B. Hoạt động hình thành kiến thức
1.Tìm hiểu tình hình chính trị nước ta thời Ngô-Đinh-Tiền lê
1.1. Tình hình nước ta thời nhà Ngô
Đọc thông tin kết hợp các hình ảnh hãy:
- Cho biết việc Ngô Quyền quyết định từ bỏ chức Tiết độ sứ phản ánh điều gì. Em có nhận xét gì về tổ chức nhà nước thời Ngô Quyền?
- Trình bày tình hình nước ta sau khi Ngô Quyền mất. Tại sao sử cũ lại gọi là “Loạn 12 xứ quân” Tình trạng này đặt ra những yêu cầu gì?
Tiết độ sứ mang tính chất giống như một viên quan của Trung Quốc cai quản vùng đất phía Nam. Vì vậy nếu Ngô Quyền từ bỏ chức đó tương đương với việc khẳng định chủ quyền của dân tộc, không bị lệ thuộc vào Trung Quốc như trước nữa
Nhận xét về tổ chức nhà nước thời Ngô Quyền:
- Tổ chức bộ máy nhà nước còn đơn giản nhưng được thống nhất từ trung ương đến địa phương.
- Vua đứng đầu triều đình, quyết định mọi công việc [Chính trị, ngoại giao, quân sự].
- Dưới vua có các quan văn, quan võ
- Ở địa phương, các tướng lĩnh có công được vua cử đi cai quản các châu quan trọng gọi là thứ sứ.
Sau khi Ngô Quyền mất [năm 944]
- Năm 944, Ngô Quyền mất, hai con trai còn nhỏ, chưa đủ uy tín, lại bị Dương Tam Kha tiếm quyền, các thế lực cát cứ, thổ hào địa phương khắp nơi lần lượt nổi dậy. Đất nước trở nên rối loạn.
- Nhà Tống đang có mưu đồ xâm lược nước ta.
- Năm 965, Ngô Xương Văn mất. Cuộc tranh chấp giữa các thế lực, thổ hào địa phương vẫn tiếp diễn, 12 tướng lĩnh chiếm cứ các vùng địa phương. Sử cũ gọi là "Loạn 12 sứ quân".
“Loạn 12 sứ quân” là do Dương Tam Kha tiếm quyền, các phe phái nổi lên khắp nơi. Năm 950, Ngô Xương Văn dẹp được Dương Tam Kha, nhưng cuộc tranh chấp giữa các thế lực, thổ hào địa phương vẫn tiếp diễn, 12 tướng lĩnh chiếm cứ các vùng địa phương=> Sử cũ gọi là “Loạn 12 sứ quân”.
Tình trạng này đặt ra yêu cầu cần có một vị vua thống nhất đất nước và củng cố lại nền độc lập của dân tộc
Đó là một việc làm có ý nghĩa nêu cao truyền thống dựng nước và giữ nước lâu đời của dân tộc, biểu thị ý chí quyết giữ vững nền độc lập vừa giành lại được sau hơn mười thế kỷ, đấu tranh bền bỉ chống xâm lược và đô hộ của phong kiến nước ngoài. Sự kiện Ngô Quyền xưng Vương lập ra nhà Ngô đã đánh dấu sự chấm dứt thời kỳ đô hộ của phong kiến phương Bắc, đập tan mưu đồ ngông cuồng chiếm lĩnh An Nam của chúng, đưa nước ta vào một thời kỳ mới - thời kỳ độc lập lâu dài, bứt ra khỏi sự đô hộ của ngoại bang...
-Ý nghĩa Ngô Quyền từ bỏ chức Tiết độ sứ:
+Tiết độ sứ là tên của một chức có nguồn gốc từ Trung Quốc, Ngô Quyền từ bỏ chức Tiết độ sứ của mình có ý khẳng định đất nước ta không phụ thuộc vào Trung Quốc, khẳng định lòng yêu nước của ông.
-Nhận xét bộ máy chính quyền:
+Mặc dù đã có chính quyền từ trung ương đến địa phương, nhưng bộ máy chính quyền này còn đơn giản [giúp việc cho vua là các quan văn, quan võ và thứ sử ở các địa phương.
+Việc xây dựng bộ máy chính quyền của ông đã đặt nền móng cho một quốc gia độc lập, thống nhất.
-Tình hình nước ta sau khi Ngô Quyền mất:
+Năm 944, Ngô Quyền mất, con trai còn nhỏ, chưa đủ uy tín, lại bị Dương Tam Kha tiếm quyền, các thế lực cát cứ, thổ hào địa phương khắp nơi lần lượt nổi dậy. Đất nước trở nên rối loạn.
+Nhà Tống có âm mưu xâm lược nước ta.
+Năm 965, Ngô Xương Văn mất, cuộc tranh chấp giữa các thế lực, thổ hào địa phương vẫn tiếp diễn, 12 tướng lĩnh chiếm cứ các địa phương. Sử cũ gọi là loạn 12 sứ quân.
Ngô Quyền không giữ chức Tiết độ sứ bởi vì:
- Đây chỉ là một chức quan kiêm quản hành chính, tài chính của một địa phương. Giữ chức quan này cũng chứng tỏ Ngô Quyền thừa nhận cự cai quản, đô hộ của chính quyền phương Bắc.
- Thay vào đó, Ngô Quyền xưng vương. Điều này thể hiện nước Nam là một quốc gia độc lập, không lệ thuộc vào chính quyền phương Bắc, có vua riêng, có chính quyền riêng.
Những câu hỏi liên quan
Câu 1.Việc Ngô Quyền quyết định bỏ chức Tiết Độ Sứ thể hiện điều gì?
A. Quyền độc lập tự chủ, khẳng định chủ quyền dân tộc.
B. Sức mạnh của dân tộc ta.
C. Nước ta không phụ thuộc vào phong kiến phương Bắc.
D. Uy quyền của Ngô Quyền.
Câu 2. Đinh Bộ Lĩnh đã làm gì để củng cố chính quyền của mình?
A.Cử các tướng lĩnh thân cận nắm giữ các chức vụ chủ chốt, phong vương cho các con.
B.Cử các tướng lĩnh thân cận nắm giữ các chức vụ chủ chốt
C.Phong vương cho các con.
D.Thuần phục nhà Tống.
Câu 3. Lê Hoàn lên ngôi đã đổi niên hiệu là:
A. Thuận Thiên.
B. Thái Bình.
C. Thiên phúc.
D. Hồng Đức.
Câu 4. Lê Hoàn chia đất nước như thế nào?
A. 13 đạo, phủ, châu, huyện, xã.
B. 13 đạo, lộ, phủ, châu, huyện.
C. Lộ phủ, châu, huyện, xã.
D. 10 lộ, dưới lộ có phủ, châu.
Hay nhất
Tiết độ sứ là tên của một chức có nguồn gốc từ Trung Quốc, vì vậy Ngô Quyền đã bỏ chức tiết độ xứ của mình ý khẳng định đất nước không lệ thuộc vào Trung Quốc, khẳng định lòng yêu nước của Ngô Quyền. Thêm một ý phụ nữa là Ngô Quyền xưng vương là vì muốn khẳng định chủ quyền dân tộc.