- 04:00 24/04/2022
- Xếp hạng 4.86/5 với 20331 phiếu bầu
Viêm tai giữa là một trong những lý do phổ biến nhất ở trẻ em. Khi trẻ được ba tuổi, gần 85% trẻ em đã từng bị viêm tai giữa. Tuy nhiên, do trẻ chưa biết nói và khả năng nhận thức tình trạng bệnh của trẻ còn hạn chế, nên phụ huynh cần chú ý nhận biết các dấu hiệu bệnh và sớm sử dụng thuốc điều trị khi được bác sĩ chỉ định.
Viêm tai giữa là sự nhiễm trùng diễn ra ngay sau màng nhĩ, có thể xảy ra ở nhiều độ tuổi nhưng cực kỳ phổ biến ở trẻ em từ 3 tháng đến 3 tuổi và thường đi kèm với cảm lạnh thông thường. Trong khi trẻ chưa thể nhận biết hoặc chưa biết nói thì việc điều trị viêm tai giữa bằng thuốc đúng lúc để tránh các biến chứng nguy hiểm như điếc tai là rất quan trọng. Vì vậy, phụ huynh cần theo dõi để phát hiện các dấu hiệu cảnh báo viêm tai giữa và đưa trẻ đi khám kịp thời.
Các dấu hiệu và triệu chứng cảnh báo viêm tai giữa bao gồm: sốt [có thể lên tới trên 39°C], đau tai, cảm giác đầy tai, tích tụ chất lỏng và chảy mủ trong khoang tai giữa, gây đau và giảm thính lực tạm thời, vỡ màng nhĩ dẫn tới chảy mủ và chất lỏng vào trong ống tai, ...
Ở trẻ sơ sinh, trẻ mới biết đi và trẻ em, các dấu hiệu của viêm tai giữa có thể bao gồm nhưng không giới hạn trong những những biểu hiện sau: cáu kỉnh, quấy khóc, khó bú, khó ngủ, kéo hoặc giật mạnh tai, phàn nàn về đau tai và đầy tai nếu trẻ biết nói, sốt có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Những triệu chứng này thường kết hợp với các dấu hiệu của nhiễm trùng đường hô hấp trên như sổ mũi hoặc nghẹt mũi, ho, cảm lạnh, ...
XEM THÊM: Những lưu ý khi sử dụng thuốc điều trị viêm tai giữa cấp ở trẻ
Viêm tai giữa có thể phân loại thành nhiều loại khác nhau tùy vào vị trí bị viêm. Tuy nhiên, có ba loại viêm tai giữa phổ biến mà phụ huynh cần nhận biết và phân biệt đó là “viêm tai giữa bơi lội”, viêm tai giữa cấp tính và viêm tai giữa có tràn dịch.
2.1 Viêm tai giữa bơi lội
Lý do được gọi là viêm tai giữa bơi lội là vì vào mùa hè khi nhiều trẻ em dành nhiều thời gian cho bơi lội, nguy cơ xảy ra viêm tai giữa bơi lội do nước bẩn xâm nhập vào trong hốc tai sẽ tăng lên. Vi khuẩn và nấm có thể bị mắc kẹt trong ống tai, gây nhiễm trùng, dẫn đến đau và khó chịu, tình trạng thường trở nên tồi tệ hơn khi nhai. Các triệu chứng khác có thể bao gồm ngứa và cảm giác đầy tai.
Viêm tai giữa bơi lội là một trong các nguyên nhân gây viêm tai ở trẻ
2.2 Viêm tai giữa cấp tính [AOM]
Viêm tai giữa giữa cấp tính là loại viêm tai giữa có kèm dịch trong hốc tai và các triệu chứng viêm rất rõ ràng. Màng nhĩ sẽ đỏ và phồng lên, tai bị đau và thính lực giảm, trẻ có thể bị sốt và đôi khi chất lỏng từ trong tai chảy ra. Trẻ sơ sinh bị viêm tai giữa cấp tính có thể cáu kỉnh hoặc hôn mê, đôi khi có thể đưa tay cọ xát vào tai.
