dài, hoặc sự kiện xảy ra đột ngột không được đoán trước

• Đôi khi sang chấn tâm lý sau chia tay giữa hai người yêu nhau cũng khiến cho họ bị ảnh hưởng về sức khỏe tinh thần.

Theo ước tính của các nghiên cứu thì tình trạng rối loạn stress sau sang chấn tâm lý ảnh hưởng tới khoảng ⅓ số người trải qua sự cố đau buồn. Hiện nay các nhà nghiên cứu vẫn chưa giải thích rõ được nguyên nhân của tình trạng này tại sao xuất hiện ở người này mà không xuất hiện ở người khác. 

Những người lớn trải qua liên tục tình huống bất thường, hoặc gặp bạo lực đều có thể được chẩn đoán rối loạn stress sau sang chấn tâm lý phức tạp. Nó có thể gây ra các triệu chứng tương tự của rối loạn stress sau sang chấn thông thường hoặc có thể không tiến triển nhiều năm sau khi sự cố xảy ra. 

Nguyên nhân gây rối loạn stress sau sang chấn tâm lý ở người lớn

3. Bệnh sinh của rối loạn stress sau sang chấn tâm lý

Bệnh sinh của rối loạn sang chấn tâm lý khá phức tạp và có thể diễn ra theo các giai đoạn của sang chấn tâm lý bao gồm: 

• Stress gây bệnh chính trong sự phát triển của sang chấn tâm lý. Không phải ai khi trải qua stress cũng phát triển thành các rối loạn, nhưng chấn thương tâm lý cùng với các yếu tố sinh học và sự kiện xảy ra sẽ khiến cho tình trạng stress căng thẳng hơn. 

• Yếu tố nhận thức và hành vi của rối loạn stress sau sang chấn tâm lý nhấn mạnh với các giai đoạn của sang chấn tâm lý bao gồm: đầu tiên, các chất thường có tác động kích thích không điều kiện để tạo cho người bệnh phản ứng sợ hãi, thông qua phản xạ có điều kiện và được liên kết với một kích thích có điều kiện. Thêm vào đó, thông qua việc học tập các kích thích có điều kiện gợi ra những phản ứng sợ hãi độc lập với kích thích không điều kiện ban đầu. Sau đó, người bệnh tìm cách né tránh cả hai giai đoạn kích thích có điều kiện và không điều kiện
• Hệ thống giao cảm. Khi xuất hiện tình trạng stress cấp tính sẽ làm tăng tiết hormone dẫn đến sự đáp ứng của cơ thể bị thay đổi. Rối loạn stress sau sang chấn tâm lý phát triển thì cơ thể người bệnh sẽ bị mất điều hoà do tác động mạnh mẽ và lặp lại nhiều lần của stress. Các rối loạn thần kinh thực vật cũng trở thành mãn tính. Các biểu hiện rối loạn thần kinh thực vật do stress gây ra tình trạng huyết áp giao động, mạch nhanh, nhịp thở nhanh…
• Hệ thống serotonin đóng vai trò quan trọng trong bệnh sinh của rối loạn stress sau sang chấn tâm lý. Những người bệnh sẽ có nồng độ serotonin trong một số vùng của não thấp hơn và nồng độ chất này trong huyết thanh cũng giảm. Vì vậy thuốc chống trầm cảm có thể có hiệu quả cho điều trị này. 

• Trục dưới đồi-tuyến yên-tuyến thượng thận đã được chứng minh mật độ thụ cảm thể glucocorticoid tăng hơn trong các tế bào lympho và tác động lên các hoạt động hệ thần kinh nội tiết. 

4. Các triệu chứng của rối loạn stress sau sang chấn tâm lý ở người lớn

Các triệu chứng của rối loạn stress sau chấn thương thường bắt đầu trong vòng 3 tháng bắt đầu sự kiện. Tuy nhiên, ở một số trường hợp, những triệu chứng của bệnh có thể bắt đầu ở thời gian lâu hơn nhiều năm sau đó. Mức độ nghiêm trong và thời gian kéo dài của bệnh sẽ khác nhau ở mỗi người bệnh. Hơn nữa, có người thì có thể hồi phục lại bình thường trong khoảng 6 tháng nhưng có người thì bị ảnh hưởng sâu sắc và lâu dài trong cuộc sống hàng ngày. 

Các triệu chứng của rối loạn stress sau sang chấn tâm lý thường được chia thành 4 nhóm chính:

• Cơn hồi tưởng của những người bị rối loạn stress sau sang chấn tâm lý thường diễn ra liên tục với những hồi tưởng vệ sự kiện thông qua suy nghĩ và ký ức về sự kiện sang chấn bao gồm ảo giác, ác mộng… Người bệnh có thể cảm thấy đau khổ tột cùng khi có những đồ vật hoặc hoàn cảnh khiến họ gọi nhớ về sang chấn tâm lý như ngày kỷ niệm của sự kiện. 

