Chứng quyền đã xuất hiện vào khoảng giữa năm 2019 với tỷ lệ đòn bẩy cao, quy mô vốn bỏ ra thấp, không mất phí vay margin,... Tuy nhiên, chứng quyền là sản phẩm phái sinh rất phức tạp, không phù hợp với các nhà đầu tư F0 và chưa dày dặn kinh nghiệm.
Vì vậy để có thể chuẩn bị bước vào thị trường mới, các nhà đầu tư cần trang bị thêm nhiều kiến thức mới. Hãy cùng Nhân Hòa tìm hiểu kiến thức cơ bản về chứng quyền nhé!
1. Chứng quyền là gì?
Chứng quyền [Stock Warrant] là một loại chứng khoán dược phát hành bởi doanh nghiệp, cung cấp cho người mua quyền mua cổ phiếu của doanh nghiệp đó trong tương lai tại mức giá đã được xác định từ trước.
Ví dụ: CTCP Tập đoàn Hòa Phát phát hành chứng quyền HPG giá 1.000đ/chứng quyền, kỳ hạn 1 năm. Người sở chứng chứng quyền này sẽ được mua cổ phiếu HPG với giá 45.000đ/cp.
Chứng quyền là gì?
Điều này có nghĩa rằng bất kể giá cổ phiếu HPG có biến động ra sao thì bạn vẫn có quyền mua cổ phiếu này với mới giá 45.000đ/cp.
Nếu giá cổ phiếu xuống quá thấp dưới 44.000đ/cp, bạn có thể lựa chọn không thực hiện quyền mua cổ phiếu và chịu lỗ 1.000đ/chứng quyền.
\>>> Xem thêm: [TOP 5+] Sàn chứng khoán Việt Nam mà bạn cần phải biết khi muốn đầu tư
2. Chứng quyền có đảm bảo là gì?
Chứng quyền có đảm bảo [Covered Warrant - CW] là một loại chứng khoán được phát hành bởi tổ chức tài chính, cung cấp cho người mua quyền mua cổ phiếu của một doanh nghiệp cụ thể trong tương lai tại mức giá đã được xác định trước.
Ví dụ: CW của cổ phiếu HPG là CHPG2016 được CTCP Chứng Khoán TP.HCM [Mã: HSC] phát hành.
Chứng quyền có đảm bảo là gì?
Khác với chứng quyền được phát hành bởi chính công ty chủ quản, HSC hoàn toàn không có quyền phát hành thêm cổ phiếu HPG để trả cho nhà đầu tư tại thời điểm đáo hạn [Chứng quyền mua].
Do đó các công ty tài chính phát hành chứng quyền như HSC phải xây kho chứng quyền, có nghĩa là trước khi phát hành họ phải sở hữu một lượng cổ phiếu HPG nhất định để làm tài sản bảo đảm phát hành CW.
3. Cách xác định chủ thể giao dịch và lãi, lỗ chứng quyền
Giá của mỗi mã chứng khoán sẽ được dùng để làm tham chiếu ảnh hưởng đến kết quả của nhà đầu tư khi chứng quyền đáo hạn. Cụ thể:
- NĐT lãi khi giá CKCS tại đáo hạn lớn hơn mức giá thực hiện + phí CW. Sàn giao dịch sẽ tiến hành thanh toán cho nhà đầu tư
- NĐT hòa khí giá CKCS tại thời điểm đáo hạn = giá thực hiện + phí chứng quyền. Sàn giao dịch sẽ thanh toán phần phí mua ban đầu cho chủ đầu tư
- NĐT lỗ một phần khi giá thực hiện < giá CW cơ sở tại đáo hạn < giá thực hiện + phí chứng quyền. Sàn giao dịch sẽ thanh toán cho nhà đầu tư số tiền còn lại
- NĐT lỗ toàn bộ khi CKCS đáo hạn < = giá thực hiện. Lúc này, nhà đầu tư sẽ không phải thực hiện bất kỳ thủ tục nào nữa.
- Lưu ý:
+ Lãi, lỗ của nhà đầu tư khi giao dịch chứng quyền trước ngày đáo hạn được tính như chứng quyền cơ sở
+ Bạn cần theo dõi và giao dịch mua, bán chứng quyền theo đúng bảng giá của sàn giao dịch như CW cơ sở
\>>> Xem thêm: Đầu tư gì với 100 triệu? Lợi nhuận cao, ít rủi ro?
