Gợi ý đáp án mô đun 5 Cán bộ quản lí Nội dung 1: Những vấn đề chung về quản trị chất lượng giáo dục trường trung học cơ sở;
Hoạt động 1: Tìm hiểu về quản trị chất lượng giáo dục trường THCS và tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS
Câu 1. Chọn đáp án đúng nhất
Khía cạnh quan trọng nhất của chất lượng giáo dục trường trung học cơ sở là gì?
Câu trả lời
Sự phù hợp với hình thức giáo dục trung học cơ sở
Sự phù hợp với mục tiêu giáo dục trung học cơ sở
Sự phù hợp với phương pháp giáo dục trung học cơ sở
Sự phù hợp với nội dung giáo dục trung học cơ sở
Câu 2. Chọn đáp án đúng nhất
Trong các nội dung quản trị chất lượng giáo dục sau đây, nội dung nào có ý nghĩa nhất đối với các trường trung học cơ sở của nước ta hiện nay?
Câu trả lời
Cải tiến chất lượng
Hoạch định chất lượng
Đảm bảo chất lượng
Kiểm soát chất lượng
Câu 3. Trả lời câu hỏi
Phân biệt quản trị chất lượng và quản lý chất lượng giáo dục trường trung học cơ sở.
Câu trả lời:
Khái niệm quản trị chất lượng giáo dục và quản lý chất lượng giáo dục trường tiểu học có sự giao thoa về nội hàm. Tuy nhiên, ở mức độ nhất định, có thể phân biệt hai khái niệm này như sau:
- Về mục đích
– Quản lí chất lượng:Tập trung giữ vững và tăng cường hoạt động để thực hiện mục tiêu chất lượng đã xác định.
– Quản trị chất lượng: Tìm ra phương thức hoạt động thích hợp để đạt được chất lượng giáo dục cao nhất.
- Về nội dung
– Quản lí chất lượng: Xây dựng và thực hiện hoạt động đảm bảo chất lượng thông qua các chức năng quản lý.
– Quản trị chất lượng: Xây dựng và vận hành cơ chế đảm bảo chất lượng bên trong nhà trường.
- Về phương thức
– Quản lí chất lượng: Sử dụng các biện pháp quản lý hành chính và giám sát nội bộ để đảm bảo chất lượng.
– Quản trị chất lượng: Lôi cuốn mọi người trong nhà trường tham gia vào quá trình đảm bảo và nâng cao chất lượng.
- Về chủ thể
– Quản lí chất lượng: Cán bộ quản lý.
– Quản trị chất lượng: Toàn thể cán bộ, giáo viên, nhân viên trong nhà trường.
Như vậy, khái niệm quản trị chất lượng giáo dục và quản lý chất lượng giáo dục trường tiểu học có sự khác biệt nhất định. Sự khác biệt này thể hiện rõ nhất ở nội dung và phương thức quản trị/quản lý.
Hoạt động 2: Xác định vai trò, trách nhiệm của trường THCS trong kiểm định chất lượng giáo dục
Câu hỏi tương tác
1. Chọn đáp án đúng nhất
Định hướng quan trọng nhất của kiểm định chất lượng giáo dục đối với trường trung học cơ sở là gì?
Câu trả lời
Định hướng người học lựa chọn trường trung học cơ sở có chất lượng và phù hợp với khả năng
Định hướng phát triển cho trường trung học cơ sở
Định hướng lựa chọn đầu tư của nhà nước
Định hướng cho sự hợp tác trong giáo dục
2. Chọn đáp án đúng nhất
Đây là tiêu chí thuộc tiêu chuẩn nào trong kiểm định chất lượng giáo dục trường trung học cơ sở: Hình thành và phát triển kỹ năng sống cho học sinh?
Câu trả lời
Tổ chức và quản lý nhà trường
Cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học sinh;
Cơ sở vật chất và thiết bị dạy học
Hoạt động giáo dục và kết quả giáo dục
3. Trả lời câu hỏi
Trình bày khái quát vai trò, trách nhiệm của trường tiểu học trong kiểm định chất lượng giáo dục.
