So sánh chuyện người con gái nam xương và vợ chàng trương

Chuyện người con gái Nam Xươngsáng tác dựa trên truyện cổ tích Vợ chàng Trương, nhưng qua sáng tạo nghệ thuật của Nguyễn Dữ, tư tưởng truyện đã không còn như “nguyên bản”. Để xây dựng tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương mang một ý đồ riêng như thế, với truyện cổ tích Vợ chàng Trương, Nguyễn Dữ đã thay đổi, thêm bớt một cách công phu và đầy dụng ý trên cả hai phương diện nội dung và nghệ thuật. Sau đây, xin so sánh hai tác phẩm trên từng phương diện một.

I. Về phương diện nội dung

1. Mối quan hệ hôn nhân

a. Chồng:

Ở truyện cổ tích Vợ chàng Trương, nhân vật Trương Sinh được giới thiệu:Trương Sinh có tính cả ghen, hay để tâm xét nét vợ, nhưng vợ chàng thường giữ gìn khuôn phép nên không có chuyện gì xảy ra.Vợ chồng hương đượm lửa nồng chưa được bao lâu thì bỗng nghe tin chốn biên thùy có giặc, chồng vâng lệnh quan phải từ giã mẹ và vợ đi lính thú

Qua cách giới thiệu này, ta thấy tác giả dân gian chỉ nói đến nhân vật Trương Sinh có đặc điểm hạn chế thường thấy của đàn ông là hay có tính ghen tuông và thường hay xét nét vợ mình, ngoài ra chàng không hề có một “ưu điểm” nào. Theo quan điểm Nho giáo cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy thì việc Vũ Thị Thiết gặp một người chồng như thế cũng không có gì gọi là may mắn. Xây dựng kiểu nhân vật có mỗi đặc điểm đơn điệu như thế, phải chăng tác giả dân gian chỉ dùng nó cho mục đích dẫn dắt tính tất yếu của bi kịch ghen tuông sau này?

Nhưng ở Chuyện người con gái Nam Xương, nhân vật Trương Sinh xuất hiện đầy đủ các mặt ưu và nhược điểm: Chàng Trương Sinh, mến vì dung hạnh, xin với mẹ đem trăm lạng vàng cưới về. Song Trương có tính đa nghi, đối với vợ phòng ngừa quá sức. Nàng cũng giữ gìn khuôn phép, không từng để lúc nào vợ chồng phải đến thất hòa. Cuộc sum vầy chưa được bao lâu thì xảy ra triều đình bắt đi lính đánh giặc Chiêm. Trương tuy con nhà hào phú nhưng không có học, nên tên phải ghi trong sổ lính đi vào loại đầu.

Về ưu điểm, đó là chàng biết chọn vợ [mến vì dung hạnh] và sống có khuôn phép, tôn trọng mẹ [xin với mẹ đem trăm lạng vàng cưới về]. Và điều quan trọng, chàng Trương thuộc gia đình dòng dõi, phong lưu [con nhà hào phú]. Còn nhược điểm, thứ nhất, cũng giống như truyệnVợ chàng Trương, Trương Sinh có tính đa nghi, đối với vợ phòng ngừa quá sức. Điều này thuộc bản tính tự nhiên, thường tình, rất người. Thứ hai, chàng không có học. Tuy không có học nhưng qua cách tìm vợ và phép tắc với mẹ, ta thấy chàng không phải không biết cách xử sự. Dù rằng, Trương Sinh không thật hoàn hảo, nhưng cũng phải thừa nhận rằng, với Vũ Nương, nàng lấy được tấm chồng như thế cũng là quá may mắn. Hãy đặt trong sự so sánh với người phụ nữ cùng thời, nàng còn hơn bao kẻ khác. Biết bao người phụ nữ gặp hoàn cảnh đắng cay vẫn phải cắn răng mà chịu đựng:

– Bồng bồng cõng chồng đi chơi

Đi đến chỗ lội đánh rơi mất chồng

Chị em ơi! Cho tôi mượn cái gầu sòng

Để tôi tát nước múc chồng tôi lên.

– Bữa cơm múc nước rửa râu

Hầu cơm, hầu rượu, hầu trầu, hầu tăm

Đêm đêm dắt cụ đi nằm

Than thân phận gái ôm lưng lão già

Ông ơi, ông buông tôi ra

Kẻo người ta thấy, người ta chê cười.

[Ca dao]

Như thế, tuy chưa phải hoàn hảo, nhưng Trương Sinh vẫn có nhiều ưu điểm của người chồng để đáng được trân trọng. Thêm vào những chi tiết đề cao thế mạnh của chàng Trương như thế, hẳn Nguyễn Dữ có dụng ý riêng trong việc xây dựng nhân vật của mình.

-Nét khác biệt cơ bản:

+ Trong chuyện cô tích chàng trương là 1 người đàn ông lục nào cũng ghen tuôn,nhưng trong chuyện người con gái nam xương thì chàng trương đều có thế tốt và thế xấu,thế tốt là bt kén vợ,thế xấu là ghen tuông

+ Cổ tích:Tình cảm giữ mẹ chồng con dâu ko dc sâu sắc cho lắm

   Người con gái nam xương: Tình cảm của mẹ chồng và con dâu vũ nương dc thể hiẹn rất sâu sắc trong những chi tiết mẹ chồng bị ốm

+ Cổ tích: Vũ nương chết 1 cách ko bình tỉnh về mặt tâm sinh lý

Người cg nam xương:Chết để chứng minh sự trong sạch của mình

+ Cổ tích:[đoạn cuối] ko xuất hiện thêm điều ms

+Người cg nam xương: xuất hiện nv phan lang=> lập chàng giải oan

Đáp án

+ Trong chuyện cô tích chàng trương là 1 người đàn ông lục nào cũng ghen tuôn,nhưng trong chuyện người con gái nam xương thì chàng trương đều có thế tốt và thế xấu,thế tốt là bt kén vợ,thế xấu là ghen tuông