2.3 Viêm tai giữa có tràn dịch [OME]
Loại viêm tai giữa này đặc trưng với biểu hiện dịch trong tai giữa nhưng không có các dấu hiệu nhiễm trùng rõ ràng. Giảm thính lực sẽ là triệu chứng duy nhất. Ngoài ra, khi bác sĩ thăm khám có thể quan sát thấy màng nhĩ mờ và đục.
Mặc dù, không nhất thiết phải dùng thuốc kháng sinh trị viêm tai giữa cho trẻ em trong tất cả các trường hợp, nhưng chúng sẽ có ích trong việc giúp trẻ cảm thấy dễ chịu nhanh hơn [sau 1-2 ngày]. Nếu để viêm tai giữa tự lành, trẻ thường phải chịu sốt và đau trong suốt 4 đến 7 ngày. Bên cạnh đó, dùng thuốc kháng sinh trị viêm tai giữa cho trẻ em kịp thời sẽ có thể phòng ngừa nguy cơ viêm lan tới não và khu vực các xương quanh tai. Đây là những biến chứng tuy rất hiếm gặp nhưng vẫn có thể xảy ra.
Đặc biệt với loại viêm tai giữa cấp tính [AOM], thuốc kháng sinh trị viêm tai giữa cho trẻ em là phương pháp điều trị điển hình. Để phát hiện bệnh viêm tai giữa cấp tính ở trẻ, các bác sĩ sẽ sử dụng kính soi tai và kiểm tra màng nhĩ xem có phồng và tấy đỏ hay mờ và đục. Nếu chẩn đoán xác định là viêm tai giữa cấp tính [AOM], việc chỉ định thuốc kháng sinh trị viêm tai giữa cho trẻ em ngay lập tức sẽ giúp bệnh hồi phục nhanh và hoàn toàn hơn việc chờ xem trẻ có tự khỏi hay không.
Tuy nhiên, việc dùng thuốc kháng sinh trị viêm tai giữa cho trẻ em bị viêm tai giữa có tràn dịch [OME] là không thực sự cần thiết. Do đó, nếu không thể chẩn đoán xác định chính xác loại viêm tai giữa, bác sĩ có thể đề nghị một khoảng thời gian chờ đợi thận trọng để xem liệu cơn đau tai có tự khỏi hay không trước khi kê đơn thuốc kháng sinh. Nếu sau hai ngày, các triệu chứng viêm tai giữa vẫn kéo dài thì bác sĩ mới quyết định sử dụng thuốc kháng sinh trị viêm tai giữa cho trẻ em.
Trên thực tế, 80% viêm trùng tai giữa không biến chứng sẽ tự khỏi mà không cần sử dụng thuốc kháng sinh trị viêm tai giữa cho trẻ em. Trường hợp cần đến kháng sinh, quá trình điều trị vào khoảng 7 ngày. Riêng với viêm tai có tràn dịch đã mãn tính, bác sĩ có thể đề nghị phương pháp điều trị thích hợp hơn là đặt ống thông tai. Những ống nhỏ này nằm gọn trong màng nhĩ và cho phép tai thông khí và thở, đem lại cảm giác dễ chịu hơn.
XEM THÊM: Uống thuốc điều trị viêm tai giữa không khỏi cần phải làm gì?
Cha mẹ cần sử dụng thuốc kháng sinh trị viêm tai giữa cho trẻ em theo đúng chỉ định của bác sĩ
Sử dụng thuốc kháng sinh trị viêm tai giữa cho trẻ em có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn bao gồm: tiêu chảy, xuất hiện ban do nấm ở vùng mang tã, nấm ở miệng, nôn, phát ban,... Nếu nhận thấy biểu hiện nào kéo dài và nghiêm trọng khi điều trị viêm tai giữa bằng thuốc cho trẻ, hãy mang trẻ đến bác sĩ để khám lại.