Tuyên truyền, vận động nhằm nâng cao nhận thức của các tổ chức, cá nhân liên quan trong và ngoài nhà trường về quản trị chất lượng giáo dục nói chung và công tác kiểm định chất lượng giáo dục trường tiểu học nói riêng
– Cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên trường tiểu học phải hiểu rõ mục đích của công tác kiểm định chất lượng giáo dục
+ Đảm bảo với người học và các bên liên quan rằng, một trường tiểu học đã đạt hay vượt những chuẩn mực nhất định về chất lượng;
+ Hỗ trợ trường tiểu học liên tục cải tiến chất lượng giáo dục;
– Cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên trường tiểu học phải nắm được ý nghĩa, vai trò của công tác kiểm định chất lượng giáo dục
+ Kiểm định chất lượng giáo dục giúp các trường tiểu học có cơ hội xem xét lại toàn bộ hoạt động của mình một cách có hệ thống để từ đó điều chỉnh các hoạt động theo chuẩn chất lượng;
+ Kiểm định chất lượng giáo dục giúp các trường tiểu học định hướng và xác định chuẩn chất lượng cho từng hoạt động;
+ Kiểm định chất lượng giáo dục là lời tuyên bố chắc chắn tới các bên liên quan về hiện trạng chất lượng của trường tiểu học;
+ Kiểm định chất lượng giáo dục tạo tiền đề xây dựng văn hoá chất lượng cho trường tiểu học.
– Cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên trường tiểu học phải nắm vững các quy định về công tác kiểm định chất lượng giáo dục
Các quy định về công tác kiểm định chất lượng giáo dục trường tiểu học đã được thể hiện rõ trong Thông tư số 17/2018-BGDĐT ngày 22 tháng 8 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. Có nắm được các quy định về công tác kiểm định chất lượng giáo dục, trường tiểu học mới chủ động triển khai các hoạt động kiểm định chất lượng giáo dục thuộc trách nhiệm của nhà trường.
Tham mưu cấp ủy đảng, chính quyền lập kế hoạch xây dựng và phát triển trường tiểu học đạt kiểm định chất lượng giáo dục trong từng giai đoạn
Theo Thông tư số 17/2018-BGDĐT ngày 22 tháng 8 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, trường tiểu học đạt kiểm định chất lượng giáo dục gồm có 4 mức. Mỗi mức có những yêu cầu [tiêu chuẩn/tiêu chí] nhất định về tổ chức và quản lý nhà trường; về cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học sinh; về cơ sở vật chất và thiết bị dạy học; về quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội; về hoạt động giáo dục và kết quả giáo dục. Từ trường tiểu học đạt kiểm định chất lượng giáo dục mức 1 đến trường tiểu học đạt kiểm định chất lượng giáo dục mức 4 là một quá trình lâu dài, phải trải qua nhiều giai đoạn. Hơn nữa lại phụ thuộc vào tình hình phát triển kinh tế – xã hội và nguồn lực của các địa phương. Vì thế, trường tiểu học cần tham mưu cấp ủy đảng, chính quyền lập kế hoạch xây dựng và phát triển nhà trường đạt kiểm định chất lượng giáo dục trong từng giai đoạn.
Việc tham mưu cấp ủy đảng, chính quyền sẽ huy động được cả hệ thống chính trị của địa phương tham gia lập kế hoạch xây dựng và phát triển nhà trường đạt kiểm định chất lượng giáo dục trong từng giai đoạn. Đồng thời, huy động được các nguồn lực để thực hiện kế hoạch xây dựng và phát triển nhà trường đạt kiểm định chất lượng giáo dục trong từng giai đoạn.
Tổ chức tự đánh giá, đăng ký đánh giá ngoài; đề nghị cấp có thẩm quyền công nhận trường tiểu học đạt kiểm định chất lượng giáo dục
Tổ chức tự đánh giá, đăng ký đánh giá ngoài; đề nghị cấp có thẩm quyền công nhận trường đạt kiểm định chất lượng giáo dục thể hiện tập trung, đầy đủ nhất vai trò, trách nhiệm của trường tiểu học trong công tác kiểm định chất lượng giáo dục.
Trước hết, trường tiểu học phải làm tốt công tác tự đánh giá để thấy rõ điểm mạnh, điểm hạn chế của mình, so với các tiêu chuẩn/tiêu chí kiểm định chất lượng giáo dục. Đồng thời, phải có các biện pháp khắc phục ngay những điểm yếu của các tiêu chuẩn/tiêu chí ở mức kiểm định chất lượng giáo dục mà nhà trường đăng ký đánh giá ngoài.
