Triệt sản cho mèo mang lại rất nhiều lợi ích. Tuy nhiên, để phẫu thuật triệt sản mèo đực và mèo cái thành công, ta cần biết cách triệt sản mèo. Bên cạnh đó, ta cần chuẩn bị đầy đủ để chăm sóc cho mèo sau hậu phẫu.
1. Quy trình triệt sản mèo đực
Triệt sản mèo đực hay còn gọi là thiến mèo đực, là phẫu thuật cắt bỏ tinh hoàn cho mèo đực. Tinh hoàn là bộ phận sản sinh tinh trùng, sau khi cắt bỏ tinh hoàn, mèo sẽ không còn động dục cũng như phối giống mất kiểm soát.
Có 2 cách để triệt sản mèo đực:
Thiến mèo bằng dây thun
Sử dụng dây thun buộc chặt phần rốn của 2 tinh hoàn, việc làm này gây tắc nghẽn mạch máu lưu thông đến 2 tinh hoàn. Lâu dần, tinh hoàn mất đi nguồn dinh dưỡng cần thiết và sẽ rụng đi. Ưu điểm của phương pháp này đó là dễ thực hiện, có thể thực hiện tại nhà. Tuy nhiên thiến mèo đực bằng dây thun sẽ gây nhiều đau đớn cho mèo. Chưa kể đến phương pháp này rất dễ gây nhiễm trùng, hoại tử. Chính vì thế Petto khuyến cáo chủ vật nuôi không nên sử dụng phương pháp này với mèo cưng của mình
Thiến mèo bằng mổ cắt tinh hoàn
Phẫu thuật mổ cắt tinh hoàn được tiến hành sau khi mèo cưng được gây mê. Bác sĩ thú y sẽ lần lượt cạo lông, cắt nhẹ lớp da và lớp cơ bao bọc tinh hoàn tại vị trí đường trắng [vách ngăn giữa 2 hòn tinh hoàn]. Sau đó nặn để 2 hòn tinh lộ ra ngoài. Kế đến, bác sĩ sẽ dùng chỉ khâu y tế để thắt mạch máu đến nuôi tinh hoàn để ngăn chảy máu. Cuối cùng dùng dao mổ cắt bỏ 2 hòn tinh và may phần cơ, da trở lại như cũ.
2. Cách triệt sản mèo cái
Triệt sản mèo cái hay còn gọi là hoạn mèo cái, có đôi chút phức tạp hơn so với mèo đực. Bởi vì buồng trứng mèo cái nằm sâu trong ổ bụng. Nên bạn không thể tiến hành triệt sản mèo cái tại nhà như mèo đực.
Ở mèo cái cũng có 2 cách triệt sản:
Triệt sản bằng thuốc: Hiện nay trên thị trường có một số loại thuốc gây ức chế động dục ở động vật. Nếu bạn không muốn triệt sản vĩnh viễn cho mèo cưng, đây là biện pháp tốt nhất. Tuy nhiên, thời hạn tác dụng của thuốc triệt sản thường chỉ kéo dài 1 năm, nên bạn có thể cân nhắc đến phương pháp triệt sản thứ 2.
Phẫu thuật triệt sản: Cách phẫu thuật hoạn cho mèo cái cũng tương tự với mèo đực. Mèo trước khi hoạn sẽ được gây mê nhằm hạn chế đau đớn và biến chứng. Sau đó, bác sĩ tiến hành mở ổ bụng, tìm đến buồng trứng và cắt bỏ buồng trứng.
Việc cắt bỏ buồng trứng cần được tiến hành triệt để. Bởi chỉ cần sót lại một phần buồng trứng mèo vẫn có thể động dục và rụng trứng trở lại.
3. Cho mèo đực, mèo cái đi triệt sản cần chú ý những gì?
Để ca phẫu thuật triệt sản cho mèo thành công, bạn cần lưu ý những điểm sau:
– Đầu tiên và cũng quan trọng nhất, không thiến mèo đực bằng dây thun. Cách triệt sản mèo này rất nguy hiểm. Bạn tuyệt đối không nên triệt sản cho mèo đực bằng phương pháp này.
