Xã hội hiện đại, con người ngày càng tất bật với công việc nên thường hạn chế thời gian đi chợ, siêu thị để lựa chọn thực phẩm mỗi ngày. Điều này đặc biệt quan trọng và cần thiết trong thời điểm dịch bệnh hiện nay. Chính vì thế, nhu cầu tồn trữ, bảo quản thực phẩm của con người rất lớn. Vậy lựa chọn phương pháp bảo quản nào là phù hợp và đảm bảo an toàn, chất lượng cho thực phẩm?
Bảo quản thực phẩm [BQTP] là gì?
BQTP là quá trình xử lý thực phẩm nhằm ngăn chặn hoặc làm chậm việc chúng bị hư hỏng [giảm chất lượng và giá trị dinh dưỡng hoặc không thể ăn được], nhờ đó thực phẩm giữ được lâu hơn.
Bản chất của các phương pháp bảo quản là ức chế sự phát triển của các vi khuẩn, vi sinh vật, nấm mốc, làm chậm quá trình hư hỏng của thực phẩm.
Các phương pháp bảo quản thức ăn phổ biến, dễ thực hiện:
1/ Sấy khô
Sấy khô là biện pháp làm giảm tối đa lượng nước có trong thực phẩm để ngăn chặn hoạt động của các loại vi khuẩn làm hỏng thức ăn.
Đây là một trong những cách bảo quản dễ thực hiện và rất tiện lợi có từ lâu đời. Với phương pháp sấy khô, chúng ta có thể dự trữ được nhiều loại thực phẩm khác nhau từ rau củ, trái cây, sữa,… cho đến thịt cá. Ngoài ra, trái cây tươi như táo, lê, nho, chuối, mít, xoài… được sấy khô còn tạo ra một loại thực phẩm rất thơm ngon và được nhiều người ưa thích, sử dụng làm món ăn vặt, cung cấp nhiều năng lượng cho cơ thể.
Ưu điểm: tiết kiệm không gian dự trữ, thời gian bảo quản được lâu, có thể áp dụng với nhiều loại thực phẩm khác nhau, chi phí thấp, hàm lượng chất dinh dưỡng được giữ lại tương đối cao, không tốn nhiều công sức chuẩn bị và thích hợp cho việc dự trữ trong các trường hợp cần thiết.
Hạn chế: nhiều vitamin quan trọng bị mất đi do tác dụng của nhiệt độ cao cộng với thời gian dữ trự kéo dài.
2/ Đông lạnh
Ngày nay, phương pháp đông lạnh thực phẩm được sử dụng rất phổ biến nhờ có các thiết bị đông lạnh tiện lợi. Nhiệt độ thấp khi bảo quản đông lạnh khiến cho các loại vi khuẩn, vi sinh vật làm hỏng thức ăn không thể phát triển và hoạt động, từ đó làm chậm quá trình hư hỏng thức ăn.
Ưu điểm: có thể bảo quản các loại thực phẩm có nguồn gốc động vật, thủy hải sản trong một thời gian dài mà vẫn giữ được hương vị vốn có của nó. Bởi phương pháp này chỉ làm ngưng mọi tác động xấu đến thực phẩm.
Hạn chế: cần phải tuân theo những điều kiện bảo quản lạnh phù hợp [như nhiệt độ, bảo quản riêng biệt từng loại] và những phương pháp rã đông khoa học để không làm mất hết giá trị dinh dưỡng của thực phẩm. Khi kết thúc việc bảo quản, phải sử dụng ngay chứ không được để thực phẩm đông lạnh tiếp xúc lâu ở nhiệt độ thường sẽ rất nhanh hỏng.
3. Muối chua
Muối chua cũng là cách bảo quản thực phẩm có từ lâu đời, được sử dụng rộng rãi và dễ dàng. Muối chua sẽ chuyển hóa đường thành acid lactic, một loại acid rất có lợi cho hệ tiêu hóa.
Ưu điểm: đơn giản, dễ thực hiện, tạo nên những sản phẩm độc đáo, có vị đặc trưng.
Hạn chế: Phương pháp này có thể bảo quản một số loại rau củ nhưng thời gian bảo quản không dài như hai phương pháp trên. Nếu để quá lâu sẽ khiến cho thực phẩm quá chua và không tốt cho dạ dày khi ăn nhiều. Ngoài ra, các loại thực phẩm này sẽ không có lợi cho sức khỏe nếu ăn nhiều và ăn trong thời gian dài bởi chúng có hàm lượng đường, muối cao.