Hồ sơ đăng ký đánh giá ngoài của trường tiểu học phải được chuẩn bị đầy đủ, theo đúng quy định. Sau khi có kết quả đánh giá ngoài, cần đề nghị cấp có thẩm quyền công nhận nhà trường đạt kiểm định chất lượng giáo dục.
Xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục trường tiểu học sau tự đánh giá, đánh giá ngoài và chỉ đạo của cơ quan quản lý
Căn cứ kết quả đánh giá ngoài, bổ sung, hoàn thiện báo cáo tự đánh giá; thực hiện kế hoạch cải tiến chất lượng trong báo cáo tự đánh giá, các khuyến nghị của đoàn đánh giá ngoài và chỉ đạo của cơ quan quản lý. Hằng năm báo cáo kết quả thực hiện cải tiến chất lượng đối với cơ quan quản lý giáo dục trực tiếp để được hướng dẫn, chỉ đạo, kiểm tra và giám sát
Mục đích quan trọng nhất của kiểm định chất lượng giáo dục trường tiểu học là cải tiến chất lượng giáo dục, duy trì và nâng cao chất lượng các hoạt động của nhà trường. Để cải tiến chất lượng giáo dục, trường tiểu học phải xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục. Kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục cần được xây dựng trên cơ sở kết quả tự đánh giá và đánh giá ngoài chất lượng giáo dục trường tiểu học. Trong đó phải đặc biệt chú ý đến những hạn chế, yếu kém ở những tiêu chí, tiêu chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục đã được chỉ ra qua tự đánh giá và đánh giá ngoài chất lượng giáo dục trường tiểu học. Cùng với khắc phục những hạn chế, yếu kém ở những tiêu chí, tiêu chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục này hay khác; kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục trường tiểu học còn phải xác định rõ những những tiêu chí, tiêu chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục có thể nâng mức.
Khi kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục trường tiểu học đã được xây dựng, nhà trường cần tổ chức thực hiện kế hoạch, trong đó cần đặc biệt quan tâm đến tổ chức bộ máy. Tương ứng với mỗi tiêu chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục [tổ chức và quản lý nhà trường; cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học sinh; cơ sở vật chất và thiết bị dạy học; quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội; hoạt động giáo dục và kết quả giáo dục] cần thành lập bộ phận cải tiến chất lượng giáo dục. Các bộ phận này sẽ thực hiện việc cải tiến chất lượng giáo dục theo các lĩnh vực được phân công, dưới sự chỉ đạo của hiệu trưởng trường tiểu học.
Thường xuyên kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện cải tiến chất lượng giáo dục và báo cáo với cơ quan quản lý giáo dục trực tiếp để được hướng dẫn, chỉ đạo, kiểm tra và giám sát
Để kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục, trường tiểu học cần làm tốt một số công việc sau:
– Lập kế hoạch kiểm tra việc thực hiện hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục trường tiểu học;
– Dựa vào các tiêu chuẩn, tiêu chí kiểm định chất lượng giáo dục để đánh giá kết quả thực hiện hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục trường tiểu học;
– Lựa chọn phương pháp và hình thức đánh giá phù hợp cho từng nội dung, từng hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục trường tiểu học;
– Sử dụng kết quả đánh giá thực hiện hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục trường tiểu học;
– Báo cáo với cơ quản quản lý giáo dục trực tiếp để được hướng dẫn, chỉ đạo, kiểm tra và giám sát hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục của trường tiểu học…
Tiêu chuẩn đánh giá chất lượng về tổ chức và quản lý tại Tiểu Học
Một là, tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục tiểu học về cơ cấu tổ chức bộ máy trường tiểu học cần phải có:
- Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng và hội đồng
- Tổ chức Công đoàn, Đảng Cộng sản Việt Nam, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh, Sao Nhi đồng Hồ Chí Minh và các tổ chức xã hội khác;
- Các tổ chuyên môn và tổ văn phòng.
Hai là, tiêu chuẩn về lớp học, số học sinh và điểm trường trong việc.
