Con trai em được 10 tháng tuổi. Bé nặng 8,5kg, cao 70cm. Một ngày bé ăn ba bữa cháo nghiền [mỗi bữa một bát ăn cơm của người lớn], bú 500 – 600ml sữa, ăn một hộp sữa chua, một ít trái cây nghiền, một ít bột sắn [khi bé nóng trong người, em hay cho bé ăn]. Hiện nay bé đã mọc được 8 cái răng, đang tập đi. Gọi được baba, mama, nhưng không chịu học các động tác chào, hoan hô…, rất chăm chỉ học nói [chú ý nhìn miệng người lớn khi người lớn nói chuyện với bé và nói theo].
Một đêm bé thức giấc khoảng 1-2 lần, không bú đêm, chỉ ngậm vú mẹ một tí rồi ngủ tiếp [em còn nhiều sữa]. Bác sỹ cho em hỏi, cân nặng và chiều cao của bé có thấp hơn bình thường quá không? Và làm thế nào để phát triển chiều cao cho bé [cả em và ông xã đều không cao]? Nếu bây giờ bé thấp hơn bình thường, có khi nào trong tương lai bé có thể đạt được chiều cao trung bình không? [Vũ Thị Hoài Nam – TP HCM]
Đáp:
Bé trai 10 tháng tuổi, nặng trung bình 9,5kg và cao trung bình 73,6cm. Như vậy bé nhà bạn hơi nhẹ cân, nhưng không suy dinh dưỡng và chiều cao của bé cũng hơi “khiêm tốn”.
Qua miêu tả của bạn tôi thấy chế độ ăn của cháu “có vẻ” hợp lý, nhưng bạn mới đề cập đến lượng ăn thôi, không biết bạn đã cho cháu ăn đủ các thành phần chưa. Vì để trẻ tăng cân tốt thì bữa ăn của cháu bao giờ cũng cần đủ thịt/cá/tôm, rau băm nhỏ [nấu lẫn cháo], dầu mỡ [2 thìa cà phê/1 chén cháo]. Ở tuổi cháu, có tăng cân tốt thì mới tăng chiều cao được.
Tất nhiên chiều cao chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố bao gồm di truyền, dinh dưỡng và luyện tập. Vì vậy bạn cũng không nên quá lo lắng, nên chú ý đến chế độ dinh dưỡng hợp lý, bổ sung các yếu tố cần thiết cho quá trình phát triển chiều cao của bé như calci, vitamin D, sắt, kẽm… các thành phần này có nhiều trong nguồn thực phẩm; calci có trong cá, tôm, cua, sữa; sắt có trong các loại thịt đỏ, trứng, huyết; kẽm có nhiều trong các loại nghêu, sò, hải sản…
Chỉ có vitamin D là có ít trong thực phẩm [có trong trứng, gan gà, gan cá thu…] nhưng lại dễ tổng hợp qua da, dưới ánh sáng mặt trời. Vì vậy, bạn nên cho con tắm nắng khoảng 20 phút mỗi buổi sáng, trước 9h. Hi vọng với những gợi ý này sẽ giúp con bạn phát triển tốt hơn.
Bảng chiều cao cân nặng của trẻ được xem như là một tiêu chuẩn quan trọng để bố mẹ theo dõi sức khỏe và tình trạng phát triển của con theo từng tháng tuổi. Tiêu chuẩn này được tổ chức Y Tế thế giới WHO xây dựng giúp bố mẹ có thể tham chiếu trong giai đoạn trẻ từ 0 đến 10 tuổi.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, từ lúc sinh ra cho đến 10 tuổi, bé cần được theo dõi sự phát triển về chiều cao và cân nặng một cách chặt chẽ. Việc theo dõi này sẽ giúp Ba Mẹ biết được bé có nằm trong phạm vi cân nặng và chiều cao khỏe mạnh hay không, từ đó Ba Mẹ sẽ có chế độ chăm sóc dinh dưỡng tốt nhất cho con.
