1. Cấu tạo TW:
– Nằm ở sừng bên tủy sống: N1→ L2,3
2. Cấu tạo ngoại biên
– Các hạch: hạch cạnh sống và hạch trước sống
+
Hạch cạnh sống: gồm hai chuỗi hạch nằm dọc hai bên cột sống. Mỗi hạch nối với nhau bằng nhánh gian hạch để liên tục với
nhau
+ Hạch trước sống: hạch tạng, hạch mạc treo
tràng trên
– Hạch S nằm gần TW và xa cơ quan đích nên sợi trước hạch ngắn, sợi sau hạch dài
3. Phân bố:
– Chi phối cho tạng & các tuyến như S’
– Chi phối cho tuyến mồ hôi, cơ dựng lông và các mạch máu ở các chi, đầu mặt và thành cơ thể.
4. Tốc độ dẫn truyền:
– Hệ S có tốc độ dẫn truyền chậm hơn vì các sợi trước hạch được bọc Myelin ngắn hơn
5. Hóa chất trung gian:
– Catecholamin[ Nor-adrennalin]
6. Tác dụng:
– giãn đồng tử
– Giãn phế quản
– Tim đập nhanh, mạnh
– ↓ tiết dịch
Sự duy trì hưng phấn ở hệ S lâu hơn S’ do có tiếp nối các hạch phong phú hơn.
7. Tác động- đáp ứng
– Có tính chất toàn thân
1. Cấu tạo TW: Nằm ở hai nơi:
– Ở nhân S’ của tk sọ III, VII, IX, X ở thân não.
– Ở các nhân S’ S2→S4
2. Cấu tạo ngoại biên:
– Là các hạch cạnh tạng và hạch nội thành
+ Hạch cạnh tạng: hạch mi, hạch CBKC, hạch dưới
hàm
+ Hạch nội thành: VĐ trong thành ống tiêu hóa.
– Hạch S’ nằm xa TW và gần cơ quan đích nên sợi trướchạch dài, sợi sau hạch ngắn.
3. Phân bố:
– Chi phối cho tạng & các tuyến [trừ tuyến mồ hôi]
4. Tốc độ dẫn truyền:
– Hệ S’ có tốc độ dẫn truyền nhanh hơn vì các sợi trước hạch được bọc bao myelin dài hơn.
5. Hóa chất trung gian:
– Acetyl Cholin
6. Tác dụng:
– Co đồng tử.
– Co phế quản.
– Tim đập chậm, yếu
7. Tác động- đáp ứng
– Có tính chất khu trú
Hệ thần kinh giao cảm đảm nhiệm những chức năng vô cùng quan trọng đối với những hoạt động của cơ thể con người. Vậy những chức năng của hệ thần kinh giao cảm là gì? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu nhé!
Nội dung chính
- Hệ thần kinh giao cảm có tác dụng gì đối với cơ thể của chúng ta?
- Vị trí của hệ thần kinh giao cảm
- Hệ thần kinh giao cảm có cấu tạo như thế nào?
- Chức năng của Hệ thần kinh giao cảm
- Video liên quan
- Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị viêm cột sống dính khớp
-
Những lưu ý quan trọng khi siêu âm ổ bụng
Bạn đang đọc: So sánh hệ thần kinh giao cảm và đối giao cảm
- Vị trí đau ruột thừa ở chỗ nào ? Dấu hiệu phân biệt đau ruột thừa
Vị trí của hệ thần kinh giao cảm
Xét về mặt tính năng, hệ thần kinh của tất cả chúng ta sẽ được chia ra làm 2 phần là hệ thần kinh thực vật và hệ thần kinh động vật. Chức năng của hệ thần kinh động vật chính là điều khiển và tinh chỉnh cảm xúc và hoạt động của hệ xương, cơ. Hệ thần kinh thực vật có công dụng điều hòa hoạt động giải trí của những cơ quan nội tạng, tuyến mồ hôi, mạch máu cùng với tổng thể những hoạt động giải trí dinh dưỡng của khung hình Do toàn bộ những hoạt động giải trí này đều được triển khai một cách tự động hóa, không theo ý muốn chủ quan của con người nên hệ thần kinh thực vật còn được gọi là hệ thần kinh tự động hóa .
Từ các trung tâm của hệ giao cảm sẽ phát ra các dây thần kinh giao cảm gọi là sợi trước hạch, chúng đến các hạch giao cảm
Hệ thần kinh thực vật cũng được chia ra làm 2 phần là hệ thần kinh giao cảm và hệ thần kinh đối giao cảm .
So sánh hệ thần kinh giao cảm và phó giao cảm
|
Hệ giao cảm |
Hệ phó giao cảm |
| Trung tâm nằm liên tục trong tuỷ sống | Trung tâm không nằm liên tục nhau trên não và trong tuỷ sống . |
| Hạch giao cảm nằm gần TT, xa tạng | Hạch phó giao cảm nằm gần tạng, xa TT |
| Sợi tiền hạch ngắn, sợi hậu hạch dài | Sợi tiền hạch dài, sợi hậu hạch ngắn |
| Một sợi tiền hạch thường tạo synap với khoảng chừng 20 sợi hậu hạch nên khi kích thích tác động ảnh hưởng giao cảm thường lan rộng | Một sợi tiền hạch nối với một sợi hậu hạch nên khi kích thích ảnh hưởng tác động phó giao cảm thường khu trú . |
Vị trí của hệ thần kinh giao cảm nằm ở:
Từ những TT của hệ giao cảm sẽ phát ra những dây thần kinh giao cảm gọi là sợi trước hạch, chúng đến những hạch giao cảm. Hạch giao cảm chia làm 2 loại là :
- Hạch sống lưng và bụng gồm : hạch giao cảm trước cột sống, hạch đám rối dương, hạch mạc trên tràng trên, hạch mạc treo tràng dưới .