- Tổ chức lớp học
- Số lượng học sinh trong một lớp;
- Vị trí của trường và điểm trường.
Ba là, tiêu chuẩn về cơ cấu tổ chức và thực hiện các nhiệm vụ thuộc tổ chuyên môn, tổ văn phòng.
- Có cơ cấu tổ chức;
- Kế hoạch hoạt động tổ được xây dựng và sinh hoạt theo tuần, tháng, học kỳ, năm học theo quy định;
- Tiến hành thực hiện các nhiệm vụ của tổ.
Bốn là, tiêu chuẩn trong việc chấp hành chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật; Sự chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương và cơ quan quản lý giáo dục. Tất cả đều nhằm đảm bảo việc thực hiện quy chế một cách dân chủ trong hoạt động của nhà trường.
- Nghiêm chỉnh thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của các cấp ủy Đảng; sự quản lý hành chính của chính quyền địa phương; Sự chỉ đạo chuyên môn, nghiệp vụ của những cơ quan quản lý giáo dục;
- Báo cáo theo định kỳ và đột xuất dựa theo quy định đã đề ra;
- Đảm bảo việc thực hiện quy chế một cách dân chủ
Năm là, tiêu chuẩn trong quản lý hành chính và thực hiện các phong trào thi đua.
- Cung cấp đầy đủ hồ sơ phục vụ cho các hoạt động giáo dục nhà trường
- Các hồ sơ văn bản được lưu trữ đầy đủ và khoa học
- Vận động, tổ chức và duy trì các cuộc thi đua theo hướng dẫn của ngành và quy định của Nhà nước.
Sáu là, tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục tiểu học trong việc quản lý các hoạt động giáo dục, cán bộ công nhân viên, học sinh và tài chính, đất đai, cơ sở vật chất theo quy định.
- Các hoạt động giáo dục và học sinh được quản lý nghiêm ngặt
- Tiến hành tuyển dụng, bổ nhiệm, quản lý cán bộ, giáo viên và nhân viên theo quy định
- Phục vụ tốt các hoạt động giáo dục thông qua việc quản lý, sử dụng hiệu quả nguồn tài chính, đất đai và cơ sở vật chất.
Bảy là, tiêu chuẩn trong việc đảm bảo an toàn, an ninh trật tự cho học sinh và cán bộ, giáo viên, nhân viên. Công tác phòng chống nạn bạo lực học đường, dịch bệnh, thiên tai và tệ nạn xã hội ở trong trường.
- Đề ra những phương án nhằm đảm bảo an ninh trật tự và phòng chống tai nạn, cháy nổ, thiên tai, … và các tệ nạn xã hội ở nhà trường;
- Tạo môi trường an toàn cho học sinh và cán bộ, giáo viên, nhân viên hoạt động
- Tuyệt đối không kỳ thị, vi phạm về giới cũng như bạo lực trong nhà trường.
Tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trường tiểu học
8 Tháng Bảy, 2017
Tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trường tiểu học:
Bài viết cùng chủ đề
TIÊU CHUẨN ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC TRƯỜNG TIỂU HỌC
Kiến thức của bạn:
Tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trường tiểu học được quy định như thế nào?
Câu trả lời của luật sư:
Căn cứ pháp lý:
Nội dung tư vấn:
Chất lượng giáo dục là gì?
Chất lượng giáo dục từ xưa đến nay luôn là một vấn đề luôn được xã hội quan tâm vì tầm quan trọng của nó với sự nghiệp phát triển đất nước nói chung, sự nghiệp giáo dục nói riêng.
Để giải đáp cho câu hỏi Chất lượng giáo dục là gì thì căn cứ theo quy định tại điều 2 Thông tư 18/2018/TT-BGDĐT về kiểm định chất lượng, công nhận đạt chuẩn quốc gia với trường THCS, THPT thì:
“ 1.Chất lượng giáo dục trường trung họclà sự đáp ứng mục tiêu của trường trung học, đảm bảo các yêu cầu về mục tiêu giáo dục của Luật giáo dục,phù hợp với sự phát triển kinh tế – xã hội của địa phương và cả nước”.