Tốt nhất, phụ huynh nên đưa trẻ đi tiêm phòng cúm định kỳ và hàng năm để có thể giúp giảm khả năng trẻ bị viêm tai giữa.
Khi sử dụng thuốc kháng sinh trị viêm tai giữa cho trẻ em, ngoài việc thuốc uống, bác sĩ sẽ kê thêm thuốc nhỏ tai chứa kháng sinh. Theo đó, để thuốc nhỏ tai phát huy tác dụng tối ưu thì việc nhỏ tai đúng cách như sau là rất quan trọng.
- Trước khi dùng thuốc nhỏ tai cho trẻ, phụ huynh nên vệ sinh tay sạch sẽ bằng xà phòng, tránh tình trạng lây nhiễm vi khuẩn.
- Cầm dung dịch nhỏ tai trong lòng bàn tay từ 1 đến 2 phút để làm giảm bớt sự khó chịu ở tai khi nhỏ thuốc lạnh.
- Sau đó, tháo nắp chai, để lên bề mặt khô, sạch và kiểm tra ống nhỏ giọt có sạch và đảm bảo không bị sứt mẻ hoặc nứt.
- Khi nhỏ thuốc, để trẻ ở đúng tư thế như sau: nghiêng đầu cho tai bị bệnh hướng lên phía trên và nhỏ số giọt thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ.
- Tiếp đó, nhẹ nhàng kéo ống tai lên xuống để thuốc chảy vào trong và giữ nghiêng đầu từ 2 đến 5 phút trước khi trở về tư thế bình thường.
Cuối cùng, dùng khăn mềm hoặc khăn giấy lau sạch vùng ngoài tai và đậy nắp thuốc lại.
Để phòng ngừa các biến chứng không mong muốn, đặc biệt là hạn chế nguy cơ dẫn đến tình trạng kháng kháng sinh vô cùng nguy hiểm, cha mẹ nên đưa trẻ đến các trung tâm y tế để thăm khám và được chỉ định sử dụng loại thuốc kháng sinh điều trị viêm tai giữa cho trẻ phù hợp.
Với nhiều năm kinh nghiệm trong việc thăm khám và điều trị các bệnh lý ở trẻ, hiện nay khoa Nhi tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đã trở thành một trong các trung tâm chăm sóc sức khỏe lớn, có khả năng thăm khám, sàng lọc và điều trị nhiều bệnh lý chuyên sâu ở trẻ. Do đó, nếu trẻ có dấu hiệu bị viêm tai giữa, cha mẹ có thể đưa trẻ đến Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để thăm khám và nhận được sự hỗ trợ, tư vấn từ các bác sĩ và các dược sĩ tư vấn sử dụng thuốc kháng sinh hiệu quả, tránh tình trạng kháng kháng sinh nguy hiểm.
Nguồn tham khảo: webmd.com, merckmanuals.com, medicinenet.com, abingtonhealth.org
XEM THÊM:
- Viêm tai giữa
- Tiêu chảy ở trẻ
- Ho ở trẻ
Viêm tai giữa là bệnh thường gặp nhưng có thể để lại hậu quả khôn lường. Điều trị viêm tai giữa cấp kịp thời và đúng cách, bệnh có thể khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, có nhiều người tự ý điều trị hoặc không tuân thủ điều trị của bác sĩ, viêm tai giữa có thể gây hậu quả nghiêm trọng như điếc vĩnh viễn và suy giảm thính lực, thậm chí ảnh hưởng tính mạng.
1. Nguyên tắc chung điều trị viêm tai giữa.
Viêm tai giữa có thể chia thành viêm tai giữa cấp tính và viêm tai giữa mạn tính. Nguyên tắc điều trị viêm tai giữa cấp và viêm tai giữa mạn khác nhau.
