I'm engineering student in electronic, and sometimes I have used Multisim for design and simulation the different circuits, but I haven't seen a part or a section for the AVR or the other microcontrollers, the microcontrollers only, that I see are MCUs PIC´S and 805x.
- Giới thiệu phần mềm Multisim ................................................................................................... - 2 - 1 là gì? .......................................................................................................................... - 2 - 2ách cài đặt Multisim 14 .......................................................................................................... - 2 - 3ác chức năng chính của Multisim 14 ...................................................................................... - 2 - 4.Ưu nhược điểm của Multisim ................................................................................................... - 2 - 5. Các thanh công cụ .................................................................................................................... - 3 - 6. Cách vẽ mạch ........................................................................................................................... - 8 - Bác linh kiện [Components] ....................................................................................................... - 12 - Các thiết bị đo [Instruments] ...................................................................................................... - 13 - 1Vôn kế và ampe kế ............................................................................................................... - 13 - 2 Oscilloscope [2 kênh] .......................................................................................................... - 14 - 3 Hướng dẫn sử dụng Grapher trong multisim ...................................................................... - 16 - Dân tích một số mạch sử dụng diode ........................................................................................ - 22 - 1 Khảo sát đặc tuyến V-A của diode 1N4148 ........................................................................ - 22 - 2 Mạch diode phân cực thuận................................................................................................. - 23 - 3 Mạch chỉnh lưu nửa chu kỳ ................................................................................................. - 26 - 4 Mạch chỉnh lưu cầu ............................................................................................................. - 28 - 5 Mạch ổn áp sử dụng diode Zener ........................................................................................ - 30 - TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................................................. - 34 -
5. Các thanh công cụ
Để tạo mạch mô phỏng trên Multisim trước tiên ta khởi động phần mềm Multisim, giao diện chính hiện ra như sau
HÏnh 1 Giao diện chÌnh của Multisim 14 Các thanh công cụ trong Multisim có thể tùy biến, hiển thị hay ẩn đi bắng cách chọn trong Menu View
HÏnh 1 Menu View
Trong đó có các thanh công cụ cơ bản hay được sử dụng gồm
- 1. Thanh Standard
HÏnh 1 Thanh Standard Mở ví dụ có sẵn trong Multisim
Quay trở lại hành động gần nhất trước đó
Tiến về hành động gần nhất sau đó
5.2 Components
HÏnh 1 Thanh Components Thanh Components dùng để truy cập nhanh đến các linh kiện cần dùng trong mạch.
a Sources [Nguồn]
Nút chọn nguồn
HÏnh 1 Giao diện chọn c·c linh kiện cơ bản [Basic] Resistor [Điện trở] : Bao gồm trị số của điện trở [Resistance], Sai số cho phép [Tolarance], Nhiệt độ của điện trở [Temperature], Hệ số nhiệt điện trở [Temperature coeficient], Nhiệt độ danh định [ Nominal temperature] Capactor [Tụ điện] Inductor [ Cuộn dây] Swith [Công tắc]
5 Thanh Simulation Dùng để chạy, tạm dừng hoặc ngừng mô phỏng mạch
HÏnh 1 Thanh Simulation
[ F5] : Chạy mô phòng
Ngừng mô phỏng
Tạm dừng mô phỏng
5 Thanh Instruments Cho phép lấy các thiết bị đo, hiển thị hoặc máy phát, chi tiết trong phần C
HÏnh 1 Thanh Instruments
- Mutimeter [Đồng hồ đa năng]
b Generator [Máy phát xung]
c [Đồng hồ đo công suất]
d [ Dao động ký]
e channel Oscilloscope [ Oscilloscope 4 kênh]
- Measurement Probe [Que đo]
HÏnh 1 ThÙng số chi tiết của linh kiện Sau khi chọn được linh kiện ưng ý ta click OK và đặt linh kiện lên khu vẽ mạch. Sau khi đặt linh kiện lên khu vẽ mạch ta luôn phỉa điều chỉnh vị trí linh kiện, xoay, lật linh kiện để mạch có tính thẩm mĩ và dễ nối dây các linh kiện. Để di chuyển linh kiện ta ấn chuột trái vào linh kiện, giữ và kéo đến vị trí mới rồi thả ra. Để xoay linh kiện ta làm theo một trong các cách sau: 1.Ấn tổ hợp phím Ctrl+R, linh kiện sẽ được xoay một góc 90o theo chiều kim đồng hồ Ấn tổ hợp phím Ctrl+Shift+R, linh kiện sẽ được xoay một góc 90o ngược chiều kim đồng hồ 2.Ấn chuột phải vào linh kiện, hiện lên một cửa sổ có các thao tác cho ta lựa chọn. Để xoay linh kiện ta chọn Rolate 90 0 clockwise hoặc Rolate 90 0 counter clockwise Ngoài các thao tác trên, ta còn thấy các chức năng khác như Cut, Copy, Delete, Paste và các phím tắt của chúng.
