Mật độ dân số có ý nghĩa quan trọng đối với chính sách phát triển và đời sống xã hội của các quốc gia nói riêng và thế giới nói chung. Hãy cùng sentayho.com.vn tìm hiểu mật độ dân số là gì và cách tính cụ thể trong bài viết sau đây nhé!
Mật độ dân số là gì?
Là số người sinh sống trên một đơn vị diện tích và được lấy theo giá trị trung bình. Căn cứ vào chỉ số này, chúng ta có thể tính toán lượng tài nguyên cần có cho khu vực đó và so sánh giữa các khu vực khác nhau.
Bạn đang xem: mat do dan so la gi
Mật độ dân số sinh học
Đây là phép đo sinh học thông thường và thường được áp dụng bởi những người bảo vệ môi trường thay vì các con số tuyệt đối.
Mật độ sinh học thấp làm giảm khả năng sinh sản, có thể gây tuyệt chủng đối với một số loài. Đây được gọi là Hiệu ứng Allee với các ví dụ có thể kể đến như:
- Gặp khó khăn khi xác định đồng loại trong một diện tích có mật độ thấp.
- Tăng nguy cơ giao phối cận huyết trong một đơn vị diện tích có mật độ thấp.
- Tăng tính nhạy cảm với các thảm hoạ khi có mật độ thấp.
Mỗi loài lại có mật độ dân số chuẩn khác nhau. Ví dụ, các loài R-selected thường có mật độ cao, còn các loài K-selected lại có mật độ thấp hơn.
Mật độ thấp có thể dẫn đến tình trạng thay đổi chuyên biệt hóa trong định vị đồng loại như chuyên biệt hoá thụ phấn: họ Lan [Orchidaceae].
Mật độ dân số tự nhiên
Hay còn gọi là mật độ dân số thô, là chỉ số phản ứng mức độ tâp trung của số dân trên lãnh thổ. Mật độ dân số càng lớn thì mức độ tập trung dân cư càng cao và ngược lại.
Chỉ số này được tính bằng số dân trên một đơn vị diện tích tương ứng với số dân và được tính theo công thức: M = D/S
Trong đó:
- D là số dân thường trú trên lãnh thổ đó.
- S là diện tích của lãnh thổ.
- Đơn vị tính là người/km2 hoặc người/ha.
Tính toán mật độ dân số trên phạm vi lãnh thổ càng nhỏ thì càng sát với thực tế.
Các loại mật độ dân số thường dùng trong quy hoạch đô thị
- Mật độ dân số thành thị: số dân trên một đơn vị diện tích của thành phố, tính bằng người/km2 hoặc người/ha.
- Mật độ dân số nông thôn: số dân trên một đơn vị diện tích của tỉnh, tinh bằng người/km2, người/ha.
- Mật độ dân số trên một đơn vị diện tích canh tác, tinh bằng người/ha.
- Mật độ lao động trên một đơn vị diện tích canh tác, tinh bằng người lao động/ha.
- Mật độ dân số kinh tế: là sự kết hợp giữa mật độ dân số tự nhiên và các chỉ số liên quan đến việc khai thác kinh tế lãnh thổ như: nhu cầu về năng lượng [tấn nhiên liệu/đầu người], chỉ số về khối lượng vận chuyển [tấn/km], chỉ số về mật độ mạng lưới giao thông của lãnh thổ [số km/km2 lãnh thổ],…
Sự khác biệt về giá trị của mật độ dân số tự nhiên và kinh tế phản ánh mức độ khai thác về phương diện kinh tế của lãnh thổ.
- Mật độ dân số nông nghiệp: là số dân bình quân trên diện tích đất nông nghiệp, thường dùng trong nghiên cứu nguồn lực phát triển nông nghiệp.
Các bước tính mật độ dân số
Tham khảo thêm: PHENOLIC LÀ GÌ BÀN THÍ NGHIỆM PHENOLIC GIÁ RẺ TẠI TP HCM
Xác định diện tích khu vực cần tính theo mét hay kilomet vuông bằng cách tra cứu số liệu thống kê dân số, từ điển bách khoa toàn thư hay trên mạng.
Nếu khu vực đó chưa có ranh giới xác định, chưa được đưa vào dữ liệu thống kê dân số thì bạn phải tự vẽ ra ranh giới đó.
