X
This site uses cookies. By continuing, you agree to their use. Learn more, including how to control cookies.
Có rất nhiều học thuyết và gợi ý được đưa ra để giúp con người ta có động lực hơn, nhưng có một số yếu tố tâm lý đáng ngạc nhiên đang ảnh hưởng lên động lực của bạn. Bạn có biết việc tưởng tượng bản thân đang đứng trên đỉnh thành công có thể đưa đến kết quả không như mong đợi. Hoặc có hay rằng phần thưởng cũng có khi khiến con người ta chẳng còn mấy động lực?
There are plenty of theories and tips designed to help people get motivated, but some of the psychological factors that can influence motivation might surprise you. Did you know that visualizing success can backfire? Or that incentives can sometimes make people less motivated?
Hãy cũng điểm qua một số điều đáng ngạc nhiên có thể tác động lên động lực.
Check out just a few of the surprising things that can impact motivation.
1 Sử dụng phần thưởng một cách cẩn trọng. Use Incentives Carefully
Nếu ai đó đã thích làm điều gì thì việc khen thưởng cho hành vi đó hẳn sẽ khiến họ thích làm điều đó hơn chứ nhỉ? Trong nhiều trường hợp thì câu trả lời, thực ra, lại là không.
If someone already enjoys doing something, then it stands to reason that rewarding them for the behavior would make them like it even more, right? In many cases, the answer is actually no.
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng tưởng thưởng cho một người vì làm được những điều mà bản thân họ đã có động lực nội sinh [từ bên trong con người họ – ND] để làm rồi thì rốt cuộc, phần thưởng lại phản tác dụng. Hãy nhớ rằng, động lực nội sinh lớn mạnh từ trong chính con người của chủ thể. Người ta thấy mình cần làm điều đó đơn giản chỉ vì họ yêu thích nó. Bản thân việc thực hiện công việc đó đã là một phần thưởng rồi.
Researchers have found that rewarding people for doing things that they are already intrinsically motivated to do can actually backfire. Remember, intrinsic motivation arises from within the individual. It is essentially doing something for the pure enjoyment of it. Doing the task is its own reward.
Ví dụ, khi trẻ được thưởng vì làm một điều gì đó mà bản thân chúng vốn đã thích rồi, như chơi với món đồ mà chúng yêu thích, thì trong tương lai, động lực tiếp tục thực hiện hành vi này, thực ra, sẽ giảm đi. Các nhà tâm lý học gọi hiện tượng này là hiệu ứng thưởng dư thừa.
In instances where children are rewarded for doing something they already enjoy, such as playing with a certain toy, their future motivation to engage in the activity actually decreases. Psychologists refer to this phenomenon as the overjustification effect.
Vậy nên hãy cẩn trọng với phần thưởng. Phần thưởng khích lệ có thể có tác dụng gia tăng động lực thực hiện một hành động không mấy hứng thú, nhưng quá lệ thuộc vào phần thưởng như vậy rốt cuộc, trong một số trường hợp, lại có thể làm giảm động lực.
So be cautious with rewards. Incentives can work well to increase motivation to engage in an activity that is otherwise unappealing, but overdependence upon such rewards might actually end up decreasing motivation in some cases.
Làm thế nào để áp dụng điều này nhằm gia tăng động lực? How can you use this concept to increase motivation?
– Hãy sử dụng phần thưởng ngoại sinh [yếu tố tác động bên ngoài chủ thể – ND] một cách tiết kiệm. Use extrinsic rewards sparingly.
– Phần thưởng có thể hiệu quả nếu chủ thể thực sự không thực sự có niềm yêu thích thuần túy từ bên trong con người mình đối với hoạt động đó. Rewards can be effective if the individual truly has no intrinsic interest in the activity.
– Thử áp dụng phần thưởng ngoại sinh trong thời gian đầu của quá trình học tập, nhưng bớt dần những phần thưởng này khi chủ thể đã dần quan tâm hơn đến hoạt động đó. Try an extrinsic reward during the initial learning period, but phase out these rewards as the learner become more interested in the activity.
2 Đặt ra thử thách. Introduce Challenges
Khi phải làm một công việc gì đó, đâu là cái khiến bạn có động lực hơn – làm điều gì đó dễ thôi, cái bạn đã làm cả trăm lần rồi, có thể dễ đến mức ngủ bạn cũng làm được, hay làm cái gì đó vẫn trong khả năng của bạn nhưng đòi hỏi bạn phải tìm tòi, học hỏi cái mới hoặc phải cải thiện năng lực hiện có của mình? Đối với nhiều người, lựa chọn đầu tiên là dễ nhất, nhưng lựa chọn thứ hai thử thách hơn, có thể sẽ thú vị hơn và khiến họ có động lực làm hơn.
