Chuột rút trong thời kỳ đầu của quá trình mang thai là một hiện tượng tương đối phổ biến. Dưới đây là cách xử lý tình trạng này các mẹ bầu nên biết.
Chuột rút là sự co thắt đột ngột, ngoài ý muốn và gây đau ở một bắp thịt làm cho sự cử động khó khăn. Chuột rút có thể xảy ra ở bất cứ bắp thịt nào, nhưng thường thấy ở bắp chuối giữa đầu gối và cổ chân, bắp thịt đùi và hông [cơ đùi trước và đùi sau giữa đầu gối và hông], dọc theo bàn tay, bàn chân và cơ bụng.
Cơ co có thể chỉ kéo dài vài giây đồng hồ tới vài phút nhưng cũng có thể hết đi rồi co trở lại. Bệnh thường xảy ra vào ban đêm khi đang ngủ hoặc sau khi vận động, sử dụng cơ bắp lâu dài.
Chuột rút khi mang thai là hiện tượng phổ biến và có những dấu hiệu dưới đây:
– Thời gian bị chuột rút là ngay khi vừa bắt đầu giấc ngủ
– Tháng thứ 3 thai kỳ là thời điểm xuất hiện cảm giác khó chịu do bị chuột rút và các cơn đau ngày càng xuất hiện thường xuyên khi thai nhi lớn dần. Tình trạng này có thể xảy ra cả ban ngày và thường nặng hơn vào ban đêm, ảnh hưởng nhiều tới giấc ngủ của mẹ bầu, nhưng không để lại hậu quả gì cho mẹ và sẽ tự hết khi kết thúc thai kỳ.
– Vị trí bị chuột rút thường gặp nhất bao gồm bắp chân, đùi, bàn chân, đặc biệt là ở bắp chân. Ngoài ra còn hay gặp ở tay, thân mình. Lưu ý trường hợp chuột rút ở bụng cần chú ý vì có khả năng sảy thai. Bên cạnh cơn đau đột ngột, sản phụ cũng có thể cảm thấy hoặc nhìn thấy một khối mô cứng bên dưới da.
Xem thêm: Thai sản trọn gói
– Nếu chuột rút khi mang thai có kèm theo các triệu chứng như ra máu, đau mạnh ở bụng hay trên đỉnh vai, thân nhiệt tăng hoặc đau dữ đội ở phần bị đau, cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời.
Chuột rút khi mang thai thường xảy ra ở bắp chân, đùi, bàn chân, đặc biệt là ở bắp chân
Ở người bình thường, co cứng cơ xảy ra khi cơ rơi vào tình trạng làm việc quá mức hay bị kích thích đột ngột và quá mức. Nguyên nhân của chứng co cứng cơ thường do sự rối loạn về điện giải, như các rối loạn cân bằng muối nước, rối loạn cân bằng natri, kali, canxi…
Ở phụ nữ mang thai, khi tử cung mở rộng để tạo chỗ nằm cho em bé, các cơ và dây chằng nâng đỡ tử cung bị kéo căng. Điều này có thể gây các cơn đau nhức cho các bà bầu, đặc biệt trong ba tháng đầu tiên của thai kỳ. Các tĩnh mạch cung cấp máu cho tử cung cũng bị đè gây cảm giác nặng nề khó chịu. Thường thì chuột rút co cơ có thể cảm nhận ngay ở vùng bụng dưới.
Bên cạnh đó, do tình trạng thai hành, thai phụ có thể bị nôn ói, ăn uống kém, sụt cân… dẫn đến mất nước, rối loạn cân bằng nước điện giải. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến chứng co cứng cơ.
Ở những tháng cuối thai kỳ, do yêu cầu canxi cho thai nhi ngày càng cao, sẽ có sự thay đổi cân bằng canxi nội bào và ngoại bào, cũng như thay đổi về khuynh hướng thu nhận và thải trừ canxi cho phù hợp với nhu cầu… tình trạng rối loạn cân bằng điện giải đặc biệt là canxi có thể xảy ra và thường biểu hiện bằng tình trạng.