Phan Thị Ngọc Bích
Khoa ATTP, TTYT huyện Thoại Sơn
Văn phòng Sở Y tế An Giang
Hãy nêu một số phương pháp chế biến thịt. Gia đình em thường chế biến thịt như thế nào?
Hướng dẫn giải
-
Một số phương pháp chế biến là:
-
Theo công nghệ chế biến: đóng hộp, hun khói, sấy khô
-
Theo sản phẩm chế biến: lạp xưởng, pate, giò, xúc xích,..
-
Một số cách chế biến khác: luộc, rán, hầm, quay,..
-
-
Ở gia dình thường luộc, kho, rán, nướng, hầm..
Bài 2:
Hãy nêu một số phương pháp chế biến cá mà em biết, quy trình chế biến ruốc từ cá tươi.
Hướng dẫn giải
-
Một số phương pháp chế biến cá:
-
Theo công nghệ chế biến: hun khói, sấy khô, đóng hộp, làm ruốc cá,...
-
Trong gia đình: luộc, rán, hấp,...
-
-
Quy trình chế biến ruốc từ cá tươi:
Chuẩn bị nguyên liệu → hấp chín, tách bỏ xương, làm tơi → bổ sung gia vị → làm khô → để nguội → bao gói → sử dụng
Bài 3:
Hãy mô tả quy trình công nghệ sản xuất sữa bột.
Hướng dẫn giải
Sữa tươi đạt chất lượng tốt → tách bớt một phần bơ trong sữa → thanh trùng → cô đặc → làm khô → làm nguội → bao gói → bảo quản → sử dụng
1. Một số phương pháp chế biến thịt
- Theo công nghệ chế biến: Đóng hộp, hun khói, sấy khô...
- Theo sản phẩm chế biến: lạp xưởng, patê, giò, xúc xích, các loại chả, nem…
- Phương pháp khác: Luộc, rán quay.
2. Quy trình công nghệ chế biến thịt hộp
- Thịt hộp được làm bằng thịt lợn xay nhuyễn, thường thêm vài lát thịt nạc, được trộn thêm bột, muối, kali nitrat và gia vị vừa phải. Thịt được đóng hộp và được hun khói.
- Quy trình chế biến thịt hộp được làm tại các nhà máy đồ hộp có quy trình công nghệ liên hoàn, đảm bảo thịt hộp có chất lượng tốt, có mùi vị thơm ngon, bảo quản được lâu, ăn ngay không cần chế biến thêm nữa. Thịt hộp thường xuất khẩu có giá trị.
- Tùy loại thịt vật nuôi có những cách chế biến khác nhau để có các sản phẩm phong phú, đa dạng.
- Các bước cơ bản:
Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu, đảm bảo yêu cầu về chất lượng
Bước 2: Chế biến cơ học [Thái, nghiền hoặc xay nhỏ…]
Bước 3: Chế biến nhiệt [hấp chín]
Bước 4: Cho vào hộp, bài khí, ghép mí
Bước 5: Thanh trùng [diệt khuẩn]
Bước 6: Dán nhãn, bao bì
Bước 7: Nhập kho, bảo quản
Bước 8: Đem đến nơi sử dụng
II. Chế biến cá
1. Một số phương pháp chế biến cá
Theo công nghệ chế biến: hun khói, đóng hộp, sấy khô, làm nước mắm, ruốc cá.
Gia đình: Luộc, rán, hấp….
2. Quy trình công nghệ làm ruốc cá từ cá tươi
Chuẩn bị nguyên liệu → Hấp chín, tách bỏ xương, làm tơi → Bổ sung gia vị → Làm khô → Để nguội → Bao gói → Sử dụng.
Chú ý: Sản phẩm ruốc cá phải đảm bảo nơi khô ráo, thoát mát và không để các loại động vật gây hại như chuột, dán..cắn thủng bao bì để ăn ruốc cá, chỉ nên dùng trong thời gian một vài tháng, để lâu có thể bị mốc
III. Chế biến sữa
1. Phương pháp chế biến
- Chế biến sữa tươi.
- Làm sữa chua.
- Chế biến sữa bột.
- Cô đặc sữa, làm bánh sữa.
2. Quy trình chế biến sữa tươi
Sữa tươi đạt chất lượng tốt → Tách bớt một phần bơ trong sữa → Thanh trùng → Cô đặc → Làm khô → Làm nguội → Bao gói → Bảo quản → Sử dụng
Chú ý: Sữa bột là sản phẩm dễ hút ẩm, nên phải bảo quản ở kho lạnh, khi đã dùng phải sử dụng trong gian ngắn, nếu để lâu sữa sẽ vón cục, bị mốc và có thể bị ngộ độc.
Lời kết
Như tên tiêu đề của bài Chế biến sản phẩm chăn nuôi, thủy sản, sau khi học xong bài này các em cần nắm vững các nội dung trọng tâm sau:
- Biết cách chế biến gạo từ thóc.
- Nêu được quy trình công nghệ chế biến tinh bột từ củ sắn.
- Nêu được quy trình công nghệ chế biến rau quả.
Hãy nêu một số phương pháp chế biến thịt. Gia đình em thường chế biến thịt như thế nào?
Đề bài
Hãy nêu một số phương pháp chế biến thịt. Gia đình em thường chế biến thịt như thế nào?
Lời giải chi tiết
* Một số phương pháp chế biến là:
+ Theo công nghệ chế biến: đóng hộp, hun khói, sấy khô
+ Theo sản phẩm chế biến: lạp xưởng, pate, giò, xúc xích,..
+ Một số cách chế biến khác: luộc, rán, hầm, quay,..
* Ở gia dình thường luộc, kho, rán, nướng, hầm..
Loigiaihay.com
- Tải app VietJack. Xem lời giải nhanh hơn!
Câu 1:Công nghệ chế biến thịt không bao gồm:
A. Đóng hộp
B. Hun khói
C. Luộc
D. Sấy khô
Đáp án: C. Luộc
Giải thích:Công nghệ chế biến thịt không bao gồm: Luộc – SGK trang 139
Câu 2:Quy trình công nghệ chế biến thịt hộp gồm mấy bước ?
A. 11
B. 12
C. 13
D. 14
Đáp án: B. 12
Giải thích: Quy trình công nghệ chế biến thịt hộp gồm 12 bước – SGK trang 140
Câu 3:Quy trình công nghệ làm ruốc cá từ cá tươi là :
A. Chuẩn bị nguyên liệu → Hấp chín, tách bỏ xương, làm tơi → Làm khô → Để nguội → Bao gói → Sử dụng.
B. Chuẩn bị nguyên liệu → Hấp chín, tách bỏ xương, làm tơi → Bổ sung gia vị → Làm khô → Để nguội → Bao gói → Sử dụng.
C. Chuẩn bị nguyên liệu → Bổ sung gia vị → Hấp chín, tách bỏ xương, làm tơi → Làm khô → Bao gói → Sử dụng.
D. Tất cả đều sai
Đáp án: B. Chuẩn bị nguyên liệu → Hấp chín, tách bỏ xương, làm tơi → Bổ sung gia vị → Làm khô → Để nguội → Bao gói → Sử dụng.
Giải thích: Quy trình công nghệ làm ruốc cá từ cá tươi là : Chuẩn bị nguyên liệu → Hấp chín, tách bỏ xương, làm tơi → Bổ sung gia vị → Làm khô → Để nguội → Bao gói → Sử dụng – SGK trang 140
Câu 4:Bước thứ 4 trong quy trình công nghệ chế biến thịt hộp là ?
A. Chế biến cơ học
B. Chế biến nhiệt
C. Thanh trùng [diệt khuẩn]
D. Bài khí, ghép mí
Đáp án: A. Chế biến cơ học
Giải thích: Bước thứ 4 trong quy trình công nghệ chế biến thịt hộp là: Chế biến cơ học – SGK trang 140
Câu 5: Quy trình chế biến sữa bột là ?