When facing a task, which do you find more motivating – doing something easy that you’ve done a hundred times and could probably do in your sleep, or doing something that is within the realm of possibilities but requires learning something new or stretching your existing abilities? For many people, the first option might be the easiest, but the second more challenging option will probably sound more interesting and motivating.
Nếu bạn đang cố gia tăng động lực làm cái gì đó, như dậy sớm chạy thể dục thì phá vỡ chu trình cũ và đặt thêm thử thách mới có thể là cách hiệu quả để giữ lửa động lực.
If you are trying to increase your motivation to do something, like getting out of bed early for a run, breaking away from the same old routines and introducing new challenges can be an effective way to keep that motivational spark.
Hãy thử thách chính bản thân mình. Hãy đăng ký một cuộc đua marathon. Tập trung vào việc cải thiện số lần thực hiện hay mỗi lần ráng cố hơn một chút so với bình thường. Dù cho mục tiêu của bạn có là gì thì tạo thêm mỗi lúc mỗi thử thách có thể giúp bạn cải thiện kỹ năng, cảm thấy có động lực hơn, và mang bạn gần hơn đến thành công.
Challenge yourself. Sign up for a local marathon. Focus on improving your times or going just a little bit further than you usually do. No matter what your goal, adding incremental challenges can help you improve your skills, feel more motivated, and bring you one step closer to success.
3 Đừng mường tượng cảnh thành công. Don’t Visualize Success
Một trong những gợi ý hay gặp nhất để có động lực là tưởng tượng ra thành công, tuy nhiên các nghiên cứu lại cho rằng điều này có thể gây phản tác dụng. Vấn đề là người ta thường mường tượng ra cảnh mình đạt được mục tiêu mà không nghĩ đến tất cả những nỗ lực cần có để biến mục tiêu ấy thành hiện thực.
One of the most common tips for getting motivated is to simply visualize success, yet research suggests that this might actually be counterproductive. The problem is that people often visualize themselves achieving their goals, but skip over visualizing all the effort that goes into making those goals a reality.
Bằng cách tưởng tượng ra mình đã đạt được mục tiêu mình mong muốn, bạn thực sự đang rút mất lượng năng lượng đáng lẽ ra phải dành để hoàn thành công việc.
By imagining that you have achieved the desired goal, you’re actually depleting the amount of energy you have available to devote to accomplishing the task itself.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, mộng tưởng đẹp đẽ về tương lai thường dự báo cho một kết quả nghèo nàn, và nhiều nghiên cứu gần đây đã phát hiện ra rằng, tự nuông chiều tâm trí vào những mường tượng ấy sẽ làm tụt giảm đi nguồn năng lượng sẵn có.
Previous research has shown that idealized fantasies about the future typically predict poor achievement, and more recent research has found that mentally indulging in such visualization saps available energy.
Vậy phải làm sao? So what does work?
– Thay vì tưởng tượng ra cảnh mình tự nhiên thành công, hãy tưởng tượng tất cả những bước cần trải qua để đạt được thành công ấy.
Instead of imagining yourself suddenly successful, imagine all the steps it will take to achieve that success.
– Bạn sẽ phải đối mặt với thử thách nào? Biết được những gì mình có thể đối mặt sẽ giúp bạn dễ dàng xử lý chúng hơn trong tương lai.
What challenges will you face? Knowing what you might encounter can make it easier to deal with when the time comes.
– Có thể sử dụng chiến lược nào để vượt qua những thử thách ấy? Xây dựng kế hoạch trước sẽ giúp bạn có được chuẩn bị tốt hơn để vượt qua những khó khăn có thể gặp phải.
What strategies can you use to overcome those challenges? Planning ahead can leave you better prepared to overcome the difficulties you might face.
4 Giữ kiểm soát. Take Control
Con người ta thường cảm thấy có động lực hơn khi họ cảm thấy mình kiểm soát được những gì sắp diễn ra. Bạn có bao giờ ở trong một nhóm mà cảm thấy mình thực sự chẳng thể tự mình kiểm soát được kết quả đầu ra không? Bạn có bao giờ cảm thấy đặc biệt có động lực để góp công góp sức vào nhóm này hay không?
People often feel more motivated when they feel like they have control over what is going to happen. Have you ever been part of a group where you felt like you really had no personal control over the outcome? Did you feel particularly motivated to contribute to the group?
Một trong những lý do người ta đôi khi vẫn không thích làm việc nhóm là vì họ mất đi cảm giác về sự kiểm soát và đóng góp của bản thân.
One of the reasons people sometimes dislike “group work” is that they lose that individual sense of control and contribution.
Vậy làm sao để lấy lại sự kiểm soát này khi làm việc nhóm?
What can you do to take back control in group situations?
