Phát biểu tại Hội thảo “Chia sẻ kết quả nghiên cứu về thực trạng sử dụng rượu bia tại Việt Nam và Dự án Luật phòng, chống tác hại của rượu bia”, diễn ra sáng 26/9, tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Y tế, GS.TS Nguyễn Thanh Long cho biết: Việt Nam đang là quốc gia uống rượu bia đứng hàng đầu khu vực và thế giới…
Quang cảnh buổi hội thảo diễn ra sáng 26/9 [Ảnh: TA]
Ngày 26/9, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Tổ chức Y tế Thế giới tổ chức Hội thảo Chia sẻ kết quả nghiên cứu về thực trạng sử dụng rượu bia tại Việt Nam và Dự án Luật phòng, chống tác hại của rượu bia.
Phát biểu hội thảo, Thứ trưởng Bộ Y tế, GS.TS Nguyễn Thanh Long cho biết, Việt Nam đang là quốc gia uống rượu bia đứng hàng đầu khu vực và thế giới. Cụ thể: Việt Nam đứng thứ 2 về tỷ lệ uống rượu bia ở Đông Nam Á, đứng thứ 10 châu Á và đứng thứ 29 trên thế giới.
Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới, 4% các trường hợp tử vong trên toàn cầu là có liên quan đến rượu bia; gánh nặng sức khỏe liên quan đến sử dụng rượu bia là 4,6%. Đối với Việt Nam, rượu bia luôn là một trong 10 nguyên nhân dẫn đến các trường hợp tử vong.
GS.TS Nguyễn Thanh Long cho rằng: Có một số điều luật ở nước ta mọi người cho là mới, nhưng thực tế trên thế giới đã thực hiện từ lâu và cho hiệu quả rõ rệt. Chẳng hạn, việc có nên cấm hay không cấm bán rượu bia sau 22h; hoặc cấm bán rượu cho trẻ vị thành niên ở các nước đã áp dụng từ lâu; cấm quảng cáo rượu bia ở nơi công cộng, đặc biệt trong nhà trường…
“Có rất nhiều điều khoản như vậy nếu chúng ta không thực hiện quyết liệt thì sẽ không thành công và tốc độ gia tăng việc sử dụng rượu bia ở nước ta sẽ ngày một gia tăng hơn”, Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh.
Cũng tại Hội thảo, ThS.Bs Trần Quốc Bảo, Cục Y tế Dự phòng: Tỷ lệ uống rượu bia ở người trưởng thành rất cao, có tới 77% nam giới và 11% nữ giới hiện tại có uống rượu bia trong 30 ngày qua. Tuổi càng cao tình trạng sử dụng rượu bia càng tăng. Nhóm tuổi trẻ tần suất uống ít hơn nhưng lượng nhiều hơn trong mỗi lần uống so với nhóm tuổi già. Gần một nửa nam giới đã uống rượu bia ở mức nguy hại. Trong số người có uống rượu bia, khoảng 45% đã từng điều khiển phương tiện giao thông cơ giới trong vòng 2 giờ sau khi dùng. Kết quả điều tra quốc gia vị thành niên Việt Nam cho thấy 20,8% nam vị thành niên đã lái xe sau uống rượu bia dẫn đến các chấn thương phải nghỉ học hoặc nghỉ lao động từ một tuần trở lên...