Chuột rút khi mang thai xảy ra thì các mẹ cần bình tĩnh và làm theo những bước sau:
– Duỗi chân: Hãy cố gắng để thẳng chân, bắt đầu xoa bóp nhẹ nhàng mắt cá và các ngón chân. Điều này có thể gây đau lúc đầu nhưng cảm giác đau sẽ dần biến mất.
– Xoa bóp các cơ bắp bị co rút.
– Lấy một chai nước nóng đặt lên vùng bị chuột rút.
– Đi lại. Bước một vài bước cũng sẽ giúp chứng chuột rút qua nhanh.
Hoặc các mẹ có thể xuống giường và đặt chân xuống đất hoặc gót chân khi nằm thẳng chặt chạm vào tường, cũng có thể duỗi lòng bàn chân về phía trước để kéo dài ống chân.
Ngoài ra, duỗi thẳng đầu gối, sau đó lại cong vểnh bàn chân về phía sau gối, gập lên trên, nhẹ nhàng xoay chân sẽ giúp giảm chứng chuột rút.
Duỗi chân và xoa bóp các cơ khi bị chuột rút
– Rửa, ngâm chân bằng nước ấm trước khi đi ngủ cùng một số động tác massage trong thời gian từ 10 đến 15 phút là cách cực kỳ hữu hiệu trong phòng ngừa chứng chuột rút khi mang thai. Khi đi ngủ bà bầu nên kê chân trên một chiếc gối cao.
– Tập nhẹ nhàng các bài thể dục như co duỗi chân, tay, xoa bóp hai bên mắt cá chân theo chiều kim đồng hồ. Những bài tập này sẽ giúp các bà bầu có được giấc ngủ sâu và ngon hơn, đề phòng chuột rút vào ban đêm.
– Không lên đứng quá lâu hay ngồi vắt chéo chân. Nên thay đổi tư thế đứng, ngồi. Mỗi khi ngồi làm việc, ăn cơm, hay xem tivi bà bầu nên xoa bóp mắt cá chân, các ngón chân để thư giãn.
– Tích cực tham gia các hoạt động ngoài trời. Tắm nắng là một ví dụ, vì đây là hoạt động vừa giúp bà bầu bổ sung vitamin D, vừa có tác dụng giúp cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn.
Gợi ý các động tác thể dục nhẹ nhàng cho mẹ bầu
– Tránh để cơ thể quá mệt mỏi, nằm nghiêng về bên trái để cải thiện máu lưu thông đến và đi từ bàn chân.
– Ăn nhiều thức ăn có canxi như: cá, sữa, trứng, gà, đậu, các loại thực phẩm chế biến từ đậu, rau cải, vừng, các loại giáp xác, các loại rong biển, tía tô…
– Uống đủ nước sẽ giúp máu vận chuyển oxy tới các cơ, giúp cơ vận động bình thường. Khi uống từ 8-10 cốc nước mỗi ngày sẽ giúp máu lưu thông cùng với oxy tốt hơn. Từ đó ngăn được chứng chuột rút.
– Thường xuyên ăn dưa lê sẽ giúp mẹ bầu giảm được chứng chuột rút ở chân, vì trong dưa lê chứa nhiều chất magie. Nhiều nghiên cứu cho thấy, thiếu magie là nguyên nhân dẫn tới 30% phụ nữ mang thai bị mắc chứng chuột rút. Đó là nguyên nhân tại sao bác sĩ khuyên người mang bầu cần tăng cường ăn nhiều thực phẩm giàu magie.
– Bên cạnh đó, thường xuyên ăn su su cũng sẽ giúp giảm được chứng chuột rút khi mang thai, đặc biệt là ở chân. Lý do là trong rau su su có chứa nhất nhiều chất magie. Khi ăn nhiều rau chứa magie sẽ giúp làm dịu các triệu chứng chuột rút tới 24 giờ. Tăng cường ăn hoa quả chứa nhiều canxi, ka li như nho khô,sung, mận… nhiều hơn một chút để tránh tình trạng chuột rút khi mang thai.
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.
Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: //www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/
Ngoài ra, một số phương pháp điều trị và phòng ngừa khác có thể được áp dụng bổ sung. Nếu chuột rút chân thường xuyên xảy ra, tốt nhất nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán đầy đủ và điều trị hợp lý.