- Hạch giao cảm cạnh sống : gồm những hạch xếp thành chuỗi hai bên cột sống như hạch cổ trên, hạch cổ giữa, hạch cổ dưới .
Từ những hạch này, thân nơron sẽ phát những sợi thần kinh đi đến những cơ quan, phần dây thần kinh sau hạch này gọi là sợi sau hạch .
Dây thần kinh giao cảm đến tuyến thượng thận không có sợi sau hạch, do đó, tuyến thượng thận được xem như một hạch giao cảm lớn .
Hệ thần kinh giao cảm có cấu tạo như thế nào?
Dây thần kinh giao cảm sẽ gồm có sợi sau hạch và sợi trước hạch. Cả 2 sợi này đều tiết ra những chất hóa học trung gian khác .
- Sợi sau hạch tiết ra norepinephdrin [ hay còn gọi là noradrenalin ]. Norepinephrin được tổng hợp ở bào tương dây thần kinh giao cảm phần sau hạch, nhưng được hoàn thành xong ở bên trong những bọc nhỏ. Ở tủy thượng thận, norepinephrin được chuyển hóa thành epinephrin [ adrenalin ]. Norepinephrin được giải phóng trực tiếp vào mô chỉ có công dụng trong vài giây, sau đó chúng bị tái nhập và khếch tán vào dịch kẽ. Riêng norepinephrin và epinephrin do tủy thượng thận bài tiết vào máu, tính năng lê dài 10-30 giây, sau đó tính năng giảm dần sau từ một đến vài phút .
- Sợi trước hạch sẽ tiết ra chất trung gian hóa học là acetylcholin. Acetylcholin được tổng hợp trong những bào tương sợi trục thần kinh, bên ngoài những bọc nhỏ. Sau đó, acetylcholin được luân chuyển vào trong những bọc, trữ lại nhiều trong những bọc. Acetylcholin có thời hạn sống sót rất ngắn, chỉ vài giây trong những mô, sau đó bị men phân giải .
Để hoàn toàn có thể gây được công dụng lên những cơ quan phân phối, những chất hóa học trung gian sẽ cần phải gắn vào những receptor đặc hiệu ở tế bào cung ứng .
Kích thích của hệ thần kinh giao cảm làm tăng tiết mồ hôi, đặc biệt ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, nách.
Chức năng của Hệ thần kinh giao cảm
Hệ thần kinh giao cảm tác động lên những cơ quan gây ra những hiệu ứng như :
- Lên tim : làm tăng hoạt động giải trí tim, tăng cả nhịp tim lẫn lực co của tim .
- Lên dạ dày – ruột : kích thích giao cảm mạnh gây ức chế nhu động ruột, làm tăng trương lực những cơ thắt tròn, do đó làm giảm sự luân chuyển thức ăn trong đường tiêu hóa .
- Lên những tuyến tiết : kích thích của hệ thần kinh giao cảm làm tăng tiết mồ hôi, đặc biệt quan trọng ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, nách .
- Lên mắt : kích thích giao cảm làm co những sợi cơ tia, gây giãn đồng tử mắt .
- Lên huyết áp : huyết áp nhờ vào vào sức bơm của tim và sức cản của mạch máu. Do kích thích của hệ thần kinh giao cảm làm tăng cả hai yếu tố này nên sẽ làm huyết áp tăng mạnh .
- Lên mạch máu vòng đại tuần hoàn : hầu hết những mạch máu, đặc biệt quan trọng là những mạch máu của những tạng trong ở bụng mà mạch của da bị co lại. Tuy nhiên, trong 1 số ít trường hợp, kích thích giao cảm vào receptor bêta gây giãn mạch, nhất là khi đã dùng những thuốc làm liệt tính năng co mạch của receptor alpha giao cảm .
-
Lên các chức năng khác: nói chung các kích thích giao cảm làm ức chế các ống trong gan, túi mật, niệu quản, bàng quang. Kích thích giao cảm cũng làm ảnh hưởng lên chuyển hóa như làm tăng giải phóng glucose từ gan, tăng glucose máu, tăng phân giải glycogen ở gan và cơ, trương lực cơ, tăng chuyển hóa cơ sở và tăng hoạt động tâm thần.
Xem thêm: Nơi nào củi gạo không vương khói bếp
Hy vọng với những thông tin mà chúng tôi đã san sẻ trong bài viết trên đây sẽ hoàn toàn có thể giúp cho những bạn nắm được tính năng của hệ thần kinh giao cảm. Hãy tìm hiểu và khám phá thêm nhiều kiến thức và kỹ năng hữu dụng khác để bảo vệ sức khỏe thể chất một cách tốt nhất .
Nguồn:Trường cao đẳng Y Khoa Phạm Ngọc Thạchtổng hợp