1. Tìm hiểu về chương trình con
– Chương trình con trong Python gồm các package, module và các hàm được xây dựng sẵn hoặc do người lập trình tự xây dựng.
– Package là thư mục chứa một hoặc nhiều module hay các package khác nhau
– Module là tập hợp gồm các hàm liên quan như: math, random, pygame,…
– Chương trình con thường gồm 2 loại là hàm và thủ tục, nhưng trong Python không phân biệt hàm và thủ tục, mà chỉ dùng khái niệm hàm. Hàm chỉ được thực hiện khi được gọi
2. Cấu trúc hàm trong Python
a. Khai báo hàm:
def [[]]:
[return ]b. Hàm ẩn danh:
= lambda : c. Ví dụ: Viết hàm tính tổng 3 số bất kỳ
Cách 1: Khai báo hàm tong3
def tong3[a, b, c]:
t = a + b + c
return tCách 2: Sử dụng hàm ẩn danh
tong3 = lambda a, b, c: a + b + c Lưu ý:
Danh sách tham số có thể được khởi tạo giá trị mặc định
Ví dụ:
def tong3[a=0,b=0,c=0]
return a + b + cLúc đó nếu không truyền tham số cho a, b, c thì a, b, c sẽ có giá trị mặc định là 0.
3. Thực hiện chương trình con
a. Đối với hàm: [[]]
Ví dụ:
tong = tong3[a, b, c] #Gán giá trị trả về của hàm tong3 cho biến tong
tong = tong3[] #Lúc đó biến tong sẽ có giá trị là 0, vì a, b, c sẽ nhận mặc định 0
n = math.abs[x] #Gán giá trị tuyệt đối của x cho biến nb. Đối với Module
import hoặc from import
Ví dụ:
import math #Thêm thư viện Toán học
from math import sqrt #Thêm hàm sqrt trong thư viện Toán học
from random import * #Thêm toàn bộ hàm trong thư viện randomc. Đối với Package
import .
Ví dụ:
#1
import demopackage.modules #Thêm modules từ demopackage
demopackage.modules.say_hello[] #Gọi hàm sayhello[] trong modules
#2
import demopackage.modules as modules #Thêm modules từ demopackage
modules.say_hello[] #Gọi hàm sayhello[] trong modules4. Một số ví dụ về chương trình con
Vídụ 1: Viết chương trình có sử dụng hàm lambda để trả về số giây tương ứng với các tham số giờ, phút, giây tương ứng nhập vào từ bàn phím.
Vídụ 2: Viết chương trình tính tổng sau: S = 1! + 2! + … + n!, với n là số nguyên dương nhập vào từ bàn phím.
Ví dụ 3: Viết chương trình để in ra màn hình các số nguyên tố từ 1 đến n, với n là số nguyên dương nhập vào từ bàn phím.
Vídụ 4: Viết chương trình giải bài toán Tháp Hà Nội
Bài toán Tháp Hà Nội [Tower of Hanoi] là một trò chơi toán học bao gồm 3 cột và với số đĩa nhiều hơn 1. Các đĩa có kích cỡ khác nhau và xếp theo tự tự tăng dần về kích cỡ từ trên xuống: đĩa nhỏ hơn ở trên đĩa lớn hơn. Nhiệm vụ của trò chơi là di chuyển các đĩa có kích cỡ khác nhau sang cột khác sao cho vẫn đảm bảo thứ tự ban đầu của các đĩa: đĩa nhỏ nằm trên đĩa lớn.
Xem tiếp Bài 11 – Làm việc với kiểu dữ liệu tệp trong ngôn ngữ lập trình Python
Trong các bài trước chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu Tổng quan về Python cũng như Môi trường phát triển của nó.
Ở bài này, Kteam sẽ hướng dẫn các bạn CÁCH CHẠY MỘT CHƯƠNG TRÌNH PYTHON cơ bản nhé!
Kiến thức cần có
Để theo dõi bài này, bạn nên:
- Cài đặt môt trường phát triển cho Python
Thao tác trực tiếp với Interactive Prompt
Ở bài trước, các bạn sử dụng Command Prompt để kiểm tra cài đặt thành công hay chưa bằng cách gõ python lên Command Prompt.
