Học Tốt Sách

Những chính sách của vua Quang Trung chính trị

Triều đại Quang Trung

Ngày 25 tháng 11 năm Mậu Thân [1788], trước khi đem quân ra Bắc tiêu diệt quân Thanh xâm lược, Nguyễn Huệ xưng đế đặt niên hiệu là Quang Trung. Phạm vi quản lý của triều đại Quang Trung trong những năm 1789-1792 bao gồm toàn bộ Bắc Hà vào đến đèo Hải Vân. Trên phạm vi đó, triều đại này đã ban hành nhiều chính sách, biện pháp cải cách tiến bộ.

– Về kinh tế.

Quang Trung ban “chiếu khuyến nông”, lệnh cho dân phiêu tán trở về quê khôi phục ruộng đồng bỏ hoang. Những xã nào chứa chấp kẻ trốn tránh đều bị trừng phạt. Sau một thời hạn mà ruộng công còn bỏ hoang thì phải nộp thuế gấp đôi, ruộng tư thì bị sung công… Do đó, chỉ trong vòng 3 năm sau, nông nghiệp được phục hồi. Năm 1791 “mùa màng trở lại phong đăng, năm phần mười trong nước khôi phục được cảnh thái bình.

Đối với công thương nghiệp, Quang Trung khuyến khích đẩy mạnh sản xuất thủ công nghiệp, mở rộng ngoại thương trên cơ sở phục hồi và phát triển nông nghiệp. Xuất phát từ nhận thức đúng đắn đó, ngay từ những ngày đầu của chính quyền mới, Quang Trung chủ trương phát triển mọi ngành sản xuất nhằm xây dựng một nền kinh tế phồn vinh, độc lập, tự chủ trong đó có công thương nghiệp.

Chủ trương khuyến khích phát triển công thương nghiệp của Quang Trung được thể hiện ở sắc lệnh “khoan thư” sức dân. Năm 1789, Quang Trung bãi bỏ thuế điền cho nhân dân từ sông Gianh ra Bắc, động viên các tầng lớp nhân dân lao động phấn khởi sản xuất.

Để thúc đẩy sản xuất và lưu thông hàng hoá thuận lợi, Quang Trung cho đúc tiền đồng mới [Quang Trung thông bảo và Quang Trung đại bảo]. Đối với nước ngoài, Quang Trung chủ trương mỏ rộng trao đổi buôn bán, đấu tranh nuộc nhà Thanh phải mở cửa biên giới để buôn bán với nước ta như ải Bình Nhi, Thuỷ Khẩu [Cao Bằng], Hoa Sơn [Lạng Sơn], Du Thôn… Đối với thuyền buôn của các nước tư bản phương Tây, Quang Trung tỏ ra rộng rãi, mong muốn họ tăng cường quan hệ ngoại thương với Việt Nam, nhờ vậy, tình hình thương nghiệp [nội thương và ngoại thương] nước ta thời Quang Trung được phục hưng và phát triển. Mô tả Thăng Long bấy giờ, nhà nho Nguyễn Huy Lượng sống dưới thời Tây Sơn viết: “Lò Thạch khối khói tuôn nghi ngút, thoi oanh nọ ghẹo hai phường dệt gấm, lửa đom đóm nhen năm xã gây lò”, và “rập rình cuối bãi đuôi nheo, thuyền thương khách hãy nhen buồm bươm bướm” [Phú Tụng Tây Hồ].

Nền ngoại thương nước ta thời Quang Trung khác hẳn với ngoại thương thời Vua Lê chúa Trịnh, chúa Nguyễn trước đó. Nó xuất phát từ yêu cầu nội tại của nền kinh tế và đời sống của nhân dân, từ yêu cầu đẩy mạnh nền kinh tế hàng hoá. Tư tưởng “thông thương” tiến bộ của Quang Trung đã thể hiện nhãn quan kinh tế rộng mở phù hợp với xu thế phát triển của đất nước và thời đại, “mở cửa ải, thông thuơng buôn bán, khiến cho các hàng hoá không ngừng đọng để làm lợi cho dân chúng”.

– Về chính trị, quốc phòng.

