Theo phong tục của người Việt Nam, lễ cúng thôi nôi của con cháu trong gia đình mang một ý nghĩa hết sức quan trọng. Bên cạnh những lễ vật cúng thì bài văn khấn cúng thôi nôi là thứ không thể bỏ qua.
Hãy cùng Gốm Sứ Bát Tràng Family tham khảo về bài văn khấn cúng thôi nôi cho bé trai và bé gái đúng chuẩn được sử dụng nhiều nhất hiện nay nhé!
Lễ cúng thôi nôi là nghi lễ được thực hiện cho bé yêu vừa tròn 12 tháng tuổi [tròn 1 tuổi]. Mục đích của cúng thôi nôi là cầu mong sức khỏe và mọi điều tốt đẹp đến với bé trong tương lai. Theo phương Tây, đây chính là ngày sinh nhật tròn 1 tuổi của trẻ.
Xem thêm: Cúng thôi nôi vào giờ nào đem lại nhiều may mắn cho con?
Lễ vật nào có trong lễ cúng thôi nôi cho bé?
Các lễ vật cần chuẩn bị khi cúng thôi nôi
Để thực hiện nghi lễ cúng thôi nôi, cha mẹ của bé cần phải chuẩn bị đầy đủ các lễ vật như sau:
12 chén chè đậu trắng dùng cho lễ cúng thôi nôi bé trai [nếu là bé gái thì cúng 12 chén chè trôi nước]. 12 chén chè dùng để cúng 12 Bà Mụ bao gồm:
- Mụ bà Trần Tứ Nương: coi việc sanh đẻ [chú sanh]
- Mụ bà Vạn Tứ Nương: coi việc thai nghén [chuyển sanh]
- Mụ bà Lâm Cửu Nương: coi việc thụ thai [thủ thai]
- Mụ bà Lưu Thất Nương: coi việc nặn hình hài nam hay nữ cho đứa bé.
- Mụ bà Lâm Nhất Nương: coi việc chăm sóc bào thai [an thai]
- Mụ bà Lý Đại Nương: coi việc chuyển dạ [chuyển sanh]
- Mụ bà Hứa Đại Nương: coi việc khai hoa nở nhụy [hộ sản]
- Mụ bà Cao Tứ Nương: coi việc ở cữ [dưỡng sanh]
- Mụ bà Tăng Ngũ Nương: coi việc chăm sóc trẻ sơ sinh [bảo tống]
- Mụ bà Mã Ngũ Nương: coi việc ẵm bồng con trẻ [tống tử]
- Mụ bà Trúc Ngũ Nương: coi việc giữ trẻ [bảo tử]
- Mụ bà Nguyễn Tam Nương: coi việc chứng kiến và giám sát việc sinh đẻ.
- 13 đĩa xôi dành để cúng 13 ông Thầy
- 3 chén cháo nhỏ để cúng 3 Đức ông [thánh sư, tổ sư và tiên sư có chức năng truyền dạy nghề nghiệp]
- 1 tô cháo lớn để cúng 12 bà Mụ
- 1 đĩa lòng lợn luộc
- 1 đĩa rau sống
- 1 con gà luộc
- 5 loại quả tượng trưng ngũ hành
- 1 ly rượu để tưới lên hoa sau khi cúng xong
- 12 miếng trầu đã têm, 1 lá trầu nguyên và 1 trái cau chưa bổ
- 1 bình hoa tươi
- 2 cây đèn cầy cúng sao, 3 cây nhang
- 1 bộ đồ hình nam thế, viết tên ngày tháng năm sinh của bé [vật này sau khi cúng thôi nôi xong sẽ đốt bỏ giải sao cho bé]
Và nhiều gia đình có điều kiện sẽ có thêm heo quay để thần phật như: Cúng đất, Thổ Công, Thổ Địa và Thổ Chủ,…Tuy nhiên lễ vật trên chỉ mang tính chất tham khảo. Còn tuy thuộc vào điều kiện của từng gia đình và phong tục vùng miền mà chúng ta có thể lựa chọn lễ vật cúng sao cho phù hợp nhất!
