Bằng hữu có nghĩa là gì

Bằng hữu （朋友）là một từ ghép hán việt đẳng lập, gồm hai yếu tố có nghĩa tương đương nhau. Về mặt từ nguyên, bằng （朋）có nghĩa là bạn bè và hữu （友）cũng có nghĩa là bạn bè. Tuy nhiên giữa hai chữ này có khác biệt về nét nghĩa. Bằng là bạn bè nhưng dùng để chỉ bạn bè cùng học một Thầy, học chung một thầy gọi là bằng, bạn đồng môn, bạn đồng sư gọi là bằng. Hữu dùng để chỉ những người có chung chí hướng, chung thờ một đạo lý, chí đồng đạo hợp, những người có chung chí hướng gọi là hữu.

Như vậy, tôi với anh học chung trường chung lớp, thờ chung một thầy, nhưng chí hướng của tôi và anh khác nhau thì ý nghĩa bạn bè của chúng ta chỉ là bằng chứ không phải hữu.

Người xưa có nói : Không chung chí hướng thì không thể mưu tính cho nhau được , hiểu rộng ra, chỉ có chung chí hướng người ta mới có thể hi sinh cho nhau, giúp đỡ nhau, mưu tính cho nhau, đồng cảm với nhau, chia ngọt sẻ bùi, đồng điệu hoài bão lý tưởng. Cũng vậy, trong tình yêu và hôn nhân, bạn trai bạn gái đến với nhau nếu không tìm được người cùng chung chí hướng ắt hôn nhân khó hạnh phúc.

Trong tình bạn, tình yêu muốn tìm được người mình muốn thì trước phải tìm ra chính mình, tức trước tiên phải lập chí hướng, mục đích sống. Nếu không những con người đến với nhau chỉ vì bị hấp dẫn bởi tiền tài, danh vọng, địa vị, quyền lực, sắc đẹp, thời trang thì đó chỉ là những tửu nhục bằng hữu [bạn bè rượu thịt vui vẻ lúc ăn nhậu], nhục dục bằng hữu [bạn bè xác thịt vui vẻ trên giường], danh lợi bằng hữu [bạn bè danh lợi đến với nhau vì tiền và danh vọng] nhưng khi sa cơ thất thế chắc chắn những bằng như vậy cao chạy xa bay.

Mọi đau khổ của con người là vì theo đuổi thứ sai lầm, thứ không đáng theo đuổi, thứ không hợp với hoài bão lý tưởng của mình. Muốn giảm thiểu những đau khổ không mong muốn, người ta ắt trước nên lập chí.

Tùng Văn

Tài liệu tham khảo : Khang Hy Đại Tự Điển

NXB : Hán Ngữ Đại Từ Điển Xuất Bản Xã 2003