+ Cổ tích:Tình cảm giữ mẹ chồng con dâu ko dc sâu sắc cho lắm

   Người con gái nam xương: Tình cảm của mẹ chồng và con dâu vũ nương dc thể hiẹn rất sâu sắc trong những chi tiết mẹ chồng bị ốm

+ Cổ tích: Vũ nương chết 1 cách ko bình tỉnh về mặt tâm sinh lý

Người con gái nam xương:Chết để chứng minh sự trong sạch của mình

+ Cổ tích:[đoạn cuối] ko xuất hiện thêm điều ms

+Người cg nam xương: xuất hiện nv phan lang=> lập chàng giải oan

• lý thuyết
• trắc nghiệm
• hỏi đáp
• bài tập sgk

SO SÁNH "CHUYỆN NGƯỜI CON GÁI NAM XƯƠNG" VÀ TRUYỆN CỔ TÍCH "VỢ CHÀNG TRƯƠNG"

Các câu hỏi tương tự

• Toán lớp 9
• Ngữ văn lớp 9
• Tiếng Anh lớp 9

• lý thuyết
• trắc nghiệm
• hỏi đáp
• bài tập sgk

So với truyện cổ tích " Vợ chàng Trương" thì " Người con gái Nam Xương" có thêm nhân vật người mẹ. Theo em điều đó có làm loãng chuyện hay không? Vì sao?

Các câu hỏi tương tự

Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi:Vũ Thị Thiết, người con gái quê ở Nam Xương, tính đã thùy mị nết na, lại thêm tư dung tốt đẹp. Trong làng có chàng Trương Sinh, mến vì dung hạnh, xin với mẹ đem trăm lạng vàng cưới về. Song Trương có tính đa nghi, đối với vợ phòng ngừa quá sức. Nàng cũng giữ gìn khuôn phép, không từng để lúc nào vợ chồng phải đến thất hòa1. Trong đoạn trích trên có chứa hai chi tiết nhỏ, được coi là đã được Nguyễn Dữ khéo cài vào phần đầu của truyện, giúp ta hiểu thêm về nguyên nhân cái chết của nàng Vũ Nương. Em hãy cho biết đó là hai chi tiết nào và ý nghĩa của từng chi tiết.2. Ngoài hai nguyên nhân được nêu ở câu 2, theo em còn có nguyên nhân nào khác dẫn tới cái chết oan khuất của nàng Vũ Nương?3. Trong chương trình THCS cũng có một tác phẩm nói về số phận đau khổ của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Hãy cho biết tên tác phẩm và thể loại của tác phẩm đó.

I. Về phương diện nội dung

1. Mối quan hệ hôn nhân

a. Chồng:

Ở truyện cổ tích , nhân vật Trương Sinh được giới thiệu:.

Qua cách giới thiệu này, ta thấy tác giả dân gian chỉ nói đến nhân vật Trương Sinh có đặc điểm hạn chế thường thấy của đàn ông là hay có tính ghen tuông và thường hay xét nét vợ mình, ngoài ra chàng không hề có một “ưu điểm” nào. Theo quan điểm Nho giáo cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy thì việc Vũ Thị Thiết gặp một người chồng như thế cũng không có gì gọi là may mắn. Xây dựng kiểu nhân vật có mỗi đặc điểm đơn điệu như thế, phải chăng tác giả dân gian chỉ dùng nó cho mục đích dẫn dắt tính tất yếu của bi kịch ghen tuông sau này?

Nhưng ở , nhân vật Trương Sinh xuất hiện đầy đủ các mặt ưu và nhược điểm: .

Về ưu điểm, đó là chàng biết chọn vợ [] và sống có khuôn phép, tôn trọng mẹ []Và điều quan trọng, chàng Trương thuộc gia đình dòng dõi, phong lưu []. Còn nhược điểm, thứ nhất, cũng giống như truyện, Trương Sinh Điều này thuộc bản tính tự nhiên, thường tình, rất người. Thứ hai, chàng . Tuy nhưng qua cách tìm vợ và phép tắc với mẹ, ta thấy chàng không phải không biết cách xử sự. Dù rằng, Trương Sinh không thật hoàn hảo, nhưng cũng phải thừa nhận rằng, với Vũ Nương, nàng lấy được tấm chồng như thế cũng là quá may mắn. Hãy đặt trong sự so sánh với người phụ nữ cùng thời, nàng còn hơn bao kẻ khác. Biết bao người phụ nữ gặp hoàn cảnh đắng cay vẫn phải cắn răng mà chịu đựng:

.

.

[Ca dao]

Như thế, tuy chưa phải hoàn hảo, nhưng Trương Sinh vẫn có nhiều ưu điểm của người chồng để đáng được trân trọng. Thêm vào những chi tiết đề cao thế mạnh của chàng Trương như thế, hẳn Nguyễn Dữ có dụng ý riêng trong việc xây dựng nhân vật của mình.

b. Mẹ chồng

Ở truyện cổ tích , hình ảnh mẹ chồng chỉ được gợi đến một cách rất mờ nhạt:. Ở đây, tác giả dân gian chỉ nói đến quan hệ mẹ chồng – nàng dâu rất mờ nhạt.

Còn trong , hình ảnh mẹ chồng được khắc họa rất rõ nét ở những thời điểm:

– Khi tiễn Trương Sinh đi lính:. Thêm vào chi tiết này, Nguyễn Dữ gợi dẫn cho người đọc nhận thức về một người mẹ có tầm hiểu biết.

