Học HTML cơ bản là việc bạn cần làm khi muốn thiết kế webiste dù là chuyên nghiệp hay nghiệp dư bởi HTML là một trong hai nền tảng quan trọng nhất cho việc xây dựng website, HTML có một vai trò quan trọng giúp bạn hiểu khái quát về một website và bạn có thể tự tùy biến giao diện trong việc thiết kếweb. Trọng serie học HTML cơ bản này tôi sẽ giới thiệu về HTML đến bạn một cách chi tiết nhất và giúp bạn nhanh chóng nắm bắt được nó thông qua các ví dụ cụ thể.
NỘI DUNG CHÍNH
- HTML là gì?
- HTML được xử lý như thế nào?
- Cấu trúc của một đoạn HTML
- Các chương trình tạo tập tin HTML
- Vai trò của HTML trong website
- Soạn thảo văn bản HTML
- Cấu trúc tài liệu web bằng HTML
- Thẻ khai báo thông tin website cơ bản
- Các thẻ định dạng chữ viết và văn bản
- Tạo danh sách [List]
- Thẻ tạo liên kết và liên kết neo
- Chèn tập tin kỹ thuật số trên website
- Tạo form nhập liệu
- Lời kết
HTML là gì?
HTML hay còn gọi là ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản được sử dụng để tạo nên website, trên một website sẽ có nhiều trang và mỗi trang sẽ được đánh dấu là 1 tập tin HTML.
Một tài liệu hay tập tin HTML được tạo nên bởi các phần tử HTML được quy định bằng các cặp thẻ tag, các cặp thẻ này nằm trong cặp dấu ngoặc nhọn [ví dụ: ] và thường khai báo thành một cặp gồm thẻ mở và thẻ đóng [ Xin chào các bạn ] nhưng một số thẻ lại không có thẻ đóng và dữ liệu được khai báo nằm trong các thuộc tính [ ví du:
Nhưng tôi khuyên các bạn không nên sử dụng Notepad sửa tập tin HTML vì dễ bị lỗi hiển thị ký tự tiếng Việt. Các bạn có thể sử dụng rất nhiều các chương trình soạn thảo tương tự khác để soạn thảo tập HTML.
Vai trò của HTML trong website
HTML là ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản nên vai trò của HTML trong website là xây dựng cấu trúc siêu văn bản cho website hoặc khai báo các tập tin hình ảnh, video, nhạc…
Điều đó không có nghĩa là HTML có thể tạo nên một website mà nó chỉ đóng vài trò hình thành cấu trúc trên website. Ví dụ webstie acuong.com được hình thành bởi:
HTML: Xây dựng cấu trúc và định dạnh siêu văn bản
CSS: Định dạng siêu văn bản thô tạo ra từ HTML thành bố cục website có màu sắc, ảnh nền…
PHP: Ngôn ngữ lập trình dùng để xử lý và trao đổi dữ liệu giữa máy chủ với trình duyệt
My SQL: Hệ quản trị cơ sở dữ liệu truy vấn có cấu trúc
Javascript: Tạo ra sự kiện tương tác với hành vi của người dùng
Trong serie học HTML cơ bản này, các bạn đã hiểu được HTML là gì, vai trò của HTML và có thể dùng nó để soạn thảo những tài liệu HTML phục vụ việc thiết kế web. Hy vọng bạn sẽ thiết kế được một website như ý. Chúc bạn thành công!
Bắt đầu từ phần này, chúng ta sẽ cùng nhau làm việc trong cặp thẻ trong tài liệu web HTML để viết nội dung hiển thị ra ngoài website, và đây cũng sẽ là phần mà bạn sẽ làm việc nhiều nhất sau này vì thẻ chỉ cần đụng tới khi cần khai báo thông tin của tài liệu mà thôi.
Trong khuôn khổ bài viết này, mình sẽ giới thiệu chi tiết các thẻ HTML dành cho mục đích định dạng chữ viết và văn bản bên trong website, ví dụ như tiêu đề văn bản, in đậm, in nghiêng,…
Tiêu đề và đoạn văn bản
Tiêu đề [Headline] và đoạn văn bản [Paragraph] là hai thành phần mà bạn cần phân biệt để sau này sử dụng cho đúng. Bạn hãy hiểu rằng, tiêu đề văn bản nó giống như tên của từng chương trong một quyển sách vậy, nó sẽ được hiển thị to hơn nhằm nổi bật hơn.
Trong HTML, các thẻ tiêu đề sẽ được định nghĩa bằng cặp thẻ , trong đó n là số tự nhiên từ 1 đến 6 tương ứng với từng cấp độ, số càng nhỏ thì cấp độ càng lớn. Để dễ hiểu hơn, hãy thử soạn thảo một tài liệu HTML như dưới đây.
See the Pen HTML Headline level by Thach Pham [@thachpham92] on CodePen.
Bạn thấy không, thẻ sẽ có kích thước to nhất và thẻ sẽ có kích thước nhỏ nhất. Nếu sau này bạn có soạn thảo một bài viết bằng HTML thì nhớ sử dụng các thẻ tiêu đề này để làm văn bản trở nên chuyên nghiệp hơn.