Như vậy có thể hiểu chất lượng giáo dục là sự đáp ứng và đảm bảo các yêu cầu về giáo dục của mỗi trường học khác nhau sao cho đảm bảo yêu cầu của Luật giáo dục và sự phát triển của xã hội. Chất lượng giáo dục sẽ có quy trình kiểm định chất lượng giáo dục và quy trình công nhận đạt chuẩn quốc gia đối với trường trung học được thực hiện theo các bước: Tự đánh giá=> Đánh giá ngoài=> Công nhận trường đạt kiểm định chất lượng giáo dục và công nhận trường đạt chuẩn quốc gia.
1. Khái niệm giáo dục tiểu học là gì?
Giáo dục tiểu học là quyền cơ bản đầu tiên và quan trọng nhất của của mỗi trẻ em, bắt đầu từ năm 6 tuổi và xuyên suốt trong 5 năm liền, chia làm 2 giai đoạn. Theo như quyết định mới vào năm 2006 của Thủ tướng chính phủ thì giáo dục tiểu học Việt Nam được quy định như sau:
[Quyết định số 16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 5/5/2006]
Giai đoạn 1:
- Lớp 1, 2, 3: Có 10 môn [Tiếng việt, Toán, Đạo đức, Tự nhiên và Xã hội, Âm nhạc, Mỹ thuật, Thủ công, Thể dục, Giáo dục tập thể, Giáo dục ngoài giờ lên lớp];
- Số tiết trên tuần của Lớp 1: 23 tiết, Lớp 2 và 3: 24 tiết, [chưa tính tiết tự chọn].
Giai đoạn 2:
- Lớp 4, 5: Có 11 môn [thêm các môn Khoa học, Lịch sử – Địa lý, bớt môn Tự nhiên và Xã hội];
- Số tiết trên tuần Lớp 4, 5: 26 tiết [chưa tính tiết tự chọn].
* Có 03 môn học tự chọn gồm Tiếng Anh, Tin học và Tiếng dân tộc.
2. Mục tiêu của giáo dục tiểu học
Mục tiêu giáo dục tiểu học là nâng cao nhận thức cho trẻ em, mở ra các cơ hội cùng phát triển bản thân và giảm nghèo giữa các thế hệ. Đây là bước đầu tiên trong việc xây dựng phúc lợi xã hội và là điều kiện tiên quyết để phát triển liên tục. Các mục tiêu của giáo dục tiểu học bao gồm:
- Để giúp trẻ em có cuộc sống trọn vẹn khi còn nhỏ và nhận ra tiềm năng của mình như một cá thể độc nhất.
- Để cho phép trẻ em phát triển như một thực thể xã hội thông qua việc sống và hợp tác với những người khác và đóng góp cho những điều tốt đẹp của xã hội.
- Để chuẩn bị cho trẻ em tiếp tục học lên cao và học tập suốt đời.
- Cho trẻ tư duy phân tích, đạt được mức sống cao, có đủ kỹ năng và bản lĩnh để đối mặt với những thách thức.
Theo nghiên cứu của các chuyên gia, 3 nhóm kiến thức trẻ em nên tiếp xúc và đầu tư phát triển nhất đó là:
- Kiến thức tự nhiên văn hóa xã hội:
Kiến thức tự nhiên, văn hóa xã hội rất quan trọng trong việc định hình nhân cách và phát triển toàn diện trí tuệ cho đứa trẻ. Nhà trường, gia đình giáo dục đúng cách và phù hợp sẽ giúp trẻ phát triển tốt hơn.
- Ngoại ngữ:
Việt học tiếng Anh được xem là ưu tiên được chú trọng nhất, bởi vì là ngôn ngữ giao tiếp quốc tế, mở ra cho trẻ em nhiều cơ hội mới trong tương lai. Việc cho trẻ em tiếp xúc càng sớm với tiếng Anh là cách tốt nhất để cho trẻ em tiếp thu nhanh và nhớ lâu hơn.
- Kỹ năng sống:
Kỹ năng sống thật sự quan trọng hơn với những đứa trẻ sinh ra trong thời đại công nghệ và hội nhập. Kỹ năng sống tốt giúp trẻ định hình được bản thân sớm hơn, hiểu mình muốn gì, cần gì và thế mạnh ở đâu.