Sau khi đánh bại 30 vạn quân Thanh xâm lược [1789], Vương triều Quang Trung ra sức xây dựng một chính quyền phong kiến mới tiến bộ với ý thức quản lý đất nước trên một phạm vi rộng lớn dưới một chính quyền trung ương tập trung mạnh. Xuất phát từ nhận thức “Trẫm là kẻ áo vải đất Tây Sơn, không có một tấc đất, tự nghĩ mình tài đức không theo kịp cổ nhân mà đất đai rộng lớn như thế, nghĩ đến việc cai quản, lo sợ như cầm dây cương mục mà dong sáu ngựa”, nên trong công cuộc xây dựng chính quyền mới, Quang Trung rất chú trọng “Cầu hiền tài”. Đối với những nho sĩ, trí thức, kể cả quan lại trong chính quyền cũ có tài năng, trí tuệ, có nhiệt tình xây dựng đất nước, Quang Trung đều cố gắng thuyết phục và sử dụng họ vào bộ máy nhà nước mới, đặt họ ở những chức vụ cao tương xứng với tài năng của họ. Ngô Thời Nhậm, Phan Huy Ích, Nguyễn Thiếp, v.v., là những học giả tiêu biểu trong số nho sĩ này.

Để đáp ứng nhu cầu xây dựng chính quyền mới và đào tạo quan lại mới, bên cạnh phương thức “tiến cử”, “cầu hiền tài” Quang Trung đã ban hành chính sách “khuyến học”, mở rộng chế độ học tập, thi cử. Trường học được mở rộng đến các làng xã, cho phép các địa phương sử dụng một số đền chùa không cần thiết làm trường học. Về nội dung, bỏ lối học từ chương khuôn sáo, cải tiến dần theo hướng thiết thực, bắt các nho sinh, sinh đồ ở các triều đại trước phải thi lại. Người nào xếp loại ưu thì mới được công nhận cho đỗ, hạng liệt phải về học lại, còn hạng sinh đồ 8 quan do bỏ tiền ra mua trước đó [thời Lê – Trịnh] đều bị đuổi về chịu lao dịch như dân chúng.

Chủ trương phát triển giáo dục, thi cử để đào tạo nhân tài cho đất nước trong công cuộc phục hưng của chính quyền mới được Quang Trung nói rõ: “Dựng nước lấy học làm đầu, lấy nhân tài làm gốc. Trước đây bốn phương nhiều việc phải phòng bị, việc học không được sửa sang, khoa cử bỏ dần, nhân tài ngày càng thiếu thốn… Trẫm khi vừa mới bình định đã có nhã ý hậu đãi nhà nho, lưu tâm, mến kẻ sĩ, muốn có người thực tài để dùng cho quốc gia”. Xuất phát từ nhận thức đó ngay từ năm 1789, Quang Trung đã cho mở khoa thi Hương đầu tiên ở Nghệ An, chọn lấy những người đỗ tú tài hạng ưu cho vào dạy trường quốc học, hạng thứ cho vào dạy ở trường phủ học. Quang Trung chủ trương từng bước đưa khoa cử thành một phương thức đào tạo quan chức cho nhà nước phong kiến mới.

Trên cơ sở tăng cường và củng cố hoạt động của bộ máy nhà nước tập trung mạnh, chính quyền đã thực hiện được chức năng quan trọng và lớn lao bấy giờ đối với xã hội là tập hợp được các lực lượng tích cực trong toàn đất nước, đẩy lùi được cuộc chiến tranh xâm lược của ngoại bang, ổn định tình hình chính trị, xã hội, củng cố được nhà nước quân chủ tập quyền, từng bước phục hưng, phát triển văn hoá, giáo dục và kinh tế.

Quang Trung chủ trương xây dựng một đội quân hùng mạnh, củng cố quốc phòng. Quân đội chia làm 5 doanh: trung, tiền, hậu, tả, hữu. Ngoài ra còn có thêm một số quân hiệu khác như tả bật, hữu bật, kiều thanh, thiên cán. Quân đội được biên chế theo đạo, cơ, đội. Nhà nước quy định cứ 3 suất đinh tuyển một lính. Năm 1790, làm sổ hộ tịch để căn cứ vào đó tuyển binh.