– Khi sắp qua đời: . Từ lời trăng trối của mẹ chồng, ta nhận thấy mối quan hệ hai chiều trong tình cảm mẹ chồng – nàng dâu. Người mẹ thấu hiểu công lao và sự thơm thảo của con dâu trong , khi . Điều này trong xã hội phong kiến rất hi hữu, thường là [ca dao]. Đặc biệt, mẹ chồng Vũ Nương đã đặt vào con dâu bằng tất cả niềm tin, hi vọng . Liệu nàng có hiểu hết tấm lòng người mẹ chồng dành cho nàng [ca dao]? Trong , tác giả thêm vào lời thoại ở hai thời điểm như thế nên hình ảnh người mẹ chồng đã được nổi bật rất rõ ở nhiều khía cạnh khác nhau, đó cũng là lợi thế – giá trị tinh thần mà mấy nàng dâu gặp được trong xã hội bấy giờ. Đó không phải là điều có một không hai sao, khi ca dao đã từng nói:

.

Qua việc so sánh cách xây dựng mối quan hệ hôn nhân trong hai tác phẩm, ta thấy ý đồ của truyện cổ tích và hoàn toàn khác nhau. Nếu như ở , tác giả dân gian xây dựng chi tiết này chỉ mang tính dẫn dắt cho sự tiếp diễn những sự việc sau, thì với Nguyễn Dữ, ngoài việc dẫn dắt, ông đã gợi cho người đọc nhận thức về hoàn cảnh Vũ Nương. Trong xã hội phong kiến khắt khe, có một hoàn cảnh đầy ưu thế như vậy, liệu Vũ Nương có ý thức được điều may mắn hiếm có ấy để phát huy trong cuộc sống hay không? Như thế, dù, thì với nàng, điều may mắn đã đến. May mắn như thế, nhưng Vũ Nương có coi là quan trọng để biết cách gìn giữ, thì điều đó lại tùy thuộc vào ý thức, trách nhiệm của nàng trước cuộc sống.

Xây dựng mối quan hệ hôn nhân với nhiều điều may mắn hơn so với , phải chăng Nguyễn Dữ để người đọc thấy được một Vũ Nương có những ưu thế trong tay nhưng đã không biết phân biệt điều hơn, lẽ thiệt giữa đời nên dẫn đến việc lựa chọn cái chết đầy tính ích kỉ?

2. Bi kịch ghen tuông

Ở truyện cổ tích , nguyên nhân bi kịch ghen tuông được kể:

. .

Bi kịch trong là Vũ Thị Thiết tìm đến cái chết trong sự bế tắc về tinh thầnDo cơn hoảng loạn không kiềm chế được, nên nàng đã đâm đầu xuống bến Hoàng Giang trong trạng thái tâm lí hoàn toàn vô thức. Một cái chết trong căng thẳng, ức chế thần kinh nên nàng không thể kiểm soát được hành động của bản thân. Tất nhiên, không phải người phụ nữ nào trong hoàn cảnh bị bạo lực đều mất tự chủ, không có khả năng bảo vệ bản thân như nàng. Tuy không làm chủ được tình thế để đến nỗi phải tìm cái chết, nhưng bản năng người mẹ không mất đi. Trước khi chạy ra bến Hoàng Giang, nàng vẫn nghĩ đến con. Một cái chết mang hiện tượng của bệnh lí không nằm trong chủ quan của nàng, thật đáng thương! Do cơn ghen mù quáng của Trương Sinh, Vũ Thị Thiết mới ra nông nỗi ấy. Vì thế, chính chàng Trương cũng phải chịu một phần trách nhiệm về cái chết của vợ. Bởi đến với cái chết như thế, nên những giá trị nàng có vẫn không hề mất đi. Đọc , đọng lại trong lòng người đọc là sự xót xa, thương cảm trước một số phận bi đát do hậu quả ghen tuông đưa lại

Cũng nói về bi kịch ghen tuông, được Nguyễn Dữ thể hiện:

. .

So sánh bi kịch ghen tuông trong hai tác phẩm, ta thấy điểm giống nhau đó là nguyên nhân dẫn đến bi kịch và hành động vũ phu của Trương Sinh đối với vợ. Còn điểm khác nhau, đó là cách xử sự của những người vợ trong việc tìm đến cái chết.

Khác với ,trong , Nguyễn Dữ đã để nhân vật Vũ Nương tìm đến cái chết trong trạng thái tâm lí hoàn toàn bình tĩnh, một sự lựa chọn đầy chủ động.

Từ cái chết đầy sự bình tĩnh của Vũ Nương, ta thấy nàng có xứng đáng làm một người mẹ hay không? Một người mẹ như nàng, ngay cái tình mẫu tử tự nhiên cũng không hề có. Chưa nói con người, trong thế giới động vật, thuộc tính tự nhiên của mẹ – con cũng thể hiện rất rõ. Để nói về thuộc tính tự nhiên của tình mẫu tử, câu chuyện dân gian đã có cách lí giải rất thú vị. Chuyện kể về năm mẹ con chim đầu rìu bị đe dọa tính mạng bởi một đám cháy bất ngờ. Người mẹ sẵn sàng đón nhận cái chết, đã xòe cánh để bảo vệ các con. Các con không chấp nhận giải pháp này và chúng đưa ra lí lẽ: nếu mẹ chết thì các con cũng sẽ bị chết đói, chết khát. Và điều quan trọng là mẹ sống để duy trì nòi giống. Không thuyết phục được mẹ, bốn chú chim non dọa đâm đầu vào lửa. Chim mẹ bất lực, đành phải bay đi. Còn lại bốn anh em, chúng chụm đầu kêu cứu thần lửa. Thương tình, thần lửa kịp thời đến giải vây. Chính chi tiết này gợi lên suy nghĩ: tình mẫu tử dù được can thiệp bằng lí trí, nhưng cuối cùng phải trả về thuộc tính tự nhiên, bản năng nhất. Vậy nhưng với Vũ Nương, phần bản năng của người mẹ, nàng cũng không hề có. Một người mẹ chỉ vì sự nghi ngờ của chồng mà sẵn sàng tìm đến cái chết, bỏ đứa con thơ dại đã mấy năm quấn quýt, chăm bẵm. Một sự lựa chọn mà thế gian này không phải ai cũng làm được như nàng. Một người mẹ trong phút giây tử biệt mà không một chút nào vương vấn tới con, như trong lòng chưa hề có con vậy. Thật lạ lùng về một người mẹ trong tỉnh táo đã rảnh rang ra đi như chưa làm mẹ bao giờ. Từ điều này, ta có quyền nghĩ rằng, Vũ Nương trong không xứng đáng làm mẹ. Thật đáng tiếc bởi tạo hóa ban tặng cho người phụ nữ thiên chức làm mẹ, vậy nhưng với Vũ Nương, nàng đã tự tước bỏ. , đó mới là điều đáng sợ nhất của Vũ Nương. Để Vũ Nương mới lựa chọn cái chết, Nguyễn Dữ đã xây dựng nhân vật theo kiểu tâm lí, không còn là nhân vật chức năng như trong . Xây dựng hình ảnh một người mẹ là con người của ý thức nhưng vẫn cư xử với con như thế, Nguyễn Dữ đang hướng người đọc nhìn nhận về cách giải quyết bi kịch của Vũ Nương. Chỉ vì lựa chọn sự tròn trịa của mình mà nàng sẵn sàng từ bỏ mọi thứ, ngay cả tình mẫu tử thiêng liêng nhất. Tìm hiểu , có ý kiến đã không đồng tình trong việc. Chưa nói việc nhìn toàn cục tác phẩm, chỉ mới nhìn nhận ở khía cạnh tình mẫu tử, thì việc ắt sẽ không tránh khỏi, bởi nó nằm trong dự đồ xây dựng nhân vật của Nguyễn Dữ.

