Sự khác nhau giữa thượng viện và hạ viện ở mỹ

Các nhà soạn thảo của Hiến pháp Hoa Kỳ đã tạo ra một Quốc hội lưỡng viện chủ yếu là sự thỏa hiệp giữa những người cảm thấy rằng mỗi quốc gia có chủ quyền phải được đại diện một cách công bằng, và những người cảm thấy rằng Lập pháp phải trực tiếp đại diện cho người dân, như Hạ Nghị viện Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland. Ý tưởng về việc có một hội đồng đại diện cho mọi người bình đẳng, trong khi viện kia đại diện cho các tiểu bang bất kể dân số, được gọi là Bản Thỏa hiệp Connecticut. Cũng có một mong muốn có hai viện có thể hoạt động để giám sát lẫn nhau. Một viện lập pháp được lập nên có chủ đích là một "hội đồng của nhân dân" phản ánh các ý kiến của công chúng, và do người dân bầu trực tiếp, và với các nhiệm kỳ ngắn buộc các đại diện phải ở gần các thành phần cử tri của họ. Một viện kia được dùng để đại diện cho các bang trong các vấn đề thuộc phạm vi mà họ còn giữ lại chủ quyền của mình trừ những quyền hạn được phân cấp rõ ràng cho chính phủ quốc gia. Do đó, Thượng viện không được thiết kế để phục vụ cho người dân Hoa Kỳ một cách trực tiếp và công bằng. Hiến pháp quy định rằng sự chấp thuận của cả hai viện lập pháp là cần thiết để phê chuẩn luật.[2]

Thượng viện Hoa Kỳ được thành lập theo mẫu Viện nguyên lão La Mã cổ đại. Thuật từ Thượng viện trong tiếng Anh là "Senate" được lấy từ thuật từ "senatus" trong tiếng Latinh có nghĩa là hội đồng nguyên lão [từ senex có nghĩa người già trong tiếng Latinh].[3]

Hiến pháp Hoa Kỳ quy định rằng không có một tu chính án hiến pháp nào có thể được tạo ra để từ chối một tiểu bang về quyền đầu phiếu công bằng tại Thượng viện mà không có sự đồng ý của tiểu bang đó. Đặc khu Columbia và các vùng lãnh thổ không được bao gồm trong quy định có đại diện trong Thượng viện.[4] Với 50 tiểu bang trong liên bang kể từ năm 1959, Thượng viện Hoa Kỳ hiện tại có 100 ghế. Tuy nhiên, vào lúc khởi đầu phiên họp đầu tiên của Quốc hội Hoa Kỳ lần thứ 111, chỉ có 98 ghế có chủ vì xảy ra vụ tham nhũng của Rod Blagojevich tại Illinois [nghi ngờ bán ghế thượng nghị sĩ của Barack Obama khi Obama đắc cử tổng thống] và vụ tranh chấp bầu cử tại Minnesota.

Tiêu chuẩnSửa đổi

Điều I, Phần III, Hiến pháp Hoa Kỳ tạo ra ba tiêu chuẩn dành cho các thượng nghị sĩ:

1. Mỗi thượng nghị sĩ phải ít nhất là 30 tuổi
2. Phải là công dân Hoa Kỳ ít nhất trong 9 năm qua
3. Phải là [vào thời gian bầu cử] một cư dân của tiểu bang mà họ ra tranh cử. Tuổi và tư cách công dân bắt buộc đối với thượng nghị sĩ thì nghiêm khắc hơn đối với dân biểu.

Thượng viện [không phải ngành tư pháp] là thẩm phán duy nhất xem xét tiêu chuẩn của một thượng nghị sĩ. Tuy nhiên vào những năm đầu tiên trong lịch sử, Thượng viện gần như đã không thực hiện nhiệm vụ xem xét về tiêu chuẩn thành viên của mình. Kết quả là có ba thượng nghị sĩ, theo hiến pháp quy định là không đủ tiêu chuẩn vì tuổi tác, vẫn được nhậm chức tại Thượng viện: Henry Clay [29 tuổi vào năm 1806], Armistead Thomson Mason [28 tuổi vào năm 1816] và John Eaton [28 tuổi vào năm 1818]. Tuy nhiên những trường hợp như vậy đã không xảy ra kể từ đó trở đi.[5] Năm 1934, Rush D. Holt, Sr. được bầu vào Thượng viện lúc 29 tuổi; ông phải đợi đến khi được 30 tuổi để tuyên thệ nhậm chức. Tương tự như vậy, Joe Biden được bầu vào Thượng viện ngay trước sinh nhật 30 tuổi vào năm 1972; ông qua sinh nhật 30 tuổi vào thời gian Thượng viện làm lễ tuyên thệ cho các ứng viên trúng cử vào tháng 1 năm 1973.