Bài cúng thôi nôi cho bé trai và bé gái nên lưu lại
Ngoài lễ vật ra thì bài văn khấn cúng thôi nôi cũng là yếu tố rất được chú trọng. Sau đây là nội dung của bài văn khấn cúng thôi nôi:
Nam mô A Di Đà Phật! [x3]
Nam mô Đại Bi Quan Thế Âm Bồ tát
Con lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa
Con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa
Con kính lạy Đệ tam Thiên Mụ đại tiên chúa
Con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương
Hôm nay là ngày ….. tháng ….. năm ……
Vợ chồng con là ……………… sinh được con [trai, gái] đặt tên là …………
Chúng con ngụ tại …………
Nay nhân ngày đầy năm chúng con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn toạ chư vị Tôn thần kính cẩn tâu trình:
Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chính thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu, tên …………….. sinh ngày ………………… được mẹ tròn, con vuông.
Cúi xin chư vị tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật , phù hộ độ trì, vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngon, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô ương, vô hạn, vô ách, phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý. Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nghĩ lo.
Xin thành tâm đỉnh lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.
Nam mô A Di Đà Phật! [x3]
Khi đã khấn xong, bố hoặc mẹ lấy tay bé lại vái trước án 3 vái, sau 3 tuần hương thì mới tạ lễ. Sau đó gia đình mang vàng mã, váy áo đem đi hoá, vẩy rượu trong khi đang hoá. Đồ chơi thì giữ lại cho cháu bé để lấy phước. Cuối cùng gia đình và bạn bè thụ lộc để chúc cho bé gặp nhiều điều tốt lành.
Văn khấn đất đai diên địa, thổ công:
“Hôm nay, ngày [mùng]… tháng… [âm lịch], gia đình cháu [nêu họ tên]… bày làm mâm lễ vật, trước cung thỉnh đất đai diên địa, thổ công thổ chủ trước về chứng minh nhận lễ mừng cho cháu […] tròn một năm tuổi, sau tiếp tục phù trợ cho cháu [tên…] khỏe mạnh, chóng lớn, ngoan hiền, phù trợ cho gia đình luôn ấm no, hạnh phúc…”.
*** Lưu ý: Văn khấn nên đọc trước mâm cúng Thành hoàng bổn cảnh; Cửu huyền thất tổ và ông bà quá vãng cũng đọc với cùng nội dung trên.
Cách đặt mâm lễ vật cho lễ cúng thôi nôi
Sau khi đọc xong văn khấn, tiếp tục tiến hành nghi thức khai hoa hay còn gọi là “bắt miếng”. Để thực hiện nghi thức này, trước tiên phải đặt đứa trẻ lên bàn giữa, chủ trì lễ cúng rót trà và thắp hương xin phép “bắt miếng”. Khi nghi thức thắp hương hoàn tất, ông bồng đứa trẻ trên tay và cầm nhánh hoa quơ qua lại ở miệng bé, đồng thời đọc lời chúc:
Mở miệng ra cho có bông, có hoa,
Mở miệng ra cho kẻ thương, người nhớ,
Mở miệng ra cho có bạc, có tiền,
Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến…
Sau lời chúc của mọi người, đứa trẻ sẽ nhận lì xì của họ hàng và khách mời như một lời cầu chúc cho cột mốc phát triển quan trọng trong cuộc đời bé.
Hi vọng thông qua bài viết trên sẽ giúp bạn đọc biết được cách bày trí lễ vật cũng như cách đọc bài văn khấn cúng thôi nôi cho bé trai và bé gái đúng chuẩn mà bạn thuộc 3 miền “Bắc – Trung – Nam” đều sử dụng được.
Chúc gia đình làm lễ cúng thôi nôi gặp được nhiều điều suôn sẻ, qua đó có thật nhiều niềm vui trong cuộc sống!
Cúng đầy năm cho bé trai thực chất là tiệc cúng thôi nôi – là một trong những nghi thức thờ cúng truyền thống của Việt Nam có ý nghĩa quan trọng trong vòng đời ấu thơ của bé. Vậy cúng đầy năm được diễn ra như thế nào, bài văn khấn cúng đầy năm?
