Cách bài văn nghị luận xã hội

Trong các đề thi THPT QG môn Ngữ văn, nghị luận xã hội luôn chiếm từ 2 cho đến 3 điểm. Nắm được cách viết văn nghị luận xã hội đúng chuẩn sẽ giúp em giành được trọn vẹn số điểm trên. Đồng thời giúp em tiết kiệm thời gian cho bài văn nghị luận văn học tiếp theo. Dưới đây là hướng dẫn viết đoạn nghị luận xã hội theo đúng 8 bước hoàn chỉnh nhất dành cho mọi loại đề nghị luận xã hội lớp 12

Nắm được cách viết đoạn văn nghị luận xã hội em sẽ chỉ mất khoảng 10-15 phút cho đoạn văn 200 chữ

1, Hướng dẫn cách viết văn nghị luận xã hội theo 8 bước hoàn chỉnh

Với bất cứu một đề nghị luận xã hội nào, khung bài viết này cũng có thể áp dụng được. Tùy theo từng yêu cầu của đề mà em có thể lược bớt những bước không cần thiết.

Bước 1 - Viết câu mở đoạn: Giới thiệu chủ đề bài nghị luận xã hội

Tùy theo dung lượng của đoạn văn nghị luận xã hội mà em có thể chọn viết phần mở bài dài hay ngắn. Tuy nhiên hiện nay độ dài cho đoạn văn nghị luận xã hội chỉ là 200 chữ. Do đó cách viết văn nghị luận xã hội cho câu mở đoạn của các em cần hết sức ngắn gọn. Chỉ nên từ 1 đến 2 câu văn và giới thiệu trực tiếp về chủ đề bài viết 

Bước 2 - Giải thích những từ ngữ trọng tâm

Bao gồm các khái niệm, các từ ngữ đặc biệt, nghĩa đen, nghĩa bóng [nếu có] của chúng. Từ đó, giải thích ý nghĩa khái quát của câu nói, lời nhận định, mẩu truyện ngụ ngôn… được trích dẫn trong bài đọc [với các đề tích hợp đọc hiểu]. Đây còn là bước dẫn giúp em chuyển sang phần thân đoạn. 

Bước 3: Nêu luận điểm và dẫn chứng để phân tích luận điểm

Đây là bước đầu tiên của phần nghị luận trong thân đoạn. Do đó em phải nêu được luận điểm chính số 1 của bài. Sau đó đưa ra dẫn chứng và tiến hành phân tích dẫn chứng để phân tích luận điểm. 

Chú ý với cách viết văn nghị luận xã hội khi đưa ra hệ thống dẫn chứng, cần đưa từ phạm vi rộng đến phạm vi hẹp [hoặc ngược lại] để dẫn chứng có được tính thống nhất. Ví dụ: lấy dẫn chứng từ bản thân -> gia đình -> xã hội hoặc từ xã hội -> gia đình -> bản thân. Tránh sắp xếp dẫn chứng lộn xộn: bản thân -> xã hội -> gia đình sẽ làm đoạn văn nghị luận trở nên thiếu thuyết phục

Cách liệt kê dẫn chứng trong văn nghị luận xã hội

Hướng dẫn viết bài văn chuẩn cấu trúc bài văn nghị luận xã hội mẫu

Bước 4: Phân tích nguyên nhân của vấn đề

Khi phân tích nguyên nhân, người viết cần nêu được cả 2 khía cạnh. Bao gồm nguyên nhân chủ quan lẫn nguyên nhân khách quan của vấn đề. Chú ý với mỗi khía cạnh nêu tối đa 2 nguyên nhân chính. Để tránh đoạn văn nghị luận xã hội 200 chữ bị lan man, dài dòng. Khi đưa ra hệ thống các nguyên nhân cũng cần sắp xếp theo thứ tự nhất định. 

Bước 5: Phân tích những ảnh hưởng của vấn đề 

Tương tự như khi phân tích nguyên nhân, khi nêu lên những ảnh hưởng của sự việc, em hãy cố gắng nêu cả những tác động tích cực lẫn tiêu cực của hành động đó tới xã hội cũng như với mỗi cá nhân. Không nên chỉ đưa ra tác động một chiều, tránh bài nghị luận xã hội 200 chữ bị thiên kiến. 

Bước 6: Mở rộng vấn đề cần nghị luận 

Để có được cách viết văn nghị luận xã hội một cách đa chiều hơn, sâu sắc hơn em có thể sử dụng một số kỹ thuật mở rộng vấn đề nghị luận như sau

Giải thích: Không chỉ đưa ra biểu hiện của thực trạng mà em có thể tiến hành lý giải thực trạng đó bằng thực tế

Liên hệ với những chủ đề có điểm tương đồng: Ví dụ khi nói về vấn đề tai nạn giao thông, em có thể đưa thêm dẫn chứng về tỷ lệ tử vong của các căn bệnh khác. Để so sánh và làm nổi bật tỷ lệ tử vong lớn của tai nạn giao thông 

Lật ngược vấn đề: Đặt ra giả thiết trái ngược và tiến hành phân tích, bác bỏ, đưa ra kết luận

Bước 7: Nhấn mạnh quan điểm cá nhân về vấn đề 

Vì là một bài văn nghị luận xã hội nên người viết phải khẳng định được quan điểm của mình [đồng ý/ không đồng ý, tán thành/ bác bỏ]. Cũng có thể sử dụng cách viết văn nghị luận xã hội đưa ra ý kiến trung lập. Nhưng phải nêu đầy đủ được các mặt lợi ích cũng như hạn chế của vấn đề và phân tích sâu sắc. 

Bước 8: Rút ra bài học cho bản thân và cho xã hội

Từ thực trạng, lợi ích cũng như tác hại, người viết nên khái quát lại bài học dành cho bản thân. Phần nêu bài học chỉ nên nêu ngắn gọn, tránh lan man. 

Dàn ý nghị luận xã hội chi tiết và đáp án bộ đề Đọc hiểu ôn thi THPT Quốc gia

2, Hướng dẫn cách viết văn nghị luận xã hội tích hợp Đọc hiểu

Thế nào là đề NLXH tích hợp Đọc hiểu

Hiện nay xu hướng chung trong các đề thi môn Ngữ văn THPTQG và đề thi vào lớp 10 chính là nghị luận xã hội tích hợp với Đọc hiểu. Liệu cách viết văn nghị luận xã hội tích hợp có gì khác với dạng bài cũ hay không?

Trước hết, cấu trúc đề thi môn Ngữ văn sẽ chỉ gồm 2 phần: Đọc hiểu [3 điểm] và Làm văn [7 điểm]. Trong đó, phần Đọc hiểu sẽ gồm 1 văn bản [bài văn, bài báo, đoạn thơ,...] và 4 câu hỏi ngắn. Câu hỏi nghị luận xã hội sẽ gộp vào phần 2 [Làm văn] và thường có dạng: Dựa vào văn bản ở phần Đọc hiểu phía trên, em hãy viết 1 đoạn văn nghị luận xã hội 200 chữ về chủ đề được đặt ra trong bài [...]

Ví dụ một đề thi nghị luận xã hội tích hợp đọc hiểu sẽ có dạng như sau

Đề bài mẫu

Ai cũng biết, người biết suy nghĩ phải trái, biết lý lẽ là những người không sống tùy tiện. Mọi lời nói, suy nghĩ và việc làm của họ luôn hướng tới cái hay, cái đẹp; hướng tới lợi ích bản thân trong mối quan hệ với lợi ích chung của những người xung quanh. Cách sống đó là món trang sức quý giá nhất mà mỗi người tự trang bị cho mình thông qua học vấn, cụ thể là từ việc đọc sách.