HÏnh 1 Chỉnh sửa linh kiện khi vẽ mạch
Để thay đổi thông số linh kiện theo ý muốn ta làm theo một trong các cách sau:
- Click đúp chuột trái vào linh kiện
- Click chuột phải vào linh kiện chọn properties 3 chuột trái vào linh kiện ấn phím tắt Crtl+M Một cửa sổ hiện ra cho ta điều chỉnh không chỉ thông số linh kiện mà còn điều chỉnh các nhãn dán, ký tự hiển thị khác. *Lưu ý: Các thao tác trên chỉ thực hiện được khi mạch không trong quá trình chạy mô phỏng.
Bác linh kiện [Components]
Phần mềm Multisim 14 cung cấp cho người dùng kho linh kiện phong phú, đa dạng, nhiều loại: - Analog [điện trở, tự, cuộn cảm, nguồn, diode, transistor...] - Digital [FlipFlop, Nand...] - Khác [7 segment, Switch...] Nhóm Analog chia làm 2 loại là:
- Nhóm thực: các linh kiện có giá trị không thay đổi được, có bán trên thị trường
- Nhóm ảo: là các linh kiện thay đổi được giá trị để tiện cho việc phân giải mạch Ví dụ : Diode 1N
HÏnh 2 Diode 1N
Diode ảo [DIODE_VIRTUAL]
HÏnh 2 Diode ảo
Các thiết bị đo [Instruments]
1VÙn kế v‡ ampe kế Đây là hai thiết bị hay dùng để đo điện áp và dòng điện, lấy ra trong mục Place, có thể thay thế bằng đồng hồ đa năng [Multimeter] nhưng ít dùng.
Ampe kế được tìm thấy ngay khi bật Place lên hoặc chọn Group Indicators [hình 1.6]. Có 4 loại ampe kế cho ta lựa chọn. Đơn giản chỉ là phân chia theo thứ tự các cực, vị trí hai cực ngang hay dọc để ta lựa chọn sao cho phù hợp với mạch.
HÏnh 3 Oscilloscope Muốn hiển thị dạng tín hiệu vào và ra trên các phần tử ta nối dây từ đầu A+ với mạch vào,nối dây từ đầu B+ với mạch ra. Hai chân âm của oscilloscope ta có thể nối đất hoặc không [không nối thì phần mềm mặc định là nối đất]. Để dễ phân biệt tín hiệu vào và ra ta nên chọn màu dây vào và ra trái ngược nhauí dụ đặt dây mạch vào màu đỏ, dây mạch ra màu xanh. Để thay đổi màu dây dẫn, bạn chuột phải vào dây dẫn chọn Properties, click vào ô netcolor ở cuối cùng bảng netname, chọn màu dây dẫn sau đó ấn OK=>Apply=>OK. Hoặc bạn có thể chọn Properties, click Segment color, sau đó chọn màu đoạn dây dẫn
Ví dụ đo tín hiệu vào và ra của mạch chỉnh lưu nửa chu kỳ có tụ lọc
HÏnh 3 Mạch chỉnh lưu nửa chu kỳ cÛ tụ lọc Để hiện đồ thị tín hiệu bạn click vào viểu tượng oscilloscope trong mạch. Click vào biểu tượng Stop trên thanh trạng thái để dừng mô phỏng mạch. Tín hiệu trên oscilloscope sẽ dừng lại. Để có một đồ thị như ý, ta có thể điều chỉnh dạng tín hiệu bằng cách thay đổi thông số ở các mục:
D
V1 1N4007GP 12Vrms60Hz 0°
XSC
A B
Ext Trig + +
_ _ + _
C 100UF
R1 1kΩ
Timebase: thay đổi thời gian chạy của tín hiệu trên 1 div [1 div là 1 ô trên màn hình oscillscope]. Để giá trị ô Timebase càng lớn, tín hiệu càng dày. Channel A: điều chỉnh đơn vị tín hiệu vào đầu A Channel B: điều chỉnh đơn vị tín hiệu ra đầu B Muốn biết giá trị điện áp điểm bất kì trên đồ thị ta di chuyển 2 thanh đo 1 hoặc 2 tới điểm đó, giá trị điện áp tại điểm đó sẽ được hiển thị phía dưới. Để chọn điểm bắt đầu của đồ thị, số chu kỳ trên đồ thị ta điều chỉnh thanh cuộn ngang dưới đồ thị. Khi có nhu cầu lưu trữ đồ thị ta nên chuyển nền màn hình oscilloscope sang màu trắng bằng cách click vào ô Reserve.
HÏnh 3 Màn hình máy đo Oscilloscope 2 kênh trên Multisim 3 Hướng dẫn sử dụng Grapher trong multisim 3.1 là gì?
HÏnh 3 Mạch chỉnh lưu nửa chu kỳ Sau khi mô phỏng, ta thu được trên grapher như sau: View Grapher
HÏnh 3 Grapher View kết quả đo Màn hình grapher view như trên rất khó nhìn và hầu như không thể nhận dạng dạng tín hiệu, do đó ta có thể thực hiện các bước điều chỉnh để có dạng tín hiệu dễ nhìn hơn. Cụ thể như sau: