Theo Sở Y tế, các chuyên gia của Bệnh viện Mắt TP HCM và các tài liệu khoa học hiện nay trên thế giới, bệnh đau mắt đỏ thường do các tác nhân virus gây ra [Adenovirus, Enterovirus, Coxsackie,…]. Bệnh lây truyền do tiếp xúc trực tiếp với nước mắt và các chất tiết của mắt có mang virus gây bệnh. Do đó, đau mắt đỏ lây lan qua đường nước uống là hoàn toàn không chính xác.
Bệnh đau mắt đỏ lây truyền do tiếp xúc trực tiếp với nước mắt và các chất tiết của mắt có mang virus gây bệnh
Sở Y tế cho biết theo các chuyên gia và tài liệu khoa học, tác nhân Enterovirus gây ra viêm kết mạc mắt vẫn có thể gây ra bệnh cảnh nặng nhưng thường là cấp tính, khác với tác nhân Adenovirus có thể gây ra viêm giác mạc mạn tính.
BS CK2 Nguyễn Thị Diệu Thơ, Trưởng Phòng Kế hoạch tổng hợp, Bệnh viện Mắt [TP HCM] cho biết biện pháp phòng bệnh đau mắt đỏ đơn giản nhưng hiệu quả là thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, sử dụng nước sạch; không đưa tay lên dụi mắt, mũi, miệng; không dùng chung vật dụng cá nhân như lọ thuốc nhỏ mắt, khăn mặt, kính mắt, khẩu trang…; vệ sinh mắt, mũi, họng hàng ngày bằng nước muối sinh lý, các thuốc nhỏ mắt, nhỏ mũi thông thường; sử dụng xà phòng hoặc các chất sát khuẩn thông thường để sát trùng các đồ dùng, vật dụng của người bệnh; hạn chế tiếp xúc với người bệnh mắc hoặc nghi mắc bệnh đau mắt đỏ.
Về thuốc nhỏ mắt sử dụng trong bệnh đau mắt đỏ, người mắc bệnh có thể dùng nước muối sinh lý [natri clorua 0,9%] hoặc nước cất để rửa mắt. Các loại thuốc nhỏ mắt có chứa kháng sinh được bác sĩ chỉ định trong các trường hợp sau: có dấu hiệu nghi bội nhiễm vi khuẩn [đau nhức, giảm thị lực, sợ ánh sáng,..], phòng ngừa nhiễm trùng sau bóc giả mạc.
Các thuốc nhỏ mắt chứa kháng sinh hiện có nhiều loại khác nhau, đều có thể sử dụng cho bệnh đau mắt đỏ, như Ofloxacin, Levofloxacin, Ciprofloxacin, Neomycin, Tobramycin…
Theo khảo sát nhanh của Phòng Nghiệp vụ Dược, Sở Y tế, thuốc nhỏ mắt có chứa kháng sinh Levofloxacin hiện có hơn 270.000 lọ, Ofloxacin còn 15.000 lọ [sẽ nhập về thêm trong thời gian tới là 900.000 lọ]; Tobramycin còn 20.000 lọ [sẽ nhập về thêm trong thời gian tới là 280.000 lọ],… Nguồn thuốc nhỏ mắt có chứa kháng sinh trên thị trường là rất lớn nên không thể xảy ra tình trạng khan hiếm thuốc.
Sở Y tế nhấn mạnh theo khuyến cáo của các bác sĩ chuyên khoa mắt, người mắc bệnh đau mắt đỏ tuyệt đối không tự ý sử dụng các thuốc nhỏ mắt có chứa Corticoid. Việc tự ý sử dụng thuốc nhỏ mắt có chứa Corticoid không những không có tác dụng mà còn làm tổn thương nặng hơn, kéo dài thời gian bệnh và lây lan của bệnh, tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Sở Y tế cho biết tác nhân Enterovirus đã được ghi nhận gây ra những đợt dịch đau mắt đỏ [viêm kết mạc] tại nhiều nước trên thế giới. Theo tài liệu của Tổ chức Y tế Thế giới công bố năm 1973, Enterovirus type 70 đã gây đại dịch tại các nước Châu Phi [Algeria, Ghana, Morocco, Nigeria, Tunisia], Châu Á [Cambodia, China, Hong Kong, India, Indonesia, Japan, Malaysia, Philipines, Singapore, Thailand] và Vương quốc Anh trong giai đoạn 1969-1971. Gần đây, năm 2014, nhóm virus này gây viêm kết mạc mắt xuất huyết tại Thái Lan với hơn 300.000 trường hợp nhiễm trong vòng 3 tháng.
Trẻ em thường nhạy cảm với các loại virus nói chung, do vậy khả năng bị nhiễm bệnh đau mắt đỏ sẽ cao hơn. Ngược lại với người già, khả năng nhiễm bệnh sẽ thấp hơn một phần bởi nguyên nhân mô kết mạc đã xơ và lão hóa không thích hợp cho virus phát triển.
Dưới đây là 11 khuyến cáo về bệnh đau mắt đỏ do BS. Hoàng Cương - Bệnh viện Mắt trung ương cung cấp.
1. Ai dễ bị đau mắt đỏ ?
Trẻ em thường nhậy cảm với các loại virus nói chung, do vậy khả năng bị nhiễm bệnh đau mắt đỏ sẽ cao hơn. Ngược lại với người già, khả năng nhiễm bệnh sẽ thấp hơn một phần bởi nguyên nhân mô kết mạc đã xơ và lão hóa không thích hợp cho virus phát triển.
2. Đ au mắt đỏ thường xuất hiện vào những thời điểm nào?
Đau mắt đỏ liên quan đến vi khí hậu và địa lý. Nóng nực, độ ẩm cao làm bệnh phát triển mạnh. Kiểu thời tiết mùa nóng, mùa mưa bão thường trùng đúng đỉnh dịch. Năm nay do có tháng nhuận nên dịch đau mắt đỏ đến muộn hơn năm ngoái.
BS. Nguyễn Hoàng Cương khám bệnh cho bệnh nhân tại Viện Mắt Trương
3. Nguyên nhân của bệnh đau mắt đỏ?
Đau mắt đỏ do virus thuộc nhóm Adenos gây bệnh đã được biết đến từ lâu. Vius còn được chia thành mấy chục loại dựa thep type huyết thanh. Phổ biến ở Nhật Bản là chủng huyết thanh HAdV 8 và 54. Các nước châu Á khác tuy đều có bệnh đau mắt đỏ nhưng không có nghiên cứu và công bố nào.
4. Bệnh đau mắt đỏ lây qua những đường nào?
Bệnh lây qua 3 đường chính: hơi thở và nước bọt, lây trực tiếp tay – mắt, quan hệ vợ chồng.
5. Dấu hiệu nhận biết bệnh đau mắt đỏ?
Đau mắt đỏ dễ nhận biết bởi:
- Dấu hiệu báo trước : sốt nhẹ, gai rét, đau họng, nổi hạch dưới cằm hoặc trước tai
- Bệnh toàn phát trong 5-7 ngày: đỏ mắt, ra gỉ nhiều, cảm giác cộm rát, vướng mắt nhưng không gây giảm thị lực trừ khi có biến chứng, bệnh nhanh chóng lan sang bên mắt lành
- Giai đoạn lui giảm trong 5 ngày: các triệu chứng thoái biến, mắt trắng dần ra
6. Nhìn vào mắt của những người bị đau mắt đỏ có bị lây bệnh hay không?
Nhìn vào mắt của những người bị đau mắt đỏ sẽ không lây bệnh. Đau mắt đỏ chỉ lây qua 3 hình thức : hơi thở và nước bọt, lây trực tiếp tay – mắt, quan hệ vợ chồng.
Vấn đề là không ai nhìn thấy virus trừ khi soi lên kính hiển vi điện tử. Virus có thể sống trên các mặt phẳng, ngoài môi trường tới 2 ngày. Do vậy khả năng lây bệnh khá dễ dàng, nhiều khi không kết nối được nhân- quả.
7. Bị đau mắt đỏ cần phải nhỏ những loại thuốc nào?
Cần nhỏ nước muối sinh lý hoặc nước mắt nhân tạo có độ nhớt thấp được khuyến cáo rộng rãi cho việc điều trị và phòng chống đau mắt đỏ; Kháng sinh và kháng sinh có trộn corticosteroid làm giảm ra gỉ, đem lại cảm giác dễ chịu cho người bệnh, rút ngắn thời gian điều trị.