• Người bệnh có dấu hiệu né tránh mọi người, tránh đến nơi đông người, tránh suy nghĩ về tình huống có thể khiến họ nhớ về những ký ức buồn
• Tăng nhạy cảm với các vấn đề với người xung quanh hoặc người bệnh có thể bị cảm xúc quá mức với các trạng thái khó ngủ, cáu gắt, bộc phát cơn giận, khó tập trung…
• Nhận thức và tâm trạng tiêu cực làm cho người bệnh luôn có suy nghĩ và cảm xúc đổ lỗi, xa lánh các ký ức đau thương.

Các triệu chứng của rối loạn stress sau sang chấn tâm lý ở người lớn

 5. Tiến triển và tiên lượng của rối loạn stress sau sang chấn tâm lý

Rối loạn stress sau sang chấn tâm lý có thể kéo dài vài tháng đến vài chục năm. Nếu được điều trị kịp thời thì có khoảng 30% người bệnh khỏi hoàn toàn, 40% người bệnh có triệu chứng mức độ nhẹ và 20% có triệu chứng mức độ vừa và khoảng 10% người bệnh có triệu chứng ở mức độ nặng. 

Khi người bệnh được tiên liên tốt với thời gian khởi phát bệnh nhanh chóng và các triệu chứng xảy ra dưới 6 tháng thì chức năng trước khi bị bệnh tốt hơn, có không có các rối loạn về tâm thần. Những bệnh nhân có sự giúp ddowx của xã hội tốt sẽ ít có những rối loạn nghiêm trọng, có thể tự điều chỉnh và khỏi bệnh. Rối loạn stress sau sang chấn tâm lý nếu có kèm theo các rối loạn khác thì thường bệnh sẽ nặng hơn và có thể trở thành mãn tính và khó điều trị hơn. 

6.Một vài lưu ý cho người bệnh mắc rối loạn stress sau sang chấn tâm lý

Bệnh rối loạn stress sau sang chấn tâm lý là do chấn thương tâm lý mạnh, gây ra và có thể được điều trị ổn định bằng thuốc và các biện pháp trị liệu.Khi điều trị khỏi có thể  những chấn thương tâm lý thường không còn tồn tại nhưng vẫn có thể gây ra hậu quả vô cùng nghiêm trọng cho người bệnh chẳng hạn như lo âu, ám ảnh, xa lánh, cảm giác chết lặng… Việc xa lánh các sự kiện tình huống chấn thương tâm lý không thể làm cho cuộc sống của người bệnh dễ chịu được mà còn làm cho họ mất hết các chức năng sống. VÌ vậy, người nhà, người thân nên khuyến khích người bệnh tham gia các hoạt động bên ngoài như đi bộ , thể dục, bơi lội để có thể giúp họ hòa nhập với xã hội. Thường xuyên nhắc nhở người bệnh sử dụng thuốc điều trị và tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ để quá trình điều trị đạt hiệu quả. 

Nếu bạn đang cần tư vấn về tình trạng tâm thần kinh với bác sĩ, chuyên gia tâm lý giỏi mà không cần đến bệnh viện, bạn có thể tham khảo ngày ứng dụng AIviCare - Ứng dụng thăm khám online với bác sĩ/chuyên gia giỏi đến từ các bệnh viện lớn tại Việt Nam.

• BÁC SĨ/CHUYÊN GIA TÂM LÝ uy tín, chất lượng đến từ các bệnh viện lớn về điều trị tâm lý như Bệnh viện Tâm thần Hà Nội, Bệnh viện 199 (Bộ Công An).

• HIỆU QUẢ bởi các Bác sĩ/chuyên gia tâm lý lắng nghe & thấu hiểu từ đó can thiệp điều trị tâm lý.
• KHÁM ONLINE TIỆN LỢI chỉ cần có điện thoại có kết nối mạng là có thể đặt lịch và thăm khám online nhanh chóng.  

• TIẾT KIỆM THỜI GIAN khi không phải đến phòng khám xa xôi mới gặp được bác sĩ giỏi.  

AIviCare được phát triển bởi VinBrain (thành viên của tập đoàn Vingroup) với lõi công nghệ là trí tuệ nhân tạo (AI) mang lại nhiều tính năng ưu việt và vượt trội trong tư vấn chăm sóc sức khỏe từ xa cho người bệnh.

Thêm vào đó, AIviCare còn mang lại nhiều tiện ích độc quyền như:

• MIỄN PHÍ kiểm tra X-quang ngực thẳng giúp chẩn đoán hơn 21 bệnh lý và các dấu hiệu nguy cơ trên ảnh X-quang ngực thẳng nhờ tích hợp sẵn DrAid (AI Trợ lý bác sĩ) với độ chính xác trên 90%, thời gian xử lý chỉ trong vòng 5s;

• AI chatbot thông minh giúp khách hàng nhanh chóng tìm được bác sĩ và các gói khám phù hợp nhất: 

Nhanh tay tải App AIviCare để được theo dõi chăm sóc sức khỏe ngay hôm nay

• Link cài app trên hệ Google Play: TẠI ĐÂY

• Link cài app trên App Store: TẠI ĐÂY

Ghi chú: Đây là các nội dung y học mang tính tham khảo, không khuyến cáo khách hàng tự áp dụng. Chúng tôi không chịu trách nhiệm với các trường hợp tự điều trị mà không có sự tham vấn và chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.