Tìm kiếm số liệu mới nhất về số người sinh sống trong một khu vực bằng cách tìm kiếm thông tin trên mạng để có con số tương đối chính xác. Để tìm được số dân của một quốc gia thì bạn có thể tra cứu cuốn CIA World Factbook với số liệu chính xác nhất.
Nếu số liệu này chưa được ghi nhận thì bạn phải tự mình điều tra và tổng hợp, hãy cố gắng tìm số liệu chính xác nhất có thể nhé.
Để so sánh hai khu vực, vùng lãnh thổ khác nhau thì cần quy về một đơn vị tính thống nhất. Ví dụ, một quốc gia có diện tích tính theo dặm vuông và một quốc gia tính theo kilomet vuông, thì bạn phải đổi về cùng một đơn vị chung là dặm hay kilômét vuông.
Công thức tính mật độ dân số
Theo công thức tính mật độ dân số lớp 7 ta có:
- Đơn vị tính là người/km2.
Chỉ cần thay số liệu về số dân và diện tích mặt đất của khu vực vào công thức ta sẽ có ngay kết quả.
Ví dụ:
- Thành phố Hồ Chí Minh có 8.993.082 người với diện tích là 2.095 km2, mật độ dân số thành phố Hồ Chí Minh là 8993082/2095 = 4.293 người/ km2.
- Thành phố Hà Nội có 8.053.663 người với diện tích là 3.359 km2, mật độ dân số Hà Nội là 8053663/3359 = 2.398 người/km2.
Bài tập về cách tính mật độ dân số
Tính mật độ dân số năm 2021 của các nước trong bảng dưới đây.
Tên quốc gia Diện tích [km2] Dân số [người] Mỹ 9.155.898 332.864.579 Trung Quốc 9.390.784 1.444.086.343 Nhật Bản 364.571 126.061.989 Singapore 700 5.895.464 Việt Nam 310.060 98.146.995
Lời giải:
Qua các số liệu trên, ta có mật độ dân số của các nước năm 2021 là:
- Mật độ dân số Mỹ: 332.864.579/9.155.898 = 36 người/km2
- Mật độ dân số Singapore: 5.895.464/700 = 8.4 người/km2
- Mật độ dân số Việt Nam: 98.146.995/310.060 = 317 người/m2
- Mật độ dân số Trung Quốc: 1.444.086.343/9.390.784 = 154 người/km2
- Mật độ dân số Nhật Bản: 126.061.989/364.571 = 346 người/km2
Phân tích từ mật độ dân số
Tham khảo thêm: Find Out là gì và cấu trúc cụm từ Find Out trong câu Tiếng Anh?
So sánh dữ liệu của các khu vực khác nhau và sử dụng số liệu mật độ tương phản để đưa ra nhận định về các khu vực này.
Ví dụ, mật độ dân số của thành phố Hải Phòng cao hơn hẳn so với tỉnh Lai Châu. Từ đó có thể đưa ra các kết luận về hai tỉnh thành này.
Tuy nhiên, dù bạn có tính được mật độ dân số của thành phố Hải Phòng thì cũng không thể phản ánh được sự khác biệt giữa hai quận, huyện của thành phố này. Bạn cần phải tính được mật độ cụ thể của từng khu vực.
Căn cứ vào mật độ dân số hiện tại chúng ta có thể dự đoán mức tăng trưởng dân số dự kiến của một khu vực và so sánh mức tăng trưởng. Bạn có thể tìm hiểu số liệu thống kê dân số trong quá khứ và so sánh với mật độ dân số hiện tại để tìm hiểu lý do của sự thay đổi này.
Cách tính mật độ dân số rất đơn giản, dễ hiểu nhưng không phản ánh được toàn diện tình hình của một khu vực. Chỉ số này phụ thuộc rất nhiều vào kích cỡ và loại khu vực đang tính.
Ví dụ, chỉ số này chính xác hơn với các khu vực nhỏ có dân cư đông đúc nhưng không thích hợp với khu vực rộng lớn bao gồm cả đất hoang, rừng rậm. Mật độ dân số của quốc gia không thể hiện chính xác mật độ của thành phố, nơi có nhiều người sinh sống.
Cần nhớ rằng mật độ dân số chỉ là giá trị trung bình, không phản ánh chính xác số dân của một khu vực.
Mật độ dân số cao và thấp giúp dự đoán về tình hình của một khu vực. Tùy theo mục đích đánh giá, bạn có thể rút ra kết luận khác nhau về khu vực đó.
