Cách giảm nhịp tim đập nhanh có rất nhiều. Tùy vào tình trạng bạn đang mắc phải mà áp dụng theo từng cách sau để ổn định lại nhịp tim, cân bằng tâm trạng, cũng như tránh phát triển thành các biến chứng nguy hiểm của bệnh tim mạch như suy tim, đột quỵ, ngừng tim.
Hiện tượng tim loạn nhịp bất thường, đập thình thịch hoặc rung, tạo cảm giác hồi hộp, đánh trống ngực diễn ra trong vài gây hoặc vài phút gọi là nhịp tim nhanh. Tình trạng này có thể không nguy hại nhưng cũng có thể là báo trước của các bệnh lý tiềm ẩn đáng lo ngại. Bài viết sau sẽ hướng dẫn các cách giảm nhịp tim đập nhanh hiệu quả.
Cách làm giảm nhịp tim khi tim đập nhanh
1. Như thế nào là tim đập nhanh ?
Tim đập nhanh là tình trạng nhịp tim cao, loạn nhịp so với nhịp tim bình thường. Nhịp đập tim cao hơn so mức bình thường được gọi là nhịp tim nhanh [nhịp xoang nhanh]. Tim đập nhanh có thể do nhiều nguyên nhân như: Rung, hồi hợp, đánh trống lồng ngực. Tình trạng này thể vô hại nhưng cũng có thể là dấu hiệu của bệnh lý tiềm ẩn, nguy hiểm nếu không điều trị sớm. Trẻ em trên 10 tuổi và người lớn có mạch đập từ 60 đến dưới 100 lần/phút được xem là bình thường.
2. Nhịp tim an toàn là bao nhiêu?
Nhịp tim chuẩn ở mỗi người là khác nhau, phụ thuộc vào độ tuổi, giới tính, thể trạng:
- Nhịp tim người trưởng thành dao động 60 - 100 nhịp/phút khi nghỉ ngơi. Nếu vượt quá ngưỡng 100 nhịp/phút thì là tình trạng nhịp tim nhanh.
- Nhịp tim của vận động viên chuyên nghiệp, người tập thể thao đều đặn nằm ở khoảng 40 - 50 nhịp/phút.
- Nhịp tim người trên 60 tuổi khoảng 60 - 80 nhịp/phút. Nếu đập trên 80 nhịp/phút sẽ gây ra các triệu chứng khó thở, hồi hộp... đây là trường hợp tim đâp nhanh cần được trị liệu.
3. Nhịp tim đập nhanh có triệu chứng gì?
Khi có các triệu chứng này, bệnh nhân cần khám bác sĩ và điều trị sớm để tránh những biến chứng nguy hiểm như suy tim, đột quỵ, ngừng tim.
- Khó thở, hụt hơi cần phải rướn người lên để thở.
- Lo lắng, hồi hộp, bồn chồn
- Nhịp tim đập nhanh; lỗi nhịp; ngực đập thình thịch; cổ, họng, lồng ngực rung lên.
- Đau đầu, đau thắt ngực, choáng ngất, chóng mặt.
Người bị tim đập nhanh dễ bị đau thắt ngực
4. Biến chứng nguy hiểm của tim đập nhanh
Thông thường, nhịp tim nhanh đập nhanh trong vài giây hoặc vài phút chỉ gây ra vài biến chứng nhẹ. Nhưng đối với người có vấn đề tim mạch có thể gây ra biến chứng nặng như sau:
- Ngất xĩu: Khi tim đập quá nhanh dễ dần đến tình trạng tụt huyết áp đột ngột gây ngất xĩu. Những trường hợp này thường gặp ở người có bệnh tim mạch nặng ví dụ: Bệnh van tim, bệnh tim bẩm sinh hay cơn nhịp nhanh,...
- Tim ngưng đập: Trường hợp này hiếm gặp nhưng không phải không xảy ra. Cơn nhịp nhanh có thể đe dọa tính mạng và làm tim ngưng đập.
- Đột quỵ: Thường dễ xảy ra trong rung nhĩ, dễ hình thành cục máu đông, gây tắc mạch não. Tại Việt Nam, đột quỵ đang ngày càng tăng cao, nhất là đối với Nam giới.
