Vì sao bồ câu đưa thư được

Vì sao chim bồ câu có thể đưa thư một cách chính xác dù ở nơi đâu?

Như bạn thường thấy trong phim ảnh, bồ câu có khả năng đưa thư chính xác đến địa chỉ cần giao, nhưng vì sao chúng lại có khả năng này?

Ngày nay, nếu muốn gửi một lá thư, chúng ta chỉ cần một vài cú click chuột hoặc lướt vài cái trên màn hình điện thoại. Nhưng cách đây hàng ngàn năm, khi vệ tinh và Internet chưa ra đời, con người phải dùng một cách thức liên lạc khác thủ công hơn và chậm hơn, đó là dùng chim bồ câu, như có thể thấy trong phim ảnh thời xưa. Vậy bạn có bao giờ thắc mắc vì sao chim bồ câu lại có thể đưa thư đến đúng địa chỉ và chính xác đến như thế không?

Vì sao bồ câu đưa thư được

Một chú chim bồ câu dùng để đưa thư.

Hơn 3.000 năm trước, người ta đã phát hiện ra rằng chim bồ câu có một đặc tính vô cùng đặc biệt đó là chúng có khả năng xác định phương hướng rất giỏi, và dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào chúng cũng tự tìm được đường về nhà, dù khoảng cách có xa xôi và bị săn đuổi ráo riết đến đâu đi nữa, đặc biệt là giống bồ câu đá hoang dã.

Chính vì thế, họ đã nghĩ ra cách biến chúng trở thành một phương tiện vận chuyển tin tức, bằng cách đưa chúng đi đến nơi cần đưa tin, rồi khi có thông tin cần gửi, họ sẽ nhét lá thư vào một chiếc ống bằng thủy tinh hay kim loại cột sẵn vào chân chúng, rồi thả chúng bay đi để chúng tìm đường mang lá thư về nhà.

Vì sao bồ câu đưa thư được

Bồ câu có khả năng nhớ đường về nhà cực kỳ chính xác dù có ở nơi đâu.

Sở dĩ bồ câu đá được giao cho sứ mệnh quan trọng này là vì chúng có khả năng đặc biệt đó là phát hiện và định hướng đường bay theo từ trường của Trái Đất. Con người không có khả năng này, nhưng ở một số loài chim thì có và theo nhiều mức độ khác nhau, trong đó bồ câu đá là nhạy với từ trường nhất. Chính vì thế, loài chim này dễ dàng tìm được đường về nhà nhất nếu chúng bay theo hướng Bắc-Nam so với hướng Đông-Tây, vì từ trường di chuyển từ cực Bắc đến cực Nam và ngược lại.

Việc săn bắt, nhân giống và huấn luyện bồ câu khá dễ dàng vì chúng rất hiền lành, ngoan ngoãn và biết vâng lời. Để tránh trường hợp bồ câu chỉ có thể bay được một chiều, từ nơi cần đưa tin về nhà, người ta đã nghĩ ra cách cho chúng ăn ở xa nhà. Nhờ đó, bồ câu sau khi đưa tin về nhà sẽ quay trở lại nơi cũ để được cho ăn, và người ta không phải mất công thỉnh thoảng lại vận chuyển bồ câu từ nơi này sang nơi khác để chờ đưa tin.

Vì sao bồ câu đưa thư được

Vì sao bồ câu đưa thư được

Một người lính vận chuyển chim bồ câu đến nơi đóng quân để chờ đưa tin.

Nhờ thế, mọi rủi ro về việc thất lạc hay bị đọc trộm thư từ, mọi nguy cơ bị tai nạn hay trì hoãn khi giao thư bằng sức người đều được giải quyết nhanh chóng. Thậm chí người ta có thể liên lạc với nhau trong vùng chiến sự hay dịch bệnh. Đây là phương pháp cổ xưa nhưng không có nghĩa nó đã trở nên lỗi thời và lạc hậu. Vì biết đâu, trong một tương lai không xa, vì lý do nào đó mà chúng ta không thể truyền tin cho nhau bằng Internet hay điện thoại, có lẽ chúng ta sẽ phải quay trở lại cầu cứu những chú chim bồ câu hiền lành ngây thơ này.

Vì sao bồ câu đưa thư được

Hiện tại, dù Internet đang rất phát triển, nhưng người ta vẫn còn huấn luyện chim bồ câu để đưa tin.

Vì sao bồ câu đưa thư được

Vì sao bồ câu đưa thư được

Vì sao bồ câu đưa thư được

(Ảnh: Internet)

Mục lục

  • 1 Khả năng
  • 2 Huấn luyện
  • 3 Thông tin
  • 4 Chú thích
  • 5 Tham khảo

Khả năngSửa đổi

Khả năng đưa thư của loài bồ câu đã được biết đến từ thời Ai Cập cổ đại. Tuy nhiên bồ câu đưa thư đơn giản chỉ lần theo các tuyến đường, chim bồ câu có khả năng bắt chước và ghi nhớ rất tốt, quá trình tiến hóa được thúc đẩy bởi khả năng ghi nhớ dài hạn, cho phép động vật nhớ những sự kiện đặc biệt ở thế giới bên ngoài và những hành vi phù hợp với sự kiện ấy. Do đó, để có thể sinh tồn, khả năng ghi nhớ dài hạn ở động vật ngày càng được hoàn thiện. Loài chim bồ câu nắm bắt rất hiệu quả những con đường khi chúng bay có đôi. Nếu có bạn đồng hành, chúng sẽ đủ thông minh để làm con đường ngắn lại hơn là khi bay một mình.

Các bưu tá viên bồ câu không tìm đường đến địa chỉ người nhận thư bằng cách định hướng theo mặt trời. Chúng bay dọc theo đường lớn, chuyển hướng ở các giao lộ, thậm chí vòng theo bùng binh. Chim bồ câu có thể tự tìm đường khi thực hiện các cuộc hành trình dài, ngay cả lần đầu tiên làm nhiệm vụ. Khi bay nhiều lần trên cùng một tuyến đường, chúng thường nghỉ ngơi ở một chỗ quen thuộc trên đường đi. Khả năng tìm hướng bay bằng khứu giác của bồ câu.

Khả năng đưa thư của loài bồ câu đã được biết đến từ thời Ai Cập cổ đại, nhưng mãi gần đây bí mật về nó mới được khám phá. Theo một nghiên cứu của Anh, bồ câu đưa thư đơn giản chỉ lần theo các tuyến đường, giống như con người chúng ta vậy.

Vì sao bồ câu đưa thư được
Phóng to
Ảnh: previews5.nvtech.com
Khả năng đưa thư của loài bồ câu đã được biết đến từ thời Ai Cập cổ đại, nhưng mãi gần đây bí mật về nó mới được khám phá. Theo một nghiên cứu của Anh, bồ câu đưa thư đơn giản chỉ lần theo các tuyến đường, giống như con người chúng ta vậy.

Các nghiên cứu trước đây khẳng định rằng chim bồ câu có khả năng bắt chước và ghi nhớ rất tốt, nhưng cơ chế tạo ra những khả năng ấy vẫn là một ẩn số. Một giả thiết được nhiều người chấp nhận cho rằng quá trình tiến hóa được thúc đẩy bởi khả năng ghi nhớ dài hạn, cho phép động vật nhớ những sự kiện đặc biệt ở thế giới bên ngoài và những hành vi phù hợp với sự kiện ấy. Do đó, để có thể sinh tồn, khả năng ghi nhớ dài hạn ở động vật ngày càng được hoàn thiện.

Để tìm hiểu khả năng ghi nhớ của chim bồ câu, các chuyên gia tại Viện nghiên cứu khoa học quốc gia, Viện nghiên cứu thần kinh Mediterranean (Pháp) cho hai con chim bồ câu xem hàng nghìn bức ảnh. Sau vài tháng, họ cho chúng xem lại và huấn luyện chúng cách dùng mỏ để vẽ vòng tròn hoặc dấu gạch chéo lên những ảnh mà chúng từng nhìn thấy. Thử nghiệm được lặp lại nhiều lần trong mấy tháng sau đó. Kết quả cho thấy, số lượng ảnh mà 2 con chim có thể nhớ dao động từ 800 tới 1.000 chiếc.