4. Lợi ích và rủi ro khi giao dịch chứng quyền có đảm bảo
- Lợi ích khi giao dịch CW
+ Tỷ suất sinh lời cao
Biên độ dao động về giá của các CW cực kỳ lớn. Theo lý thuyết, trong vòng 1 ngày, giá của CW có thể biến động từ 100-200%. Trong khi đó, các chứng khoán cơ sở có biên độ dao động chỉ khoảng 7-15% trong 1 ngày.
+ Khoản nợ thu về là không giới hạn
Trong khi đó mức lỗ chỉ giới hạn tối đa chính là giá mua chứng quyền ban đầu.
+ Giao dịch tương tự như chứng khoán cơ sở
Nhà đầu tư có thể dễ dàng mua các CW trên tài khoản mua chứng khoán cơ sở có sẵn. Các giao dịch CW tương tự như đối với cổ phiếu hay ETF. Đồng thời, CW được giao dịch và thanh toán trên thị trường giao ngay [cash marker] nên về cơ bản, việc làm quen khi mua bán CW khá dễ với nhà đầu tư.
+ Vốn đầu tư thấp
Chứng quyền có đảm bảo được xem như một hướng đầu tư khác dành cho các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán. Thay vì phải bỏ ra một khoản tiền lớn để mua chứng khoán cơ sở, các nhà giao dịch sẽ lựa chọn mua chứng quyền với giá thấp hơn [chỉ khoảng 8-20% so với giá chứng khoán cơ sở].
+ Nhà đầu tư nước ngoài có thể sở hữu CW
Trên thực tế, các sàn giao dịch chứng khoán không giới hạn tỷ lệ sở hữu chứng quyền có đảm bảo với các nhà đầu tư nước ngoài.
+ Không cần ký quỹ
Bất kể chứng quyền mua hay bán, các nhà đầu tư cũng không cần phải thực hiện ký quỹ giao dịch. Đây chính là điểm khác biệt để phân biệt chứng quyền với hợp đồng quyền chọn trong chứng khoán.
Lợi ích và rủi ro khi giao dịch chứng quyền có đảm bảo
- Rủi ro khi giao dịch CW
+ Tiềm ẩn nguy cơ mất chi phí đã bỏ ra mua chứng quyền
Trong trường hợp chứng quyền mua ở trạng thái hòa vốn hoặc lỗ thì các nhà đầu tư có nguy cơ mất toàn bộ số tiền đã bỏ ra mua chứng quyền, đồng thời, không nhận được khoản chênh lệch.
+ Đòn bẩy cao
Chứng quyền có đảm bảo có tỷ lệ đòn bẩy cao. Trong trường hợp biên lợi nhuận giảm so với kỳ vọng của nhà đầu tư cũng sẽ mang đến nhiều rủi ro hơn cho giá trị của chứng quyền. Mặc dù vậy, mức lỗ cao nhất của CW cũng chỉ dừng lại ở mức giá đã mua chứng quyền.
+ Có sự biến động mạnh
Chính vì đặc điểm đòn bẩy cao nên chứng quyền có đảm bảo sẽ có những biến động mạnh cùng với sự thay đổi của giá chứng khoán cơ sở.
+ Có độ trễ nhất định khi phản ánh những biến động của các loại tài khoản cơ sở
Độ trễ ở đây chính là thời gian để phản ánh những biến động của chứng khoán cơ sở tác động lên giá giao dịch quyền chọn. Thời gian đáo hạn của CW càng ngắn thì độ trễ này sẽ càng nhỏ.
+ Gặp rủi ro không được thanh toán
Khi các nhà đầu tư đến thời điểm đáo hạn CW, công ty chứng khoán chịu trách nhiệm phát hành ra chứng quyền có đảm bảo đó phải thanh toán phần chênh lệch [nếu có]. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tổ chức phát hành này không có khả năng thanh toán, sẽ dẫn đến việc các nhà đầu tư không thể nhận được lợi nhuận từ chứng quyền của mình.
Tuy nhiên, Ủy ban chứng khoán Việt Nam đã đưa ra quy định về việc đặt cọc thanh toán và hạn chế rủi ro, trong đó nêu rõ: “Các công ty chứng khoán phát hành chứng quyền bắt buộc phải mua một lượng chứng khoán cơ sở nhất định, nhằm hạn chế rủi ro cho chứng quyền mua khi CKCS [chứng khoán cơ sở] lên giá. Đồng thời, tổ chức phát hành phải đặt cọc 50% phần tiền thu được trong việc phát hành CW.