Một nghiên cứu trên tạp chí nhãn khoa của Anh chứng minh dùng Dexamethasone nhỏ mắt trong 5-7 ngày làm giảm thời gian điều trị đáng kể.
Không tự ý nhỏ thuốc kháng sinh kéo dài khi đau mắt đỏ
8. Không nhỏ thuốc kháng sinh kéo dài
Nếu dùng thuốc kháng sinh kéo dài sẽ làm tăng nguy cơ nhờn thuốc của vi khuẩn, lãng phí tiền bạc, gây nhiễm độc thuốc trên mắt hoặc khô mắt.
Chỉ nên nhỏ kháng sinh từ 7-10 ngày.
9. Biến chứng của bệnh đau mắt đỏ?
Nếu bị đau mắt đỏ kéo dài có thể gặp phải những biến chứng: viêm giác mạc sợi, viêm giác mạc đốm, viêm giác mạc sâu...có thể gây sẹo, giảm thị lực hoặc mù lòa. Bên cạnh đó là viêm tuyến lệ cấp tính, viêm mủ túi lệ, giả mạc, sẹo kết mạc và khô mắt cũng gây vô số phiền toái cho bệnh nhân.
10. Cách tốt nhất để phòng tránh bệnh đau mắt đỏ?
Trường học là mô trường có tương tác lớn, do vậy rất dễ lây lan đau mắt đỏ. Trẻ khi phát hiện đau mắt đỏ cần được nghỉ học 5-7 ngày. Y tế học đường cần đảm bảo trong mùa dịch trẻ phải được rửa tay thường xuyên bằng nước rửa tay chuyên dụng, tra nước muối rửa mắt, sát trùng vật dụng chung hay xử dụng: các tay nắm cửa, nút bấm thang máy...
11. Thiệt hại do bệnh đau mắt đỏ gây ra?
Đau mắt đỏ gây thiệt hại cả về tài chính, thời gian và sức khỏe của người bệnh. Gây lo lắng, phiền hà và lây lan cho người thân, gia đình, cộng đồng. Chúng ta thử nhẩm tính một đợt đau mắt dịch trong một gia đình qui mô trung bình- 4 người sẽ chi phí khoảng 1 triệu tiền thuốc, nghỉ học nghỉ làm khoảng 4 tuần. Thiệt hại này không hề nhỏ.
Đau mắt đỏ bị lây khi nào?
Người đau mắt đỏ có thể lây bệnh cho người khác ngay cả khi chưa có triệu chứng rõ ràng, việc lây bệnh diễn ra ở thời kỳ ủ bệnh. Và ngay khi bệnh nhân đã khỏi vẫn có thể lây cho người khác trong vòng một tuần. Tương tự, việc đeo kính không loại trừ hết nguy cơ lây bệnh mà chỉ giảm thiểu khả năng lây bệnh.
Bệnh đau mắt đỏ lây qua đường nào?
Đau mắt đỏ nhìn có bị lây không? Nguyên nhân dẫn đến bệnh đau mắt đỏ hoàn toàn không phải do nhìn vào mắt người bệnh như lời dân gian đồn thổi. Trên thực tế, bệnh này lây lan qua hơi thở, nước bọt hoặc khi tay người khỏe mạnh có dính virus của người bệnh rồi vô tình chạm vào mắt.
Bị đau mắt đỏ 1 bên bao lâu thì khỏi?
Đau mắt đỏ thường tự khỏi trong vòng 1–2 tuần. Nếu các triệu chứng kéo dài hơn người bệnh nên đến bệnh viện ngay để bác sĩ có thể lên phác đồ điều trị kịp thời, tránh các biến chứng cho mắt.
Virus đau mắt đỏ sống được bao lâu ngoài không khí?
Đau mắt đỏ chỉ lây qua 3 hình thức : hơi thở và nước bọt, lây trực tiếp tay – mắt, quan hệ vợ chồng. Vấn đề là không ai nhìn thấy virus trừ khi soi lên kính hiển vi điện tử. Virus có thể sống trên các mặt phẳng, ngoài môi trường tới 2 ngày.