Bởi Thanh Hải Vô Thượng Sư
Giới thiệu về cuốn sách này
Bởi MING XIA
Giới thiệu về cuốn sách này
Page 2
Bởi MING XIA
Giới thiệu về cuốn sách này
VHSG- Những tác phẩm viết về biển, đảo của nhà thơ Trịnh Công Lộc vừ đạt giải nhất Giải thưởng văn học về biên giới, hải đảo ngày 22.11.2020. Nhà thơ Hữu Thỉnh, Chủ tịch Liên hiệp các hội Văn học nghệ thuật, nguyên Chủ tịch Hội Nhà văn Việt nam đánh giá: “Trịnh Công Lộc xuất phát từ vấn đề vi mô là những thực thể bảo vệ chủ quyền của đất nước. Mộ gió cách đây gần 10 năm đã mở đầu cho một mảng đề tài của Trịnh Công Lộc. Rất dũng cảm vì anh ấy viết về những chiến binh hy sinh ở Hoàng Sa. Chỉ có điều kiện sau hòa bình Trịnh Công Lộc với cảm hứng đại doàn kết dân tộc, với cảm hứng dân tộc mới có thể viết bài thơ “ Mộ gió”. Bây giờ vấn đề giải quyết sự toàn vẹn của lãnh thổ, chủ quyền của dân tộc là vấn đề bao trùm nhất mang tính chiến lược chứ không còn mang mang ý thức hệ trong đất nước chúng ta nữa. Đất nước thống nhất thì tầm nhìn của Trịnh Công Lộc là vượt qua được những giới hạn của ý thức hệ đến tầm khái quát sức mạnh đại đoàn kết dân tộc để bảo vệ chủ quyền. Đấy là một phát hiện sáng tạo và cũng là dũng cảm. Rất nhiều bài thơ, mỗi bài đề cập đến một khía cạnh khác nhau và Trịnh Công Lộc chọn lối viết trần trụi, giản dị như một bức tranh của đời sống đang hiện ra.”
MỘ GIÓ…*
Dâng hương những chiến binh
giữ biển, đảo không về!
Mộ gió đây,
đất thành xương cốt
cứ gọi lên là rõ hình hài
mộ gió đây,
cát vun thành da thịt
mịn màng đi,
dìu dặt bên trời…
Mộ gió đây,
những phút giây biển lặng
gió là tay ôm ấp bến bờ xa
chạm vào gió như chạm vào da thịt
chạm vào
nhói buốt
Hoàng Sa…
Mộ gió đấy,
giăng từng hàng, từng lớp
vẫn hùng binh giữa biển – đảo xa khơi
là mộ gió,
gió thổi hoài, thổi mãi
thổi bùng lên
những ngọn sóng
ngang trời!
22.8.2011
___________
* Mộ gió: mộ tượng trưng theo nghi lễ chiêu hồn những chiến binh thời Nguyễn đi bảo vệ chủ quyền biển, đảo, không trở về.
TỪ BIỂN MÀ ĐI!
Đâu phải bây giờ
mới từ biển mà đi
đất nước mấy ngàn,
mấy ngàn năm bão tố
biển của ta, lại nhiều hơn sóng dữ
đừng nghĩ ai, bé nhỏ trước muôn trùng …
Ông cha mình đã từ biển mà đi
vẫn rành rọt sáng soi từng hải lý
những luồng lạch nông, sâu
thuộc lòng như chữ nghĩa
bao lớp người đi giữ đảo, không về…
biển lặng giấu những nỗi niềm xa thẳm
ru lời ru vô tận dưới lòng sâu
mỗi đảo nhỏ,
hoá thành ngọn nến
thắp linh thiêng rừng rực trời sao…
Bây giờ, lại từ biển mà đi
biển là đất, đất liền với biển
đất giàu lên, biển cũng giàu lên
đất đã mạnh, biển trời thêm mạmh
Đừng nghĩ ai,
bé nhỏ trước muôn trùng
chẳng kẻ nào,
tát được bể Đông!
Bây giờ,
lại từ biển mà đi
nơi cuối chót Hoàng Sa,
nơi Trường Sa cuối chót
đôi bờ vai,
bát ngát biển trời
gánh bao nỗi gian truân đất nước
như Trường Sơn,
gánh xương máu chiến tranh
như lịch sử, gánh thăng trầm mỗi bước!
Đây Hoàng Sa, đây Trường Sa, cuối chót
lại lên vai,
bát ngát mà đi!
6.2011
LỜI CỦA SÓNG…
Sóng vẫn hát những lời của biển
lời thẳm sâu, tít tắp chân trời …
Đất nước là rừng xanh,
là biển đảo xa xôi
là muối mặn, gừng cay
lên ghềnh, xuống thác
từng miếng trầu cay,
từng con sóng bạc…
dẫu có lúc mưa giông, bão giật
biển của ta vẫn liền đất, liền trời!