– Không cho mèo ăn no trước khi tiến hành phẫu thuật. Tốt nhất bạn nên để mèo đói trong 10 – 12 tiếng trước khi gây mê. Thời gian này đủ để mèo tiêu hóa toàn bộ thức ăn trong đường ruột. Hạn chế sự trào ngược thức ăn do các trường hợp sốc thuốc, co giật gây nên.
– Mèo đảm bảo khỏe mạnh, không mắc bệnh lý nền. Tuy rằng phẫu thuật triệt sản được tiến hành khá nhanh và thời gian hồi phục cũng không kéo dài. Tuy nhiên với những em mèo có các bệnh nền như bệnh tim, bệnh thận, suy hô hấp thì ta không nên tiến hành phẫu thuật triệt sản bằng bất cứ cách nào.
– Mèo trước khi triệt sản phải được tiêm đầy đủ vaccine trước ít nhất 1 tuần.
– Mèo được tắm rửa sạch sẽ trước khi tiến hành triệt sản.
– Sau khi triệt sản, ta cần thường xuyên kiểm tra vết mổ của mèo. Có thể đeo phễu cổ để ngăn mèo cắn chỉ làm bung vết thương. Thường xuyên vệ sinh vết mổ bằng dung dịch sát khuẩn.
– Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho mèo sau khi triệt sản để vết thương nhanh lành.
– Giữ ấm cho mèo sau khi phẫu thuật. Sau khi phẫu thuật, sức khỏe mèo cưng rất yếu, khả năng sinh nhiệt thấp. Do đó ta cần giữ ấm cho mèo cưng ít nhất trong 2 ngày đầu tiên sau mổ.
Trên đây là cẩm nang cách triệt sản mèo cũng như cách chăm sóc mèo sau phẫu thuật. Bạn đã biết phải làm gì để đảm bảo sức khỏe sinh sản cho mèo cưng chưa nào!
"Triệt sản ở mèo cái không chỉ kiểm soát việc mang thai không mong muốn ở mèo cái nói riêng và việc sinh sản tràn lan ở mèo nói chung mà còn hạn chế các hành vi gây “khó chịu” ở mèo cái khi đến mùa sinh sản như: “gào đực”, đi hoang…. đồng thời kéo dài tuổi thọ của chúng."
Theo Petkung triệt sản ở mèo cái là việc nên làm, mặc dù hành động can thiệp phẫu thuật nào cũng có rủi ro nói chung tuy nhiên, lợi ích mà nó mang lại là rất lớn đối với cuộc đời của chúng. Các lợi ích có thể liệt kê như sau:
- Kiểm soát việc mang thai không mong muốn ở mèo cái nói riêng và việc sinh sản tràn lan ở mèo nói chung. Mèo rất mắn đẻ, có thể đẻ quanh năm, mạnh nhất vào mùa xuân và mùa hè, sinh sản không kiểm soát là nguyên nhân chính dẫn đến việc giảm chất lượng cuộc sống của chúng. Bạn có tin không? Ở Mỹ, trên 70% số mèo hoang được đưa vào các trại mồ côi phải trợ tử trong lúc hoàn toàn khỏe mạnh, cơ bản vì số lượng không thể kiểm soát nổi.
- Hạn chế các hành vi gây “khó chịu” ở mèo cái khi đến mùa sinh sản như: “gào đực”, đi hoang…việc này đôi khi gây nên những xích mích không đáng có tại khu vực sống của chủ nuôi.
- Ngăn ngừa hoặc giảm bớt nguy cơ về các bệnh về đường sinh dục như: ung thư tử cung, ung thư vú...các bệnh này ở mèo đại đa số là ác tính với tỉ lệ lên đến 90%.
2. Nên triệt sản cho mèo cái khi nào?
Ở mèo, thời gian tương đối sớm hơn với chó, mèo cái có thể có kỳ động dục đầu tiên ở khoảng tháng thứ 4, tuy nhiên đa số thì nằm trong khoảng tháng thứ 5-6, tuy nhiên việc triệt sản sớm hơn vẫn có thể thực hiện được đối với mèo. Chúng ta cùng điểm qua một số ý kiến về những thời điểm nên triệt sản mèo cái nhé
- Triệt sản vào tháng thứ 4: đây là lời khuyên từ giới nghiên cứu, người ta khuyến cáo nên triệt sản mèo cái ở khoảng 4 tháng tuổi, lý do chính là vì thời gian này thì mèo đã được tiêm chủng các bệnh chính.
- Triệt sản vào tháng thứ 5-6: đây là lời khuyên từ giới bác sỹ thú y, những người trực tiếp thăm khám và làm phẫu thuật cho thú cưng, theo họ thì nên triệt sản khi mèo cái khi đc 5-6 tháng tuổi để bảo đảm sự phát triển đầy đủ hơn cho thú cưng.
- Triệt sản ở tháng thứ 2 và nặng ít nhất 900g: đây là thời điểm rất sớm, tuy nhiên tin hay không thì việc phẫu thuật vẫn có thể thực hiện được. Việc triệt sản sớm cũng có rất nhiều lợi ích như: thời gian làm phẫu thuật và thời gian gây mê ngắn, ít chảy máu, vết thương nhanh lành hơn…
Ở đây chúng ta cần phân biệt khái niệm về việc triệt sản sau kỳ động dục đầu tiên, khái niệm này chỉ có tác dụng với chó, không phải cho mèo.
Đặc biệt, khi bé mèo cái của bạn đang ở trong kỳ động dục [heat cycle] thì tuyệt đối không triệt sản ngay [trừ trường hợp gì đó khẩn cấp] mà phải cố gắng đợi đến khi qua thời điểm này. Đây là sai lầm vô cùng phổ biến gây ra tỉ lệ tử vong sau triệt sản ở mèo cái tại Việt Nam nói riêng và trên thế giới nói chung. Tại sao lại như thế? Trong thời kỳ này, dưới sự kích thích của các hormone sinh dục, cơ thể mèo cái sẽ tăng cường lượng máu chảy qua các cơ quan này, các mạch máu cũng luôn trong tình trạng căng thẳng hơn bình thường, các mô cũng dễ thương tổn hơn. Nếu phẫu thuật thời điểm này, các bác sỹ sẽ tốt công và thời gian hơn, nhiều thuốc cầm máu hơn và đương nhiên, chúng ta sẽ phải trả 1 cái giá cao hơn chỉ để nhận lấy một rủi ro lớn hơn.
3. Triệt sản mèo như thế nào?
Quy trình phẫu thuật mèo cái như sau:
- Gây mê, thường thì mèo sẽ hồi phục nhanh hơn chó, chỉ khoảng 15p sau khi phẫu thuật là đã có thể đi lại bình thường, ở chó thì thời gian lên đến 30p.
- Cố định mèo lên bàn mổ, tư thế ngửa bụng, tứ chi được cột cố định bốn góc, phần lông bụng ở quanh rốn được cạo sạch.
- Vệ sinh phần được cạo lông, sát trùng bằng dung dịch povidine 10%, sau đó lau sạch, thực hiện 3 lần như vậy thì sẵn sàng cho việc rạch mở ổ bụng.
- Rạch một vết dài khoảng 3cm ngay giữa phần cạo lông, vị trí này ngay chính giữa tử cung và 2 buồng trứng.
- Dùng dụng cụ phẫu thuật rút buồng trứng và tử cung ra ngoài, thắt chặt phần mạch máu, bình thường thì chỉ cần 1 nút thắt nhưng nếu phẫu thuật khi bé mèo cái đang trong kì động dục thì cần 2 hoặc nhiều hơn các nút này.
- Cắt bỏ phần sau nút thắt, bao gồm cả tử cung và buồng trứng, sau đó đưa các phần cơ quan bình thường trở lại ổ bụng.
- Khâu lại từng các lớp đã bóc tách, khâu lại phần da bụng.
- Sát trùng vết mổ và băng kín.
- Mèo sẽ được đưa ra phòng nghỉ đến khi tỉnh và được khuyến cáo đeo loa để tránh việc mèo liếm rách vết khâu.
4. Một số lưu ý khi đưa mèo cái đi triệt sản
4.1.Trước khi đưa đi triệt sản:
- Mèo của bạn đã tiêm chủng chưa?