Xem thêm :  Magasin de vélo et VTT

Xem thêm :  Xem Phim Người Yêu Tôi Là Ai ? Người Yêu Tôi Là Ai

Cái chết đầy sự bình tĩnh của Vũ Nương khiến ta suy ngẫm về bổn phận làm dâu của nàng. Khi Trương Sinh đi vắng, nàng tận tụy chăm sóc mẹ ốm,. Rồi mẹ mất, . Vậy tại sao chỉ vì sự hiểu lầm của Trương Sinh, nàng đã không còn màng đến lời trối trăng của mẹ trong sự khao khát? Nếu là người dâu hiếu thảo, thì ít ra nàng cũng trăn trở day dứt về ước nguyện của người mẹ chồng trước khi trút hơi thở cuối cùng còn mong điều tốt đẹp cho mình. Sâu xa hơn, nếu người dâu hiếu thảo, biết con trai mẹ đang sai lầm, bế tắc thì tìm cách mà hóa giải, để đem phúc đức lại cho gia đình mẹ. Nếu một người con dâu thực sự hiếu thảo, chưa nói sau này, chỉ mình bé Đản hiển hiện giữa đời cũng phải cam tâm bỏ qua tất cả để níu kéo sự sống mà nuôi dưỡng nó. Nếu một người con dâu thực sự hiếu thảo, khi được họ hàng làng xóm bênh vực, tin yêu, hẳn nàng sẽ không phụ lòng mọi người như thế. Vậy nên, Vũ Nương chỉ là nàng dâu hiếu thảo khi mọi điều đang diễn ra theo chiều thuận của nó. Nếu chỉ nhìn một chiều, thì quả thật, . Nhưng cuộc sống vốn muôn sắc màu, khi đặt Vũ Nương vào chiều nghịch của nó, nàng đâu bộc lộ được phẩm chất người con dâu . Tỉnh táo trong lựa chọn cái chết, nhưng Vũ Nương lại không dùng sự tỉnh táo đó để nghĩ về bổn phận làm dâu trong niềm tin yêu của mọi người, trong sự so sánh hơn thiệt mình đang có. Tại sao? Bởi vì cơn nư của nàng đang trỗi dậy, lấn át đi mọi thứ.

Từ cái chết đầy sự bình tĩnh của Vũ Nương, ta thấy nàng có thực sự yêu thương chồng không?

Đọc , ta không phủ nhận tình yêu thương của nàng dành cho chồng. Giá như tình yêu thương đó song hành cùng thời gian với những thử thách, biến cố giữa cuộc đời thì quả thật là điều đáng trân quí! Nhưng tiếc thay, tình yêu đó cũng chỉ là thứ tình cảm bình thường như bao người vợ trong hoàn cảnh chiến tranh li tán. Duy chỉ một điều là những người vợ khác, khi chồng về, đối mặt với muôn vàn thử thách về vật chất và tinh thần, họ đều nhẫn nhịn vượt qua để bảo tồn cuộc sống theo mẫu người phụ nữ phong kiến, chứ chẳng ai xử sự “hiện đại” như nàng. Nàng đâu phải là người phụ nữ không khôn ngoan, hiểu biết. Ngày tiễn chồng, nàng đã biết lựa chọn chứ không phải là , bởi đến được vinh hoa, mạng sống của chồng sẽ phải đặt trên bàn cân sống/chết. Đặc biệt, nàng ý thức được , như thế, nàng đâu dại dột gì. Khôn ngoan, hiểu biết đến thế nhưng sao nàng không đưa lợi thế ấy vào để giải quyết bi kịch ghen tuông với mục đích cứu vớt chồng khi mắc sai lầm? Bài toán ghen tuông này, với nàng, trong trạng thái hoàn toàn tỉnh táo, nếu chú trọng vào nó thì không thể không có cách hóa giải. Vì sao? Bởi bi kịch của nàng chỉ đang là sự qua lời nói chứ đâu phải là chứng cớ. Với tầm hiểu biết của Vũ Nương, lẽ nào nàng không hiểu câu cửa miệng “dâm tang gian tích” trong dân gian thường dùng hay sao? Ai cũng tin nàng, trừ Trương Sinh. Mà Trương Sinh thì chỉ nói chứ không đưa ra chứng cứ. Nếu cần chứng cứ thì đã có trong tay Trương Sinh. Nếu Vũ Nương thương chồng, tìm cách tháo gỡ bế tắc thì bài toán này lẽ nào không có đáp án. Thực chất nàng đã không có ý thức giải cứu trước sai lầm của chồng thì sao gọi là thương chồng được. Nếu thương chồng thực sự, thì không để chồng cảnh “gà trống nuôi con”, và hơn thế, sinh cho gia đình chồng như người mẹ trước khi qua đời còn nguyện ước. Sâu xa hơn, nếu thương chồng thì trong khi bình tĩnh, nàng đã không chọn cái chết. Bởi nàng chết, hình ảnh chồng nàng – nhưng cũng là cha của bé Đản, con nàng sẽ như thế nào trong mắt mọi người? Bình tĩnh để chọn cái chết như thế, Vũ Nương đâu phải kiểu phụ nữ , đâu phải kiểu người phụ nữ thực sự yêu thương chồng mà sẵn sàng đương đầu với mọi thử thách trong cuộc sống. Tìm hiểu bi kịch ghen tuông, có ý kiến cho rằng:

