BBT: Một môi trường học tập tốt không thể tự có, mà phải được giáo viên và thậm chí cả học sinh, cùng nhau xây dựng. Không những thế, một môi trường học tập tích cực, sáng tạo sẽ luôn mang lại một hiệu quả cao hơn trong quá trình giảng dạy. Vậy làm sao để đo lường và nhận biết môi trường giảng dạy hiện tại có thực sự hiệu quả hay không? Mời các bạn cùng đọc bài biên dịch sau [link bài gốc được đính kèm cuối bài].
Dù ở bất cứ nơi nào chúng ta vẫn thích nghĩ rằng lớp học là nơi diễn ra hoạt động trí tuệ, là các môi trường học tập mới, có hiệu quả cao và thích hợp với việc học tập lấy học sinh làm trung tâm.
Điều này có nghĩa là gì?
Trên thực tế không có câu trả lời duy nhất vì thật nguy hiểm nếu xem việc dạy và học là những sự kiện riêng rẽ hay cá nhân. Đây chỉ là một mớ các từ hùng biện trước khi chúng ta mặc áo choàng trắng và nghiên cứu vấn đề dưới kính hiển vi , lúc này những khái niệm trừu tượng như sự ham tìm hiểu, tính xác thực, nội quan, và tình cảm sẽ rất khó xác định.
Chúng ta hãy tập hợp các ý kiến về các đặc điểm của một lớp học có hiệu quả cao. Các đặc điểm này có thể là một loại tiêu chí để đo lường xem có thể tìm ra một khuôn mẫu hay không.
10 đặc điểm của môi trường học tập có hiệu quả
1- Học sinh đặt câu hỏi các câu hỏi hay
Đây không phải là một ngụ ý nhằm tạo ra cảm giác dễ chịu, mà thật ra rất quan trọng cho cả quá trình học tập.
Vai trò của óc tò mò ham hiểu biết được nghiên cứu [và có thể vẫn đang được nghiên cứu và được đánh giá cao] nhưng cũng đủ để nói rằng nếu một học viên tham gia vào bất kỳ hoạt động học tập nào mà không có tính ham hiểu biết tự nhiên hoặc có rất ít thì viễn cảnh của việc tương tác với văn bản một cách có ý nghĩa, với phương tiện truyền thông và các nhiệm vụ cụ thể sẽ rất ảm đạm.
Nhiều giáo viên bắt buộc học sinh đặt câu hỏi ở đầu bài học, điều này thường không đem lại kết quả.. Các câu hỏi sáo rỗng thường không phản ánh nột dung khiến giáo viên nản lòng nên họ không cho phép đặt câu hỏi. Nhưng sự việc còn lại là nếu học sinh không hỏi các câu hỏi hay dù ở cấp tiểu học thì ở một nơi nào đó đã có một điều gì đó đã bị dập tắt.
2- Câu hỏi được đánh giá cao hơn câu trả lời.
Câu hỏi quan trọng hơn câu trả lời. Nếu những câu hỏi có chất lượng có thể hướng dẫn việc học tập thì việc đặt giá trị vào câu hỏi sẽ có ý nghĩa. Và điều này có nghĩa là tăng động lực cho học sinh mỗi khi có thể chấm điểm [dùng câu hỏi làm cách đánh giá], khen thưởng [ cho điểmhọc sinh thích được điểm], trình bày sáng tạo [hoạt động viết theo kiểu chữ graffito trên trang giấy lớn dán lên tường lớp học], hoặc chỉ đơn giản khen và tôn trọng chân thành. Và thử xem bạn có thấy có thay đổi gì không.
3- Ý tưởng đến từ các nguồn đa dạng
Ý tưởng về bài học, kỹ năng đọc, bài kiểm tra là chất xơ của học tập qua trường lớp phải đến từ các nguồn phong phú. Nếu chúng đến từ mảnh vụn nhỏ bé, bạn có nguy cơ bị kéo theo một hướng khác [có thể là tốt hay xấu]. Cách thay thế? hãy xem xét các nguồn khác như từ cố vấn nghiệp vụ hay văn hoá , cộng đồng, chuyên gia về nội dung ngoài ngành giáo dục, và chính từ học sinh, như thế sẽ có sự thay đổi lớn về độ tin cậy.
Nếu các nguồn này đối chọi với nhau, hay dùng nó làm thời khắc giảng dạy vô tận vì đó chính là đặc tính của thế giới hiện thực.