Ví dụ, khu vực có mật độ dân số cao thường có giá nhà đất, hàng hóa đắt đỏ và tỉ lệ tội phạm cao. Khu vực có mật độ dân số thấp thường phát triển mạnh về nông – lâm nghiệp, có nhiều đất trống và động vật hoang dã.
Trên đây là khái niệm mật độ dân số là gì cùng tổng hợp kiến thức liên quan. Hy vọng những chia sẻ trong bài viết có thể giúp các bạn hiểu hơn về ý nghĩa quan trọng của chỉ số này!
Xem thêm: "Prestigious" nghĩa là gì: Định Nghĩa, Ví Dụ trong Tiếng Anh Prestigious trong Tiếng Anh là gì
Nhắc đến kiến thức mật độ dân số hay cách tính mật dân số chắc hẳn bạn sẽ nghĩ ngay đến môn Địa lý các lớp 7, 8, 9. Với những kiến thức Địa lý cơ bản ở cấp 2 này đã là đủ để giải đáp giúp bạn về mật độ dân số là gì? Cách tính mật độ dân số ra sao?
Tính mật độ dân số
Hướng dẫn tính mật độ dân số
Mật độ dân số là gì? Mật độ dân số là một phép đo dân số trên đơn vị diện tích hay đơn vị thể tích. Mật độ dân số thường được áp dụng cho các sinh vật sống nói chung, con người nói riêng.
Như vậy mật độ dân số được chia thành 2 loại:
1. Mật độ dân số sinh học: Là phép đo sinh học của các loài sinh vật nói chung. Nếu mật độ dân số sinh học của loài sinh vật mà thấp thì rất có thể loài sinh vật đó sắp tuyệt chủng.
2. Mật độ dân số loài người: Là phép đo số người sống trên 1 đơn vị diện tích. Để tính mật độ dân số thì bạn sẽ lấy tổng số người chia cho số diện tích mà họ đang sinh sống:
Ngoài ra, bạn có thể tính mật độ dân số bằng các cách sau:
- Mật độ số học: Bằng tổng số dân chia cho diện tích đất theo ki-lô-mét vuông.
- Mật độ sinh lý: Bằng tổng số dân chia cho diện tích đất canh tác.
- Mật độ nông nghiệp: Bằng tổng số dân nông thôn chia cho tổng diện tích đất nông nghiệp.
- Mật độ dân cư: Bằng tổng số người sống trong đô thị chia cho diện tích đất ở.
Ví dụ minh họa
Mật độ dân số là gì? Tính mật độ dân số năm 2001 của các nước trong bảng dưới đây và nêu nhận xét.
Lời giải:
- Mật độ dân số là số người trên đơn vị diện tích [có thể gồm hay không gồm các vùng canh tác hay các vùng có tiềm năng sản xuất]. Thông thường nó có thể được tính cho một vùng, một thành phố, quốc gia, một đơn vị lãnh thổ hay toàn bộ thế giới.
Đơn vị: Người/Km2.
- Tính mật độ năm 2001 của các nước:
+ Việt Nam: 78 700 000 : 329 314 = 239 [người/km2].
+ Trung Quốc: 1 273 300 000 : 9 597 000 = 133 [người/km2] .
+ In-đô-nê-xi-a: 206 100 000 : 1 919 000 = 107 [người/km2] .
- Nhận xét: Việt Nam có diện tích và dân số ít hơn Trung Quốc và In-đô-nê-xi-a nhưng lại có mật độ dân số cao hơn. Nguyên nhân là do diện tích Việt Nam hẹp, nhỏ hơn 2 nước và người đông.
Trên đây là bài viết về Cách tính mật độ dân số với những kiến thức Địa lý khá đơn giản và cơ bản mà ai ai cũng biết. Nếu với những bạn chẳng may quên hay không nhớ cách tính thì bài viết này sẽ thật sự rất hữu ích cho bạn, ngoài ra, các bạn cũng có thể tham khảo bài chia sẻ tính độ lệch chuẩn tại đây. Chúc bạn thành công!
Mật độ dân số là số người sinh sống trên một đơn vị diện tích, lấy theo giá trị trung bình, vậy cách tính mật độ dân số cụ thể sẽ như thế nào? Để rõ hơn, mời bạn theo dõi chi tiết trong bài viết dưới đây.