A. Sữa tươi đạt chất lượng tốt => Thanh trùng => Tách bớt một phần bơ trong sữa => Làm khô => Làm nguội => Bao gói => Bảo quản => Sử dụng
B. Sữa tươi đạt chất lượng tốt => Thanh trùng => Tách bớt một phần bơ trong sữa => Cô đặc => Làm khô => Bao gói => Bảo quản => Sử dụng
C. Sữa tươi đạt chất lượng tốt => Tách bớt một phần bơ trong sữa => Thanh trùng => Cô đặc => Làm nguội => Bao gói => Bảo quản => Sử dụng
D. Sữa tươi đạt chất lượng tốt => Tách bớt một phần bơ trong sữa => Thanh trùng => Cô đặc => Làm khô => Làm nguội => Bao gói => Bảo quản => Sử dụng
Đáp án: D. Sữa tươi đạt chất lượng tốt => Tách bớt một phần bơ trong sữa => Thanh trùng => Cô đặc => Làm khô => Làm nguội => Bao gói => Bảo quản => Sử dụng
Giải thích: Quy trình chế biến sữa bột là : Sữa tươi đạt chất lượng tốt => Tách bớt một phần bơ trong sữa => Thanh trùng => Cô đặc => Làm khô => Làm nguội => Bao gói => Bảo quản => Sử dụng - SGK trang 141
Câu 6: Quy mô gia đình không có phương pháp chế biến cá:
A. Luộc
B. Đóng hộp
C. Rán
D. Hấp
Đáp án: B. Đóng hộp
Giải thích: Quy mô gia đình không có phương pháp chế biến cá: Đóng hộp – SGK trang 140
Câu 7: Quy trình công nghệ làm ruốc cá [cá chà bông] từ cá tươi gồm số bước?
A. 3
B. 4
C. 5
D. 6
Đáp án: B. 4
Giải thích:Quy trình công nghệ làm ruốc cá [cá chà bông] từ cá tươi gồm 4 bước – SGK trang 140,141
Câu 8: Đâu không phải là phương pháp chế biến sữa?
A. Chế biến sữa tươi
B. Làm sữa chua
C. Chế biến sữa bột
D. Hấp sữa
Đáp án: D. Hấp sữa
Giải thích: Phương pháp không phải phương pháp chế biến sữa là: Hấp sữa – SGK trang 141
Câu 9: Quy trình công nghệ chế biến thịt hộp gồm:
A. Chuẩn bị nguyên liệu → Lựa chọn và phân loại → Rửa → Chế biến cơ học [thái, nghiền…] → Chế biến nhiệt → Vào hộp → Bài khí → Ghép mí → Thanh trùng → Dãn nhãn → Bảo quản → Sử dụng
B. Chuẩn bị nguyên liệu → Lựa chọn và phân loại → Chế biến cơ học [thái, nghiền…] → Rửa → Chế biến nhiệt → Vào hộp → Bài khí → Ghép mí → Thanh trùng → Dãn nhãn → Bảo quản → Sử dụng
C. Chuẩn bị nguyên liệu → Lựa chọn và phân loại → Rửa → Chế biến cơ học [thái, nghiền…] → Bài khí → Ghép mí → Chế biến nhiệt → Vào hộp → Thanh trùng → Dãn nhãn → Bảo quản → Sử dụng
D. Chuẩn bị nguyên liệu → Lựa chọn và phân loại → Chế biến cơ học [thái, nghiền…] → Vào hộp → Bài khí → Rửa → Chế biến nhiệt → Ghép mí → Thanh trùng → Dãn nhãn → Bảo quản → Sử dụng
Đáp án: A. Chuẩn bị nguyên liệu → Lựa chọn và phân loại → Rửa → Chế biến cơ học [thái, nghiền…] → Chế biến nhiệt → Vào hộp → Bài khí → Ghép mí → Thanh trùng → Dãn nhãn → Bảo quản → Sử dụng
Giải thích: Quy trình công nghệ chế biến thịt hộp gồm: Chuẩn bị nguyên liệu → Lựa chọn và phân loại → Rửa → Chế biến cơ học [thái, nghiền…] → Chế biến nhiệt → Vào hộp → Bài khí → Ghép mí → Thanh trùng → Dãn nhãn → Bảo quản → Sử dụng – SGK trang 140
Câu 10:Quy trình công nghệ làm ruốc cá từ cá tươi có thể bảo quản trong bao nhiêu ngày?
A. 70 ngày
B. 80 ngày
C. 90 ngày
D. 100 ngày
Đáp án: C. 90 ngày
Giải thích: Quy trình công nghệ làm ruốc cá từ cá tươi có thể bảo quản sản phẩm trong 90 ngày – SGK trang 141
Xem thêm các bài Lý thuyết và câu hỏi trắc nghiệm Công nghệ lớp 10 có đáp án hay khác:
Giới thiệu kênh Youtube VietJack
- Hỏi bài tập trên ứng dụng, thầy cô VietJack trả lời miễn phí!
Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.
Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k6: fb.com/groups/hoctap2k6/
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.
ly-thuyet-trac-nghiem-cong-nghe-10.jsp