. Quả thật, để cho như thế, Nguyễn Dữ đã tạo nên tính kịch tính về bi kịch ghen tuông. Đó cũng là ý đồ của ông trong việc dẫn dắt người đọc nhận thức về nhân vật Vũ Nương một cách sâu sắc nhất. Với nàng, lớn hơn tất cả tình yêu thương là cơn nư đang mỗi ngày bốc hỏa! Bởi thế, đâu phải .

Từ cái chết đầy sự bình tĩnh của Vũ Nương, ta thấy có phải Vũ Nương đang tìm cho mình cái danh dự hão?

Cái chết của Vũ Nương không phải không tìm được sự đồng cảm: . Trong cuộc sống, có những tình huống con người phải đặt ra sự lựa chọn . Với Vũ Nương, nếu thì đáng quí biết chừng nào. Nhưng suy xét bản chất vấn đề, danh dự nàng có mất đi đâu. Về chủ quan, hơn ai hết, nàng biết mình . Về khách quan,. Vậy nút thắt danh dự của nàng nằm ở chỗ Trương Sinh. Mà Trương Sinh lại là . Chỉ mấy lời của một kẻ như thế mà Vũ Nương coi mình bị mất danh dự hay sao? Trên thế gian này, từ cổ chí kim, chỉ vì lời nói mà tự vận vào mình là bị mất danh dự, thì hẳn không mấy ai còn danh dự. Quả thực là người trọng danh dự, thì Vũ Nương, bằng sự khôn ngoan hiểu biết của mình phải tìm cách mà lấy lại danh dự chứ. Nếu nàng bình tĩnh trong cái chết [biết , biết], thì sao nàng không nghĩ đến việc chờ thời gian tìm ra chứng cứ, bởi nó ở ngay Trương Sinh chứ đâu phải việc “mò kim đáy bể”. Mà nếu nàng không lấy được chứng cứ ở Trương Sinh thì còn họ hàng, làng xóm, và cao hơn nữa còn có pháp luật. Xét cho cùng, với Trương Sinh, sự mù quáng của chàng còn có lí [bởi từ lời con trẻ], chứ sự mù quáng của Vũ Nương thì không còn giới hạn. Vì sao? Vì cơn nư thúc đẩy, nàng vội vã chứng minh cho sự tròn trịa của mình mà bất chấp tất cả. Bởi thế, cái danh dự nàng cần chỉ là thứ danh dự hão. Về điều này, tác giả đã xây dựng tình tiết trong truyện rất thống nhất. Giả sử cứ cho nàng mất danh dự, thì theo yêu cầu của nàng, khi Trương Sinh thì chẳng phải danh dự nàng đã được trả lại gấp bội hay sao? Vậy nhưng nàng vẫn đâu cần đến. Không tìm đâu xa, trong thời đại của nàng, có những người vì danh dự đích thực, họ phải sống và chờ đợi bằng cả đời người để chứng minh. Làm phép so sánh giữa nhân vật Vũ Nương và Thị Kính, ta thấy Thị Kính gần như không có chút lợi thế nào. Xét về mức độ oan trái, thì tội giết chồng còn mất danh dự lớn gấp bao nhiêu lần tội thất tiết. Vậy nhưng Thị Kính cũng đâu tìm con đường chết. Nếu như Vũ Nương chỉ nằm trong hoàn cảnh bị Trương Sinh nói, còn khi cần chứng cứ, thì tự khắc nó trở thành lợi thế để hóa giải. Và thực tế, chỉ một thời gian rất ngắn, mối nghi ngờ đã được chứng minh. Còn Thị Kính, nhân chứng, vật chứng sờ sờ ra đó, làm sao chối cãi. Dù nàng lựa chọn con đường đi tu, nhưng cho đến chết, tội giết chồng cũng đâu được hóa giải. Vì thế, tác giả dân gian đã bằng cách cho Thị Mầu gieo oan,khẳng định sự trong sạch này để chứng minh cho oan trái kia nhằm đưa lại cái hậu cho Thị Kính. Danh dự đích thực của Thị Kính phải đánh đổi bằng cả đời người chứ đâu chỉ ngày một ngày hai. Còn như Vũ Nương, khi chồng nóng giận đã được một cộng đồng người bên cạnh chở che, ôm ấp, vậy nhưng bỏ qua những điều quí giá, nàng đã vội tìm đến cái chết. Trong khi đó, Thị Kính, dù bế tắc đến tận cùng cũng tìm cho mình lối thoát tích cực, một lối thoát ít ra thì cũng giữ gìn hình hài cha mẹ ban cho. Bởi thế, không thể biện hộ cho Vũ Nương rằng

