Dấu hiệu thâm đầu ngón tay ở trẻ sơ sinh

12/11/2019

Sức khỏe trẻ em là một trong những vấn đề quan trọng của mỗi gia đình và toàn xã hội. Trẻ nhỏ khi ốm thường có biểu hiện, triệu chứng đa dạng và đôi lúc không rõ ràng, ảnh hưởng đến sự phát hiện sớm bệnh, thậm chí bỏ qua các dấu hiệu bệnh nặng của trẻ.

Tại bệnh viện Nhi Trung ương, đặc biệt là ở các khoa Khám bệnh, khoa Cấp cứu; nhân viên y tế thường gặp một số trường hợp cha mẹ không nhận biết được các dấu hiệu bệnh nặng để đưa trẻ đi khám sớm, gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của trẻ.

Ngược lại cũng có nhiều cha mẹ vì lo lắng quá mức về tình trạng bệnh của con mà đòi hỏi phải cho con khám cấp cứu, khám ngay, mặc dù được nhân viên y tế đánh giá tình trạng bệnh của trẻ chưa cần phải khám cấp cứu và có thể chờ đợi được. Hậu quả có thể gây những sự hiểu lầm không cần thiết của người nhà bệnh nhân đối với nhân viên y tế.

Vì những lí do trên, bài viết này hy vọng sẽ chia sẻ được cho gia đình bệnh nhi cách nhận biết trẻ bị bệnh nặng để đưa con đi khám sớm và kịp thời, cũng như có thái độ đúng đắn, bình tĩnh lắng nghe hướng dẫn của nhân viên Y tế khi con không trong tình trạng cấp cứu.

Một số dấu hiệu phản ánh tình trạng bệnh nặng ở trẻ:

Về hô hấp:

• Trẻ khó thở : thở nhanh hơn so với mức bình thường kèm theo các biểu hiện rút lõm lồng ngực, hõm ức, cánh mũi phập phồng…
• Có thể nghe thấy các tiếng thở rít rõ hay tiếng trẻ thở khò khè, thở rên ở trẻ nhỏ dưới 2 tháng.
• Trẻ có dấu hiệu tím môi, đầu ngón chân, ngón tay.
• Màu sắc da thay đổi: xanh, tái.
• Nặng hơn trẻ có biểu hiện rối loạn nhịp thở như có cơn ngừng thở hoặc ngừng thở [quan sát lồng ngực, bụng không phập phồng theo nhịp thở]

Trẻ khó thở: rút lõm lồng ngực

Về tuần hoàn:

• Trông trẻ xanh sao mệt mỏi, da tái nhợt do thiếu máu, hoặc mất máu nặng do chấn thương [chảy máu ra ngoài cơ thể hoặc chảy máu bên trong cơ thể]
• Thấy trẻ chảy máu kéo dài, không cầm được.
• Trẻ mất nước nặng [do nôn nhiều, ỉa chảy cấp…] biểu hiện bằng các triệu chứng uống nước háo hức, kích thích vật vã hoặc li bì, hôn mê.
• Nặng hơn, trẻ tím tái, ngừng tim [áp tai vào vùng ngực không nghe thấy tiếng tim đập]

Về thần kinh:

• Trẻ co giật
• Trẻ li bì, hôn mê: gọi hỏi không khóc, không trả lời hoặc không co tay, chân lại khi bị cấu véo; khó đánh thức trẻ dậy.
• Trẻ rất đau, tinh thần hoảng loạn, kích thích

Các bệnh cấp cứu ngoại khoa: trẻ có biểu hiện của một số bệnh ngoại khoa như lồng ruột, xoắn ruột, tắc tá tràng, không hậu môn…với các triệu chứng như : nôn trớ, đau quặn bụng, ỉa máu , kích thích nhiều…

Các chấn thương nặng: rơi từ độ cao > 2m, tai nạn xe cộ mà tốc độ lớn hơn 60km/h, tai nạn do hỏa hoạn, vết thương xuyên thấu…

Các biểu hiện khác:

+ Hạ nhiệt độ [≤ 35.5 độ C] hoặc sốt cao ≥40 độ C.

+ Các trường hợp ngộ độc cấp : ngộ độc rượu, thuốc trừ sâu, thuốc gây nghiện….

+ Trẻ được chuyển gấp từ các cơ sở y tế khác đến.

Tất cả trẻ ở độ tuổi sơ sinh dưới 28 ngày tuổi có biểu hiện:

Sốt, bú kém, có các di tật bẩm sinh: tim bẩm sinh, không hậu môn, trẻ đẻ non, thấp cân…

Ngoài các biểu biện cấp cứu trên, khi trẻ có các dấu hiệu bất thường khác như : nôn , sốt, ỉa chảy, đau bụng, đau đầu… hoặc cha, mẹ cảm thấy con “khang khác”, lo lắng, không yên tâm về trẻ cũng nên đưa trẻ đi khám sớm để phát hiện và điều trị kịp thời .

Các phòng khám cấp cứu tại bệnh viện Nhi trung ương

Khi bệnh nhi có một trong những biểu hiện trên, gia đình cần đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để khám.