- Nguy cơ suy tim: Tim đập nhanh thường xuyên sẽ làm giảm chức năng co bóp. Về lâu dài gây ra rối loạn nhịp tim [nhanh thất, rung thất, rung nhĩ,...] có thể gây nên các tình trạng biến chứng trên.
5. Cách làm giảm nhịp tim đập nhanh
Người bị nhịp tim đập nhanh nên đi khám để được trị liệu trực tiếp từ bác sĩ khoa tim mạch, bên cạnh đó áp dụng các cách hạ nhịp tim nhanh.
5.1. Uống đủ nước
Nước chiếm khoảng 70 trong cơ thể người. Khi thiếu nước sẽ dẫn đến tình trạng mất cân bằng, thay đổi nồng độ chất điện giải trong máu khiến tim đập nhanh. Vì vậy, khi bạn cảm thấy nhịp tim đang tăng lên hoặc có các dấu hiệu mất nước như: Nước tiểu có màu sẫm, khô miệng, hoa mắt chóng mặt, hãy uống ngay một ly nước. Uống đủ 2 lít nước/ngày, mỗi lần uống từng ngụm nhỏ ngay cả khi không khát sẽ giúp tránh tình trạng đánh trống ngực và nguy cơ tim đập nhanh.
Uống nhiều nước
5.2. Làm mát cơ thể
Nhịp tim đập nhanh có thể do tác động của nhiệt độ môi trường tăng cao, hãy hạ nhiệt cơ thể bằng các cách như mặt đồ mỏng, mát, dùng nước lạnh rửa mặt... để ổn định lại nhịp tim.
Nhiều người dùng cách tạt nước lạnh vào mặt hay rửa mặt bằng nước lạnh cũng là một cách trị cấp tốc. Phương pháp này giúp kích thích dây thần kinh lang thang đang chi phối cơ thể. Khi dây thần kinh này bị kích thích đột ngột sẽ làm nhịp tim giảm xuống.
5.3. Bổ sung cân bằng điện giải
Mất cân bằng điện giải là một trong nguyên nhân chính gây rối loạn nhịp tim. Hoạt động co bóp của cơ tim chịu ảnh hưởng từ các chất điện giải Kali, Natri, Magie, Canxi. Vì thế khi mất nước hoặc sốt cao, tiêu chảy, ra mồ hơi quá nhiều, cách giảm nhịp tim đập nhanh chính là bổ sung nước và chất điện giải.
Điểm mặt các loại thực phẩm giàu Kali, Magie, Canxi, Natri
- Kali: Chuối, cam, táo, nước dừa.
- Magie: Hạnh nhân, ngũ cốc, hạt điều, yến mạch.
- Canxi: Phô mai, sữa tôm.
- Natri: Thực phẩm làm từ sữa, thịt...
Ăn nhiều rau củ xanh tốt cho cơ thể
5.4. Hạn chế chất kích thích
Lạm dụng rượu bia, thuốc lá khiến cơ thể tiết nhiều hormon gây co mạch, tăng tiêu thụ oxy của cơ tim làm tim đập nhanh. Bên cạnh đó, thức uống có cồn dễ gây nên những cơn nhịp tim nhanh tiềm ẩn. Bởi lẽ đó, giảm sử dụng rượu bia, thuốc lá cũng là cách làm giảm tim đập nhanh.
Bên cạnh đó, nên bổ sung thêm các thực phẩm tốt cho nhịp tim như: Rau củ quả, ngũ cốc, cá, sữa…Hạn chế ăn những thực phẩm có thể khiến nhịp tim nhanh như: Đồ muối chua lên men [dưa muối, cà muối…] Không được ăn nhiều gia vị muối, bột ngột không tốt cho huyết áp và bột ngột.
5.5. Tập thể dục thường xuyên
Ai cũng biết tập thể dục tốt cho sức khỏe, nhưng hãy lưu ý tránh tập quá sức hoặc cường độ cao vì dễ kích hoạt cơn nhịp nhanh. Theo các chuyên gia tim mạch, người bị rối loạn nhịp tim tức là những bệnh nhân có nhịp tim nhanh, chậm, không đều nên tập thể dục để duy trì ổn định nhịp tim. Nên thường xuyên luyện tập đi các bộ môn như: Đi bộ nhẹ nhàng, yoga, ngồi thiền, tập hít sâu thở chậm, tập đạp xe hay bơi lội ... kết hợp hít thở đều đặn có thể tăng cường lưu thông máu. Đồng thời, cải thiện hô hấp, khôi phục nhịp tim tự nhiên giúp tim mạch khoẻ mạnh.