Xem thêm :  Rao vặt miễn phí, diễn đàn rao vặt cho đăng tin rao vặt

Qua phân tích bi kịch ghen tuông trong , ta nhận thấy Nguyễn Dữ đang gợi cho người đọc những suy nghĩ, đánh giá về nhân vật Vũ Nương một cách công bằng, khách quan nhất. Đặt trong sự so sánh về cách xây dựng nhân vật của hai tác phẩm ở bi kịch ghen tuông, người đọc dễ nhận thấy dụng ý hoàn toàn khác nhau. Nếu như ở , Vũ Thị Thiết đứng trước oan trái không thể làm chủ được nên đã tìm đến cái chết để giải thoát bản thân thì ở , Vũ Nương đứng trước oan trái vẫn bình tĩnh, chủ động trong việc lựa chọn cái chết để chứng minh sự hoàn hảo của mình và trừng phạt chồng theo cách của người đàn bà vì to nư mà sẵn sàng rũ bỏ tất cả. Có phải bằng cách xây dựng nhân vật theo cách rất độc đáo của mình, từ cái chết của Vũ Nương, Nguyễn Dữ gợi ý cho người đọc tìm hiểu mặt trái bản tính của nàng, để từ đó có cái nhìn lí tính hơn về nhân vật này?

II. Về phương diện nghệ thuật

1. Cách xây dựng hình ảnh chiếc bóng

Ở tác phẩm , chiếc bóng xuất hiện hai lần theo thứ tự thời gian. Lần thứ nhất: . Lần thứ hai: Trương Sinh hỏi: . Ở tác phẩm dân gian, chiếc bóng đã được nói đến ở lần thứ nhất, trong câu chuyện hai mẹ con, vì thế nên khi bé Đản kể với bố về người đàn ông xuất hiện mỗi tối, người đọc đã hiểu ngay vấn đề của mối nghi ngờ từ chỗ cái bóng. Cũng vì thế, tình tiết truyện không tạo nên sự gay cấn cho người đọc.

Nhưng với , Nguyễn Dữ đã cắt bỏ ở chi tiết chiếc bóng xuất hiện lần thứ nhất, nên tạo cho người đọc hồi hộp khi dõi theo câu chuyện để xem mấu chốt bi kịch như thế nào. Mãi đến khi kết thúc truyện, người đọc mới bất ngờ nhận ra nỗi oan của Vũ Nương bắt đầu từ cái bóng. Chính cách xây dựng hình ảnh chiếc bóng thay đổi như thế, tác phẩm đã tạo nên sự dồn nén tâm lí cho độc giả. Tính kịch tính của bi kịch đã tăng độ hấp dẫn cho câu chuyện.

1. Thay đổi kết cấu

Ở , kết cấu truyện đơn giản. Các sự việc được sắp xếp theo trật tự thời gian nên không gây sự bất ngờ cho người đọc. Truyện được xây dựng theo lối kết cấu vòng tròn thường gặp ở mô tip truyện cổ tích:

Chính kết cấu này đã tạo nên một kết thúc có hậu. Chàng Trương đã hối hận về hành động của mìnhKhông chỉ nỗi oan của Vũ Thị Thiết được sáng tỏ, mà trong lòng Trương Sinh mãi mãi có nàng. Và điều đặc biệt hơn nữa, phẩm chất nàng đã được đề cao trong lòng người bằng tất cả sự tôn thờ.

Còn ở Nguyễn Dữ đã thêm vào chi tiết li kì, tạo nên kết cấu hoàn toàn khác so với . Với lối sử dụng kết cấu mở, Nguyễn Dữ đã gợi cho người đọc bao suy ngẫm và cũng là cách tác giả khẳng định ý đồ bộc lộ tư tưởng chủ đề của khác .

Câu chuyện li kì nơi thủy cung mở ra, cũng là thêm một lần tác giả đề cao vị thế của Vũ Nương trong xã hội nhằm chứa đựng hàm ý trong cách xây dựng nhân vật của tác giả. Từ góc nhìn của người hàng xóm Phan Lang nơi thủy cung, nàng là người phụ nữ quyền quí. Như thế, vị thế cao sang của nàng trong gia đình, dòng tộc và xã hội, – niềm mơ ước của bao người, dù có sang thế giới khác vẫn không hề mất đi. Bằng sáng tạo nghệ thuật, tác giả đã làm nên sự thống nhất từ cách thêm những chi tiết trong mối quan hệ hôn nhân của nàng. Chỉ trong , nàng mới được làm vợ, làm dâu trong một gia đình dòng dõi. Từ chỗ , nhưng nơi nàng nương tựa không phân biệt đối xử, điều thường thấy trong xã hội phong kiến luôn coi trọng “môn đăng hộ đối”. Nơi nàng nương tựa có người chồng biếtnàng, đã . Nơi nàng nương tựa có một người mẹ chồng dù trước khi trút hơi thở cuối cùng vẫn nuôi hi vọng vào đức hạnh con của con dâu sẽ đem lại . Từ chỗ được nâng lên địa vị cao sang với nhiều điều may mắn khác, sao nàng không biết cộng trừ nhân chia trong cái được, cái mất để nhận ra đâu là phần hơn, kém, đích thực của giá trị cuộc sống? Chuyện xảy ra, để hả cơn nư của mình, nàng chỉ bám vào lỗi chồng để đổ vạ, trừng phạt mà không biết trân trọng, quí giá những thứ mình đang có. Bởi thế, ngay việc nâng nàng lên tầm quyền quí qua tên gọi Vũ Nương rồi để nàng xử sự như vậy, Nguyễn Dữ đã hướng người đọc nhận thức về một kiểu dạng người vợ to nư trong cuộc sống, vì một biến cố đã sẵn sàng đánh đổi mọi thứ mà không hề nuối tiếc.

Câu chuyện li kì nơi thủy cung mở ra, qua cuộc trò chuyện với Phan Lang, ta thấy một người mẹ cạn tình đến mức không dành một chút quan tâm sau chót cho con. Có phải để tập trung vào chủ đề, truyện xây dựng hình ảnh người đàn bà to nư và chỉ biết đến hận thù mà từ khi xuất hiện bi kịch, Nguyễn Dữ không để cho Vũ Nương một lần nhắc đến đứa con thơ dại? Có phải cơn nư và sự thù hận trong mỗi con người đã giết đi tất cả mọi thứ, kể cả tình mẫu tử thiêng liêng?

