Tin kinh tế
Có nên đầu tư theo danh mục VN30?
Bộ chỉ số VN30 vừa được Sở Giao dịch chứng khoán TP HCM [HoSE] công bố vào cuối tuần qua và chính thức áp dụng hôm nay [6/2] được các nhà đầu tư quan tâm.
TS. Nguyễn Sơn, Vụ trưởng Vụ phát triển thị trường chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước [SSC], nói: “Không có gì đảm bảo các cổ phiếu trong VN30 là tiêu biểu và đáng tin cậy nhất, vì muốn biết cổ phiếu có tốt hay không phải dựa thêm những tiêu chí khác như kết quả kinh doanh, quản trị doanh nghiệp...”
- Ông đánh giá thế nào về sự ra đời của chỉ số VN30 vào lúc này?
- Tôi đồng ý với những nhận định của lãnh đạo HoSE về chỉ số này. Đây là một bước đi cần thiết để phát triển thị trường. Trước khi VN30 ra đời thì Vn - Index là chỉ số duy nhất mà HoSE sử dụng. Song Vn – Index đã bộc lộ nhiều bất cập có nguyên nhân từ phương pháp tính toán chỉ số. Bởi phương pháp tính Vn – Index đơn thuần dựa trên
giá trị vốn hóa thị trường của các cổ phiếu thành phần mà chưa thực sự tính đến lượng cổ phiếu thực sự tự do lưu hành trên thị trường, và cũng chưa hạn chế sự ảnh hưởng quá mức của những cấu phần có tỷ trọng quá cao.
VN30 sẽ giảm bớt nhược điểm của chỉ số Vn – Index, đồng thời là cơ sở để phát triển các quỹ đầu tư chỉ số. Quan trọng hơn, VN30 có thể khắc phục được nhược điểm cơ bản của Vn - Index, đó là giá trị vốn hóa của VN30 được tính dựa trên khối lượng cổ phiếu thực sự, loại trừ các cổ phiếu bị hạn chế chuyển nhượng và cả những đối tượng ít khả năng giao dịch. VN30 cũng hạn chế sự ảnh hưởng quá mức của cấu phần có tỉ trọng quá cao, vì tính đến giới hạn tỉ trọng vốn hóa không vượt quá 10%. Ngoài ra, những cổ phiếu được chọn vào “rổ” VN30 có tính thanh khoản cao nhất, nên giá sẽ phản ánh tốt nhất mối quan hệ giữa cung và cầu, hạn chế sự làm giá, vốn đã thường xảy ra đối với những cổ phiếu có thanh khoản kém.
- Những
phiên đầu năm Nhâm Thìn đã cho thấy, giới đầu tư rất chờ đợi vào VN30, các mã cổ phiếu nằm trong rổ này đều có thanh khoản tốt và rất được giá. Theo ông, những cổ phiếu nằm trong rổ này có phải là tiêu biểu và đáng tin cậy nhất không?
- Thị trường sau Tết trên cả hai sàn đều khởi sắc chứ không riêng gì trên HoSE, nên tôi đánh giá việc chờ đợi VN30 chỉ là một phần trong sự kỳ vọng vào thị trường chứng khoán trong năm 2012. Tôi cho rằng, các mã nằm
trong rổ VN30 được mua mạnh ngay những phiên sau Tết bởi trên thực tế đây là các cổ phiếu có giá trị vốn hóa lớn, doanh nghiệp kinh doanh có lãi nên NĐT chọn mua cũng là dĩ nhiên, nhất là khối ngoại. Sự trùng hợp này, theo tôi là ngẫu nhiên, không phải cứ nằm trong VN30 thì NĐT sẽ “nhắm mắt” mua. Vì mỗi chỉ số sẽ có một vai trò khác nhau, VN30 được sàng lọc theo 3 tiêu chí: vốn hóa, lượng cổ phiếu lưu hành tự do và thanh khoản. Không có gì đảm bảo các cổ phiếu trong VN30 là tiêu biểu và đáng tin
cậy nhất, vì muốn biết cổ phiếu có tốt hay không phải dựa thêm những tiêu chí khác như kết quả kinh doanh, quản trị doanh nghiệp…
- Theo dõi thị trường chứng khoán, chúng ta đang thấy manh nha xu hướng đầu tư theo danh mục VN30. Vậy điều này có nên không, thưa ông?