Tập thể dục còn giúp giảm căng thẳng, stress cũng là cách trị tim đập nhanh tốt nên áp dụng. Bởi vì, căng thẳng là nguyên nhân khiến adrenaline trong cơ thể tăng đột ngột và dẫn đến tăng nhịp tim. Những cách trên đều có tác dụng giúp đưa nhịp tim trở về bình thường. Chỉ cần vận dụng mỗi ngày sẽ giúp giảm được trống ngực, hồi hộp và hạn chế nguy cơ tổn thương tim.
Tập thể dục giúp tim ổn định
5.6. Ho mạnh liên tục vài cái
Khi tim đập nhanh do hồi hộp, căng thẳng khó thở việc ho mạnh sẽ làm giảm tình trạng này. Vì ho mạnh một vài cái trước khi sẽ tạo áp lực trên thành lồng ngực giúp tim đập chậm lại. Đồng thời giúp bạn giữ tinh thần ổn định hơn.
5.7. Nghiệm pháp Valsalva
Nghiệm pháp Valsalva là cách trị tim đập nhanh tại nhà cấp tốc vô cùng hiệu quả. Nghiệm pháp giúp làm tăng cung lượng tim và huyết áp một cách nhanh chóng. Sau khi thực hiện sau đó huyết áp, nhịp tim sẽ giảm xuống từ từ.
Thực hiện nghiệm pháp Valsalva bằng cách hít sâu, ngậm miệng, bịt mũi và tai rồi giữ trạng thái này trong 10 giây. Sau đó thở ra từ từ sẽ giúp giảm nhịp tim nhanh. Lưu ý tuyệt đối không thực hiện nghiệm pháp Valsalva lần 2. Nghiệm pháp Valsalva không áp dụng cho người bị nhồi máu cơ tim, hở van động mạch chủ, hẹp động mạch cảnh.
Ngoài ra, những người bị bện xuất huyết, vừa phẫu thuật ở tai hay thần kinh trung ương cũng không nên áp dụng nghiệm pháp này nhé.
Cách xử lý làm giảm tim đập nhanh
5.8. Ngưng hoạt động nằm thư giãn
Cách làm giảm nhịp tim nhanh đơn giản và tự nhiên nhất đó chính là nằm xuống giường hoặc nơi nào bạn cảm thấy thoải mái nhất, sau đó thả lỏng và hít thở sâu. Song song đó, bạn có thể làm dịu tâm trí bằng những suy nghĩ tích cực, tưởng tượng đến những điều vui vẻ để cân bằng nhịp tim. Thiền và hít thở sâu cũng là cách giảm nhịp tim đập nhanh hữu hiệu có thể áp dụng.
5.9. Matxa xoa động mạch cảnh
Bạn có thể ngưng chứng tim đập nhanh ngay lập tức bằng cách matxa nhẹ nhàng động mạch cảnh. Bởi vì, động mạch cảnh nằm ở hai bên cổ sát với dây thần kinh lang thang. Việc xoa nhẹ nhàng trong 5 – 10 giây sẽ giúp kích thích các dây thần kinh lang thang và làm giảm nhịp tim.
Tuy nhiên khi áp dụng cách mátxa cắt cơn nhịp nhanh bạn cần tuân thủ nghiêm các lưu ý sau:
- Không xoa, chèn ép quá mạnh lên động mạch cảnh.
- Chỉ xoa 1 bên, không xoa 2 bên động mạch cảnh cùng lúc.
- Nếu bị xơ vữa động mạch cảnh hoặc từng bị nhồi máu cơ tim, đột quỵ, rung tâm thất không nên xoa động mạch cảnh.
Để giảm nhịp tim ngay lập tức không khó bằng cách này không khó. Tuy nhiên, để nhịp tim ổn định lâu dài, bạn cần kiên trì áp dụng nhiều phương pháp khác nữa nhé.