Chuột rút xảy ra ở cơ bắp chân vào ban đêm là khá phổ biến. Các cơ căng lên, gây khó chịu và cực kỳ đau đớn ở vùng cơ bị chuột rút. Chuột rút về đêm gây ra các vấn đề khác như làm gián đoạn giấc ngủ, ngủ không ngon. Điều này khiến người mắc phải cảm thấy đau cơ và mệt mỏi vào ngày hôm sau.
Nguyên nhân: Có rất nhiều nguyên nhân khiến một người có nhiều khả năng bị chuột rút về đêm. Mệt mỏi cơ bắp là nguyên nhân chính dẫn đến chuột rút. Các vận động viên có nhiều khả năng bị chuột rút chân sau khi tập luyện. Tập luyện quá sức trong thời gian dài ban ngày, có thể khiến một số người gặp phải tình trạng chuột rút nhiều hơn về đêm.
Việc không hoạt động thể chất thường xuyên khiến các cơ bắp không được co giãn có thể làm tăng nguy cơ bị chuột rút vào ban đêm. Mặt khác, các cơ ở những người ít tập thể dục có thể ngắn hơn, điều này có thể làm tăng nguy cơ chuột rút hoặc co thắt.
Ngồi hoặc nằm theo một tư thế liên tục trong thời gian dài làm hạn chế lưu lượng máu đến chân, chẳng hạn như đặt một chân lên chân kia hoặc hai chân bắt chéo, có thể dẫn đến chuột rút. Có thể thử nghiệm bằng cách nằm ngủ ở tư thế thoải mái hơn để xem điều này có làm giảm chứng chuột rút ban đêm không.
Những người lớn tuổi cũng có thể dễ bị chuột rút vào ban đêm.
Do nhu cầu dinh dưỡng tăng lên hoặc thay đổi hormon trong cơ thể khi mang thai, phụ nữ cũng có thể mắc chứng chuột rút vào ban đêm.
Ngoài ra, một số bệnh mạn tính cũng có thể khiến một người có nguy cơ bị chuột rút ở chân, chẳng hạn như: bệnh tim mạch, tiểu đường, rối loạn sử dụng rượu, suy thận, suy gan, suy giáp, hẹp ống sống thắt lưng...
Xử trí: Nếu xảy ra chuột rút vào ban đêm, cần bình tĩnh thả lỏng cơ thể để giảm các mức độ chuột rút. Một số biện pháp khắc phục tại nhà có thể thực hiện trong thời điểm này là: Duỗi cơ nhẹ nhàng, massage vùng bị chuột rút bằng tay, sử dụng con lăn để xoa bóp chân. Uốn cong và không co chân để giúp kéo dài cơ chân. Chườm bằng túi hoặc khăn ấm lên vùng bị chuột rút. Nếu chuột rút chân thường xuyên xảy ra, tốt nhất nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán đầy đủ và điều trị hợp lý.
Phòng bệnh: Để phòng chuột rút, nên tập thể dục đều đặn, thường xuyên làm lưu thông khí huyết. Nên vận động các cơ bắp thật nhẹ nhàng, nhất là buổi tối trước khi đi ngủ. Mỗi ngày nên tập vận động như đi bộ, tập xoa bóp cơ bắp, co duỗi và xoay cổ tay, cổ chân vài ba lần. Hàng ngày có thể tập xe đạp tại chỗ hoặc tập kéo căng cơ bắp chân vài phút trước khi ngủ. Không nên tắm khi nước lạnh quá, nhất là tắm ở biển, bể bơi nước lạnh. Khi làm việc nặng, ra mồ hôi nhiều, cần được bổ sung nước có pha muối ăn [tốt nhất là bổ sung dung dịch oresol]. Cần uống đủ lượng nước trong 1 ngày/đêm [khoảng trên 1,5-2 lít]. Nên ăn nhiều rau trong các bữa ăn chính, sau mỗi bữa ăn nên bổ sung các loại quả như: chuối, mơ, nho, đậu, bắp cải, cam, cà chua, đu đủ, xoài...để khác phục tình trạng chuột rút.