[2] Đọc sách thể dục thể thao, chúng ta biết rèn luyện sức khỏe dẻo dai bền bỉ hơn. Đọc sách triết học, chúng ta nhận ra những quy luật và những diễn biến ý thức hệ trong cuộc sống, từ đó hình thành cách nhìn và cách nghĩ của bản thân. Đọc sách vật lý chúng ta hiểu biết về quy luật vận động của thế giới tự nhiên hơn, từ đó ứng dụng vào cuộc sống.

Đọc sách văn học để hình thành cảm xúc, thái độ hợp lý trước mọi cảnh ngộ, cuộc đời; xây dựng đời sống hài hòa, nhân văn, có chiều sâu... Tóm lại, sách đem đến cho con người một cuộc sống tốt đẹp, hòa hợp giữa bản thân với cộng đồng, môi trường xung quanh, xã hội và cả nhân loại.

[3] Dĩ nhiên, những điều được trình bày phía trên không phải là tất cả những lợi ích mang lại của việc đọc sách. Chúng ta còn có thể thấy, người đọc nhiều sách có kiến thức sâu rộng, hội tụ nhiều năng lực, lời nói có cơ sở và có uy tín nên được mọi người lắng nghe, xem trọng... Nhưng ai cũng biết, đọc sách trước tiên là để giúp mình sống tốt hơn

Hãy viết một đoạn văn [khoảng 200 chữ] trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến được nêu ra ở phần đọc hiểu: Đọc sách trước tiên là để giúp mình sống tốt hơn.

 Sách là nguồn cung cấp tri thức không thể thay thế

Hướng dẫn làm bài

Các ý chính cần triển khai

• Tác dụng của đọc sách tới cá nhân
• Tình trạng đọc sách hiện nay
• Nguyên nhân
• Những hạn chế, bất cập của thị trường sách.

Bộ 8 đề nghị luận xã hội ôn thi THPT QG 2020 có đáp án

Dàn ý chi tiết 

Vai trò của đọc sách là cung cấp tri thức. Đây là vai trò không thể thay thế được

1- Tình trạng đọc sách hiện nay

Theo khảo sát nhanh về những việc làm trong thời gian rảnh rỗi. Thì có tới 41,7% bạn trẻ trả lời là lên mạng, 20% xem phim, 16,7% nghe nhạc và chỉ có 15% trả lời là đọc sách

Bộ 3 đề nghị luận xã hội 200 chữ - đáp án và dàn ý chi tiết

• Cá nhân/ chủ quan: Áp lực công việc, không còn thời gian rảnh rỗi để đọc sách. Sử dụng các phương tiện khác sẽ nhanh và tiện ích hơn;
• Xã hội/ Khách quan: 

• Sự phát triển của công nghệ thông tin, công nghệ điện tử số. Làm cho hình thức và phương thức đọc sách có nhiều thay đổi. Việc đọc sách không nhất thiết là đọc các trang in. Mà giới trẻ có thể đọc những trang sách điện tử bất cứ lúc nào và bất cứ ở đâu. 
• Các nhà xuất bản chạy theo lợi nhuận xuất bản nhiều loại sách kém chất lượng nhưng được phát hành ồ ạt làm mất niềm tin và tình yêu vào sách…

3 - Khẳng định có những tri thức không thể có được nếu không đọc sách 

4 - Sách điện tử có những lợi ích nhất định

=> cũng có thể thay thế được cho sách giấy, miễn là người đọc hấp thu được tri thức

C/ Kết đoạn 

Trên đây là cách viết văn nghị luận xã hội theo 8 bước giúp các em ăn chắc 2 điểm trong đề THPT QG. Tùy theo từng đề văn cụ thể mà em có thể bớt một số nội dung không cần thiết nhưng nhìn chung đây là trình tự chuẩn nhất khi viết đoạn văn NLXH 200 chữ. Chúc các em ôn tập tốt!

04 Tháng 09, 2018

Cách làm một bài văn nghị luận xã hội hay là phải biết lấy dẫn chứng phù hợp, ấn tượng. Không có dẫn chứng bài văn của các em sẽ thiếu đi “chất sống”. Và các lí lẽ, lập luận trong bài viết sẽ trở nên thiếu căn cứ, thiếu thuyết phục. Vậy làm sao để lấy được các dẫn chứng thật hay, thật sống động? Teen 2K1 hãy cùng CCBook tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé. 

Cách làm một bài văn nghị luận xã hội hay qua việc lấy dẫn chứng

Như đã đề cập ở trên, một bài văn nghị luận xã hội không thể thiếu dẫn chứng. Dẫn chứng chính là yếu tố giúp tăng tính thuyết phục cho bài văn. Vì vậy khi tìm hiểu cách làm một bài văn nghị luận xã hội hay, teen 2K1 không thể bỏ qua phần tìm dẫn chứng.

Cần bao nhiêu dẫn chứng cho bài văn nghị luận xã hội?

Có rất nhiều học sinh thắc mắc rằng: “một bài văn nghị luận xã hội thì cần bao nhiêu dẫn chứng là đủ?”.

Thực tế, không có quy định về số lượng dẫn chứng. Tuy nhiên học sinh cần phải dựa vào yêu cầu của đề. Đề bài yêu cầu viết đoạn văn hay bài văn nghị luận. Nội dung yêu cầu của bài ra sao…

Thông thường khi các em đưa ra một luận điểm, lập luận nào đó thì phải có ít nhất một dẫn chứng đề làm sáng tỏ.

Một bài văn nghị luận xã hội không nên chỉ có 1 dẫn chứng. Ngược lại các em cũng không nên lấy dẫn chứng một cách tràn lan.

Hãy xem ngay bài viết Hướng dẫn cách làm một bài văn nghị luận xã hội thi THPTQG chi tiết nhất để có cái nhìn tổng quan.

Cách lấy dẫn chứng hay cho bài văn nghị luận xã hội về hiện tượng đời sống

Dạng bài văn nghị luận về một hiện tượng đời sống cần dẫn chứng nhiều nhất trong phần nêu thực trạng.

Ví dụ: Nghị luận về hiện tượng một bộ phận giới trẻ đang sống thờ ơ, vô cảm và thiếu trách nhiệm với gia đình, cộng đồng.

Các dẫn chứng có thể đưa vào bào văn là:

+ Khi thấy bạn học bị một nhóm bạn khác đánh đập, xé áo… và buông những lời chửi thô tục, các bạn nam vẫn đứng cổ vũ và thậm chí là quay clip tung lên mạng xã hội.

+ Khi gặp người tai nạn trên đường nhiều người thường dửng dưng bỏ đi. Đáng buồn nhất là có bạn còn dừng lại chỉ để chụp ảnh, đăng lên mạng xã hội câu like. Có người còn lợi dụng lấy cắp tài sản của người bị nạn.

Cách lẫy dẫn chứng cho bài văn nghị luận về tư tưởng đạo lí

Dẫn chứng trong bài văn nghị luận về tư tưởng đạo lí sẽ đi kèm với phần phân tích, chứng minh của bài. Sau đây là một số dẫn chứng teen 2K1 cần lưu ý trong cách làm một bài văn nghị luận xã hội hay.

– Chủ đề lòng hiếu thảo

Câu chuyện xúc động về Điệp Hữu Lộc, chàng trai hiến gan để cứu người mẹ đang bị ung thư giai đoạn cuối. “Thương mẹ là vượt qua hết” là câu nói khi Lộc kết thúc ca phẫu thuật.

Anh Liêu Vũ Linh dù bị mù 2 mắt do ảnh hưởng chất độc đi-ô-xin nhưng vẫn đi đánh nhạc thuê cho các đám tiệc. Không những thế anh còn học thêm nghề se nhan để bớt gánh nặng gia đình. Anh luôn miệt mài làm việc để phụng dưỡng người mẹ già đã 70 tuổi…

– Chủ đề lòng dũng cảm

Câu chuyện hết sức thương tâm về bạn Nguyễn Văn Năm đang là học sinh lớp 12 ở Nghệ An. Bạn đã xả thân mình để cứu sống các em nhỏ bị đuối nước. Dù đã cứu sống được các em nhưng chính Nam lại thiệt mạng. Bạn đã bị dòng nước cuốn đi vì đuối sức.

Những chú ý quan trọng khi lấy dẫn chứng cho bài văn nghị luận xã hội

Khi tìm hiểu về cách làm một bài văn nghị luận xã hội hay, teen 2K1 không thể quên một số lưu ý khi lấy dẫn chứng sau:

– Lấy dẫn chứng có liên quan trực tiếp đến vấn đề cần nghị luận trong bài.

– Dẫn chứng phải là dẫn chứng ở ngoài đời thực. Tránh lấy dẫn chứng trong tác phẩm văn chương.

– Khi lấy dẫn chứng các em hãy chú ý lấy dẫn chứng ở trong nước trước rồi mới đến nước ngoài.

– Ưu tiên lấy các dẫn chứng nóng hổi, mang tính thời sự và tiêu biểu.

Một số lỗi khi lấy dẫn chứng mà học sinh hay mắc nhất

Dưới đây là một số lỗi cơ bản học sinh hay mắc phải trong cách làm 1 bài văn nghị luận xã hội.

– Lấy quá ít dẫn chứng khiến vấn đề không được làm sáng rõ.

– Dẫn chứng được lấy quá nhiều làm “loãng’ vấn đề

– Lấy dẫn chứng nhưng lại không phân tích hay đánh giá dẫn chứng. Điều này khiến dẫn chứng không phát huy được hết tác dụng của mình. Vì vậy bài viết chưa có tính thuyết phục cao.

– Lấy dẫn chứng không được cân đối. Một luận điểm có tới 2-3 dẫn chứng nhưng có luận điểm thì chẳng có gì. Bài văn tự nhiên trở nên “méo mó” không hấp dẫn.

– Lấy dẫn chứng kiểu chung chung, sáo rỗng hoặc không liên quan đền vấn đề đang bàn luận…

Những lỗi sai này chính là nguyên nhân khiến bài viết của các em không bao giờ giành được điểm tối đa. Vì vậy teen 2K1 phải nắm chắc các lỗi trên để không mắc phải nhé.

Sau khi tìm hiểu cách làm một bài văn nghị luận xã hội hay, các em hãy tham khảo thêm bài viết: Hiểu sâu cách làm một bài văn nghị luận xã hội trong đề thi THPT Quốc gia. Tham khảo bài viết để có góc nhìn thực tế khi làm bài.

“Độc chiêu” giúp teen 2K1 giải quyết mọi dạng bài trong đề thi THPT Quốc gia

Ngoài việc giúp các em tìm hiểu kĩ về cách làm một bài văn nghị luận xã hội hay, CCBook sẽ bật mí thêm “đôc chiêu” để teen 2K1 có thể giải quyết mọi dạng bài thật nhanh gọn.

“Độc chiêu” ở đây chính là cuốn sách Đột phá 8+ kì thi THPT Quốc gia môn Ngữ văn. Cuốn sách tổng hợp kiến thức trong tâm của 3 năm cấp III và các dạng bài tập liên quan đến thi đại học.

Nội dung của cuốn sách luyện thi THPT Quốc gia môn Ngữ văn này được trình bày dưới sang sơ đồ tư duy cực kì dễ hiểu. Tất cả những kiến thức mà teen 2K1 cần đều có trong sách luyện thi THPT Quốc gia này. Phần thi đọc hiểu, nghị luận xã hội, nghị luận văn học… cực kì đầy đủ.

Ngay từ bây giờ teen 2K1 có thể sở hữu cuốn sách để vừa ôn lại kiến thức cũ, vừa tham khảo kiến thức môn Văn 12. Đồng thời luyện cách làm từng dạng bài trong đề thi THPT Quốc gia thật nhuần nhuyễn. Một năm tới nếu các em nghiêm túc ôn tập với cuốn sách này thì kết quả kì thi quan trọng năm 2019 sẽ cao ngoài sức mong đợi.