Omeprazol là một loại thuốc rất thường được sử dụng trong điều trị trào ngược dạ dày – thực quản và loét dạ dày – tá tràng. Vậy thuốc Omeprazol được dùng như thế nào và cần lưu ý gì khi sử dụng? Hãy cùng tim hiểu những thông tin cần thiết về thuốc thông qua bài viết sau của dược sĩ Trần Vân Thy.
Thuốc chứa thành phần tương tự:
Nang giải phóng chậm: Prilosec 10-20-40mg, Losec 10-20-40mg, Helinzole, Kagasdine, Ausmezol, Alzole 20mg; Agimepzol 40, Pyme OM40.
Bột pha tiêm: Losec, Oraptic, Peptan, Auzomek 40
Nội dung bài viết
1. Omeprazol là thuốc gì?
Omeprazol là thuốc ức chế sự bài tiết acid của dạ dày bằng cách ức chế bơm proton ở tế bào thành của dạ dày. Tác dụng tối đa đạt được sau 4 ngày điều trị. Ở bệnh nhân loét tá tràng, có thể duy trì việc giảm 80% acid dịch vị trong 24 giờ.
Omeprazol có thể kìm hãm được vi khuẩn Helicobacter pylori [H. pylori] ở người loét tá tràng hoặc viêm thực quản trào ngược có nhiễm H. pylori. Phối hợp omeprazol với một số kháng sinh [như clarithromycin, amoxicilin] có thể tiệt trừ H. pylori và làm liền ổ loét, giúp thuyên giảm bệnh lâu dài.
Các dạng bào chế của Omeprazol:
- Nang giải phóng chậm: 10 mg; 20 mg; 40 mg.
- Viên nén giải phóng chậm: 10 mg; 20 mg; 40 mg.
- Thuốc bột pha hỗn dịch uống: 2,5 mg/gói; 10 mg/gói; 20 mg/gói, 40 mg/gói.
- Bột pha tiêm: 40 mg [dạng muối natri].
Thuốc Omeprazol
2. Chỉ định của thuốc Omeprazol
- Khó tiêu do tăng tiết acid.
- Trào ngược dạ dày – thực quản.
- Loét dạ dày – tá tràng.
- Hội chứng Zollinger – Ellison.
- Dự phòng loét do stress, loét do thuốc chống viêm không steroid.
3. Hướng dẫn dùng thuốc Omeprazol
3.1. Đường uống
Cách dùng
Omeprazol phải uống lúc đói, trước khi ăn 30 phút hoặc 1 giờ, tốt nhất nên uống trước khi ăn sáng. Nếu dùng hai lần mỗi ngày, nên dùng liều đầu tiên trước bữa sáng và liều thứ hai trước bữa tối. Phải nuốt viên thuốc nguyên vẹn không được mở, nhai hoặc nghiền.
Liều dùng
- Giảm chứng khó tiêu liên quan đến acid: uống hàng ngày với liều 10mg hoặc 20mg trong 2 – 4 tuần.
- Điều trị trào ngược dạ dày – thực quản: thường dùng 20 mg omeprazol uống ngày một lần trong 4 tuần, thêm 4 đến 8 tuần nữa nếu chưa lành hẳn. Trường hợp viêm thực quản khó trị, có thể dùng liều hàng ngày là 40 mg. Điều trị duy trì 20 mg/ngày với viêm thực quản sau khi lành và 10 mg/ngày với trào ngược acid.
- Điều trị loét dạ dày – tá tràng: uống hàng ngày một liều 20 mg hoặc 40 mg nếu nặng. Tiếp tục điều trị trong 4 tuần với loét tá tràng và 8 tuần với loét dạ dày.
- Diệt H. pylori trong loét dạ dày – tá tràng: phối hợp omeprazol với kháng sinh trong phác đồ 3 hoặc 4 thuốc. Những phác đồ này thường dùng omeprazol 20 mg x 2 lần/ngày, thường uống trong 7 – 14 ngày. Riêng omeprazol có thể tiếp tục thêm 4 – 8 tuần.
- Điều trị loét do thuốc chống viêm không steroid [NSAID]: Có thể dùng liều 20mg/ngày; liều này cũng có thể dùng để dự phòng loét nếu có tiền sử loét dạ dày – tá tràng mà vẫn phải tiếp tục điều trị bằng NSAID.
- Người bệnh bị hội chứng Zollinger – Ellison: Liều khởi đầu thường là 60mg/lần/ngày. Đa số bệnh được kiểm soát với liều từ 20 đến 120 mg/ngày. Các liều trên 80 mg/ngày phải được chia nhỏ [thường là 2 lần].
- Dự phòng chống sặc acid trong quá trình gây mê: một liều 40mg vào tối hôm trước khi mổ và một liều 40mg vào khoảng 2 – 6 giờ trước khi phẫu thuật.
Thuốc có thể cần giảm liều ở người suy gan.
3.2. Đường tĩnh mạch
Ở những người không phù hợp điều trị omeprazol bằng đường uống, natri omeprazol có thể dùng ngắn hạn bằng đường truyền tĩnh mạch với liều tương đương 40 mg omeprazol trong thời gian từ 20 đến 30 phút. Omeprazol 40 mg được pha trong 100 ml dung dịch natri clorid 0,9% hoặc glucose 5%. Thuốc cũng có thể dùng bằng đường tiêm tĩnh mạch chậm. Người bệnh bị hội chứng Zollinger – Ellison cũng đã được tiêm tĩnh mạch với các liều cao hơn.
3.3. Đối với trẻ em
Với trẻ em dưới 6 tuổi, vì sợ hóc do khó nuốt, có thể mở nang omeprazol rồi trộn với một loại thực phẩm hơi acid [pH < 5] như sữa chua, nước cam, nước táo rồi cho nuốt ngay mà không nhai.
Để điều trị bệnh trào ngược dạ dày – thực quản ở trẻ em trên 1 tuổi, liều lượng được xác định theo thể trọng như sau:
- Từ 5 đến