1.1.Điều trị viêm tai giữa cấp
Điều trị viêm tai giữa cấp. [Ảnh internet]
Viêm tai giữa cấp thường gặp ở trẻ em. Phần lớn bắt nguồn từ các viêm mũi họng cấp như viêm Amidam, viêm VA, viêm họng cấp…
Cách điều trị viêm tai giữa cấp lại khác nhau ở 3 giai đoạn bệnh là:
Đây là giai đoạn đầu của viêm tai giữa cấp, khi trong tai giữa chưa ứ đọng mủ.
Điều trị giai đoạn này chủ yếu là điều trị các bệnh viêm mũi họng. Khi các bệnh viêm mũi họng được chữa khỏi, bệnh viêm tai giữa cũng tự khỏi.
Trích rạch màng nhĩ điều trị viêm tai giữa cấp ứ mủ. [Ảnh internet]
Đây là giai đoạn tiếp theo của giai đoạn sung huyết. Lúc này mủ ứ đọng trong tai giữa làm màng nhĩ căng phồng gây đau đớn và sốt cao.
Nguyên tắc điều trị viêm tai giữa có mủ giai đoạn này là:
- Trích rạch màng nhĩ để tháo mủ.
- Dùng thuốc rửa viêm tai giữa hàng ngày.
- Dùng thuốc kháng sinh tùy tình trạng nhiễm khuẩn của trẻ.
- Dùng thuốc giảm đau, hạ sốt điều trị triệu chứng.
- Giải quyết các bệnh mũi họng nếu có.
Nếu viêm tai giữa giai đoạn ứ mủ không được điều trị, màng nhĩ sẽ bị rách, mủ chảy ra ngoài. Lúc này, triệu chứng đau, sốt thuyên giảm gây lầm tưởng bệnh đã khỏi.
Nguyên tắc điều trị viêm tai giữa cho trẻ giai đoạn này là:
- Dùng thuốc rửa viêm tai giữa hàng ngày và theo dõi đến khi màng nhĩ liền lại.
- Dùng thuốc kháng sinh tùy tình trạng nhiễm khuẩn của trẻ.
- Giải quyết các bệnh mũi họng nếu có.
1.2. Điều trị viêm tai giữa mạn tính.
Viêm tai giữa mạn tính khi thời gian chảy mủ kéo dài trên 6 tuần. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Người lớn mắc viêm tai giữa chủ yếu là thể bệnh này. Điều trị viêm tai giữa mạn tính rất khó khăn và có thể để lại di chứng như giảm sức nghe, thậm chí điếc hoàn toàn.
Viêm tai giữa mạn tính chia thành hai loại:
Làm sạch tai để điều trị viêm tai giữa tại cơ sở y tế. [Ảnh internet]
Thể này có thể gây viêm ống tai ngoài, xơ màng nhĩ, điếc nhưng không có tổn thương xương..
Nguyên tắc điều trị viêm tai giữa mãn tính mủ nhầy:
- Dùng thuốc rửa viêm tai giữa.
- Nhỏ thuốc kháng sinh, chống viêm vào tai.
- Điều trị các vấn đề mũi họng: nạo VA, cắt Amidan,…
- Viêm tai giữa mủ có tổn thương xương.
Đây là thể bệnh nguy hiểm nhất của viêm tai giữa, gây hoại tử xương, có thể dẫn tới điếc, viêm xương chũm, viêm não – màng não,…ảnh hưởng tính mạng.
Nguyên tắc điều trị viêm tai giữa mạn tính có tổn thương xương:
- Điều trị phẫu thuật là phương pháp chính. Mục đích để: Dẫn lưu mủ, lấy bệnh tích và vá màng nhĩ, phục hồi chức năng nghe cho tai.
- Điều trị triệt để viêm mũi họng.
2.Những sai lầm trong điều trị viêm tai giữa.
Viêm tai giữa, nếu được điều trị đúng cách có thể khỏi hoàn toàn và không để lại di chứng. Nhưng có nhiều người tự ý điều trị sai lầm dẫn tới bệnh không khỏi và biến chứng điếc, viêm xương, viêm não – màng não…
Một số sai lầm trong điều trị viêm tai giữa:
2.1.Cứ bị viêm tai giữa là phải dùng kháng sinh?