ThS. Trần Quốc Bảo cho biết, những người trẻ tuổi bắt đầu uống rượu trước tuổi 15 thì về sau có thể phát sinh các vấn đề về bia rượu cao gấp 5 lần những người đến 21 tuổi mới uống. Đó là khả năng nghiện rượu cao gấp 4 lần và khả năng tham gia bạo lực thể chất sau khi uống cao gấp 6 lần; khả năng tai nạn xe cộ do uống rượu bia cao gấp 6 lần, khả năng bị chấn thương do uống rượu gấp gần 5 lần. Không có mức độ uống rượu bia nào là an toàn, mức độ uống khác nhau ở từng người. Uống rượu bia ở bất kỳ mức độ nào cũng đều dẫn đến tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư. Rượu bia là nguyên nhân gián tiếp của 200 loại bệnh tật, chấn thương và là nguyên nhân trực tiếp của ít nhất 30 bệnh…
Bác sỹ Lý Trần Tình, Nguyên Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Hà Nội cho biết: Các rối loạn tâm thần thường gặp ở bệnh nhân loạn thần do rượu là ảo giác, hoang tưởng, khó ngủ hoặc ngủ ít… Thường gặp nhất và nặng nề nhất là sảng rượu với các biểu hiện rối loạn ý thức, ảo giác, nhất là ảo thị, ảo thanh, hoang tưởng bị truy hại…
Theo TS. Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế, kết quả nghiên cứu về thực trạng sử dụng rượu bia tại Việt Nam là bằng chứng khoa học và thực tiễn để Bộ Y tế nghiên cứu các chính sách pháp luật phù hợp đưa vào dự thảo Luật phòng chống tác hại của rượu bia. Hiện tại, Bộ Y tế đang hoàn thiện dự thảo Luật và dự kiến tháng 5/2018 sẽ trình Quốc hội xem xét./.
Trong báo cáo Global Burden of Disease Study 2016 của tạp chí y khoa Lancet [Anh] mới công bố đã chỉ ra mỗi ngày người đàn ông Việt nạp vào người hơn 5 ly tiêu chuẩn [mỗi ly chứa 10 gram cồn].
Đáng chú ý, báo cáo này nghiên cứu tình trạng sử dụng đồ uống tại 195 quốc gia và vùng lãnh thổ giai đoạn 1990-2016 thì chỉ có Việt Nam, Bồ Đào Nha và các nước bán đảo Balkan có mức tiêu thụ này. Báo cáo từ năm trước đó, tỉ lệ nam giới uống đồ uống có cồn với mức trung bình là 40 - gần 60% dân số, trong khi nữ giới có tỉ lệ gần 20%.
Top dẫn đầu tiêu thụ bia rượu
Đặc biệt, mức tiêu thụ bia rượu ở Việt Nam đã tăng lên rất nhanh trong danh sách các quốc gia tiêu thụ bia trên thế giới, theo xếp loại của Tổ chức Y tế thế giới. Năm 2010 Việt Nam chỉ đứng thứ 94 thì năm 2016 đã tiến lên vị trí 64 và đứng thứ ba ở khu vực châu Á. Lượng rượu bia tiêu thụ thực tế hiện nay lên tới 8,3 lít cồn/người/năm đối với người từ 15 tuổi trở lên.
Với tốc độ tăng "chóng mặt" như vậy, chỉ số sử dụng bia rượu của Việt Nam đang đứng ở vị trí 29, trong khi chỉ số phát triển con người đứng thứ 116/182 quốc gia trên thế giới.
Lượng tiêu thụ tăng mạnh khiến hoạt động sản xuất bia rượu của Việt Nam luôn duy trì tốc độ tăng trưởng. Theo đó, năm 2017 sản lượng bia chạm mốc trên 4 tỉ lít, tăng 10,4% so với năm 2016 và bình quân mỗi người dân tiêu thụ 45 lít bia/năm, tăng gấp rưỡi so với 2 năm trước. Đáng chú ý, đây là con số mục tiêu mà ngành bia đặt ra vào năm 2020, tức "về đích" sớm hơn tới 4 năm.
Với rượu, chủ yếu được nấu theo phương pháp thủ công, năm 2016 đạt 188 triệu lít [riêng rượu thủ công được cấp phép là 32 triệu lít]. Chi phí cho tiêu thụ rượu bia của Việt Nam mỗi năm khoảng 3,4 tỉ USD/năm và đóng góp vào ngân sách khoảng 3%.
Sản xuất tăng mạnh, hấp dẫn nhà đầu tư ngoại
Theo Bộ Công thương, trong 9 tháng đầu năm 2018, sản xuất kinh doanh của ngành bia rượu tiếp tục đạt được sự tăng trưởng với mức tăng 8,8% so với cùng kỳ 2017. Riêng sản xuất bia các loại tăng 7,1% so với cùng kỳ 2017 và mức tăng cả năm cũng được dự báo tăng khoảng 6%.
