Download.vn Soạn văn 6: Tập làm thơ lục bát, thuộc bộ sách Cánh Diều, mời các bạn học sinh tham khảo.
Soạn văn 6: Tập làm thơ lục bát
Soạn bài Tập làm thơ lục bát
1. Định hướng
- Cho các từ ngữ sau: sắc màu, lần đầu, bao giờ, chồi xanh, lời ca, chúng em. Em chọn từ ngữ nào để điền vào chỗ trống? Giải thích vì sao em lại chọn như vậy.
Gợi ý:
Sáng ra trời rộng đến đâu Trời xanh như mới lần đầu biết xanh Tiếng chim lay động lá cành Tiếng chim đánh thức chúng em dậy cùng.
[ Định Hải]
Việc lựa chọn hai từ ngữ trên sẽ tuân thủ cách gieo vần của thơ lục bát [đâu - đầu, cành - xanh].
- Trong mỗi dòng thơ lục bát, việc sắp xếp các tiếng có thanh bằng [tiếng không dấu và dấu huyền, kí hiệu là B] và các tiếng có thanh trắc [tiếng có dấu hỏi, ngã, sắc, nặng; kí hiệu là T] phải theo quy tắc. Em hãy chép lại các dòng thơ trong ô bên cạnh vào vở và điền kí hiệu B hoặc T dưới mỗi tiếng để tìm hiểu quy tắc đó.
Gợi ý:
Con về thăm mẹ chiều đông [B - B - B - T - B - B] Bếp chưa lên khói, mẹ không có nhà [T - B - B - T - T- B - T - B] Mình con thơ thẩn vào ra [B - B - B - T- B - B] Trời đang yên vậy bỗng òa mưa rơi [B - B - B - T - T- B - T - B ]
- Dựa vào kết quả của bài tập b, hãy kẻ bảng bên cạnh vào vở và điền các kí hiệu B, T, BV [thanh bằng, gieo vần] vào các tiếng ở vị trí 2, 4, 6, 8 trong mô hình câu thơ lục bát bên cạnh. [ Các tiếng ở vị trí 1, 3, 5, 7 không bắt buộc phải tuân theo luật bằng trắc].
+ Ca dao sử dụng nhiều thẻ thơ, trong đó nhiều bài viết theo thể lục bát. Mỗi bài ca dao ít nhất có hai dòng.
+ Ca dao thể hiện các phương diện tình cảm, trong đó có tình cảm gia đình. Ba bài sau là ca dao về tình cảm gia đình.
Đọc hiểu 1
Trả lời câu 1 [trang 42 SGK Ngữ văn 6 tập 1]
Hãy chú ý đến thể thơ, vần nhịp được sử dụng trong ba bài ca dao.
Phương pháp giải:
Đọc lại bài thơ và xác định.
Lời giải chi tiết:
- Thể thơ: Lục bát
- Nhịp thơ: 2/2/2, 2/2/2/2
- Vần:
+ Chữ thứ 6 câu 6 vần với chữ thứ 6 câu 8
+ Chữ thứ 8 câu 8 vần thứ 6 câu 6
Đọc hiểu 2
Trả lời câu 2 [trang 43 SGK Ngữ văn 6 tập 1]
Ba bài ca dao trên sử dụng biện pháp tu từ nào?
Phương pháp giải:
Xem kĩ bức tranh trang 26 và cảm nhận.
Lời giải chi tiết:
Biện pháp tu từ so sánh đều được sử dụng trong cả 3 bài.
CH cuối bài 1
Trả lời câu 1 [trang 43 SGK Ngữ văn 6 tập 1]
Mỗi bài ca dao nói về tình cảm nào trong gia đình?
Phương pháp giải:
Đọc lại văn bản, và xác định nội dung của từng bài.
Lời giải chi tiết:
Tình cảm được thể hiện trong bài:
- Tình cha mẹ bao la rộng lớn
- Lòng biết ơn, nhớ về quê hương cội nguồn của mình
- Tình cảm anh em
CH cuối bài 2
Trả lời câu 2 [trang 43 SGK Ngữ văn 6 tập 1]
Hãy chọn và nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh được sử dụng trong một bài ca dao.
Phương pháp giải:
Chọn một bài ca dao bất kì và nêu biện pháp so sánh được sử dụng.
Lời giải chi tiết:
Có thể chọn như sau:
- Phép so sánh:
+ "công cha - núi Thái Sơn"
+ "Nghĩa mẹ - nước trong nguồn"
\=> Tác dụng: tăng sức gợi tả gợi cảm cho câu ca dao, nhấn mạnh sự hy sinh lớn lao của cha mẹ dành cho con cái, một tình yêu thương bao la vô bờ bến mà không gì có thể đo đếm được.
CH cuối bài 3
Trả lời câu 3 [trang 43 SGK Ngữ văn 6 tập 1]
Em thích bài ca dao nào nhất? Vì sao?
Phương pháp giải:
Tự chọn bài ca dao mà em thích nhất và nêu lí do
Lời giải chi tiết:
Em thích bài ca dao thứ nhất vì bài ca dao nói lên công lao to lớn của cha mẹ và nhắc nhở chúng ta về đạo làm con – là đạo lý quan trọng nhất của mỗi con người.
CH cuối bài 4
Trả lời câu 4 [trang 43 SGK Ngữ văn 6 tập 1]
Nếu vẽ minh hoạ cho bài ca dao thứ nhất, em sẽ vẽ như thế nào? Hãy vẽ hoặc miêu tả nội dung bức tranh bằng lời.