Khi đến Bệnh viện Nhi trung ương, gia đình có thể cho con vào trực tiếp các phòng cấp cứu sau:

• Trung tâm Cấp cứu và Chống độc – tầng 1 nhà 15 tầng
• Phòng khám 24h 01 – Khoa Khám và điều trị 24h
• Phòng khám C113 – Khoa Khám bệnh chuyên khoa vào 7h – 18h30 hằng ngày
• Phòng số 10 – Khoa Khám bệnh đa khoa 7h – 18h30 thứ 2 – thứ 6
• Phòng S1- 121 – Khoa Quốc tế

Lưu ý: Các trường hợp cấp cứu đều được ưu tiên, thủ tục hành chính có thể hoàn thiện sau.

Đỗ Thị Xuân- Đặng Hồng Khánh

Em xin chào cả nhà, xin cả nhà hãy giúp em với. Bé chíp con của em trai em mới sinh được 2 tháng mà các đầu ngón tay và chân phía dưới móng của bé cứ bị tím thâm lại. Trong lòng bàn tay thì lại không bị, chỉ bị thâm đầu ngón phía trên thôi. Sờ vào bé không bị đau nhưng càng ngày vết thâm càng lan rộng xuống hết đốt ngón tay.Cả nhà em rất lo mà không biết bị bệnh gì, cũng chưa đưa bé đi khám. Ai có kinh nghiệm về bệnh này xin chỉ giúp cho nhà em với!:Sad:

Một bạn đọc

Đáp: Khoảng 3% số trẻ chào đời với một dị tật bẩm sinh nào đó. Tật tim bẩm sinh [TTBS], hay thường gọi là bệnh tim bẩm sinh, được phát hiện trong khoảng 1% số trẻ sơ sinh, xảy ra khi tim và các mạch máu gần tim không phát triển bình thường trong giai đoạn bào thai.

TTBS đa số không rõ nguyên nhân, một số ít do bất thường về di truyền, nhiễm trùng [như rubella], bệnh đái tháo đường không kiểm soát trong thai kỳ, một số hoá chất, dược phẩm hoặc chất gây nghiện sử dụng trong thai kỳ. TTBS là nguyên nhân hàng đầu của bệnh và tử vong do dị tật bẩm sinh. Tại Mỹ, mỗi năm có khoảng 7.200 trẻ với TTBS nặng [hay 18/10.000 trẻ sơ sinh], đe doạ tính mạng, cần can thiệp ngoại khoa ngay trong giai đoạn sơ sinh [4 tuần lễ đầu đời].

Trẻ mắc TTBS nặng, nếu phát hiện muộn sẽ dẫn tới tình trạng sức khoẻ không thuận lợi cho phẫu thuật can thiệp, và vì vậy, kết quả sau mổ, về chức năng tim phổi và thần kinh cũng xấu hơn. Do đó, mục tiêu chính của sàng lọc sơ sinh là phát hiện được các TTBS nặng càng sớm càng tốt, tốt nhất là trước khi trẻ xuất viện.

Không phải tất cả trẻ sơ sinh có TTBS nặng đều biểu hiện tím trong vòng 24-48 giờ đầu, chủ yếu do ống động mạch còn tồn tại. Các dấu hiệu hoặc triệu chứng hay gặp ở trẻ có TTBS nặng bao gồm tím ở da, môi, da dưới móng tay, móng chân, chậm lớn, bú kém, không tăng cân, thở nhanh, khó thở, mệt thường xuyên.

Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ [AAP] khuyến cáo tất cả trẻ sơ sinh cần được sàng lọc TTBS nặng bằng cách đo độ bão hoà oxy máu mạch đập [gọi tắt là đo SpO2]. Đo SpO2 là phương pháp đơn giản, không xâm lấn, không gây đau, thực hiện dễ dàng, nhanh chóng và ít tốn kém, chủ yếu nhằm phát hiện sớm bảy TTBS nặng bao gồm: thiểu sản tim trái, không lỗ van động mạch phổi [vách liên thất nguyên vẹn], tứ chứng Fallot, bất thường tĩnh mạch phổi về tim thể toàn phần, chuyển vị đại động mạch, không lỗ van 3 lá, và thân chung động mạch.

Thời điểm sàng lọc TTBS nặng lý tưởng là sau sinh ít nhất 24 giờ, khi trẻ hoàn toàn tỉnh táo. Đo SpO2 được thực hiện với thiết bị áp vào bàn tay phải và bàn chân phải của trẻ, đọc kết quả sau vài phút. Trẻ nghi ngờ có TTBS nặng nếu: SpO2 dưới 90% ở cả hai vị trí đo, hoặc SpO2 trên 90% ,nhưng dưới 95% ở một trong hai vị trí đo, hoặc SpO2 khác biệt hơn 3% giữa hai vị trí đo sau 3 lần đo lặp lại cách nhau 1 giờ. Cả 3 trường hợp này đều cần tiếp tục khám và khẳng định chẩn đoán tại các trung tâm tim mạch nhi.

Bác sĩ Huỳnh Văn Tú

Xem thêm thông tin sản phẩm: TẠI ĐÂY | Website