5.10. Dùng thuốc
Cách hạ nhịp tim nhanh này cần có sự hướng dẫn của bác sĩ, bạn không nên tự ý sử dụng thuốc. Thông thường, bệnh nhân người bị nhịp tim đập nhanh được kê các đơn thuốc:
- Nhóm chẹn beta [Atenolol, Propranol]: Thư giãn mạch máu, ngừa co mạch tăng nhịp tim
- Thuốc chẹn canxi [Nifdipin, Ditiazem, Verapamil…]: Giãn mạch, chậm nhịp tim.
- Thuốc ức chế kênh kali [Amiodarone thường dùng là Cordaron] và nhóm thuốc ức chế kênh natri [Quinidin, Procainamid, flecainide…]: Kéo dài thời gian truyền dẫn để làm chậm tốc độ đập của tim.
Dùng thuốc theo chỉ định bác sĩ
Cách giảm nhịp tim đập nhanh có rất nhiều, tùy vào yếu tố tác động khiến tim đập nhanh mà người mắc phải sẽ dùng thuốc hoặc nghỉ ngơi, bổ sung nước và chất điện giải... Nhưng hãy nhớ để phòng bệnh thì một cơ thể khỏe mạnh với cơ chế dinh dưỡng khoa học và thường xuyên vận động tập luyện thể dục thể thao là rất cần thiết. Bạn có thể tham khảo các mẫu máy luyện tập tốt cho tim mạch, nâng cao sức khỏe phù hợp dùng cho gia đình như máy chạy bộ, xe đạp tập, ghế massage... tại website của Tập đoàn thể thao Elipsport.
Bệnh tim mạch là căn bệnh thường xuất hiện với những người ít vận động, mất ngủ, ăn nhiều dồ chiên sào, đồ gián, thức ăn nhanh và là căn bệnh của thời đại, gây nhiều nguy hiểm nhưng có thể được dễ dàng phòng ngừa và kiểm soát với những bài tập thể dục phù hợp. Trong đó, bài tập tốt nhất là đi bộ, chạy bộ cùng máy chạy bộ chất lượng cao Elipsport và đạp xe đạp tập. Dễ dàng chăm sóc sức khỏe bản thân và người thân tại nhà. Ngoài ra để có một giấc ngủ sâu bạn cần lựa chọn một chiếc ghế mát xa toàn thân Elip để giãn và stress cũng giúp phần lớn giảm nguyên cơ bệnh tim mạnh và giảm mức độ trầm trọng của nó.
Elipsport - Thương hiệu thể thao tại nhà với các dòng sản phẩm như: Máy chạy bộ, xe đạp tập, ghế massage… được khách hàng tin dùng hàng đầu hiện nay. Hệ thống cửa hàng tại 63 tỉnh trên toàn quốc. CEO Elipsport với phương châm: “Sức khoẻ cho người Việt là mục tiêu của cuộc đời tôi.”
Việc uống đủ 1,5-2 lít nước mỗi ngày ngay cả khi không khát cũng giúp nhịp tim của bạn ổn định tốt hơn. Vì vậy hãy thường xuyên uống nước và uống nhiều nược càng tốt cho cơ thể.
Bạn tham khảo các loại thuốc dưới đây nhé: Nhóm chẹn beta [Atenolol, Propranol]: Thư giãn mạch máu, ngừa co mạch tăng nhịp tim Thuốc chẹn canxi [Nifdipin, Ditiazem, Verapamil…]: Giãn mạch, chậm nhịp tim. Thuốc ức chế kênh kali [Amiodarone thường dùng là Cordaron] và nhóm thuốc ức chế kênh natri [Quinidin, Procainamid, flecainide…]: Kéo dài thời gian truyền dẫn để làm chậm tốc độ đập của tim.
Bạn có thể ngưng chứng tim đập nhanh ngay lập tức bằng cách matxa nhẹ nhàng động mạch cảnh.
Không nên ăn những thực phẩm: Đồ muối chua lên men [dưa muối, cà muối…], nước uống có gas, đồ uống chứa caffeine, cocaine, rượu...
Tim đập nhanh dẫn tới nguy cơ đột quỵ cao. Do tường dễ xảy ra trong rung nhĩ, dễ hình thành cục máu đông, gây tắc mạch não. Tại Việt Nam, đột quỵ đang ngày càng tăng cao, nhất là đối với Nam giới.