Góp phần vào lượng tiêu thụ bia cả nước hiện nay chủ yếu là từ hai doanh nghiệp bia nội địa, gồm Tổng công ty Bia, rượu, nước giải khát Sài Gòn [Sabeco] với 1,77 tỉ lít.
Sản lượng của doanh nghiệp đứng thứ hai trong ngành là Tổng công ty Bia, rượu, nước giải khát Hà Nội [Habeco] đạt 657,6 triệu lít. Thị phần còn lại thuộc về các doanh nghiệp ngoại, doanh nghiệp nhỏ và vừa khác.
"Thị trường ngành bia năm 2018 dự báo sôi động do chính sách thoái vốn của Nhà nước và sự vào cuộc của các hãng bia nước ngoài" - Bộ Công thương đánh giá.
Thực tế không đợi hai ông lớn bia có cổ phần nhà nước chi phối là Sabeco và Habeco tiến hành thoái vốn thì thị trường bia Việt Nam cũng rất sôi động, với sự góp mặt của hầu hết hãng bia đình đám thế giới như Carlsberg, Heineken, Masan Brewery, Sapporo, AB InBev...
Ông Nguyễn Văn Việt - chủ tịch Hiệp hội Bia, rượu, nước giải khát Việt Nam - cho biết sức hấp dẫn của ngành bia không hề giảm với doanh nghiệp ngoại. Do đó, năm 2018 sẽ là năm cạnh tranh khó khăn cho các doanh nghiệp bia nội trước sự đổ bộ của nhiều đại gia bia ngoại.
Ngành bia đặt mục tiêu phát triển trong 4 năm tới sẽ đạt sản lượng 4,1 tỉ lít bia và tăng lên 2,6 tỉ lít bia vào năm 2025; 5,6 tỉ lít vào năm 2035. Tức là sản lượng bia sẽ tăng gấp rưỡi trong gần hai thập kỷ tới.
Theo WHO, việc sử dụng rượu, bia ở Việt Nam ước tính dẫn tới 79.000 ca tử vong trong năm 2016. Hàng trăm nghìn người phải nhập viện điều trị vì các bệnh liên quan. Tổng thiệt hại về mặt xã hội do sử dụng rượu, bia ở Việt Nam tương đương 1,3-3,3% tổng sản phẩm quốc nội GDP.
Hầu hết các gia đình ở Việt Nam [88,5%] đều có người uống rượu bia trong 12 tháng qua, 80% có người uống rượu bia trong vòng 30 ngày; đặc biệt trong đó có 46% hộ gia đình có ít nhất một người uống ở mức nguy hại [ít nhất 1 lần uống từ 6 đơn vị cồn trở lên - tương đương 6 lon bia, 6 cốc bia hơi, 6 ly nhỏ vang, 0,6 chén rượu mạnh].
Việt Nam đứng thứ mấy về uống bia rượu?
Việt Nam xếp thứ 9 thế giới về mức tiêu thụ bia với hơn 4 triệu kilô lít trong năm 2020, chiếm 2,2% toàn cầu...
Việt Nam tiêu thụ bia đứng thứ mấy cháu ạ?
Việt Nam xếp thứ 2 khu vực Đông Nam Á, xếp thứ 3 châu Á về mức tiêu thụ bình quân rượu bia/người. Tình trạng uống quá độ đến mức nguy hại cũng đang rất phổ biến ở người trưởng thành.
Việt Nam mỗi năm tiêu thụ bao nhiêu bia?
Theo báo cáo từ Vietnam-Briefing, mức tiêu thụ bia của Việt Nam tính đến năm 2022 chiếm 2,2% thị trường toàn cầu, ở mức 3,8 triệu lít bia hàng năm.
1 người có thể uống bao nhiêu lít bia?
Rượu và bia được chuyển hoá ở gan, một lá gan của người trưởng thành chỉ có thể lọc từ 300 - 400 ml bia mỗi ngày. Nên các chuyên gia khuyến nghị liều lượng bia sử dụng đối với nam giới không quá 660ml/ngày tương đương 2 lon bia, nữ giới không quá 330ml/ngày tương đương 1 lon bia và không uống quá 5 lần/tuần.