1. Bài cúng văn khấn cúng đầy năm cho bé trai
Dưới đây là mẫu bài văn khấn cúng đầy năm cho bé trai được sử dụng phổ biến nhất, miền Bắc hay miền Nam đều có thể tham khảo được:
Nội dung chi tiết trong văn khấn bài cúng đầy năm thôi nôi cho bé trai, bé gái
2. Sắm lễ vật cho mâm cúng đầy năm cho bé trai
Mâm lễ cúng đầy năm nào cũng vậy, thường sẽ được chia thành 2 mâm lễ chính. Đó là: mâm lễ cúng gia tiên và mâm cúng mụ
Hình ảnh mâm cúng với các lễ vật để cúng đầy năm cho bé trai, gái
- Gà luộc: 1 con gà trống luộc và phải là gà tơ
- Xôi nếp: chia thành 12 phần bằng nhau, có thể sắp xôi gấc hoặc xôi đậu
- Giò lụa: chia thành 12 đĩa nhỏ mỗi đĩa 1 khoanh tròn cắt miếng
- Cháo: 12 bát cháo, kèm theo mỗi bát là 1 muỗng nhỏ
- Heo quay hoặc mâm lễ tam sanh: Heo quay để cả miếng lớn. Nếu là mâm lễ tam sanh thì chuẩn bị: 1 miếng thịt heo ba chỉ, 1 quả trứng luộc và 1 con tôm hấp
- Gà luộc: 1 con gà trống luộc
- Xôi nếp: 1 phần xôi nếp lớn, đặt vào đĩa tròn
- Giò lụa/ giò bò: 1 đĩa
- Một số món xào và món canh mặn
- Hương/ nhang: sắp cả ở bàn thờ gia tiên và mâm cúng mụ. Trên bàn thờ gia tiên thì có thể sắp lễ hương vòng hoặc hương cây đều được, cắm lên bát hương gia tiên. Nếu không có bát hương, gia chủ có thể cắm trực tiếp lên lễ vật hoặc để xuống 1 đĩa nhỏ theo chiều nghiêng.
- Đèn/ nến: sắp cả ở mâm cúng mụ và bàn thờ gia tiên, trong đó mâm cúng mụ nên chuẩn bị 2 cây nến đỏ, còn mâm cúng gia tiên là 2 cây đèn cầy.
- Mâm ngũ quả: sắp thành 2 mâm, 1 mâm trên bàn thờ gia tiên và 1 mâm trên mâm cúng mụ, trong đó ưu tiên những quả tròn và có màu sắc khác nhau.
- Hoa cúng đầy năm
- Nước: mỗi mâm 5 chén, xếp thành hình ngũ giác hoặc thành hàng ngang
- Rượu: 5 chén rượu ở mâm cúng mụ
- Trà: 1 bao chè khô
- Trầu cau.
- Hũ gạo: 1 hũ gạo tẻ nhỏ, gạo khô nguyên
- Hũ muối: 1 hũ muối tinh, muối hạt, sạch, trắng
- Bánh kẹo: trên bàn thờ gia tiên có thể sắp lễ kẹo hoặc không. Còn mâm cúng mụ thì chia thành 12 phần bánh kẹo giống nhau
- Oản đỏ: 1 đĩa oản đỏ gồm 12 cái [oản hay được sử dụng tại chùa vào các dịp lễ tết]
- Xôi chè: sắp thành 12 cốc/ 12 bát, đảm bảo có cả phần nước và phần chè, sử dụng nhiều nhất là chè trôi nước
- Tiền vàng mã: sắp cả ở bàn thờ gia tiên và mâm cúng Mụ đầy năm
- Quần áo, hài giấy
- Đồ chơi cho trẻ em.
Xôi chè là một trong những món lễ vật được sử dụng nhiều nhất tại các mâm lễ cúng Mụ hiện nay, kể cả trong lễ thôi nôi, lễ đầy tháng, lễ cữ và lễ cúng Mụ theo khấc tuổi. Xôi chè mang ý nghĩa là đem lại những may mắn cho bé cũng như cho gia đình. Do vậy xôi chè sử dụng trong lễ cúng đầy năm thường nhiều màu sắc, như chè trôi nước nhiều màu, chè thập cẩm, chè đậu xanh.
Danh sách lễ vật gia đình nên chuẩn bị để cúng đầy năm thôi nôi cho bé trai, bé gái
3. Cúng đầy năm bé trai, gái ngày nào, giờ nào
Khác với các nghi thức thờ cúng khác, ngày cúng thôi nôi xem trực tiếp theo ngày sinh tháng đẻ của con.
Tùy từng gia đình, ngày cúng đầy năm của bé có thể tính theo lịch âm hoặc lịch dương đều được.
Dân gian tính theo lịch âm sẽ tuân theo quy tắc: đối với bé trai sẽ lùi lại 1 ngày so với ngày sinh âm lịch. Ví dụ bé sinh ngày mùng 5/2 âm lịch, ngày cúng đầy năm sẽ là ngày 4/2 âm lịch năm sau. Với bé gái sẽ lùi lại 2 ngày. Ví dụ bé sinh ngày 15/9 âm lịch, ngày cúng đầy năm sẽ là ngày 13/9 âm lịch.
