Ổ cứng là thành phần quan trọng trong cấu tạo máy tính. Hãy cùng tìm hiểu ổ cứng SSD là gì, những ưu điểm vượt trội cũng như tham khảo các dòng laptop được trang bị ổ cứng SSD sẵn trong bài viết bên dưới của Nguyễn Kim nhé.
SSD - Solid State Drive là ổ cứng điện tử hoăc ổ cứng thể rắn, được chế tạo để thay thế ổ cứng HDD truyền thống, có cải thiện nhiều về tốc độ xử lý, độ bảo mật dữ liệu và tiết kiệm điện hơn giúp cho máy đỡ nóng hơn.
Ưu nhược điểm của ổ cứng SSD
Ưu điểm so với HDD:
- - Tốc độ truy xuất dữ liệu rất nhanh, từ đó làm giảm thời gian khởi động hệ điều hành, chạy các ứng dụng, tự do tăng năng suất làm việc của máy tính.
- - SSD là ổ cứng thể rắn nên khả năng chống sốc cao, giảm nguy cơ hư hỏng do va chạm.
- - Hoạt động ít tiếng ồn, tản nhiệt hiệu quả .
Nếu bạn chưa hiểu rõ về ổ cứng HDD, hãy tìm hiểu tại đây.
Nhược điểm:
- - Giá thành cao hơn nhiều so với ổ cứng HDD
- - Ổ cứng SSD còn bị giới hạn số lần ghi dữ liệu, tuy nhiên sản phẩm có độ bền cao, dùng được rất lâu để thay ổ mới.
Có những loại ổ cứng SSD nào?
Khá nhiều bạn thắc mắc không biết những phân loại của ổ cứng SSD là gì? Hiện nay, có nhiều cách để phân loại ổ cứng SSD laptop: chuẩn giao tiếp, về hiệu năng, form factor, chip nhớ hay NAND flash.
Theo đó nếu nói về chuẩn form factor, ổ cứng SSD laptop sẽ được chia thành 4 loại chính:
- SSD 2,5” SATA: Chuẩn kết nối SSD đời đầu. Với mục đích thay thế dần HDD ở giai đoạn đầu, nên ổ cứng SSD thời điểm này được thiết kế theo hình dáng của ổ HDD, nên thường có kích cỡ 2,5” hoặc 3,5” tùy theo loại, và dùng chung giao thức SATA như HDD. 3,5” sử dụng cho PC và 2,5” dùng cho laptop. Có loại đạt ở mức 1,8” cho các laptop nhỏ.
- SSD mSATA: có kích thước chỉ bằng khoản 1/8 so với ổ SSD 2,5” cũ, được sử dụng khá nhiều ngày nay. mSATA hay miniSATA là dạng sử dụng cổng kết nối chuẩn SATA được thu nhỏ để phù hợp với dòng máy nhỏ nhẹ.
- SSD M.2: Khắc phục vấn đề kết nối của mSATA thì năm 2012, một loại SSD mới ra đời với tên Next Generation Form Factor [NGFF] nay được gọi là M.2, hỗ trợ được cả giao tiếp SATA, PCle lẫn USB nhưng với kích thước nhỏ hơn rất nhiều, rất phù hợp cho các dòng laptop nhỏ nhẹ.
- SSD U.2: Một loại ổ cứng SSD nữa đó là dòng SSD chuẩn U.2 với tốc độ tối đa lên đến 10Gbps. Giống như SSD M.2, SSD U.2 sử dụng kết nối PCle 3.0 x4[4 lane] nhưng với kích thước to hơn nên có thêm nhiều chip flash hơn, vừa giúp xử lý nhanh mà dung lượng cũng cao hơn hẳn so với chuẩn M.2.
Ngoài ra, ổ cứng SSD cũng được phân loại theo dung lượng. Hiện nay, ổ cứng SSD có các loại ổ cứng có mức dung lượng khác nhau từ vài trăm GB đến vài chục TB, đáp ứng đa dạng nhu cầu sử dụng của người dùng.
>>> Xem thêm: Những lưu ý khi chọn ổ cứng SSD cho laptop
Lý do nên nâng cấp ổ cứng SSD là gì?
Những ưu điểm vượt trội của ổ cứng SSD so với ổ cứng HDD cũ là vấn đề quyết định khiến đa số người dùng nâng cấp ổ cứng của mình lên SSD, đặc biệt với những người có sử dụng laptop trong công việc hoặc chơi game, cụ thể:
- - Giảm thiểu tối đa thời gian chờ khởi động của hệ điều hành.
Tốc độ xử lý và truy xuất dữ liệu cũng rất nhanh, đồng thời cho hiệu suất cao khi sử dụng các phần mềm đồ họa, tránh hiện tượng phân mảnh hoặc lỗi “Full Disk 100%” hay tình trạng đơ hay giật máy như khi chạy trên HDD.
- - Giảm thiểu tiếng ồn tối đa, khả năng tản nhiệt và tiết kiệm điện năng rất tốt, do đó giảm nhiệt năng tỏa ra, hạn chế hiện tượng nóng máy.
Bền hơn với khả năng chống sốc nhờ cấu tạo thể rắn với các chip nhớ gắn trực tiếp trên bo mạch chủ, không mất ổn định nhưng khi va chạm như HDD.
- - Cấu tạo và thiết kế nhẹ, nhỏ gọn, không rườm rà.
Khi nào cần nâng cấp ổ cứng SSD cho laptop?
Nếu không tính đến các trường hợp cần nâng cấp ổ cứng SSD cho laptop để tối ưu hóa tốc độ cung như khả năng làm việc tốt hơn cho laptop, thì một số những trường hợp sau đây, bạn cũng nên suy nghĩ đến việc thay thế ổ cứng SSD mới cho laptop của mình:
- - Máy sử dụng một thời gian dài, ổ cứng HDD khi chạy có tiếng ồn, mau nóng máy
- - Laptop hoạt động rất chậm khi mở nhiều tab làm việc khác nhau.
- - Laptop báo lỗi nhiều lần “Non-system disk or disk error…”
- - Lỗi Bad sector của ổ cứng trong laptop.
- - Laptop không khởi động được do ổ cứng bị hỏng.
- - Laptop báo dung lượng ổ cứng đã đầy.
- - Không cài đặt thêm bất kỳ ứng dụng nào nữa do ổ cứng bị rung mạnh trong quá trình hoạt động, gây lỗi, mất dữ liệu hệ điều hành.
Gợi ý laptop trang bị ổ cứng SSD hiệu năng mạnh mẽ tại Nguyễn Kim
Với những đặc điểm nổi bật trong hiệu năng hoạt động mạnh mẽ, nhiều thương hiệu máy tính lớn như laptop Dell, laptop Acer, laptop Asus,...đều cho ra mắt các dòng máy được trang bị ổ cứng SSD cũng như có khả năng nâng cấp 2 ổ cứng chạy song song.
Bạn có thể tham khảo một vài mẫu sản phẩm dưới đây:
Laptop HP Pavilion 15 EG0506TU i5-1135G7 trang bị ổ cứng SSD 512GB
Laptop Dell Vostro 5402 i5-1135G7 14 inch V4I5003W có ổ cứng SSD 256GB
Laptop Dell Inspiron 5502 I5-1135G7 1XGR11 được trang bị sẵn ổ cứng 512GB
Ngoài ra, bạn cũng có thể cân nhắc đến việc mua thêm ổ cứng di động để phục vụ cho các nhu cầu trong công việc và học tập. Các sản phẩm ổ cứng di động có thiết kế gọn nhẹ, dung lượng lớn, dễ dàng đem đi nhiều nơi.
Ổ cứng di động WD Elements 1 TB USB 3.0USB Kingston 16GB DTDUO3
Ổ cứng di động WD Elements 500GB
>>> Xem thêm: 5 tiêu chí cần xem xét khi mua ổ cứng di động
Những câu hỏi thường gặp
Chào bạn, tùy vào nhu cầu bạn có thể chọn dòng laptop trang bị SSD hay HDD. Trong trường hợp bạn cần máy chạy mượt mà, đa tác vụ, xử lý nhiều ứng dụng nặng thì nên chọn SSD.
Chào bạn, nếu laptop của bạn cho phép nâng cấp thêm ổ cứng thứ 2 và công việc của bạn đòi hỏi cần tốc độ xử lý dữ liệu tần suất cao và nhiều, dung lượng lưu trữ lớn, chẳng hạn như đồ họa, dựng phim, content creator,...., thì bạn có thể trang bị thêm cho laptop mình ổ cứng SSD thứ 2. Điều này giúp nâng cấp cấu hình máy mạnh mẽ hơn, cho phép truy xuất các dữ liệu và khởi động hệ điều hành trong thời gian ngắn nhất.