Viêm tai giữa có thể không cần dùng kháng sinh. [Ảnh internet]
Không phải lúc nào bị viêm tai giữa cũng cần dùng kháng sinh. Tùy từng thể bệnh, giai đoạn bệnh mà bác sĩ sẽ quyết định viêm tai giữa nên uống thuốc gì, có nên dùng kháng sinh hay không.
Ví dụ viêm tai giữa cấp giai đoạn xung huyết, chỉ cẩn điều trị khỏi viêm mũi họng, viêm tai giữa sẽ tự khỏi.
Việc sử dụng kháng sinh bừa bãi, không giúp bệnh nhanh khỏi hơn, mà còn gây tình trạng kháng thuốc kháng sinh. Sau này, khi cơ thể mắc bệnh nhiễm khuẩn thông thường, cần sử dụng kháng sinh mạnh, liều cao mới khỏi bệnh.
Tự ý sử dụng kháng sinh còn khiến cơ thể phải chịu những tác dụng phụ của kháng sinh một cách không cần thiết. Một số tác dụng phụ của kháng sinh có thể gặp là: dị ứng thuốc, tiêu chảy, ảnh hưởng chức năng gan, chức năng thận…
Khi bị viêm tai giữa uống thuốc gì đều phải tham khảo ý kiến bác sỹ. Không nên tự ý dùng thuốc để tránh gây ra các hậu quả đáng tiếc.
2.2. Dùng oxy già rửa tai.
- Oxy già là chất sát khuẩn mạnh. Khi nhỏ vào tai, có thể gây tổn thương niêm mạc tai.
- Về lâu dài, dùng oxy già nhỏ vào tai sẽ gây xơ hẹp ống tai, là giảm khả năng nghe của trẻ.
- Khi bị viêm tai giữa, nên đến các cơ sở y tế để rửa tai bằng thuốc rửa tai giữa chuyên dụng.
2.3. Rắc các loại thuốc, các loại lá vào tai theo kinh nghiệm?
- Nhiều người nghiền viên thuốc kháng sinh thành bột, rồi rắc vào tai để điều trị viêm tai giữa. Kháng sinh dạng viên được dùng đường uống, và chỉ có đường uống mới phát huy được tác dụng của kháng sinh. Do đó, khi rắc vào tai, thuốc không có tác dụng điều trị. Mặt khác, bột thuốc không tan, gây bít màng nhĩ khiến mủ không thoát ra được làm bệnh nặng thêm, dễ gây viêm tai giữa mạn tính và gây tổn thương xương.
- Nhiều người còn cho các loại lá cây vào tai để điều trị viêm tai giữa theo kinh nghiệm dân gian. Công dụng của các loại lá này chưa được khoa học chứng minh. Hơn nữa, cách làm này còn gây bít màng nhĩ khiến mủ không thoát ra được. Lá cây còn mang theo vi khuẩn làm nặng thêm tình trạng viêm tai giữa.
- Viêm tai giữa nên nhỏ thuốc gì, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ. Tốt nhất không nên tự điều trị theo kinh nghiệm.
Viêm tai giữa có nhiều thể bệnh. Biến chứng của viêm tai giữa và cách điều trị mỗi thể bệnh khác nhau. Nhưng nhìn chung, nếu được điều trị đúng và kịp thời, viêm tai giữa có thể chữa khỏi hoàn toàn. Khi bị viêm tai giữa, hãy cho trẻ đến cơ sở y tế để được điều trị đúng cách. Viêm tai giữa uống thuốc gì đều phải tham khảo ý kiến bác sỹ. Đừng tự điều trị theo các phương pháp truyền miệng kẻo tiền mất tật mang.
Xem thêm: Viêm tai giữa có nguy hiểm không?
BS. Hồng Hạnh,
Hội Bác sỹ trẻ – Đại học Y Hà Nội.
[Visited 8.373 times, 1 visits today]
[Visited 8.373 times, 1 visits today]