Còn đoạn văn bản thì nó sẽ được khai báo bằng cặp thẻ
See the Pen RNOzJj by Thach Pham [@thachpham92] on CodePen.
Các thẻ định dạng chữ viết
Đôi khi trong văn bản của bạn sẽ cần định dạng lại chữ viết như in đậm, tô nghiêng, gạch chân,…và đây là các thẻ HTML cho từng chức năng đó. Trước hết là hãy soạn một đoạn văn bản HTML như thế này:
See the Pen HTML text markup by Thach Pham [@thachpham92] on CodePen.
Mình xin giải thích một số thẻ mới như sau:
: In đậm chữ viết.
Thẻ trích dẫn
Trích dẫn [Quote] là một thẻ có thể bạn sẽ thường sử dụng nếu thường xuyên viết báo hay phóng sự, mục đích của nó là định dạng một câu nói như một câu trích dẫn và có thể định dạng thêm tên người trích dẫn một cách chuyên nghiệp hơn, thẻ trích dẫn được quy định là 7 và tên tác giả trích dẫn được quy định là 8.
See the Pen HTML Quote by Thach Pham [@thachpham92] on CodePen.
Lưu ý rằng thẻ 8 thường chỉ nên dùng đặt trong thẻ 7 thôi chứ dùng tùy tiện nó lại mất hay. Và mặc định thì các trình duyệt sẽ tự quy định nội dung nằm trong thẻ 8 sẽ được in nghiêng, còn thẻ 7 thì không có gì cả nhưng sau này bạn làm tới phần CSS rồi thì có thể tự thêm tí “phong cách” cho thẻ quote đẹp hơn.
Thẻ định dạng sẵn
Trong HTML hiện tại nó có một thẻ được gọi là thẻ định dạng sẵn [preformatted], thẻ này sẽ được viết là 3. Sở dĩ nó được gọi là thẻ định dạng sẵn vì mặc định trình duyệt đã tự động định dạng cho các nội dung nằm bên trong thẻ đó như kích thước chữ, khoảng cách, kiểu chữ.
Thẻ 3 này thường được dùng để đăng một câu đối thoại hoặc in một đoạn mã để cho dễ phân biệt với các văn bản thông thường. Xem ví dụ:
See the Pen HTML preformatted by Thach Pham [@thachpham92] on CodePen.
Ngoài ra cũng lưu ý rằng khi viết văn bản trong cặp thẻ5 thì việc xuống hàng thông thường vẫn sẽ được định dạng ra mà không cần thêm thẻ 6.
Thuộc tính style để định dạng chữ viết
Mặc dù việc lên màu sắc trên website là do CSS đảm nhận, nhưng nếu là một văn bản HTML thông thường thì bạn vẫn có thể thêm màu sắc cho chữ viết bằng thuộc tính 7. Thuộc tính 7 có thể đặt trong bất cứ thẻ nào và giá trị của thuộc tính đó là các thuộc tính của CSS [mình sẽ liệt kê một số thuộc tính hay dùng bên dưới].
See the Pen Thuộc tính style của HTML by Thach Pham [@thachpham92] on CodePen.
Cấu trúc viết thuộc tính sẽ là 9.
Màu chữ
Để thiết lập màu chữ, bạn có thể sử dụng thuộc tính n0. Giá trị của nó là tên màu trong tiếng Anh hoặc mã màu HEX.
[html]chữ màu đỏ[/html]
Màu nền
Màu nền có cách thiết lập giống hệt màu chữ, tức là bạn có thể dùng giá trị là tên màu trong tiếng Anh hoặc mã màu HEX. Tên thuộc tính của màu nền là n1.
[html]Chữ có nền màu đỏ và màu chữ là trắng[/html]
Kích thước chữ
Kích thước chữ bạn có thể sử dụng thuộc tính n2 và giá trị là số kèm đơn vị. Bạn có thể sử dụng đơn vị n3, n4, n5 hoặc n6 tùy thích, đơn giản nhất là dùng n3.
[html]Chữ có kích thước 32px[/html]
Font chữ
Nếu bạn có nhu cầu sử dụng font chữ khác so với font chữ mặc định thì hãy dùng thuộc tính n8 với giá trị là tên font chữ có trên máy tính. Một số tên font chữ phổ biến nhất là Arial, Helvetica, Time New Roman, Verdana.
[html]Font chữ Arial[/html]
Ngoài ra bạn có thể thêm font chữ dự phòng bằng cách khai báo nhiều tên font chữ khác nhau được ngăn cách bởi dấu phẩy, ví dụ:
[html]Font chữ Arial[/html]
Có nghĩa là nếu máy người đọc không có font chữ Helvetica thì nó sẽ sử dụng font chữ Arial.
Căn lề văn bản
Để canh lề, chúng ta sử dụng thuộc tính n9 với giá trị là 10,11, 12 hoặc 13.
[html]Canh giữa văn bản[/html]
Lời kết
Có vẻ bài này chúng ta đã tìm hiểu hơi nhiều về HTML rồi phải không nè? Nhưng những gì mình đề cập ở trên đều rất quan trọng và bạn cần nên tập viết nhiều để làm quen với nó vì về sau nó sẽ giúp ích bạn nhiều trong công việc nói chung và việc làm web nói riêng.