4- Một loạt các mô hình học tập được sử dụng
Học tập qua truy vấn, học tập qua các dự án, giảng dạy trực tiếp, học tập qua bạn đồng học, học tập giữa các trường với nhau, học tập trực tuyến, học tập trên thiết bị di động, lớp học đảo ngược, v.v Các khả năng là vô tận. Có thể sẽ không có mô hình nào đủ tin câỵ để thích ứng với mỗi nội dung, mỗi chương trình giảng dạy, và tính đa dạng của học viên trong lớp học. Một đặc tính của lớp học có hiệu quả cao là tính đa dạng, và điều này có tác dụng phụ là cải thiện năng lực lâu dài của giáo viên với tư cách là nhà giáo dục.
5- Học tập tại lớp theo dòng chảy vào một cộng đồng kết nối
Một môi trường học tập có hiệu quả cao không nhất thiết phải được đóng gói lại để có ý nghĩa trong thế giới thật, nhưng nó bắt đầu và kết thúc tại một cộng đồng kết nối
Đối với người học suy nghĩ sâu sắc về Shakespeare để hiểu ông chú Eddie có vẻ rất vĩ đại và họ có thể làm như thế nhưng nhờ cậy vào loại chuyển giao triệt để diễn ra trong tâm trí người học một cách cố ý không phải là ý tưởng hay. Lập kế hoạch cho loại chuyển đổi này ngay từ đầu. Loại chuyển đổi này cần phải rời khỏi lớp học vì nó làm cho người học phân tâm.
6- Học tập được cá nhân hoá theo một loạt các tiêu chí
Học tập cá nhân hoá dường như thuộc về tương lai chứ không phải hiện tại. Nhiệm vụ xác định lộ trình cho người học đặt hết lên vai giáo viên đứng lớp. Điều này khiến cho cá nhân hoá và cả sự phân biệt nhất quán trở thành một thách thức. Một cách để đáp ứng là cá nhân hoá học tập với bất cứ mức độ nào-được hoạch định bẳng một loạt các tiêu chí- không chỉ là kết quả đánh giá hay trình độ đọc hiểu mà là sự quan tâm, sẵn sàng cho nội dung và các tiêu chí khác nữa.
Rồi khi điều chỉnh tốc độ, điểm bắt đầu và tính nghiêm nhặt, bạn sẽ có cơ hội tốt hơn để phát hiện những gì người học thật sự cần.
7- Đánh giá liên tục, xác thực, minh bạch và không mang tính trừng phạt
Đánh giá là một cố gắng [đôi khi vụng về] để biết người học hiểu điều gì. Đánh giá càng ít thường xuyên, ít khách quan, không minh bạch hay đe doạ thì bạn sẽ càng tách học sinh giỏi ra khỏi nhà tư tưởng sâu sắc. Và khái niệm khách quan không liên quan đến hình thức kiểm tra mà có liên quan đến sắc thái và cảm xúc của lớp học nói chung. Tại sao học sinh cần được kiểm tra? Họ phải gặp phiền phức như thế nào, và các cơ hội trong tương lai có được cải thiện?
Nếu chấm điểm không hiệu quả thì phản hồi nhanh là một lựa chọn thay thế.
8- Tiêu chí thành công cân đối và minh bạch
Học sinh không cần phải dự đoán thành công trong một lớp học hiệu quả cao sẽ như thế nào. Thành công không đặt vào chuyên cần, kết quả đánh giá, thái độ hay các yếu tố cá nhân khác; đúng hơn, thành công tan chảy một cách có ý nghĩa vào một bộ khung gắn kết dễ hiểu, không phải đối với bạn, đồng nghiệp của bạn hay cho quyển sách chuyên môn trên kệ , mà đối với chính học sinh.
9- Thói quen học tập phải được mô hình hoá liên tục
Các chất liệu nhận thức, siêu nhận thức, và hành vi phải được liên tục mô hình hoá. Óc ham tìm hiểu, tính kiên trì, linh hoạt, ưu tiên, hợp tác, sửa đổi và thói quen trí tuệ cổ điển đều là những nơi tuyệt diệu để bắt đầu. Vì vậy, những điều học sinh học được từ những người chung quanh thì ít mang tính giáo hoá trực tiếp mà có tính gián tiếp và thông qua quan sát.
Con khỉ cũng biết nhìn và làm theo.
10-Thường xuyên có cơ hội thực hành
Cách tư duy cũ vẫn được xem xét lại. Các lỗi đã phạm được nhìn lại một cách sâu sắc. Các ý tưởng phức tạp được tiếp cận từ những góc độ mới. Bảng phân loại của Bloom được xem xét từ trên xuống dưới, từ đơn giản đến phức tạp trong cố gắng tối đa hoá cơ hôi học tập cho học sinh và và chứng tỏ sự hiểu biết về nội dung.
Nguồn: The Characteristics Of A Highly Effective Learning Environment
Tác giả: Terry Heick
Biên Dịch: Bích Hạnh.