- Mèo của bạn đã đạt độ tuổi và cân nặng cần thiết?
- Mèo của bạn hiện đang có bệnh lý nền nào không?
- Mèo của bạn hiện có đang trong thời kỳ động dục?
Chúng ta nên trả lời các câu hỏi trên và xác định các bé mèo cái hiện tại đang trong trạng thái khỏe mạnh nhất thì mới nên tiến hành phẫu thuật triệt sản.
4.2. Sau khi đi triệt sản:
Chúng ta sẽ có 2 giai đoạn cần lưu ý:
Ngay khi vừa phẫu thuật: đây là giai đoạn cần theo dõi sâu sát nhất, thông thường, chúng ta hãy để bé lại tại cơ sở thú y để các bác sỹ theo dõi, tình trạng vết mổ, sức khỏe tổng quan của bé mèo sẽ được các nhân viên y tế chăm sóc hợp lý. Thời gian này khoảng nửa ngày hoặc qua đêm. Nếu không có thời gian chờ đợi và muốn mang bé về nhà ngay thì chúng ta cũng nên đợi cho đến khi bé tỉnh thuốc mê, bớt nôn ói, loạng choạng, nên ôm mèo và vuốt ve chúng đến khi chúng có biểu hiện bình thường trở lại.
Sau phẫu thuật: thực tế, thời gian chúng ta gởi bé mèo tại cơ sở thú y khi vừa triệt sản xong mà không gặp vấn đề gì thì phần hậu phẫu cũng không có gì quá nghiêm trọng, bé mèo cưng sẽ hồi phục khá nhanh thôi. Chú ý các vấn đề sau:
-Tránh để mèo hoạt động thể chất mạnh như: chạy, nhảy, đuổi bắt…mèo cần được nghỉ ngơi tích cực để mau lành vết thương, vết khâu phải được đảm bảo không bung chỉ.
- Trừ khi bé mèo được chăm sóc đặc biệt tại cơ sở thú y, còn lại thì bé mèo có thể ăn uống lại được trong cùng ngày hôm đó. Hãy để ý nếu bé không bỏ ăn 2 ngày liên tiếp sau phẫu thuật thì cần thiết phải đưa bé ra cơ sở thú y thăm khám ngay lập tức.
- Vết mổ cần được theo dõi hàng ngày trong 2-3 ngày đầu tiên, thực ra trừ khi được bác sỹ chỉ dẫn làm những điều đặc biệt, còn lại bạn chỉ cần kiểm tra xem chỉ khâu có bung không? Vết mổ có bị sưng hoặc viêm hay mưng mủ ngay vết chỉ không? Nếu không thì cứ yên tâm nhé, mèo của bạn sẽ chóng khỏi thôi!
- Việc đeo loa cổ là cần thiết, dù cho bé có chú ý đến vết mổ hay không, trong những ngày đầu các bạn cứ nên đeo loa cổ cho chúng nhằm tránh mèo liếm vào vết thương gây bung chỉ hoặc bội nhiễm.
- Thông thường, mất khoảng 2 tuần để một ca mổ triệt sản mèo cái lành hẳn, nếu không biến chứng gì nghiêm trọng, bé mèo cái của bạn lại sẽ tung tăng như những ngày thường thôi.
5. Triệt sản cho mèo cái giá bao nhiêu?
Hiện tại, rất nhiều đơn vị cung cấp dịch vụ phẫu thuật triệt sản cho mèo cái. Giá dịch vụ cũng sẽ tùy từng nơi cung cấp và theo cân nặng. Thườn thì giá dao động trong khoảng: 600.000 đến 1.500.000đồng.
6. Nên triệt sản mèo cái ở đâu?
Chỉ có một câu trả lời cho việc này: các cơ sở, phòng khám thú y uy tín, hoặc bạn có quen biết các bác sỹ thú y lành nghề. Petkung khuyên bạn nên thu thập thông tin thật kỹ trước khi lựa chọn nơi thực hiên. Tránh mọi rủi ro cho các bé mèo cưng của chúng ta ngay từ bước đầu này các bạn nhé!