Tu chính án 14 Hiến pháp Hoa Kỳ loại bỏ khỏi Thượng viện bất cứ viên chức nào đã từng tuyên thệ ủng hộ Hiến pháp Hoa Kỳ nhưng sau đó tham dự vào các hành động phản loạn hay giúp đỡ kẻ thù của Hoa Kỳ. Tu chính án này, trở thành có hiệu lực chẳng bao lâu sau khi kết thúc Nội chiến Hoa Kỳ, có ý định ngăn cản không cho những ai từng sát cánh bên Liên hiệp các tiểu bang miền nam Hoa Kỳ phục vụ trong chính phủ. Tuy nhiên, Tu chính án này cho phép một người bị loại có thể phục vụ nếu như họ giành được sự ủng hộ của 2/3 thành viên Quốc hội Hoa Kỳ ở cả hai viện.

Bầu cử và nhiệm kỳSửa đổi

Ban đầu, các thượng nghị sĩ được bầu lên bởi các nghị viện tiểu bang, không phải bởi các cuộc bầu cử phổ thông. Vào những năm đầu của thế kỷ 20, có đến 29 tiểu bang đã tổ chức bầu các thượng nghị sĩ của họ bằng phương pháp trưng cầu dân ý mà được lập pháp tiểu bang phê chuẩn.[6] Bầu cử phổ thông để chọn thượng nghị sĩ được tiêu chuẩn hóa toàn quốc vào năm 1913 bằng việc phê chuẩn Tu chính án 17 Hiến pháp Hoa Kỳ.

Mỗi thượng nghị sĩ phục vụ nhiệm kỳ sáu năm; các nhiệm kỳ được phân chia sao cho khoảng 1/3 số ghế sẽ bị trống để được đưa ra cho bầu cử cứ hai năm một lần.

Bầu cử vào Thượng viện được tổ chức vào ngày thứ ba đầu tiên sau thứ hai đầu tiên trong tháng 11 của năm chẵn, được gọi là Ngày Bầu cử, và xảy ra cùng lúc với các cuộc bầu cử Hạ viện Hoa Kỳ.[7] Mỗi thượng nghị sĩ được bầu bởi toàn thể người dân trong tiểu bang của người họ. Thông thường, một cuộc bầu cử sơ bộ được tổ chức cho các đảng Cộng hòa và Dân chủ trước tiên, theo sau là tổng tuyển cử vài tháng sau đó. Luật lệ bầu cử dành cho các ứng cử viên độc lập và các đảng thiểu số thì khác nhau theo từng tiểu bang. Người đắc cử là ứng cử viên nhận được đa số phiếu phổ thông. Tại một số tiểu bang, bầu cử lần hai được tổ chức nếu như không có ứng cử viên nào giành được đa số phiếu. Một khi trúng cử, một thượng nghị sĩ tiếp tục phụ phục vụ cho đến khi nhiệm kỳ của mình kết thúc, mất, từ chức hay bị trục xuất khỏi Thượng viện.

Một thành viên trúng cử nhưng đang chờ đợi để nhậm chức thì được gọi là "thượng nghị sĩ tân cử" [senator-elect]; một thành viên được bổ nhiệm [không phải được bầu] vào một ghế Thượng viện nhưng chưa nhậm chức thì được gọi là "thượng nghị sĩ mới bổ nhiệm" [senator-designate]

Tuyên thệSửa đổi

Hiến pháp Hoa Kỳ đòi hỏi rằng các thượng nghị sĩ phải tuyên thệ ủng hộ Hiến pháp Hoa Kỳ.[8] Quốc hội đã chọn ra lời tuyên thệ như sau cho các tân thượng nghị sĩ[9]:

Tạm dịch: Tôi trịnh trọng tuyên thệ [hoặc xác nhận] rằng tôi sẽ ủng hộ và bảo vệ Hiến pháp Hoa Kỳ chống lại tất cả mọi kẻ thù, bên ngoài và bên trong nước; rằng tôi sẽ tin tưởng và trung thành với Hiến pháp Hoa Kỳ, rằng tôi nhận bổn phận này một cách tự nguyện mà không có bất cứ biểu lộ ngầm nào về việc hạn chế tán thành hoặc có mục đích trốn tránh; và rằng tôi sẽ hoàn thành tốt và trung thành với các trách vụ văn phòng mà tôi sắp vào làm việc. Vì vậy xin Thượng đế giúp tôi.

Chủ toạSửa đổi

Phó Tổng thống Hoa Kỳ là Chủ tịch Thượng viện Hoa Kỳ và chỉ bỏ phiếu nếu Thượng viện không thể đưa ra quyết định [hoà số phiếu]. Phó Tổng thống cũng không bắt buộc phải chủ toạ Thượng viện. Hiến pháp cho phép Thượng viện bầu một Chủ tịch Thượng viện tạm quyền, thường là thượng nghị sĩ thâm niên nhất của đảng đa số, để chủ toạ Thượng viện. Tuy nhiên cả hai chức vụ trên thường không chủ toạ Thượng viện, thường thì một thượng nghị sĩ từ đảng đa số sẽ chủ toạ để họ làm quen với cách làm việc của Thượng viện. Do đó, chức vị lãnh đạo ảnh hưởng nhất trên thực tế tại Thượng viện là Lãnh đạo Đa số.