Tương lai của mỗi đứa trẻ ảnh hưởng rất lớn từ giai đoạn tiểu học, giai đoạn nền tảng để hình thành tư duy và nhân cách, suy nghĩ tâm lý, tính cách của mỗi đứa trẻ. Do đó giáo dục tiểu học đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong nền giáo dục.
Tham khảo: Download đề tài và mẫu luận văn thạc sĩ quản lý giáo dục hay
Tầm quan trọng của việc xây dựng môi trường học tập đối với các phương pháp Tập huấn cùng tham gia
Cỡ chữ Màu chữ:
Môi trường học tập không tự có sẵn mà giáo viên cần phải tạo lập, phát triển, duy trì và nuôi dưỡng nó. Đối với người học và quy trình học, việc xây dựng và duy trì một môi trường hỗ trợ cho việc học tập của cả cá nhân và tập thể, tạo điều kiện cho quá trình chất vấn, phê bình và phản ánh, là rất quan trọng.
Theo những nguyên tắc học tập ở người lớn, rõ ràng cần phải xây dựng một môi trường học tập đặc biệt để người lớn học tập hiệu quả.
Môi trường học tập không tự có sẵn mà giáo viên cần phải tạo lập, phát triển, duy trì và nuôi dưỡng nó. Đối với người học và quy trình học, việc xây dựng và duy trì một môi trường hỗ trợ cho việc học tập của cả cá nhân và tập thể, tạo điều kiện cho quá trình chất vấn, phê bình và phản ánh, là rất quan trọng. Là giáo viên, chúng ta phải tạo điều kiện cho những nguyên tắc trong học tập người lớn được áp dụng. Một số đặc trưng chính mà môi trường học tập phải có gồm:
Xem trọng người học và kinh nghiệm của họ
Một khía cạnh cơ bản của môi trường trường học tập là xem trọng người học, xem trọng sự độc đáo, các kinh nghiệm, sự đóng góp, kiến thức và khả năng học hỏi, phát triển và thay đổi của họ. Hiểu được giá trị và tôn trọng người học là dấu hiệu của việc tạo lập một môi trường học tập hiệu quả và phải được thể hiện qua hành động của chính giáo viên, qua các điều kiện tạo ra trong quá trình tập huấn, chứ không chỉ thuần túy là lời nói suông.
Cụ thể hơn, các giáo viên trong cả những buổi tập huấn theo chương trình và kế hoạchvà các buổi thảo luận ngoài giờ học] đều phải chú ý quan tâm đến người học, cố gắng hiểu những điều họ muốn chia sẻ và xem xét làm sao để hỗ trợ họ một cách tốt nhất.
Chia sẻ kinh nghiệm cá nhân
Người lớn học từ kinh nghiệm của bản thân mình, do đó phải tạo điều kiện để họ được học trong một môi trường thân thiện, cởi mở, có thể chia sẻ một cách có hệ thống và hiệu quả những kinh nghiệm trong quá khứ. Tuy nhiên, chia sẻ kinh nghiệm không đồng nghĩa với các buổi kể chuyện không có kết thúc, không có kết luận. Việc chia sẻ phải tập trung liên quan đến những mục tiêu học tập cụ thể do đó cần phải được cấu trúc sao cho người học có cơ hội chia sẻ kinh nghiệm của họ liên quan đến những mục tiêu học tập với giáo viên và những người học khác. Đây là lý do tại sao việc tạo điều kiện cho các nhóm nhỏ chia sẻ, bày tỏ, cởi mở, kết nối, lắng nghe và quan tâm đến những người khác là vô cùng quan trọng.
Mục đích của việc chia sẻ là để thúc đẩy khả năng tư duy phân tích và để thách thức nhau thử nghiệm các ý tưởng, cảm giác, hành vi và hành động mới. Quá trình chia sẻ không chỉ đơn thuần giữa người học với nhau, mà giáo viên cũng cần tham gia chia sẻ thông tin về bản thân và các kinh nghiệm của mình.