Quân đội có các binh chủng: bộ binh, thuỷ binh, tượng binh, pháo binh. Vũ khí có nhiều loại, có loại được cải tiến như hỏa hổ [một loại ống phun lửa], có súng trường, đại bác, giáo mác, cung, tên. Chiến thuyền cũng nhiều loại, loại lớn chở được cả voi, trang bị từ 50 đến 60 khẩu đại bác, chở được từ 500 đến 700 lính.

Với một lực lượng quân đội mạnh, Quang Trung đã trấn áp được các thế lực phong kiến phản động, bảo vệ được chính quyền mới và có cơ sở để thực hiện một chính sách đối ngoại tích cực, kiên quyết bảo vệ độc lập, toàn vẹn lãnh thổ của quốc gia và nâng cao địa vị của nước ta thời bấy giờ đối với nước ngoài.

– Về văn hoá giáo dục.

Quang Trung lập Sùng Chính Viện chuyên dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm làm tài liệu học tập và giúp vua về mặt văn hoá. Mục đích của Quang Trung là nhằm đưa chữ Nôm lên thành quốc ngữ chính thức thay cho chữ Hán. Bên cạnh Nho giáo, Quang Trung vẫn chấp nhận Phật giáo và Thiên Chúa giáo. Chữ Nôm được đưa vào khoa cử, trong các kỳ thi quan trường phải ra đề thi bằng chữ Nôm, người thi đến kỳ tam trường phải làm thơ, phú bằng văn Nôm. Chữ Nôm trở thành văn tự chính thức của quốc gia dưới triều Quang Trung, một thành quả quan trọng trong lịch sử đấu tranh và bảo tồn nền văn hoá dân tộc, chống chính sách đồng hoá của các triều đại phương Bắc đô hộ nước ta. Những chính sách văn hoá, giáo dục của Quang Trung chứng tỏ ông có hoài bão xây dựng một nền học thuật, giáo dục đậm đà bản sắc dân tộc, nâng cao ý thức độc lập, tự cường cho nhân dân.

Những cải cách của Quang Trung có nhiều mặt tích cực, thể hiện một tư tưởng tiến bộ nhằm đưa đất nước nhanh chóng vượt qua cuộc khủng hoảng sau chiến tranh kéo dài để vươn lên sánh vai cùng các quốc gia phát triển đương thời, những chính sách cải cách đó đã và sẽ tạo khả năng mở đường, phát triển của đất nước, của dân tộc.

Tuy nhiên, về mặt thực hiện những chính sách cải cách của Quang Trung đã gặp nhiều trở ngại, thời gian thực hiện lại quá ngắn ngủi. Ngày 29 tháng 7 năm Nhâm Tý [1792], Quang Trung – Nguyễn Huệ – người anh hùng của dân tộc, đột ngột qua đời giữa lúc những cải cách mới được bắt đầu thực hiện. Triều đại Quang Toản tiếp sau đó bất lực, không còn tiếp tục thực hiện được những cải cách của Quang Trung và đã bị Nguyễn Ánh lật đổ vào đầu năm 1802.

QUANG TRUNG THIÊN TÀI QUÂN SỰ, NHÀ CHÍNH TRỊ TÀI BA, MỘT ANH HÙNG DÂN TỘC

Xuân Đinh Dậu này, kỷ niệm 228 năm chiến thắng lịch sử Ngọc Hồi - Đống Đa, với mọi người dân Việt Nam lại như thấy văng vẳng bên tai lời hịch đanh thép của Quang Trung Nguyễn Huệ, khẳng định quyết tâm đánh bại kẻ thù, kiên quyết bảo vệ nền độc lập, tự do cho dân tộc.

Quang Trung Nguyễn Huệ sinh năm Quý Dậu 1753 tại Bình Định, trong một gia đình gốc Nghệ An đã lưu lạc vào Nam từ cuộc nội chiến Trịnh - Nguyễn thế kỷ trước. Nguyễn Huệ là em trai út, cả ba anh em đều giỏi võ nghệ, trực tiếp rèn luyện nghĩa quân trong giai đoạn đầu của cuộc khởi nghĩa Tây Sơn.