Có rất nhiều Ba Mẹ thắc mắc “Không biết chiều cao, cân nặng bao nhiêu là vừa với con tôi?” đây là câu hỏi tưởng đơn giản nhưng lại không dễ trả lời của các mẹ.“Bảng chiều cao cân nặng của trẻ em Việt Nam chuẩn WHO” dưới đây sẽ giúp mẹ dễ dàng theo dõi được sự phát triển của trẻ trong từng giai đoạn từ sơ sinh 0 tuổi đến 10 tuổi ở cả bé trai và bé gái.
BẢNG CHIỀU CAO – CÂN NẶNG CHUẨN BÉ TRAI BÉ GÁI THEO WHO
Hướng dẫn tra cứu chiều cao cân nặng: Có 3 cột chính là cột “Bé trai” ” Tháng tuổi” ” Bé gái” Ba Mẹ gióng theo hàng “Tháng tuổi” sang cột giới tính của con. Nếu chiều cao và cân nặng đang ở cột
– TB: Đạt chuẩn trung bình
– Dưới -2SD: Suy dinh dưỡng thể thiếu cân hoặc thấp còi
– Trên +2SD: Thừa cân béo phì [theo cân nặng] hoặc rất cao [theo chiều cao]
Cách xác định trẻ bị suy dinh dưỡng thể nhẹ cân và thấp còi.
Trẻ từ 0 – 59 tháng tuổi được xác định suy dinh dưỡng bằng 3 chỉ số:
– Chỉ số cân nặng theo tuổi < -2SD [trẻ chỉ đạt ≈ 80% so với chuẩn cân nặng trung bình] là trẻ đang bị suy dinh dưỡng thể nhẹ cân.
– Chỉ số chiều cao theo tuổi < – 2SD: trẻ đang bị suy dinh dưỡng thể thấp còi.
– Chỉ số cân nặng theo chiều cao < – 2SD: trẻ đang bị suy dinh dưỡng cấp tính [suy dinh dưỡng thể gầy còm].
Trẻ từ 5 – 18 tuổi: Cân nặng [kg] BMI = Chiều cao[m] x Chiều cao[m]
– Khi BMI < – 2SD: trẻ bị suy dinh dưỡng thể gầy còm.
– Khi chỉ số chiều cao theo tuổi < – 2SD [trẻ chỉ đạt ≈ 90% chuẩn trung bình]: trẻ đang bị suy dinh dưỡng thể thấp còi].
Nguyên tắc đo chiều cao chuẩn cho bé trai và gái
Đo nằm cho bé dưới 2 tuổi nên dùng thước đo chuyên dụng
– Để trẻ nằm ngửa trên thước đo, đầu chạm sát một cạnh của thước đo
– Một người giữ đầu trẻ thẳng, mắt nhìn lên trần nhà.
– Một người giữ 2 đầu gối trẻ thẳng và đưa mảnh gỗ áp sát 2 gót bàn chân thẳng đứng.
– Đóc kết quả và ghi số cm với 1 số lẻ
Đo đứng dùng loại thước đo chiều cao được đóng cố định vào tường
– Khi đo, thước đo phải cố định, thẳng, vuông góc với sàn nhà
– Vạch số 0 phải sát với sàn nhà
– Trẻ đi chân không, đứng thẳng, quay lưng vào tường
– Đầu, hai vai, mông, bắp chân, gót chân áp sát vào tường
– Mắt nhìn thẳng ra phía trước, 2 tay xuôi theo thân mình
– Dùng bảng gõ áp sát đỉnh đầu, vuông góc với thước đo
Lưu ý: Bỏ giày, mũ, áo khoắc cho bé trước khi đo. Nên đo chiều cao cho bé mỗi tháng 1 lần trong 1 năm đầu
Nguyên tắc đo cân nặng để tra cứu bảng cân nặng của trẻ
Tùy điều kiện, có thể chọn một trong các loại cân khác nhau như: Cân lòng máng, cân treo, cân đòn, cân điện tử, cân đồng hồ. Các mẹ cần lưu ý, cân phải có độ nhạy [thường độ chia tối thiểu cần đạt 0,1 kg] và đảm bảo độ chính xác.
