Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Thị Phương Loan - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.
Trong một số trường hợp đặc biệt, việc sử dụng phương pháp giục sinh là điều cần thiết để tránh những tai biến có thể xảy ra trong quá trình sinh em bé. Đây là phương pháp chỉ được dùng đến khi có chỉ thị của bác sĩ thông qua việc siêu âm, xét nghiệm lâm sàng khi có dấu hiệu bất ổn xảy ra với thai phụ hoặc thai nhi.
Kích thích chuyển dạ bằng thuốc hay còn gọi là dục sinh là phương pháp can thiệp bằng thuốc nhằm thúc đẩy quá trình chuyển dạ để kết thúc thai kỳ thông qua ngả âm đạo.
Hiện có hai phương pháp khởi phát chuyển dạ bằng thuốc chủ yếu và an toàn là truyền oxytocin tĩnh mạch và đặt cerviprim - là một Prostaglandin E2.
Sau khi được tiêm thuốc giục sinh, mẹ bầu sẽ cảm nhận được một số dấu hiệu sau đây:
- Những cơn co thắt mạnh xuất hiện dồn dập và mạnh mẽ, đồng thời những dấu hiệu chuyển dạ khác như đau lưng, chuột rút... ập đến khiến mẹ cảm thấy đau đớn, toát mồ hôi lạnh và khó thở.
- Cổ tử cung của mẹ sẽ mở nhanh hơn và khi đạt đến mức 10cm thì cũng đồng nghĩa với việc em bé đã sẵn sàng ra ngoài.
Thuốc giục sinh giúp cổ tử cung mở nhanh hơn, thuận lợi cho việc sinh nở
Nhìn chung, các biện pháp giục sinh khá an toàn nhưng nó vẫn có thể gây ra một số rủi ro nhất định:
- Nguy cơ sinh mổ cao: Nếu các phương pháp giục sinh không hiệu quả, bác sĩ sẽ chỉ định sinh mổ.
- Ở lại bệnh viện lâu hơn: Nếu giục sinh, bạn phải ở lại bệnh viện lâu hơn khi chuyển dạ và sinh nở. Nếu bạn phải sinh mổ sau khi giục sinh thì thời gian ở lại bệnh viện của bạn sẽ càng lâu.
- Con cơ thắt mạnh: Giục sinh có thể khiến các cơn co thắt mạnh và liên tục hơn so với chuyển dạ tự nhiên. Do đó, nhiều khả năng bạn phải gây tê ngoài màng cứng hoặc một số loại thuốc khác để kiểm soát các cơn đau.
- Nhiễm trùng thai nhi: Sau khi dùng thuốc giục sinh, nếu vỡ túi ối có thể dẫn đến nhiễm trùng nếu bạn không sinh trong vòng một hoặc hai ngày.
Chỉ định giục chuyển dạ bằng thuốc khi:
- Kích thích chuyển dạ bằng thuốc khi thai phụ quá ngày dự sinh 2 tuần [thai già tháng] nhưng không có dấu hiệu chuyển dạ hoặc có nhưng diễn ra quá chậm.
- Khi túi ối đã vỡ, nhưng cơn chuyển dạ vẫn chưa đến, bạn cần sử dụng thuốc giục sinh để giảm nguy cơ lây nhiễm từ dạ con qua cơ thể bé, đặc biệt là khi màng ối bị rách.
- Người mẹ bị tiền sản giật trong thời gian mang thai có thể gây nguy hiểm cho tính mạng của cả mẹ, hạn chế máu và chất dinh dưỡng truyền sang cho bé.
- Người mẹ mắc phải bệnh mãn tính hoặc cấp tính như bệnh cao huyết áp, tiểu đường hoặc bệnh về thận.
- Người mẹ bị đa ối hoặc gặp phải một số vấn đề ở tử cung.
- Có những trường hợp khác cần phải sử dụng đến thuốc kích đẻ như thai chậm phát triển hoặc không phát triển; thai bất thường nhiễm sắc thể; thiếu ối mạnh; thai lưu.