Từ giữa thế kỷ 18, chúa Trịnh ở Đàng ngoài, chúa Nguyễn ở Đàng trong đi vào con đường ăn chơi sa đọa. Chính quyền phong kiến cả nước đã suy tàn, đổ nát, không có khả năng thực hiện những chức năng của một nhà nước đối với đất nước, nhân dân mà còn gây cản trở cho sự phát triển của dân tộc, chia cắt đất nước, để mặc giai cấp địa chủ cướp ruộng đất của nông dân, thiên tai, đói kém hoành hành. Do đó, mâu thuẫn giai cấp trở nên sâu sắc.

Đóng quân ở Phú Xuân, Nguyễn Huệ phải lo đối phó với kẻ thù ở cả hai đầu đất nước. Ở Đàng Trong, Nguyễn Ánh hết cầu cứu vua Xiêm, lại mở đường cho sự can thiệp của chủ nghĩa tư bản phương Tây. Ở Đàng Ngoài, vào cuối năm 1786, Vua Lê Hiến Tông chết, Lê Chiêu Thống lên thay, bạc nhược ươn hèn. Vào tháng 5/1788, khi Nguyễn Huệ từ Phú Xuân ra Bắc để giết Vũ Văn Nhậm [là tướng quân Tây Sơn được cử ở lại Thăng Long đã phản lại anh em Tây Sơn] thì Lê Chiêu Thống đã bỏ chạy và cử mẹ và vợ của mình cùng một số kẻ thân tín chạy sang Trung Quốc cầu cứu vua Thanh. Lợi dụng cơ hội đó, vua Càn Long nhà Thanh điều động 29 vạn quân tinh nhuệ cùng nhiều dân binh phục vụ, đặt dưới sự thống lĩnh của Tôn Sĩ Nghị - Tổng đốc hai tỉnh Quảng Đông, Quảng Tây cùng đề đốc Hứa Thế Hanh và Tri phủ Điền Châu Sầm Nghi Đống chuẩn bị xâm lược nước ta. Cuối năm 1788 quân Thanh tràn vào xâm lược nước ta theo 4 hướng và đến ngày 17/12/1788, chiếm đóng Thăng Long, rồi lần lượt chiếm đóng một số nơi khác. Quân Tây Sơn bấy giờ ở Bắc Hà do Ngô Văn Sở chỉ huy, theo kế sách của Ngô Thời Nhậm rút về đóng ở Tam Điệp và Biện Sơn, đồng thời cho người cấp báo với Bắc Bình Vương Nguyễn Huệ. Ngày 21/12/1788, Nguyễn Huệ nhận được tin, ngay hôm sau, ông đã chọn khu vực núi Bân ở phía Nam kinh thành Phú Xuân để làm lễ đăng quang lên ngôi Hoàng đế, lấy niên hiệu là Quang Trung và phát động cuộc hành quân thần tốc ra Bắc. Ngay tại lễ lên ngôi, vua Quang Trung dõng dạc đọc lời hịch: “...Đánh cho để dài tóc. Đánh cho để đen răng. Đánh cho nó chích luân bất phản. Đánh cho nó phiến giáp bất hoàn. Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ”. Đúng giao thừa Tết Kỷ Dậu, quân Tây Sơn bất ngờ tiêu diệt đồn tiền tiêu của giặc ở Gián Khẩu. Tiếp đó phá tan toàn bộ hệ thống phòng ngự của chúng trên khắp các tuyến đường vào Thăng Long. Sáng ngày mồng 5 tháng Giêng Kỷ Dậu, Quang Trung trên mình voi chiến, áo bào sạm đen khói súng tiến vào Thăng Long giữa niềm hân hoan của nhân dân sau những thắng lợi ở các trận đánh các đồn Hạ Hồi, Ngọc Hồi, Khương Thượng buộc tướng giặc Sầm Nghi Đống phải thắt cổ tự tử ở núi Loa. Xác chết của quân Thanh chất chồng gò Đống Đa, nơi mà sau đó vào ngày mồng 5 Tết hằng năm, nhân dân Hà Nội thay mặt nhân dân cả nước cử lễ kỷ niệm ăn mừng Chiến thắng Đống Đa xuân Kỷ Dậu 1789. Trưa ngày mồng 5 tháng Giêng Kỷ Dậu, 36 phố phường Thăng Long bừng lên trong ngày hội chiến thắng:

