Khảo sát sách Châm ngôn

Nguyên văn theo Kinh Thánh Cựu Ước Công Giáo, bản dịch của Nhóm Các Giờ Kinh Phụng Vụ.

Sách Châm Ngôn là một cuốn sách nằm trong Kinh Thánh Cựu Ước. Sách gồm có 31 chương, được viết bởi nhiều tác giả khác nhau. Trong đó, phần lớn nội dung là của vua Sa-lô-môn. Các tác giả còn lại là A-gua con ông Gia-ke [Cn 30,1], vua Lơ-mu-ên [Cn 31,1], các bậc khôn ngoan [Cn 22,17; 24,23]. Thời gian viết vào khoảng năm 970-500 TCN.

Chương 1

ĐỀ TỰA TỔNG QUÁT

1Đây là những châm ngôn của Sa-lô-môn, ông là con vua Đa-vít và là vua Ít-ra-en;

2Các châm ngôn này nhằm giúp con người biết lẽ khôn ngoan và nhận lời nghiêm huấn, hiểu được những lời lẽ thâm thúy cao sâu,

3đón nhận lời nghiêm huấn để biết cách xử sự khôn ngoan: biết sống công bình, công minh và chính trực.

4Các châm ngôn này cũng nhằm giúp cho kẻ ngây thơ nên sáng suốt, cho giới trẻ thêm hiểu biết và thận trọng.

5Các châm ngôn này còn nhằm giúp ta hiểu những châm ngôn và những lời bóng bẩy, những ngôn từ và câu đố của các bậc hiền nhân.

6Người khôn ngoan hãy nghe để được thêm kiến thức; người hiểu biết hãy nghe, và sẽ tìm được lời hướng dẫn.

7Kính sợ ĐỨC CHÚA là bước đầu của tri thức. Kẻ ngu si khinh thường khôn ngoan và lời nghiêm huấn.

I. PHẦN MỞ ĐẦU NHỮNG LỜI HUẤN DỤ CỦA KHÔN NGOAN

Người khôn tránh bạn xấu

8 Này con, giáo huấn của cha, con hãy nghe, lời dạy của mẹ, con đừng gạt bỏ.

9Vì những lời ấy sẽ là vòng hoa xinh con đội lên đầu, là vòng kiềng con đeo vào cổ.

10Này con, nếu bọn người tội lỗi có rủ rê con, con chớ bao giờ ưng thuận.

11Có thể chúng sẽ nói:Lại đây với bọn tao. Ta hãy nằm chờ để ra tay hạ sát, rình cả đứa vô tội chẳng hề làm gì ta.

12Như tử thần, ta hãy nuốt sống ăn tươi bọn chúng, cho chúng phải sa vào âm phủ ngay lúc còn khỏe mạnh an lành.

13Mọi của cải quý giá, ta sẽ chiếm hữu; của cướp được, ta sẽ chất đầy nhà.

14Hãy cùng bọn tao đồng thuyền đồng hội, rồi ta sẽ ăn đủ chia đều.

15Này con, nếu chúng nói như vậy, con cũng đừng đi một đường với chúng, cố giữ chân con xa khỏi lối chúng đi.

16Chúng nhanh chân chạy theo điều dữ, lại vội vàng đổ máu người ta.

17Thật hoàn toàn vô ích khi chim nhìn thấy lưới người giăng.

18Chúng có ngờ đâu chính chúng đang nằm chờ bị người ta sát hại, đang rình gây tai hại cho chính mình.

19Ai manh tâm trục lợi, số phận là thế đó. Của phi nghĩa cướp đi sinh mạng người chiếm đoạt.

Đức Khôn Ngoan kêu gọi người khờ dại

20Đức Khôn Ngoan kêu to ngoài đường phố, cất tiếng nơi quảng trường,

21kêu gọi chỗ ồn ào náo nhiệt, tuyên bố nơi cổng thành:

22Hỡi những kẻ ngây thơ khờ dại, các ngươi còn chuộng sự ngu dốt đến bao giờ? Đến bao giờ kẻ nhạo báng còn ưa chế giễu, đứa ngu si còn khinh sự hiểu biết?

23Hãy quay về nghe lời ta sửa dạy. Này ta tuôn đổ thần khí ta trên các ngươi, khiến các ngươi hiểu rõ lời ta dạy bảo.

24Vì khi ta gọi, các ngươi đã khước từ; ta đưa tay ra, chẳng ai buồn để ý.

25Các ngươi đã coi thường mọi lời ta khuyên nhủ, đã không chấp nhận lời sửa dạy của ta.

26Còn ta, ta sẽ nhạo cười ngày ngươi gặp họa, sẽ chế giễu khi kinh hoàng ập xuống trên ngươi,

27khi kinh hoàng ập xuống như cơn bão và tai họa đến tựa cuồng phong, khi cùng quẫn với đau thương cứ trên ngươi mà giáng xuống.

28Lúc ấy thiên hạ sẽ kêu đến ta, nhưng ta chẳng đáp lời, sẽ kiếm tìm ta, nhưng không sao gặp được.

29Vì hiểu biết ĐỨC CHÚA, chúng chẳng ưa, kính sợ ĐỨC CHÚA, chúng không chọn,

30vì chúng không chấp nhận lời ta khuyên răn, và khinh nhờn điều ta sửa dạy,

31nên chúng phải gánh hậu quả việc chúng làm, chuốc vào thân hết mọi điều chúng toan tính.

32Ngây thơ mà bướng bỉnh, ắt sẽ phải thiệt thân; ngu đần mà vô tâm, tránh sao khỏi tự diệt.

33Ai nghe ta sẽ sống an toàn, được yên ổn, chẳng sợ chi tai họa.

Sách Châm Ngôn