Phương pháp giục chuyển dạ bằng thuốc giục sinh chống chỉ định trong trường hợp:
- Khung xương chậu người mẹ hẹp; có sẹo mổ ở tử cung; herpes sinh dục đang hoạt động.
- Những phụ nữ đã từng sinh mổ hoặc đã từng phẫu thuật tử cung trước đây. Các cơn co thắt mạnh có thể khiến nhau thai tách ra khỏi thành tử cung [bong nhau thai].
- Người mẹ có bệnh lý mạn tính trầm trọng, ung thư cổ tử cung.
- Mang đa thai và đã sinh nở nhiều lần.
- Thai nhi có ngôi ngang, ngôi mông, thai to.
- Nhau tiền đạo và nhau bám thấp.
Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện có dịch vụ thai sản trọn gói như một giải pháp giúp mẹ bầu an tâm vì đã có sự đồng hành của đội ngũ y bác sĩ trong suốt thai kỳ. Khi lựa chọn Thai sản trọn gói, thai phụ được:
- Quá trình mang thai được theo dõi bởi đội ngũ bác sĩ giàu chuyên môn
- Thăm khám đều đặn, phát hiện sớm các vấn đề bất thường
- Thai sản trọn gói giúp thuận tiện cho quá trình sinh đẻ
- Trẻ sơ sinh được chăm sóc toàn diện
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
Dấu hiệu chuyển dạ sắp sinh bà bầu cần đặc biệt ghi nhớ
XEM THÊM:
Giục sinh là tên gọi của một nhóm các phương pháp can thiệp y tế nhằm đẩy nhanh quá trình sinh nở. Giục sinh được các bác sĩ chuyên khoa khuyến nghị cho các thai phụ khó chuyển dạ tự nhiên, quá 40 tuần của thai kỳ, hoặc có dấu hiệu nguy cơ, ảnh hưởng đến sự an toàn của mẹ và con.
Giục sinh để đẻ sớm
Chị Đoàn Thúy Hạnh, 27 tuổi, trú tại Gò Vấp, TP.HCM cho biết, cách đây hơn 2 năm chị sinh bé Bo. Vì mang thai con đầu, nên từ tuần 35, chị đã chuẩn bị hết đồ sơ sinh chỉ mong ngày đón đứa con chào đời. Đợi từ tuần 35, 36 rồi đến 37,38, khiến chị hết sức lo lắng, vì không thấy có dấu hiệu sinh con.
Đến tuần thứ 40, chị Hạnh không có dấu hiệu chuyển dạ. Ngày nào chị Hạnh cũng tới phòng sản khoa để siêu âm cập nhật tình hình nước ối cũng và dấu hiệu chuyển dạ. Thậm chí, chị và chồng còn nghĩ đến việc đăng ký mổ đẻ cho nhanh, bởi rất nóng lòng chờ sinh.
Qua tuần 40 được 5 ngày, vẫn không có tín hiệu gì, mẹ chồng chị Hạnh đã nhờ người mua thuốc giục sinh, uống vào hy vọng sẽ giúp cơn co tử cung xuất hiện nhiều như dạng chuyển dạ. Tuy nhiên, chị Hạnh sợ không dám uống và chị chọn cách ăn thật nhiều dứa để kích thích co tử cung. Khi tròn 41 tuần, chị Hạnh có cơn đau bụng và được đi đẻ. Kết quả “mẹ tròn, con vuông”, như chị mong đợi cuối cùng cũng đến.
TS.BS Nguyễn Hữu Trung,Trưởng Phòng khám phụ sản [Bệnh viện Đại học Y Dược, cơ sở 2] cho biết, “giục sinh” là từ rất hay dùng, bởi các sản phụ hay người thân đều mong muốn thai nhi chào đời chủ động, mà không phải trải qua sinh thường hay mổ sinh.
Giục sinh là một thủ thuật y khoa, khi sản phụ đã đến ngày dự sinh hoặc già tháng, nhưng không có dấu hiệu sinh nở, hoặc đã bắt đầu có nhưng diễn biến chậm, bác sĩ sẽ sử dụng thuốc và thủ thuật y tế để kích thích quá trình chuyển dạ, giúp cho cuộc sinh diễn ra nhanh hơn.