743 ngày trước
SSD [solid state drive, hay còn gọi là ổ đĩa đặc mà tên này nghe kì nên giờ chẳng còn ai xài] là một thiết bị lưu trữ lâu dài của máy tính. Ổ SSD chỉ dùng chip nhớ để lưu trữ dữ liệu, giống như RAM hay thẻ nhớ, chứ không dùng các phiến đĩa từ và đầu kim đọc dữ liệu như ổ cứng HDD, nhờ vậy mà nó chống chịu tốt hơn với rung động, va đập, và do mọi thứ đều là tín hiệu điện chứ không còn là sự di chuyển vật lý nên tốc độ cũng cao hơn [đôi khi là cao hơn rất nhiều] so với HDD.
Để biết về SSD, trước tiên bạn cần biết về HDD cái đã. HDD là ổ đĩa lưu trữ được sử dụng trong một thời gian rất dài. Cấu tạo của nó như bên dưới.
Trong đó, một số thứ cơ bản mà bạn cần biết đó là các phiến đĩa sẽ chứa dữ liệu thành nhiều đoạn khác nhau, và trong mỗi đoạn sẽ là một chuỗi các dữ liệu nhị phân 1010 được lưu trữ ở dạng từ tính. Khi ổ cứng hoạt động, đầu kim sẽ đọc các dữ liệu nhị phân này và đưa vào cho máy tính chuyển đổi thành dữ liệu bạn có thể hiểu được.
Một số ổ cứng có 2-3 phiến đĩa, nhưng cũng có loại chỉ có 1 phiến đĩa, tùy theo dung lượng và cấu hình mà nhà sản xuất mong muốn. Độ dày của ổ HDD thường dùng cho laptop là 9,5mm, nhưng cũng có loại mỏng 7mm dùng cho một số laptop mỏng nhẹ, còn đường chéo của ổ thường sẽ là 2,5" với loại cho laptop và 3,5" với loại cho máy bàn.
Đặc trưng của ổ HDD là phải có phiến đĩa và đầu kim đọc, và mọi thứ phải di chuyển vật lý [phiến đĩa phải quay, và đầu kim phải dịch chuyển] nên có nhiều lúc di chuyển máy mạnh một chút thì đầu kim có thể đập vào phiến đĩa gây hư hỏng. Bản thân cơ chế quay của phiến đĩa cũng có thể phát sinh vấn đề, và những lúc đó có khả năng bạn sẽ bị mất dữ liệu. Quan trọng hơn, vì mọi thứ đều phải quay vật lý nên tốc độ không thể nhanh được.
Thế nên người ta mới làm ra SSD, cũng có mục đích sử dụng y chang như HDD nhưng không có phiến đĩa, không có đầu kim, không có bất kì thành phần chuyển động nào cả. Dữ liệu khi đó sẽ được lưu vào chip bán dẫn.
Cấu tạo cơ bản của SSD
Ngày nay bạn có thể tìm thấy SSD ở dạng ổ vuông vuông trông giống như HDD, và cũng có thể bạn sẽ bắt gặp các ổ SSD có hình dáng như một cái bảng mạch dài hoặc hơi chữ nhật một chút. Điều đó giúp thu gọn không gian cần thiết cho SSD trong laptop để làm ra những chiếc máy mỏng gọn hơn.
Trong SSD, sẽ có những con chip nhớ làm nhiệm vụ lưu trữ, và sẽ có một bộ controller điều khiển chip nhớ hoạt động. Cách mà chip nhớ được sản xuất, cách mà controller hoạt động và firmware của controller sẽ quyết định tới tốc độ của ổ SSD. Dù sẽ có sự chênh lệch giữa các hãng, các dòng thiết bị nhưng nhìn chung tốc độ SSD nhanh hơn so với HDD nhiều lắm. Hiện tại bạn có thể dễ dàng mua được các ổ SSD tốc độ đọc, ghi vào khoảng 400-500MB/s là chuyện bình thường. Lên tới mức 800MB/s hay cả 1GB/s cũng có luôn, quan trọng là bạn có tiền tới mức nào mà thôi.
Mỗi chip nhớ sẽ có nhiều ô nhớ bên trong, mỗi ô sẽ có chứa điện tích để biết dữ liệu là gì [riêng các SSD dạng 3D XPoint hay Optane của Intel thì dùng cách thay đổi điện trở của các ô nhớ để lưu dữ liệu].