“Đầy thành già trẻ như hoa

Chen vai thích cánh cùng nhau nói:

Cố đô vẫn thuộc núi sông ta”

[Long thành quang phục kỷ thực - Ngô Ngọc Du]

Sau khi đánh đuổi quân xâm lược Mãn Thanh, Quang Trung đã xây dựng được một chính quyền phong kiến tiến bộ, ban hành nhiều chính sách cải cách nhằm duy tân đất nước, như: Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước, củng cố quốc phòng. Phục hồi và phát triển kinh tế nông nghiệp: Năm 1789 ban hành chiếu khuyến nông, giải quyết nạn lưu vong và ruộng đất bỏ hoang. Dân phiêu tán trở về bản quán để sản xuất và được cấp ruộng đất để cày cấy. Chỉ 3 năm sau đó, tình hình nông nghiệp được phục hồi “Mùa màng trở lại phong đăng, năm phần mười trong nước khôi phục được cảnh thái bình” [phú của Nguyễn Huy Lượng, một nhà thơ lúc bấy giờ]. Về phát triển công nghiệp: Bãi bỏ chính sách kìm hãm thương nghiệp, mở rộng buôn bán với nước ngoài, đấu tranh để nhà Thanh mở cửa biên giới buôn bán với nước ta. Đối với thuyền buôn của các nước tư bản phương Tây, tỏ ra rộng rãi, mong muốn họ tăng cường quan hệ buôn bán với Việt Nam. Về tài chính: thi hành chính sách thuế khóa đơn giản, bãi bỏ nhiều thứ thuế, làm giảm nhẹ mức đóng góp của nhân dân, tạo điều kiện cho thương nghiệp phát triển. Về giáo dục: chủ trương mở rộng chế độ giáo dục và đề cao chữ Nôm. Trường học được mở ở các làng, xã, cho phép các địa phương sử dụng một số đền chùa để làm trường học... Triều đại Quang Trung với những chính sách có nhiều mặt tiến bộ. Những chính sách đó góp phần phát triển công thương nghiệp và do đó sẽ tạo ra khả năng mở đường hình thành quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa ở Việt Nam. Tuy nhiên, khi thực hiện gặp rất nhiều trở ngại, thời gian thực hiện lại quá ngắn ngủi. Ngày 29/7 năm Nhâm Tý [1792], Hoàng đế Quang Trung qua đời lúc mới 40 tuổi, bỏ dở cuộc cải cách đang tiến hành. Triều đại Quang Toản tiếp sau đó bất lực, không còn tiếp tục thực hiện những chính sách tiến bộ của Quang Trung và đã bị Nguyễn Ánh lật đổ vào năm 1802.

Quang Trung Nguyễn Huệ là nhà thiên tài quân sự, một nhà chính trị tài ba, một anh hùng dân tộc. Nhờ thiên tài quân sự của Nguyễn Huệ mà trong chưa đầy 20 năm thế nước, thế lửa Tây Sơn đã thiêu cuốn hai triều đại phong kiến, 5 vạn quân Xiêm, hơn 29 vạn quân Thanh. Sự nghiệp của phong trào Tây Sơn dưới sự lãnh đạo của anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ là một khúc ca hùng tráng của bản anh hùng ca bất diệt của dân tộc, một bước tiến huy hoàng của lịch sử Việt Nam.