Như các bạn thấy ở hình trên đó chính là một Interactive Prompt để thao tác với Python.
Ví dụ: Chúng ta sẽ chạy một chương trình huyền thoại “Hello HowKTeam” cho kết quả như hình bên dưới
- Tạm thời các bạn không cần quan tâm đến cách mà hàm print[“Hello HowKTeam”] hoạt động. Mình sẽ giới thiệu hàm này ở bài Nhập xuất trong python.
Như các bạn có thể thấy mình vừa thao tác trực tiếp với interactive prompt.
Ưu điểm:
- Thao tác đơn giản, dễ dàng.
- Cho kết quả ngay lặp tức khi kết thúc câu lệnh
Nhược điểm:
- Không thích hợp cho việc một dãy lệnh dài, có cấu trúc
- Khi code sai chính tả, sai logic không thể sửa
Chạy chương trình bằng command line & Sublime Text
Muốn chạy một chương trình Python bằng Command line thì chúng ta phải tạo ra được một file Python. Một file Python là một file mà có phần đuổi [mở rộng] là .py
Như đã giới thiệu ở bài CÀI ĐẶT MÔI TRƯỜNG PHÁT TRIỂN PYTHON. Editor để soạn code sẽ là SUBLIME TEXT. Và mình sẽ dùng Sublime Text tạo một file Python.
Khởi tạo file Python
Bước 1: Đầu tiên, chúng ta mở Sublime Text lên và chọn File > New File .Hoặc bạn cũng có thể dùng phím tắt Ctrl + N
Bước 2: Tiếp tục chọn File > Save .Hoặc sử dụng phím tắt Ctrl + S để lưu lại file
- Sau khi chọn Save thì sẽ có một hộp thoại yêu cầu tại Save as Type > chọn Python trong danh sách chọn.
- Tiếp đến, các bạn tìm nơi để lưu lại file. Ở đây mình sẽ lưu ở ngoài Desktop
- Và cuối cùng, các bạn điền tên file vào ô File name. Các bạn nhớ là phải thêm .py vào cuối tên file nữa. Ở đây mình chọn tên file là HelloHowKTeam > Save
Sau cùng, bạn sẽ dễ dàng tìm thấy file vừa lưu tại màn hình Desktop.
Thao tác trên file vừa khởi tạo
Công đoạn tiếp theo là mình nhập code vào trong file HelloHowKTeam.py vừa mới tạo ở phần trên, sau đó lưu lại bằng Ctrl + S
print [“Hello HowKTeam”]
Kế đến mình ra ngoài Desktop – vị trí lưu file khởi tạo để bắt đầu thực hiện chạy chương trình. Đầu tiên các bạn mở Command Prompt
Để đến vị trí Desktop, ta sẽ gõ lệnh cd Desktop
Nếu bạn tạo file python trong folder nào đó, bạn có thể dễ dàng mở cmd như sau:
- Đầu tiên bạn click vào thanh đường dẫn trên folder, rồi xóa đi. Tiếp theo gõ cmd để hiển thị Command Prompt ngay tại đường dẫn này
- Bạn đã mở được Command Prompt một cách dễ dàng
- Ngoài ra các bạn có thể tham khảo các cách mở cmd ở bài viết Các cách mở cửa sổ CMD thông dụng
Sau đó, bạn gõ command line với cấu trúc sau > Enter
python
Và như các bạn đã thấy chúng ta đã in ra thành công dòng chữ “Hello HowKTeam”
Kết Luận
Qua bài học này chúng ta đã hiểu được cách chạy chương trình trong python qua interactive mode và bằng command line.
Bài sau chúng ta sẽ tìm hiểu CÁCH GHI CHÚ TRONG PYTHON.
Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết. Hãy để lại bình luận hoặc góp ý của mình để phát triển bài viết tốt hơn nữa. Đừng quyên “Luyện tập – Thử thách – Không ngại khó”.
Thảo luận
Nếu bạn có bất kỳ khó khăn hay thắc mắc gì về khóa học, đừng ngần ngại đặt câu hỏi trong phần bên dưới hoặc trong mục HỎI & ĐÁP trên thư viện Howkteam.com để nhận được sự hỗ trợ từ cộng đồng.