Quan điểm của y học hiện đại, giục sinh là làm “chín” cổ tử cung. Cổ tử cung là “cửa ngõ đầu tiên” của trẻ trước khi ra sinh ra đời. Ở những thai phụ cần được giục sinh tự nhiên, thông thường cổ tử cung vẫn chưa được chuẩn bị tốt.
Tuy nhiên, không phải sản phụ hoặc người nhà cứ muốn là được, vì đây không đơn thuần là một can thiệp vô hại mà kèm theo là các nguy cơ. Do đó, can thiệp này cần thực hiện với chỉ định bởi những bác sĩ chuyên khoa và phải thỏa mãn những điều kiện y khoa nghiêm ngặt.
Nguy cơ giục sinh
Theo bác sĩ Trung, bình thường thai nhi trải qua “9 tháng 10 ngày” trong bụng mẹ. Khi thai nhi muốn chào đời thì cuộc chuyển dạ phải được “khởi phát”; kiểu như xe gắn máy muốn đi thì phải được “khởi động” động cơ. Quá trình này còn được gọi là “khởi phát chuyển dạ”.
Thông thường, quá trình này được diễn ra tự nhiên mà không cần sự can thiệp, tác động nào của bác sĩ chuyên khoa phụ sản. Khi cuộc chuyển dạ chưa được khởi phát tự nhiên. Các bác sĩ chuyên khoa phụ sản khi thấy rằng, việc duy trì thai nhi trong bụng người mẹ sẽ gây nguy hiểm cho thai nhi hoặc người mẹ, thì sẽ can thiệp bằng cách “giục sinh - khởi phát chuyển dạ”. Đó là trường hợp thai quá ngày, nghi ngờ thai suy dinh dưỡng nặng, thiểu ối, ối vỡ sớm… Cũng có thể là những trường hợp mẹ bị tiền sản giật nặng, đái tháo đường không được kiểm soát…
Nhiều phương pháp được sử dụng nhằm giục sinh. Tuy nhiên, vẫn có những phương pháp không hề an toàn. Ngày nay, chỉ còn một vài phương pháp được xem là “khá an toàn, có thể kiểm soát”, cho phép sử dụng một cách chính thống. Được biết, khi sản phụ bước vào “giục sinh- khởi phát chuyển dạ”, người mẹ sẽ phải đối mặt rất nhiều nguy cơ.
Nguy cơ hàng đầu đó là vỡ tử cung- một tai biến sản khoa nghiêm trọng- có thể gây tử vong cả người mẹ và thai nhi, nếu không được xử trí khẩn cấp. Những nguy cơ khác như cơn gò quá nhiều gây suy thai, nếu không được phẫu thuật sớm, thai nhi có thể tử vong hoặc ngạt sau sinh. Giục sinh thất bại, sản phụ phải trải qua cuộc sinh mổ cũng là một nguy cơ của can thiệp này. Ngoài ra, sau sinh, băng huyết có thể xảy ra nếu chuyển dạ kéo dài.
Nguy cơ của giục sinh rất nhiều, có nhiều trường hợp nghiêm trọng, nên điều kiện giục sinh của hầu hết các trường hợp phải được thực hiện trong những bệnh viện có sẵn phòng mổ. Quá trình giục sinh phải được theo dõi kỹ lưỡng bởi các bác sĩ chuyên khoa phụ sản. Để sẵn sàng can thiệp phẫu thuật bất kỳ lúc nào nếu có các dấu hiệu như: cơn gò tử cung quá nhiều, suy thai, dọa vỡ tử cung…
TS.BS NGUYỄN HỮU TRUNG
Những trường hợp thai quá ngày, nghi ngờ thai suy dinh dưỡng nặng, thiểu ối, ối vỡ sớm… Thai phụ bị tiền sản giật nặng, đái tháo đường không được kiểm soát. Thì bác sĩ chuyên môn có thể chỉ định “giục sinh” để đảm bảo mẹ tròn con vuông.