Từ câu chuyện li kì nơi thủy cung, ta thấy cái đẹp cũng không cảm hóa được tâm hồn Vũ Nương. Tác giả xây dựng cho nàng một cuộc sống ở thủy cung hoàn mĩ.Nơi ấy, nàng là một trong số đầy sang trọng được tham gia trong những cuộc yến tiệc quan trọng. Nơi ấy đã đáp ứng mọi điều kiện thuận lợi nhất theo ý muốn của nàng. Hình ảnh nàng xuất hiện khi trở về bến Hoàng Giang như một nữ hoàng. Được đề cao đến mức ấy, nhưng cái đẹp vẫn không đủ sức cảm hóa nàng. Nàng đã sống trong sự lừa dối. Khi không muốn về lại nhân gian, nàng đã trả lời với Trương Sinh: Lời này thật mâu thuẫn với ý định của nàng trước đó. Khi mới gặp Phan Lang ở thủy cung, trong cuộc trò chuyện, Phan Lang khuyên: . Trong thâm tâm, nàng không về vì đang ôm mối hận chàng Trương chứ đâu phải vì đức Linh Phi! Rồi nàng. Sao đã , vậy mà giờ nàng? Vậy ra, nàng đã sống không thủy chung với lời thề ấy! Nàng đã lừa dối Linh Phi, người cho nàng thêm một lần sự sống.Với những biểu hiện ấy, ta thấy rằng, đối với nàng chẳng có gì là đáng quí, thiêng liêng. Rồi nàng tiếp tục lừa dối, gieo hi vọng cho Trương Sinh. Khi gửi tín vật cho Phan Lang, Vũ Nương dặn: . Nàng đã trở về, nhưng chỉ [ – Cùng tác giả]. Tại sao nàng lừa đối Linh Phi và Trương Sinh như vậy? Có một sự giằng níu trong tâm lí và cuối cùng nàng đã quyết định chọn lựa ở lại thủy cung. Với quyết định ấy, cái ảo thực sự chiến thắng. Nguyễn Dữ đã xây dựng chi tiết ảo trong một cách rất thống nhất và logic. Một người không chấp nhận thử thách trước hiện thực cuộc sống, nên khi vắng chồng .Đến khi đứng trước bi kịch ghen tuông, với Vũ Nương, [ – Cùng tác giả]. Vừa phát triển cốt truyện có sẵn, vừa sáng tạo thêm chi tiết li kì nối tiếp, Nguyễn Dữ cho ta thấy, với Vũ Nương, nàng chỉ sống phù hợp với cái ảo. Vì thế, với nhận xét: , chứng tỏ người viết chưa hiểu hết ý đồ của Nguyễn Dữ trong việc xây dựng nhân vật. Ta không có quyền chủ quan phê phán nàng sống ảo, chẳng qua cách xây dựng tình tiết truyện rất khách quan trong tác phẩm đã nói lên điều đó.

Xem thêm :  Top 8 kem chống nắng cho tuổi dậy thì tốt nhất hiện nay

Xem thêm :  Cách đòi nợ hiệu quả và không bị mất long

Từ câu chuyện li kì của Nguyễn Dữ, ta nhận thấy một chàng Trương, vẫn có lúc nóng giận nhưng đã hết lòng trong việc chuộc lại lỗi lầm. Dù chỉ qua tín vật và khâu trung gian, nhưng chàng sẵn sàng để vợ trở về theo lời dặn. Làm điều ấy, Trương Sinh ắt phải đối mặt với họ hàng, bà con xóm làng, có nghĩa chàng sẵn sàng từ bỏ sĩ diện, mặc cảm, bảo thủ – điều ít xảy ra trong chế độ phong kiến nam quyền. Nếu như ở , chỉ có mỗi mình chàng Trương biết nỗi oan của nàng, thì ở, với thời gian và không gian ấy, danh dự của nàng được trả lại giữa sự chứng giám của trời cao, đất rộng. Vậy nhưng nàng không về, bởi nơi nhân gian, là cuộc sống con người, nàng sẽ không tránh khỏi những thử thách. Mà nếu trở về, gặp thử thách, nàng sẽ tiếp tục xử sự như thế. Từ việc Trương Sinh lập đàn tràng, ta nhận ra một nghịch lí trong cuộc sống. Người được coi là như Vũ Nương, khi đối mặt với thử thách không có ý thức vượt qua, trái lại đã trở nên vô cảm và tàn nhẫn. Còn một người ít học, vũ phu như Trương Sinh, khi xảy ra sai lầm đã có ý thức sửa mình, sẵn sàng vượt qua bản thân để hướng tới điều tốt đẹp. Phải chăng tác phẩm đang nhắc chúng ta phải có cái nhìn khách quan trong việc đánh giá nhân vật?

Xây dựng câu chuyện li kì nơi thủy cung, tác giả đã tạo nên một kết thúc mở cho truyện. Một Vũ Nương đã từng biết mà sao nàng không sợ luật nhân – quả? Hẳn rằng sự lừa dối và cạn tình của nàng sẽ làm cho hình ảnh nàng trong lòng chàng Trương mất đi. Với Nguyễn Dữ, bỏ chi tiết dựng miếu thờ ở bến Hoàng Giang ở nguyên tác cũng là cách ông bày tỏ thái độ rất rõ rệt đối với nhân vật Vũ Nương.

Xây dựng với kết cấu như thế, truyện đã hấp dẫn người đọc bởi những tình tiết bất ngờ thú vị. Điều sâu xa hơn, Nguyễn Dữ đã để cho độc giả nhận thức về một loại hình nhân vật rất gần gũi trong cuộc sống. Người đọc nghĩ gì về cách xây dựng nhân vật của tác giả ở phần giới thiệu ban đầu [] và ở phần kết thúc truyện, khi có cơ hội tốt đẹp để trở về cuộc sống nhưng sẵn sàng chối bỏ []? Qua tìm hiểu chi tiết li kì ở thủy cung trong thì ý kiến của Nguyễn Nam: .

liệu có phản ánh đúng ý đồ sáng tạo nghệ thuật của Nguyễn Dữ?

