Vì sao bà phải dặn cháu đinh ninh

• 1. Đề thi học kì 1Ngữ văn 9
• 2. Đáp án đề thi học kì 1 của quận Cầu Giấy 2019

Đề thi học kì 1 Ngữ văn 9năm 2019 củaquận Cầu Giấy là một trong những tài liệu giúp các em ôn luyện các dạng câu hỏi sẽ ra trong đề thi cuối học kì tốt nhất. Cùng Đọc tài liệu thử sức nhé:

Đề thi học kì 1Ngữ văn 9 quận Cầu Giấy

Phần I (6 điểm):

Cho đoạn trích:

Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi

Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi

Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh

Vẫn vững lòng, bà dặn cháu đinh ninh:

“Bố ở chiến khu, bố còn việc bố,

Mày có viết thư chớ kể này kể nọ,

Cứ bảo nhà vẫn được bình yên!”

Rồi sớm rồi chiều, lại bếp lửa bà nhen,

Một ngọn lửa, lòng bà luôn ủ sẵn,

Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng...

(Trích SGK Ngữ văn 9, tập một, NXB Giáo dục 2019)

1. Đoạn trích trên nằm trong tác phẩm nào? Em hãy nêu tên tác giả và hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm.

2. Từ "đinh ninh” trong đoạn trích được hiểu là gì? Vì sao bà phải “dặn cháu đinh ninh"? 3. Hãy thuật lại lời dặn cháu của người bà theo cách gián tiếp.

4. Viết đoạn văn khoảng 12 câu theo phép lập luận tổng - phân - hợp làm rõ hình ảnh người bà được gợi lại trong dòng hồi tưởng của người cháu ở đoạn trích trên. Đoạn văn có sử dụng một câu cảm thán (gạch chân và chủ thích rõ).

Phần II (4 điểm)

Dưới đây là những câu văn trích từ truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long

“Ở, bác về cháu đấy ư? Không, không, đừng vẽ cháu! Để cháu giới thiệu với bác những người khác đang cho bác về hơn."

(Trích SGK Ngữ văn 9, tập một, NXB Giáo dục 2019).

1. Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa sử dụng ngôi kể nào? Tác dụng của việc lựa chọn ngôi kể đó?

2. Trong tác phẩm, “những người khác đáng cho bác vẽ hơn” mà “cháu” đề cập đến là những ai? Vì sao “cháu” lại cho rằng họ đáng vẽ hơn mình?

3. Từ hiểu biết về tác phẩm và thực tế, hãy viết đoạn văn nghị luận khoảng 2/3 trang giấy trình bày suy nghĩ của em về đức tính khiêm tốn.

Đáp án đề thi học kì 1 của quận Cầu Giấy 2019

Phần I

1.

- Đoạn trích thuộc tác phẩm “Bếp lửa” của Bằng Việt.

- Hoàn cảnh sáng tác: Năm 1963, khi tác giả đang là sinh viên học ngành Luật ở nước ngoài

2.

- “Đinh ninh” được hiểu là dặn đi dặn lại, dặn dò kĩ lưỡng, cặn kẽ.

- Bà dặn như thế vì muốn cháu không được quên lời bà: viết thư cho bố “chớ kể này kể nọ”, bà không muốn người con của mình nơi chiến trường phải bận tâm về gia đình để yên tâm cho công việc kháng chiến của dân tộc.

3. Bà dặn cháu đinh ninh rằng bố cháu ở chiến khu còn việc bố, cháu viết thư đừng kể này kể nọ, cháu cứ bảo là nhà vẫn được bình yên.

4. Hình thức: Đúng đoạn văn khoảng 12 câu theo phép lập luận tổng - phân - hợp, gạch chân chú thích đúng câu cảm thán

- Nội dung:

Gợi ý

+ Bà hiện lên trong những năm tháng gian khổ khi bị giặc đốt làng

+ Bà già nua nhưng vẫn mạnh mẽ, kiên cường là chỗ dựa cho cháu

+ Lời dặn dò của bà với cháu còn chứng tỏ bà giàu đức hy sinh, bà luôn lo nghĩ cho tiền tuyến. Bà sáng lên phẩm chất người mẹ Việt Nam anh hùng

+ Đối lập với ngọn lửa thù địch thiêu rụi sự sống, bà còn nhóm lên ngọn lửa của sức sống, của niềm tin và tình yêu thương. Đó là ngọn lửa bền bỉ, dai dẳng, bất diệt

+ Bà là người nhóm lửa, giữ lửa, truyền lửa.