- Dù rằng, VN30 vẫn gián tiếp bị điều chỉnh bởi các tiêu chí về kinh doanh, công bố thông tin, nhưng khi “lọt” vào rổ này thì cổ phiếu không bị cảnh báo, kiểm soát hay hủy niêm yết bắt buộc. Nhưng không phải tất cả những cổ phiếu nằm trong rổ VN30 đều là tốt nhất để đầu tư, và ngược lại, không phải những cổ phiếu nằm ở bên ngoài đều không tốt. Vì thế, NĐT muốn đầu tư theo danh mục VN30 cần phải có những phân tích cụ thể, chứ không nên chỉ nhìn vào chỉ số, như vậy sẽ rất rủi ro. Như tôi đã nói ở trên, tiêu chí của VN30 chưa phải là chỉ số lấy tăng trưởng của doanh nghiệp làm trọng, nên nếu đầu tư chỉ nhìn vào chỉ số thì ắt hẳn chưa phải là NĐT thông minh. Và như HoSE đã công bố, danh mục các cổ phiếu trong “rổ” VN30 sẽ được xem xét 6 tháng một lần, nên có thể thời điểm này cổ phiếu này lọt vào rổ nhưng 6 tháng sau sẽ bị loại khỏi rổ. Nói điều này để chúng ta thấy rằng, khi đầu tư cổ phiếu, NĐT phải nhìn vào nội tại của doanh nghiệp và bản chất của nền kinh tế.
- Xin cảm ơn ông!
Theo - Đất Việt
VN-Index đại diện cho tất cả cổ phiếu niêm yết tại HoSE, còn VN30-Index đại diện cho nhóm 30 mã bluechip đứng đầu.
VN-Index
VN-Index là chỉ số đại diện cho Sở HoSE từ khi thị trường chứng khoán đi vào hoạt động, đại diện cho tất cả cổ phiếu được niêm yết và giao dịch trên HoSE.
Chỉ số này được tính theo phương pháp trọng số giá trị thị trường, dựa vào mức độ chi phối của từng cổ phiếu được sử dụng.
VN-Index có giá trị cơ sở ban đầu là 100 điểm, vào ngày cơ sở là ngày đầu tiên thị trường đi vào hoạt động 28/7/2000.
VN-Index được tính theo công thức:
VN-Index = [Tổng giá trị thị trường của các cổ phiếu niêm yết hiện tại / Tổng giá trị của các cổ phiếu niêm yết cơ sở] x 100
Chỉ số được tính toán và thay đổi trong thời gian diễn ra giao dịch. Trong quá trình đó, sự biến động về giá cổ phiếu sẽ làm thay đổi giá trị chỉ số, đồng thời được so sánh tăng giảm đối với phiên giao dịch trước bằng %.
Ngoài ra, một số nhân tố khác làm thay đổi cơ cấu số cổ phiếu niêm yết là khi thêm, bớt cổ phiếu giao dịch vào cơ cấu tính toán. Điều này sẽ làm phát sinh tính không liên tục của chỉ số, các trọng số và cơ sở để xác định bình quân thị trường số chia đã thay đổi. Do đó, số chia mẫu số trong công thức tính chỉ số trên phải được điều chỉnh nhằm duy trì tính liên tục cần có của chỉ số.
Theo Bộ quy tắc xây dựng và quản lý Bộ chỉ số HOSE-Index phiên bản 3.0 của HoSE cập nhật tháng 11/2020, cácchỉ số [bao gồm VN-Index, VN30-Index, VN Midcap, VN100...]sẽ được tính toán dựa trên phương pháp giá trị vốn hóa điều chỉnh free-float.