Vị trí đặt cân phải thoáng mát về mùa hè, kín gió về mùa đông và phải đảm bảo chiếu sáng tốt.
Nếu là cân bàn: Đặt ở nơi bằng phẳng chắc chắn, thuận tiện cho đối tượng bước lên bước xuống.
Cân treo đồng hồ, cân đòn treo: Treo cân ở vị trí chắc chắn [ví dụ như xà nhà]. Mặt cân ngang tầm mắt của người điều tra. dây treo bền chắc, nếu là cân đòn treo thì cần có dây bảo vệ quả cân.
Thao tác cân đúng quy chuẩn cân nặng cho trẻ.
– Chỉnh về số 0 hoặc vị trí thăng bằng sau mỗi lần cân để kiểm tra độ chính xác.
– Cân vào một thời điểm nhất định, tốt nhất là vào buổi sáng, khi vừa ngủ dậy, sau khi đi tiểu tiện, vẫn chưa ăn gì. Nếu điều kiện lý tưởng trên không đạt được thì ít nhất cũng phải cân trước bữa ăn và trước giờ lao động.
– Đối tượng mặc quần áo tối thiểu, bỏ dày dép, mũ nón và các vật khác trong người.
– Đứng giữa bàn cân mắt nhìn thẳng, không cử động [cân bàn]. Với trẻ nhỏ đặt nằm ngửa hoặc ngồi giữa lòng máng hoặc thúng cân.
– Người đọc nhìn thẳng chính giữa mặt cân, đọc khi cân thăng bằng, ghi số cân theo kg với 1 số lẻ [ví dụ 10.6kg]
Cân nặng chiều cao của bé không đạt chuẩn Ba Mẹ phải làm gì?
Nuôi con cao lớn thông minh và khỏe mạnh là điều mà tất cả các ba mẹ đều mong muốn, tuy nhiên không phải bé nào sinh ra và lớn nên cũng phát triển khỏe mạnh bình thường. Có rất nhiều yếu tố chủ quan và khách quan khiến trẻ không đạt được chiều cao cân nặng như bạn đồng trang lứa. Khi đó mẹ cần có kiến thức để điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, ăn ngủ nghỉ và vận động cho con.
Có một thực tế thường thấy ở trẻ em hiện nay là lười ăn, lười vận động và thức khuya. Đây cũng là hậu quả của sự phát triển công nghệ, và cuộc sống ngày càng bận rộn của các bậc cha mẹ. Chính điều này đã làm ảnh hưởng đến sự phát triển tổng thể của bé. Bé lười vận động, cơ thể tiêu thụ ít năng lượng thì trẻ kém ăn dẫn đến thiếu chất và ngủ không sâu giấc. Hơn nữa, vận động chính là điều kiện để các cơ quan xương khớp của trẻ phát triển và tăng chiều cao.
Chính vì vậy, khi tra cứu bảng chiều cao cân nặng mà con đang ở ngưỡng dưới -2SD [suy dinh dưỡng] thì mẹ cần phải điều chỉnh lại chế độ sinh hoạt của trẻ ” Ăn đúng, ngủ sớm, tập đều – Cao lớn, khỏe mạnh, lập nhiều thành công”
Bảng chỉ số cân nặng và chiêu cao chuẩn được xem là công cụ tiện lợi dễ sử dụng giúp mẹ đánh giá trình trạng sức khỏe của con. Trường hợp ba mẹ theo dõi trong một thời gian dài thấy chiều cao, cân nặng của con không tăng tiệm cận đến chỉ số suy dinh dưỡng thấp còi thì nên đưa trẻ đến trung tâm y tế, viện nhi, viện dinh dưỡng để các bác sĩ chuẩn đoán nguyên nhân và đưa ra giải pháp phù hợp.
Ngoài ra, ba mẹ nên tham khảo sữa cao năng lượng đặc trị cho trẻ Suy Dinh Dưỡng còi xương được các chuyên gia dinh dưỡng khuyên dùng