Sự cởi mở
Một nguyên tắc của môi trường học tập là phải tạo được sự cởi mở. Cởi mở với chính bản thân mình, cởi mở với người khác, cởi mở để học, cởi mở đặt ra các câu hỏi, cởi mở để xem xét, cởi mở để quan sát. Cần phải tạo điều kiện để người học và giáo viên cởi mở trong suy nghĩ, cảm xúc cũng như trong hành động – cởi mở với chính mình trong không gian riêng tư, cởi mở với chính mình khi có sự hiện diện của người khác và cởi mở với người khác trước mặt họ. Điều này rất quan trọng, bởi vì việc học diễn ra trong một quá trình suy ngẫm về bản thân, về những người xung quanh, và về tình huống thực tại. Ví dụ như trong một buổi tập huấn về việc giải quyết vấn đề bạo lực với phụ nữ có sự tham gia của những người từng trải, nhất thiết phải có một môi trường cởi mở và an toàn để họ có thể thoải mái chia sẻ những trải nghiệm khó nói nhất và tin tưởng việc chia sẻ này có thể thay đổi cuộc sống của họ.
Tính thách thức
Một đặc trưng nữa của môi trường học tập là phải tạo được tính thách thức đối với học viên. Người học phải được gợi mở, gây hứng thú, khen ngợi và thách thức. Đây không phải là một môi trường bị động; không phải là nơi làm việc riêng; mà đây là môi trường để đặt câu hỏi, phê bình, yêu cầu và khơi gợi sự hứng thú. Cần phải tạo điều kiện kích thích người học tìm tòi, giúp họ vượt qua giới hạn của khả năng hiện tại, sử dụng tiềm năng một cách sáng tạo, tận dụng khả năng của mình, giải phóng bản thân và nhận ra được khả năng suy nghĩ độc lập của mình.
Sự an toàn
Đặc trưng tiếp theo phải kể đến là sự an toàn và thoải mái về tâm lý. Người học cần được thách thức suy nghĩ chứ không phải bị áp đặt kiến thức. Người học cần được kích thích phát triển chứ không bị làm thui chột ý chí. Giáo viên cần đưa ra các câu hỏi giúp người học tìm tòi kiến thức mới chứ không nên khiến người học cảm thấy không có tiếng nói.
Một cảm giác an toàn về tâm lý là một khía cạnh thiết yếu của môi trường học tập: tôi có thể là chính mình, tôi có thể thành thật với chính mình, tôi có thể nhìn chính mình, tôi có thể thử thách bản thân, tôi có thể phạm sai lầm nhưng tôi vẫn được những người xung quanh chấp nhận,. Bên cạnh đó, sự an toàn còn thể hiện ở việc bảo vệ lẫn nhau trong một tập thể. Điều này sẽ tạo điều kiện cho người học cởi mở, chấp nhận rủi ro và chia sẻ về chính mình.
Hỗ trợ
Một khía cạnh liên quan là sự hỗ trợ - hỗ trợ về tinh thần, hỗ trợ về trí tuệ, hỗ trợ về hành động – khả năng có được sự hỗ trợ - hỗ trợ cá nhân, một nhóm nhỏ, tạo điều kiện để người học có thể hỗ trợ lẫn nhau cũng như giảng viên và người hướng dẫn có thể hỗ trợ người học và bản thân họ - hỗ trợ bằng hành động không phải bằng lời nói. Sự hỗ trợ này cần được duy trì cả trong và ngoài giờ học. Người hướng dẫn cần kêu gọi người học hỗ trợ lẫn nhau.
Ý kiến phản hồi
Và cuối cùng, môi trường học phải tạo điều kiện cho các ý kiến phản hồi – truyền tải thông tin cho mỗi cá nhân và cả nhóm. Cơ chế phản hồi phải dễ dàng, thoải mái, không gây khó khăn hay hạn chế; thông tin phản hồi từ từng người từ bản thân một cách khiêm tốn, phản hồi liên tục về suy nghĩ, cảm xúc và hành động của mỗi người; phản hồi về những gì mỗi người đã học và đã cố gắng.
Tóm lại, đó là một số đặc điểm chính của một môi trường học tập hiệu quả. Để xây dựng và duy trì môi trường như vậy, người hướng dẫn phải thực hiện một số điều sau:
- Khóa tập huấn phải được thiết kế sao cho người học luôn tham gia một cách hứng thú. Điều này có nghĩa là chủ đề và phương pháp học tập phải gắn liền với người học.