Bằng cách nào mà những chú chim tìm thấy đường về nhà khi bay khỏi thành phố với chặng đường dài hàng ngàn hải lý? Một khía cạnh nào đó, chúng đã dựa vào khả năng khứu giác như một chiếc đồng hồ hay la bàn. Chim bồ câu cũng thường dựa vào môi trường tự nhiên thân thuộc và những cột mốc ranh giới nhân tạo để nhận biết vùng lãnh thổ gần nhà.

Các nhà khoa học Anh đã chỉ ra rằng, những con chim sẽ bay theo đường nhỏ, tới đường quốc lộ, bay ngang qua những con phố và bay theo đường vòng, thậm chí điều này sẽ khiến chuyến bay của chúng tăng lên một vài dặm. Một nghiên cứu gần đây nhận định, loài chim bồ câu nắm bắt rất hiệu quả những con đường khi chúng bay có đôi. Nếu có bạn đồng hành, chúng sẽ đủ thông minh để làm con đường ngắn lại hơn là khi bay một mình.

Sau 10 năm nghiên cứu chim bồ câu đưa thư thông qua các vệ tinh hệ thống định vị toàn cầu (GPS), nhóm chuyên gia làm việc tại Đại học Oxford đã vô cùng ngạc nhiên khi phát hiện ra rằng “các bưu tá viên” không hề tìm đường đến địa chỉ người nhận thư bằng cách định hướng theo mặt trời. Chúng bay dọc theo đường lớn, chuyển hướng ở các giao lộ, thậm chí vòng theo bùng binh!

Khám phá mới được đăng tải trên tờ Daily Telegraph. Khi trả lời phỏng vấn, giáo sư Tim Guilford cho biết: “Việc này thực sự khiến nhóm nghiên cứu ngã ngửa. Thật ấn tượng khi chứng kiến những con chim bồ câu đưa thư bay theo tuyến đường phụ Oxford A34, rồi bay vòng vèo tại trạm đèn giao thông trước khi lượn theo bùng binh”.

Theo Guilford, chim bồ câu có thể tự tìm đường khi thực hiện các cuộc hành trình dài, ngay cả lần đầu tiên “làm nhiệm vụ”. Khi bay nhiều lần trên cùng một tuyến đường, chúng thường nghỉ ngơi ở một chỗ quen thuộc trên đường đi.

Để chứng minh thêm khả năng tìm đường về nhà của những chú chim bồ câu khác, các nhà khoa học đã tiến hành vô số thí nghiệm khác nhau, kể cả việc cắt đi dây thần kinh khứu giác của chúng. Khi một dây thần kinh bị cắt đứt, loài bồ câu sẽ không đủ khả năng để tìm hướng về. Những nhà khoa học đứng đầu đã thừa nhận khả năng tìm hướng bay bằng khứu giác của bồ câu.

Một số loài động vật khác cũng thường sử dụng các loại công cụ để định vị hướng hay vạch ra lộ trình chuyến đi của chúng: Loài gà cũng có một “la bàn khứu giác”. Loài chim họa mi thì dựa vào ánh sáng mặt trời, các ngôi sao và những góc độ của ánh sáng được biết như tia sáng phân cực. Trong hành trình du ngoạn hằng năm tới Mexico, loài bướm Monarch cũng sử dụng đường ánh sáng phân cực.

Động vật biển thường sử dụng mốc định vị và tín hiệu thị giác trên mặt biển để tìm thấy đường đi. Loài cá voi thường phân biệt vị trí địa lý bằng âm thanh. Loài cá mập và rùa biển cũng sử dụng điện trường để tìm vị trí và đánh dấu đường đi. Trong khi đó, loài cá mập sống ở mực nước cạn ngang qua vùng xích đạo bờ biển Ấn Độ Dương lại có thể nhìn trời đêm để định vị.