- Nghệ thuật: nghệ thuật ẩn dụ, lời dẫn trực tiếp những gì bà dặn, hình ảnh thơ chân thực, giàu biểu tượng, ngôn ngữ giàu cảm xúc, giọng thơ tâm tình, thủ thỉ

Phần II.

1.

- Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa sử dụng ngôi kể thứ ba theo điểm nhìn của ông hoạ sĩ.

- Tác dụng: câu chuyện trở nên khách quan, các nhân vật được hiện lên sinh động từ ngoại hình, lời nói đến suy nghĩ; đặt điểm nhìn vào ông hoạ sĩ còn tạo điều kiện nổi bật chất trữ tình, những suy nghĩ nghề nghiệp, đặc biệt là nổi bật anh thanh niên thông qua quan sát và suy nghĩ của ông - một người làm nghệ thuật và nhiều từng trải

2. Trong tác phẩm, "những người khác đáng cho bác vẽ hơn" mà "cháu" đề cập đến là: ông kĩ sư vườn rau và anh cán bộ nghiên cứu bản đồ sét.

Vì anh cho rằng những cống hiến của mình còn nhỏ bé, chưa xứng đáng để vẽ. Còn anh cán bộ nghiên cứu sét và ông kĩ sư vườn rau đã có nhiều công hơn, cống hiến được nhiều hơn, họ hy sinh hạnh phúc cá nhân của họ nên họ xứng đáng được vẽ hơn.

3. Gợi ý

* Giải thích:

- Khiêm tốn là gì? => là có ý thức và thái độ đúng mức trong việc đánh giá bản thân, không tự đề cao, không kiêu căng, tự phụ.

* Người có đức tính khiêm tốn là người như thế nào?

- Ngưòi có tính khiêm tốn là người tự cho mình chưa hoàn thiện luôn phải cố gắng nhiều hơn trong mọi việc.

- Khi có nhiều đóng góp trong sự thành công chung, người có tính khiêm tốn, ít khi ca tụng hoặc nêu lên những đóng góp của bản thân.

* Tại sao chúng ta phải khiêm tốn?

- Bởi vì nó thể hiện phẩm chất đạo đức cần có ở mỗi chúng ta.

- Giúp ta nâng cao phẩm giá, khiến cho các mối quan hệ thêm bền chặt, khăng khít và tạo được sự tin tưởng lẫn nhau.

- Có cuộc sống nhẹ nhàng, ít xô bồ hơn trong xã hội hiện giờ. Giúp cho ta biết tự kiềm chế bản thân: khen người khác thì hết sức chân thành, đúng đắn. Khi chê người khác, lời chê phải thận trọng, nhẹ nhàng mang tính xây dựng.

- Nhờ có đức tính này, chúng ta dễ có được địa vị và công việc tốt trong xã hội. Thể hiện sự nhìn xa trông rộng của mình.

- Khiêm tốn còn giúp ta nhận ra sự thiếu sót và hạn chế của bản thân.

* Dẫn chứng: Sự giản dị khiếm tốn trong cuộc sống của Bác Hồ:

- ngôi nhà sàn gỗ mộc mạc, đơn sơ.

- ăn uống đạm bạc, lối sống hết sức giản dị…

* Phê phán

- Phê phán, lên án những con người có tính tự cao, tự đại, kiêu căng, ngạo mạn. Những con người này với địa vị cao thường hay lên mặt, coi thường những người xung quanh.

- Tuy vậy, khiêm tốn không có nghĩa là tự hạ thấp bản thân mà phải luôn phấn đấu, nỗ lực nhiều hơn.

* Rút ra bài học, liên hệ bản thân:

- Cần phải trau dồi, rèn luyện, nâng cao phẩm chất đạo đức này bằng tất cả việc làm, trước hết là ở chính bản thân mình.

-/-

Trên đây là đáp ánđề thi học kì 1 môn Ngữ văn 9quận Cầu Giấynăm học 2019/2020 do Đọc tài liệu thực hiện, mong rằng với nội dung này sẽ giúp các em ôn tập kiến thức thi cuối kì 1 tốt hơn.