Chỉ số = Giá trị vốn hóa thị trường hiện tại / Hệ số chia
Trong đó:
CMV - Giá trị vốn hóa thị trường hiện tại được tính theo công thức:
- i=1, 2, 3,..n
- n: Số cổ phiếu trong rổ chỉ số
- pi: Giá cổ phiếu i tại thời điểm tính toán
- si: Khối lượng cổ phiếu đang lưu hành của cổ phiếu i tại thời điểm tính toán
- fi: Tỷ lệ free-float làm tròn của cổ phiếu i trong rổ chỉ số tại thời điểm tính toán
- ci: Tỷ lệ giới hạn tỷ trọng vốn hóa [chỉ tiêu này để tránh tình trạng một cổ phiếu đơn lẻ hay một nhóm cổ phiếu có liên quan chiếm tỷ trọng vốn hóa quá lớn]
Với mỗi bộ chỉ số, các cấu phần trong công thức sẽ có sự thay đổi hoặc áp dụng những quy tắc tính toán riêng.
Với hệ số chia, trong trường hợp có sự tăng hoặc giảm giá trị vốn hóa thị trường mà nguyên nhân không phải do sự biến động giá thị trường mà do các sự kiện doanh nghiệp hoặc các thay đổi về số lượng cổ phiếu thành phần, số chia cần phải điều chỉnh. Nguyên tắc là làm cho chỉ số trước và sau khi có biến động là bằng nhau.
Trong đó:
- Hệ số chia [trước] và CMV [trước] là hệ số chia và giá trị vốn hóa trước khi điều chỉnh
- Hệ số chia [sau] và CMV [sau] là hệ số chia và giá trị vốn hóa sau khi điều chỉnh
VN30-Index
Bên cạnh VN Index, HoSE đã lập và đưa vào sử dụng VN30-Index bắt đầu từ ngày 06/02/2012. Công thức dùng chung với Bộ quy tắc xây dựng và quản lý Bộ chỉ số HOSE-Index.
Chỉ số này gồm 30 cổ phiếu được niêm yết trên sàn HoSE có giá trị vốn hóa thị trường cũng như thanh khoản cao nhất. Ví dụ, tính tới cuối phiên ngày 10/5/2022, nhóm 30 cổ phiếu này có tổng mức vốn hóa thị trường đạt hơn 3,5 triệu tỷ đồng, tương đương gần 70% tổng giá trị vốn hóa sàn HoSE. Giá trị giao dịch trung bình mỗi phiên của nhóm 30 mã bluechip chiếm gần 40% tổng giá trị giao dịch của sàn.
Theo quy định, vào ngày thứ hai của tuần thứ tư tháng 1 và tháng 7 hàng năm, HSX sẽ thực hiện đổi rổ cổ phiếu của chỉ số VN30-Index.
Các bước để chọn 30 cổ phiếu trong rổ VN30:
- Chọn 50 cổ phiếu có giá trị vốn hóa thị trường bình quân hàng ngày trong 6 tháng cao nhất, loại trừ các cổ phiếu bị cảnh cáo, kiểm soát, tạm ngừng giao dịch hoặc có thời gian niêm yết dưới 6 tháng. Tuy nhiên các cổ phiếu có giá trị vốn hóa thuộc Top 5 của thị trường thì chỉ yêu cầu thời gian niêm yết 3 tháng trở lên.
- Loại bỏ các cổ phiếu có tỷ lệ lưu hành tự do dưới 5%.
- Các cổ phiếu còn lại sau bước 2 được sắp xếp theo thứ tự giá trị giao dịch hàng ngày bình quân trong 6 tháng giảm dần. 20 cổ phiếu ở thứ hạng đầu tiên sẽ được chọn vào VN30. Các cổ phiếu thứ hạng từ 21 đến 40 thì ưu tiên các cổ phiếu cũ, sau đó mới đến lựa chọn các cổ phiếu mới để cho vào rổ [điều này để đảm bảo tính ổn định của bộ chỉ số].
- HoSE xem xét lần cuối cùng trước khi công bố rổ chỉ số mới một tuần trước ngày bắt đầu giao dịch rổ chỉ số mới.
- Công thức tính VN30-Index như sau:
VN30-Index = Giá trị vốn hóa thị trường hiện tại [CMV] / Giá trị vốn hóa thị trường cơ sở [BMV]