Những gia đình tính theo lịch dương sẽ cúng đúng vào ngày sinh dương lịch của bé. Tuy nhiên khi khấn, gia chủ lưu ý nên khấn khai báo cả ngày sinh âm lịch của bé trước tổ tiên và các vị thần linh.
Giờ cúng đẹp thì sẽ được tính theo tử vi, chọn giờ Hoàng đạo và tránh các giờ xấu. Gia chủ có thể xem giờ đẹp thầy phong thuỷ. Thông thường ông bà xưa sẽ hay cúng vào khung giờ sáng [trước 11 giờ sáng].
Bảng thống kê lựa chọn giờ tốt theo tuổi bé để cúng đầy năm thôi nôi
4. Hướng dẫn quy trình các bước chính cúng đầy năm cho bé
Sau khi chọn được ngày cúng, giờ cúng đẹp, các bước cúng đầy năm cho bé trai/ bé gái có thể được diễn ra theo các bước chính sau:
Bước 1: Chọn người cúng đầy năm cho bé
Người thực hiện nghi thức cúng đầy năm thường là Ông bà, cha mẹ bé. Tuy nhiên người đó phải hợp mệnh, hợp tuổi/ không được kỵ tuổi bé. Nếu trong gia đình không có ai hợp tuổi bé thì có thể nhờ đến những người thầy có kinh nghiệm, hợp tuổi.
Bước 2: Chuẩn bị lễ cúng thôi nôi [cúng đầy năm]
Chuẩn bị đầy đủ 2 mâm lễ, mâm lễ cúng gia tiên và mâm cúng thôi nôi. Lưu ý nên sắp đủ lễ cúng trước khi đốt hương.
Mâm cúng thôi nôi có thể được đặt trong phòng hoặc chỗ ở của bé, là 1 vị trí thoáng nhất để có thể đặt bàn và bày biện lễ vật hương hoa.
Bước 3: Chuẩn bị văn khấn cúng đầy năm cho bé
Chuẩn bị văn khấn là chuẩn bị văn khấn giấy, đặt ngay tại mâm lễ. Nếu người khấn đã có kinh nghiệm khấn hoặc đã thuộc bài văn khấn thì có thể không cần chuẩn bị.
Mâm cúng đầy năm tươm tất của Đồ Cúng Việt Nam bày biện
Bước 4: Thắp nhang lên mâm cúng
Trong mâm cúng mụ, người đốt nhang, thắp nhang phải đồng nhất với người khấn.
Trên bàn thờ gia tiên, người thắp nhang, đốt nhang phải là thành viên trong gia đình và người này cũng nên khấn luôn trước bàn thờ gia tiên.
Bước 5: Thực hiện nghi lễ
Bước vào thực hiện cúng đầy năm, bao gồm 2 thủ tục chính là: đọc văn khấn và bái
Sau khi đọc văn khấn xong, người chủ lễ sẽ chắp tay bái, vái 3 vái và lui ra khỏi án theo tư thế lui [không nên quay lưng lại].
Bước 6: Đợi hết nhang, tạ lễ và hạ lễ
Theo quan niệm dân gian, khi nhang đang cháy là khi các vị thần linh, ông bà tổ tiên đang thụ lễ, nhang cháy hết là các cụ đã thụ lễ xong, do đó tuyệt đối không được hạ lễ khi nhang đang dở. Và trước khi hạ lễ thì chủ lễ phải tạ lễ.
Bước 7: Hóa vàng và thụ lễ
Tất cả tiền vàng, đồ giấy như quần áo giấy, hài giấy trên ban thờ tổ tiên và mâm cúng mụ đều phải được hóa hết, không được để sót dù chỉ là những mảnh nhỏ [đốt thành tro], tro này đem đi đổ tại những nơi có dòng chảy là tốt nhất [sông, suối].
Lễ vật mặn và lễ vật ngọt sẽ được thụ ngay tại buổi cúng mụ: các thành viên trong gia đình và khách mời.
Nghi lễ cúng đầy năm là một trong những nghi lễ rất quan trọng, vừa có ý nghĩa là lễ khai báo, ra mắt, vừa là lễ cầu may cho bé. Hy vọng bài viết đã đem đến những thông tin hữu ích để các bạn có thể thực hiện cúng đầy năm bé trai, bé gái tại nhà.
Xem Thêm: Hướng dẫn chuẩn bị mâm cúng sửa chữa bếp đầy đủ, đúng chuẩn nhất