- Giáo viên cần chia sẻ trách nhiệm học tập với người học, làm cho người học cùng tham gia, kêu gọi sự hỗ trợ, cam kết, trách nhiệm, ý kiến phản hồi từ người học về việc xây dựng và duy trì môi trường học tập hiệu quả; khuyến khích họ thực hiện vai trò vừa là bạn bè, vừa là người cố vấn, người cho lời khuyên đối với các bạn cùng học.
- Về cơ sở vật chất phục vụ cho việc tập huấn, phải đảm bảo rằng các yếu tố vật chất và hành chính [như thực phẩm, đi lại…] của khóa tập huấn phải được điều phối và quản lý tốt, không gây ra bất cứ căng thẳng hay lo lắng nào cho người học. Thậm chí những việc nhỏ như sự sạch sẽ, ngăn nắp của phòng học, sự chuẩn bị hay lắp đặt trước các hỗ trợ kỹ thuật, sự chuẩn bị các phòng nhỏ cho bài tập nhóm, hạn chế tiếng ồn và sự di chuyển trong phòng [người đến, người đi…] đều là các yếu tố quan trọng giáo viên phải bao quát để đảm bảo rằng người học không bị xáo trộn hoặc phải lo lắng những vấn đề này trong quá trình học.
- Quan trọng nhất, hành vi của giáo viên sẽ đóng góp đáng kể cho môi trường học hiệu quả. Giáo viên chỉ nắm vững kiến thức của khóa tập huấn thôi chưa đủ, điều quan trọng là họ phải hiểu chính bản thân – hiểu rõ các quan điểm, các giá trị, hành vi, hành động của mình, luôn quan tâm đến người học, ứng xử khéo léo, đầu tư công sức cho nội dung học, tìm cách nâng cao lòng tự trọng của người học… Tất cả điều này giúp thiết lập một cấu trúc chuẩn cho quá trình tập huấn. Giáo viên chuẩn bị gì cho công tác tập huấn? Họ cần làm gì để thiết lập môi trường học tập hiệu quả? Tất cả các yếu tố này đều sẽ có ảnh hưởng đến người học sau khi khóa học kết thúc.
Những điều kiện cho một quá trình học tập hiệu quả
Một môi trường của những người chủ động – Mọi người học khi họ cảm thấy cá nhân mình đang tham gia vào một quá trình học cùng với những người khác.
Một bầu không khí tôn trọng –Mỗi cá nhân đều được đánh giá cao và sự quan tâm được chú trọng.
Một môi trường chấp nhận – Chấp nhận một ai đó nghĩa là anh/cô ấy có thể là chính mình và tự do bày tỏ quan điểm của mình mà không sợ hãi.
Một môi trường tin tưởng – là nơi mọi người tin tưởng vào chính mình và những người khác.
Một môi trường tự khám phá – là nơi người học được giúp đỡ để tìm hiểu về bản thân mình và đáp ứng nhu cầu của mình chứ không phải để những nhu cầu điều khiển lại mình.
Một bầu không khí không có sự đe dọa – để mọi người có thể đối mặt với nhau và với các ý tưởng mà không sợ hãi.
Một bầu không khí cởi mở – Là khi những mối quan tâm, cảm xúc, ý tưởng và niềm tin cá nhân có thể được bày tỏ và xem xét một cách cởi mở.
Nhấn mạnh vào tính độc đáo cá nhân trong học tập – là khi mỗi người hiểu rõ rằng quan điểm, niềm tin, cảm xúc, và giá trị của cô/anh ấy là quan trọng và có ý nghĩa.
Một môi trường tôn trọng và khuyến khích sự khác biệt – là nơi sự khác biệt về con người cũng được chấp nhận như sự khác biệt về ý tưởng.
Một môi trường cho phép các cá nhân được mắc sai lầm – Việc học sẽ thuận lợi nếu các sai sót được chấp nhận như là một phần tự nhiên của quá trình học.
Một môi trường chấp nhận các quan điểm khác nhau – Khi các giải pháp thay thế có thể được chấp nhận mà không chịu áp lực của việc phải tìm ra một câu trả lời duy nhất ngay lập tức.
Nhấn mạnh vào việc hợp tác đánh giá và tự đánh giá – Khi mọi người có thể tự nhìn nhận chính mình một cách đúng đắn với sự hỗ trợ của những người cùng học.