Xuân Đinh Dậu đang về, xin điểm lại tầm vóc lịch sử chiến thắng mùa xuân Kỷ Dậu 1789 để tưởng nhớ công lao to lớn, hào khí dân tộc của anh hùng áo vải Quang Trung Nguyễn Huệ cùng các tướng lĩnh, nghĩa quân Tây Sơn và nhân dân đã anh dũng chiến đấu chống ngoại xâm, bảo vệ độc lập dân tộc. Nhân dân ta, sau những ngày vui Tết cổ truyền đầm ấm trong không khí gia đình quây quần bên bàn thờ tổ tiên, lại có một ngày tưởng niệm đến một sự kiện chung của lịch sử. Đó là ngày Giỗ Trận mồng 5 tháng Giêng, một nét độc đáo, bày tỏ lòng tri ân với người anh hùng áo vải Nguyễn Huệ và khơi dậy niềm tự hào về chiến thắng lẫy lừng trong việc đánh đuổi giặc xâm lăng.

Page 2

Chọn danh mục: Tất cảGiới thiệu chung---Tỉnh Quảng Ngãi---Đoàn Đại biểu Quốc hội---Hội đồng nhân dân tỉnh---VP Đoàn ĐBQH&HĐNDTin tức - sự kiện---Tin tức Đoàn ĐBQH---Tin tức HĐND---Tin từ Văn phòng---Tin tức khác---Tin tức HĐND các huyện, TP---Trao đổi - Học tậpĐoàn Đại biểu Quốc hội---Chương trình hoạt động---Hoạt động tại kỳ họp QH---Xây dựng pháp luật---Hoạt động giám sát---Hoạt động tiếp xúc cử tri---Hoạt động tiếp công dân & xử lý đơn thư KN,TC---Hoạt động khácHội đồng nhân dân---Chương trình hoạt động---Hoạt động tại các kỳ họp---Hoạt động giám sát, KS---Hoạt động tiếp xúc cử tri---Hoạt động tiếp công dân và xử lý đơn thư KN,TC---Hoạt động khácLịch làm việc---Lịch công tác tuần---Lịch Tiếp xúc cử tri---Lịch giám sát, khảo sátThông báoVideoDANH SÁCH ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI TỈNH QUẢNG NGÃIVăn bản Đoàn ĐBQH---Đoàn ĐBQH---Luật-Nghị quyết---Kiến nghị cử tri---Lấy ý kiến Luật---Văn bản khácVăn bản HĐND---Tài liệu HĐND tỉnh---Tài liệu giám sát---Ý kiến, kiến nghị cử tri---Tài liệu khácNghị Quyết HĐND---NQ Kỳ họp 7---NQ Kỳ họp 6---NQ Kỳ họp 5---NQ Kỳ họp 4---NQ Kỳ họp 3---NQ Kỳ họp 2---NQ Kỳ họp 1---NQ HĐND tỉnh khóa XII---NQ HĐND tỉnh khóa XITÀI LIỆU KỲ HỌP 8TÀI LIỆU KỲ HỌP 1TÀI LIỆU KỲ HỌP 2TÀI LIỆU KỲ HỌP 3TÀI LIỆU KỲ HỌP 4TÀI LIỆU KỲ HỌP 5TÀI LIỆU KỲ HỌP 6TÀI LIỆU KỲ HỌP 7Hỏi - đáp

Từ khóa:

Page 3

Từ khóa:

Page 4

Từ khóa:

Page 5

Từ khóa:

Page 6

Từ khóa:

Page 7

Từ khóa:

Page 8

Từ khóa:

Page 9

Từ khóa:

Page 10

Từ khóa:

Page 11

Từ khóa:

Page 12

Từ khóa:

Page 13

Từ khóa:

Page 14

Từ khóa:

Page 15

Từ khóa:

Page 16

Từ khóa:

Page 17

Từ khóa:

Page 18

Từ khóa:

Page 19

Từ khóa:

Page 20

Từ khóa:

Page 21

Từ khóa:

Page 22

Từ khóa:

Page 23

Từ khóa:

Page 24

Từ khóa:

Page 25

Từ khóa:

Page 26

Từ khóa:

Page 2

Page 3

Page 4

Page 5

Page 6

Page 7

Page 8

Page 9

Page 10

Page 11

Page 12

Page 13

Page 14

Page 15

Page 16

Page 17

Page 18

Page 19

Page 20

Page 21

Page 22

Page 23

Page 24

Page 25

Page 26

Video liên quan

Bài Viết Liên Quan

Toplist mới

Bài mới nhất

Chủ Đề