– Nếu bạn đang làm việc nhóm [hoặc cố tạo động lực cho các thành viên trong nhóm], bạn có thể thử tìm cách nào đó khiến mỗi một cá nhân đều cảm thấy mình được trao quyền và có tầm ảnh hưởng nào đó trong nhóm.
If you are working in a group [or trying to motivate a group of followers], finding a way to make each person feel empowered and influential can help.
– Trao cho từng cá nhân quyền kiểm soát quá trình đóng góp của họ, cách thể hiện và sử dụng ý tưởng của họ.
Give individuals control over how they contribute how their ideas are presented or used.
– Cho phép các thành viên trong nhóm quyết định mục tiêu mà họ mong muốn theo đuổi.
Allow group members to determine what goals they wish to pursue.
5 Tập trung vào quá trình, không phải vào kết quả. Focus on the Journey, Not the Outcome
Liên tục “cắm đầu” vào kết quả, vào đầu ra thành hay bại có thể hủy hoại động lực một cách nghiêm trọng. Trong nghiên cứu về các ý thức hệ khác nhau, nhà tâm lý học Carol Dweck đã phát hiện ra rằng khen ngợi trẻ vì những đặc tính cố định [như thông minh hay thu hút] có thể thực sự làm giảm động lực và sự kiên định của trẻ trong tương lai.
Constantly fixating on the outcome, on success or failure, can seriously impair motivation. In her research on different mindsets, psychologist Carol Dweck has found that praising children for fixed traits [such as being smart or attractive] can actually decrease motivation and persistence in the future.
Bà tin dạng khen thưởng này khiến con người hình thành cái gọi là tư duy cố định. Người có tư duy loại này tin rằng những đặc tính cá nhân đơn giản là có từ khi mới sinh và sẽ không thay đổi. Họ nghĩ rằng con người ta hoặc thông minh hoặc ngu, hoặc xinh hoặc xấu, hoặc khỏe mạnh hoặc yếu ớt, v.v…
This type of praise, she believes, causes people to develop what is known as a fixed mindset. People with this mindset believe that personal characteristics are simply inborn and unchanging. They think that people are either smart or dumb, pretty or ugly, athletic or non-athletic, and so on.
Vậy làm sao ta có thể tránh hình thành tư duy cố định này? So how can you avoid developing a fixed mindset?
Theo Dweck, khen thưởng nỗ lực thay vì đặc tính chính là chìa khóa. Praising efforts rather than traits is the key, Dweck suggests.
Thay vì chỉ tập trung vào kết quả, vào việc thành bại, hãy cố gắng tập trung vào hành trình hướng đến đạt được mục tiêu. Instead of just focusing on the outcome, on whether you will succeed or fail, try to focus on the journey toward reaching your goals.
Bạn đã học được gì từ quá trình ấy? Hãy nhớ, hành trình cũng quan trọng không kém gì kết quả. What have you learned from the process? Remember, the journey is just as important as the outcome.
Hành động nào mới hiệu quả và đáng được khen thưởng? Đánh giá nỗ lực của bạn, bạn có thể “rà chỉnh” cho những hành động trong tương lai để đạt được kết quả tốt hơn. What actions have been the more effective and rewarding? By assessing your efforts, you can fine-tune your future actions to achieve better results.
Dù bạn đang giảm cân, chạy marathon, học để kiếm một cái bằng, hay hoàn thành mục tiêu nào khác, thì động lực đóng một vai trò cốt lõi trong thành công hay thất bại cuối cùng. Kết quả một vài nghiên cứu gần đây có thể không giống như những gì bấy lâu nay bạn vẫn tưởng về cái đúng và cái không đúng khi nói về động lực. Hãy thử kết hợp một vài chiến thuật này vào thói quen hằng ngày để cải thiện sự nhiệt thành và động lực thúc đẩy bạn đến thành công.
Whether you are trying to lose weight, run a marathon, earn a degree, or complete some other type of goal, motivation plays a critical role in your overall success or failure. Some of these research findings might contradict your existing ideas about what works and what doesn’t in terms of motivation. Try incorporating a few of these strategies into your daily habits to improve your enthusiasm and drive to succeed.
Tham khảo. View Article Sources
Dweck, C. S. [2006]. Mindset: The new psychology of success. New York: Random House.
Kappes, H. B., & Oettingen, G. [2011]. Positive fantasies about idealized futures sap energy. Journal of Experimental and Social Psychology, 47[4], 719-729. doi:10.1016/j.jesp.2011.02.003.
Malone, T. W. & Lepper, M. R. [1987]. Making learning fun: A taxonomy of intrinsic motivations for learning. In R. E. Snow & M. J. Farr [Eds.], Aptitude, learning, and instruction: III. Conative and affective process analysis. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Nguồn: //www.verywellmind.com/surprising-ways-to-get-motivated-2795388
Như Trang.