SLC vs TLC vs QLC
Khi đi coi SSD, có thể bạn sẽ thấy các chữ viết tắt này.
SLC có nghĩa là single-bit cell, tức là mỗi ô nhớ trong chip của SSD có thể lưu được 1 bit dữ liệu, và đây thường là loại ổn định nhất, bền nhất, nhanh nhất, và cũng đắt tiền nhất. Vì mỗi cell chỉ chứa 1 bit nên để đạt dung lượng cao thì nhà sản xuất phải gắn nhiều chip nhớ hơn lên ổ SSD.
MLC, TLC: Hai loại này chứa được 2 hoặc 3 bit cho mỗi cell, tức là mật độ lưu trữ tăng lên, và giúp cho giá ổ SSD giảm xuống, tuy nhiên chúng sẽ nhanh hỏng hơn và tốc độ đọc ghi thấp hơn so với SLC. Nhưng cũng đừng quá lo lắng về MLC hay TLC, tốc độ hỏng của ổ SSD rất chậm, và khả năng cao là bạn đã nâng cấp sang máy tính mới trước khi ổ SSD kịp hỏng.
QLC: loại này sẽ chứa được 4 bit cho mỗi cell, dùng cho các thiết bị không cần căng thẳng quá chuyện lưu dữ liệu và cũng là loại rẻ nhất trong số các loại chip nhớ dùng cho ổ SSD.
Ví dụ, ổ SSD Samsung 860 EVO dùng chip TLC [3-bit mỗi cell]. Trong khi đó, chiếc Samsung 860 QVO lại dùng chip QLC [4-bit mỗi cell].
Tốc độ, cổng kết nối, kích thước
Có 3 khái niệm:
- Form factor: chỉ hình dáng, kích thước vật lý của ổ SSD, bạn phải biết cái này để biết ổ SSD mới mua về có nhét vừa vào laptop của mình hay không
- Connector: cho biết cổng kết nối dùng để gắn ổ SSD vào mainboard
- Interface: đây là cách mà ổ SSD sẽ trao đổi dữ liệu với máy tính, cơ bản thì hai thằng phải nói cùng ngôn ngữ thì mới hiệu nhau được.
Sơ sơ trong cái sơ đồ bên dưới. Anh em có thể xem thêm bài này cho đầy đủ: Tìm hiểu về form factor, cổng kết nối và interface của ổ SSD.
Ngày nay, khi đi mua SSD, anh em sẽ thấy có 2 dạng form factor chính là ổ SATA, hoặc các bo mạch M.2 [cỡ nhỏ] hoặc PCIe [thường đắt hơn nhưng nhanh hơn]. Còn Giao thức thì các ổ tốc độ cao thường sẽ dùng NVMe.
Ngày nay còn có cả ổ HDD tích hợp SSD nữa, gọi là ổ HDD lai hoặc ổ lai. Ổ này vẫn tận dụng được phần dung lượng lớn và rẻ của HDD để lưu dữ liệu bạn ít khi truy cập, và dùng phần SSD để lưu dữ liệu cho app, hệ điều hành… nhằm đạt tốc độ cao hơn. Cơ bản thì cá nhân mình không thích cái trò lai này. Và khi anh em đã lên SSD rồi thì sẽ khó mà chấp nhận với tốc độ của HDD.
Một số laptop sẽ không có SSD rời theo các form factor trên
Trên một số dòng laptop, nhà sản xuất có thể sẽ không trang bị các loại ổ SSD mà bạn có thể tự thay thế được. Họ sẽ dùng chip nhớ hàn thẳng lên bo mạch, nên bạn không có cách nào nâng thêm dung lượng cả trừ việc mua máy mới. MacBook Pro của Apple là một dòng tiêu biểu. Họ làm như vậy vừa để tiết kiệm không gian vừa để tăng tốc độ của SSD, đổi lại phải hi sinh tính dễ nâng cấp.
Với các máy có SSD hàn chết lên mainboard, bạn cần suy nghĩ kĩ về mức dung lượng mình có thể cần trong tương lai bởi một khi đã chốt mua xong thì bạn không còn có thể quay đầu được nữa. Các hãng laptop Windows thì thường không dùng kiểu hàn chết, hiếm lắm.
Nguồn: Duy Luân - Tinh Tế