5. Các yếu tố ảnh hưởng đến giá chứng quyền
Chứng quyền là một dạng chứng khoán mà nhà đầu tư có thể mua ở thị trường sơ cấp nơi các công ty chứng khoán phát hành, hoặc nhà đầu tư cũng có thể mua lại ở thị trường thứ cấp, nơi chứng quyền được niêm yết và giao dịch như cố phiếu trên sàn chứng khoán.
Chính vì lý do đó nên giá chứng quyền sẽ bị ảnh hưởng bởi 4 yếu tố sau:
- Chênh lệch giữa giá thị trường của CKCS và giá thực hiện quyền
Đây là yếu tố quan trọng để xác định giá trị nội tại của chứng quyền. Mức độ chênh lệch của 2 yếu tố này sẽ tác động trực tiếp đến giá CW.
- Thời gian đáo hạn
Thể hiện giá trị thời gian của CW, thời gian đáo hạn của CW càng dài thì giá trị của CW càng cao.
Các yếu tố ảnh hưởng đến giá chứng quyền
- Biến động giá CKCS
Là mức độ dao động giá của CKCS. Nếu CKCS có biên độ dao động giá càng cao thì khả năng tạo ra lợi nhuận của nhà đầu tư càng lớn [có nghĩa là nhiều khả năng xảy ra chênh lệch giữa giá CKCS và giá thực hiện quyền]. Do đó, giá của CW cũng cao.
- Lãi suất
Việc lãi suất tăng/giảm cũng tác động đến việc xác định giá của CW. Ví dụ: khi nhà đầu tư mua một chứng quyền mua, nhà đầu tư đã trì hoãn việc thanh toán giá thực hiện cho đến ngày đáo hạn.
Việc trì hoãn này đã tiết kiệm cho nhà đầu tư một khoản tiền so với việc trực tiếp mua chứng khoán cơ sở và khoản tiết kiệm này được hưởng thu nhập từ lãi suất. Khi lãi suất tăng, khoản thu nhập của nhà đầu tư sẽ lớn hơn. Do đó, nhà đầu tư phải trả nhiều tiền hơn cho CW mua và ít hơn đối với CW bán.
\>>> Xem thêm: Binomo là gì? TÌm hiểu A-Z về Binomo
6. Các thông tin trong đầu tư có chứng quyền bảo đảm
Thông tin
Ý nghĩa
Ví dụ
TSCS
Các mã do Sở quy định
Cổ phiếu FPT
Tỷ lệ chuyển đổi
Số lượng CW tương đương với CKCS
4:01
Thời hạn chứng quyền
3 - 24 tháng
03 tháng
Ngày giao dịch cuối cùng
- Hai [02] ngày trước ngày đáo hạn của CW
- Sau ngày này, chứng quyền bị hủy niêm yết
[Ngày phát hành: 15/04/2018]
12/07/2018
Ngày đáo hạn
Ngày cuối cùng hiệu lực của CW
14/07/2018
Phương thức giao dịch
Thời gian chứng quyền và tiền về tài khoản là T+2 như chứng khoán cơ sở
Giá chứng quyền
Khoản chi phí nhà đầu tư bỏ ra để sở hữu chứng quyền
1,000 đồng/CW
Giá thực hiện
Mức giá tương đương việc nhà đầu tư mua CKCS khi chứng quyền đáo hạn
60,000 đồng
Giá thanh toán
Bình quân giá CKCS 5 phiên giao dịch liền trước ngày đáo hạn CW
80,000 đồng
Phương thức thanh toán khi thực hiện quyền
Thanh toán tiền mặt
[80,000 – 60,000]/4 = 4,000 đồng/CW
7. Kết luận
Việc nhận định đúng thị trường và giá trị cổ phiếu, chứng quyền là gì? là rất khó đối với nhà đầu tư mới. Nếu bạn là người có kinh nghiệm và tự tin với nhận định của bản thân thì chứng quyền thực sự tiềm năng, nếu không bạn vẫn còn rất nhiều kênh đầu tư khác như cổ phiếu, trái phiếu, vàng,...
CW là ký hiệu gì?
Chứng quyền có bảo đảm [Covered warrant – CW] là một loại chứng khoán có tài sản đảm bảo do công ty chứng khoán phát hành và có đặc điểm tương tự như một hợp đồng quyền chọn.
CW trong chứng khoán là gì?
Chứng quyền có bảo đảm [CW] là chứng khoán do công ty chứng khoán phát hành, được niêm yết trên sàn chứng khoán, có mã giao dịch riêng và có hoạt động giao dịch tương tự như chứng khoán cơ sở. Thời hạn của CW tính từ ngày chào bán đến ngày đáo hạn tối thiểu là 03 tháng và tối đa là 02 năm.