Tìm hiểu mối liên hệ của hai tác phẩm, ta thấy nhân vật Vũ Thị Thiết trong đã để lại sự thương cảm cho bao người. Và không phải ngẫu nhiên mà trong truyện , tác giả dân gianđã kể về cái miếu thờ vợ chàng Trương. Còn đọc , người đọc dễ bị đánh lừa cái vỏ bọc của Vũ Nương.Ta không thể hoàn toàn phủ nhận nàng, bởi [ – Cùng tác giả]. Mỗi thử thách, chướng ngại trong cuộc sống là câu chuyện thường nhật của con người, nàng không có ý thức đối mặt với nó thì chỗ nhân gian cũng chẳng thể có chỗ cho nàng. Phải chăng sáng tạo , Nguyễn Dữ đang dẫn dắt chúng ta có một cái nhìn đa chiều trong đánh giá nhân vật. Cùng một bi kịch ghen tuông, cùng một cái chết như nhau, nhưng trạng thái tâm lí trong xử lí tình huống khác nhau sẽ làm bản chất sự việc hoàn toàn thay đổi. Thay bằng sự tôn thờ [miếu thờ vợ chàng Trương], người đọc ám ảnh về hình ảnh một Vũ Nương, vì cơn nư của mình đã sẵn sàng đánh đổi tất cả, kể cả sự thiêng liêng của tình mẫu tử. Dựa vào cốt truyện có sẵn rồi nhào nặn lại thành câu chuyện riêng của mình, luôn gây cảm hứng cho người đọc. Bỏ qua sự hời hợt để tìm hiểu một cách thấu đáo nhất, việc xem ra cũng có lí. Bởi, hơn gì hết, cách thức sáng tạo nghệ thuật của Nguyễn Dữ sẽ giúp ta có một cái nhìn bản chất về hướng đánh giá nhân vật trong tác phẩm của ông. Đọc , đôi khi chúng ta, vì chính “cái bẫy phi logic” trong sáng tạo nghệ thuật của tác giả mà nhìn nhận nhân vật theo cái nhìn cảm tính.

Tìm hiểu cách xây dựng , đặt trong sự so sánh với , ta thấy cùng chung một cốt truyện nhưng mỗi tác phẩm lại có một cách lí giải khác nhau. Ở truyện dân gian nói chung và nói riêng, cốt truyện thường đơn giản, phạm vi phản ánh cũng đơn chiều. Nhưng ở văn học viết, dấu ấn cá nhân thể hiện rất rõ trong tác phẩm, cũng là cách tác giả gửi gắm quan niệm sống hay một tư tưởng, mà nhiều khi những thông điệp ấy luôn gây sự tranh cãi cho độc giả. Tác phẩm càng độc đáo thì cách đọc càng đa dạng, phong phú. Với Nguyễn Dữ, một nhà văn lớn, khi dựa vào cốt truyện để sáng tạo nên tác phẩm của mình, ông đã rất linh hoạt trong việc thêm, bớt, thay đổi các tình tiết để tạo nên một mang nét đặc trưng riêng, mang tính gợi mở cao. , nhưng nói như thế nào lại tùy thuộc vào cảm xúc thẩm mĩ của mỗi người trong quá trình tiếp nhận văn chương. Nhưng cũng cần phải hiểu rằng, văn chương luôn có cái lí của nó.

Từ tìm hiểu thêm các áng văn Nguyễn Dữ trong , ta thấy tác giả đã đa dạng hóa các kiểu nhân vật. Có thể cùng nói về người phụ nữ trong xã hội phong kiến nhưng ở truyện và Trọng Quỳ từ chỗ , sẵn sàng đưa vợ lên canh bạc, vậy mà kết thúc câu chuyện lại là người biết Điều đặc biệt trong hai tác phẩm là mỗi bi kịch của người phụ nữ đều do người chồng đem đến, nhưng kết thúc câu chuyện, những người đàn ông đều bước qua chính mình, ăn năn hối lỗi và hướng đến điều tốt. Như thế, dù sống trong xã hội luôn đề cao nam quyền nhưng họ đã bắt đầu bớt đi tính bảo thủ. Trương Sinh sẵn sàng làm theo lời vợ nhắn gửi, Trọng Quỳ nghe lời Nhị Khanh mà biết đem lại điều ý nghĩa cho cuộc sống. Qua cách xây dựng nhân vật Trương Sinh và Trọng Quì, ta thấy chế độ nam quyền đã được nới lỏng trong tác phẩm của Nguyễn Dữ. Chế độ nam quyền được nới lỏng thì người phụ nữ cũng bớt đi thiệt thòi, đó chẳng phải là tiếng nói nhân đạo, tôn trọng quyền sống của người phụ nữ được nhà văn gửi gắm khéo léo vào tác phẩm của mình hay sao? [Trần Thị Bích Hà, nguồn //vanhoanghean.com.vn/chuyen-muc-goc-nhin-van-hoa/nhung-goc-nhin-van-hoa/vu-nuong-chuyen-nguoi-con-gai-nam-xuong-cua-nguyen-du-cuoc-song-va-cai-chet] thì e rằng người viết chỉ mới có cái nhìn mờ nhạt về hai tác phẩm ấy. Vẫn biết hiện thực phũ phàng, nhưng khi đối mặt với nó, con người biết nhìn nhận và giải quyết ra sao thì mới là điều đáng nói.

Bằng sức mạnh riêng của nghệ thuật, nhà văn đã đưa nhân vật từ nơi u tối ra miền ánh sáng,. Đó chính là điều Nguyễn Dữ đã làm trong và. Có phải, đó chính là cái đẹp của văn chương?