Mỗi đảo nhỏ như trái tim của biển
những trái tim,
nhịp đập trùng khơi…
Sống với biển qua đời này, đời khác
cá đầy khoang, gió hát cánh buồm xa…
sống cùng biển – bao đời giữ biển
sóng gọi hồn thiêng,
biển vọng về…
1.6.2011
VÒNG HOA QUANH ĐẢO GẠC MA
Đã bao lần thả vòng hoa xuống biển
Hoa cứ trôi ,biển dẫn đi đâu
Có vòng hoa, linh hồn neo đậu
Vợi nỗi buồn, bớt lạnh lẽo, cô đơn
Nhưng ở đây
biển mặn chát, rừng san hô tím ngắt
Những vòng hoa không muốn trôi đi
Hay có phải
– sáu mươi tư hồn cốt *
Còn quanh đây…sóng buốt thân tàu …
Những người kia giấu mạt đi đâu
Không giấu nổi tội trời tội đất
Những vòng hoa cứ vòng quanh bờ nước
Như vòng tay xích lại những vòng tay !
28.7.2013
__________
* 64 chiến sĩ hải quân nhân dân Việt Nam hy sinh trong hải chiến vùng đảo Gạc Ma ngày 14/3/1988 tại quần đảo Trường Sa
ĐẠI DƯƠNG RỪNG ĐẢO
Gió vắt vai, sóng quanh chân đảo
Như người đi gieo hạt đường khơi
Chi chit mọc, đảo thành rừng của biển
Cứ mêng mông , ngút ngát chân trời
Đất có rừng, biển cũng rừng như đất
Đảo thành rừng, chiến lũy biển Đông
Những chiến hạm vượt đại dương rừng đảo
Như binh đoàn ào ạt tiền phương…
Đây Hoàng Sa,
Kia Hoàng Sa,
rừng mọc
Biển một ly không thể cắt rời
Người yêu đảo. mặn mòi với đảo
Đảo yêu người, hạt muối cắn đôi
Máu thấm đất hồng tươi mặt đất
Máu biển loang đỏ sóng chân trời …
Đất có rừng, biển cũng rừng như đất
Biển mỡ màu, rừng đảo ngàn xưa
Đại đại dương bao la, đại ngàn rừng đảo
Đại ngàn xanh,
tràn ngập bến bờ!
5.6.2013
TRỊNH CÔNG LỘC
Thời báo Văn học Nghệ thuật số 19, ngày 3.12.2020
SỞ GD&ĐT CÀ MAU ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ I, NĂM HỌC 2017 – 2018
TRƯỜNG THPT PHAN NGỌC HIỂN MÔN: NGỮ VĂN KHỐI 11
THỜI GIAN: 90 PHÚT
Không kể thời gian giao đề
I. PHẦN ĐỌC - HIỂU [3,0 điểm]
Đọc văn bản và trả lời câu hỏi:
Biển mùa này sóng dữ phía Hoàng Sa
Các con mẹ vẫn ngày đêm bám biển
Mẹ Tổ quốc vẫn luôn ở bên ta
Như máu ấm trong màu cờ nước Việt
Biển Tổ quốc đang cần người giữ biển
Máu ngư dân trên sóng lại chan hòa
Máu của họ ngân bài ca giữ nước
Để một lần Tổ quốc được sinh ra
[Trích Tổ quốc ở Trường Sa - Nguyễn Việt Chiến]
Câu 1 [0,5 điểm]: Xác định nghĩa của từ “Mẹ Tổ quốc” trong đoạn thơ trên.
Câu 2 [1,0 điểm]: Chỉ ra và phân tích hiệu quả nghệ thuật của 02 biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ.
Câu 3 [0,5 điểm]: Nội dung chính của đoạn thơ trên?
Câu 4 [1,0 điểm]: Anh/chị hãy nêu trách nhiệm bảo vệ biển đảo quê hương của mỗi công dân trong hoàn cảnh hiện tại.
II. PHẦN LÀM VĂN [7,0 điểm]
Câu 1 [2,0 điểm]: Hãy viết một đoạn văn ngắn [khoảng 300 chữ] trình bày suy nghĩ của anh /chị về tình yêu quê hương, đất nước.
Câu 2 [5,0 điểm]: Phân tích nhân vật Chí Phèo trong tác phẩm cùng tên của Nam Cao để thấy được nỗi thống khổ vì bị cự tuyệt quyền làm người.
-------------------------HẾT-------------------------
SỞ GD & ĐT CÀ MAU ĐÁP ÁN, THANG ĐIỂM ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ I
Trường THPT Phan Ngọc Hiển MÔN: NGỮ VĂN – KHỐI 11
Phần | Câu | Nội dung | Điểm |
I | ĐỌC HIỂU | 3,0 | |
1 | Xác định nghĩa của từ “Mẹ Tổ quốc”: Chỉ hình tượng Đất nước; Sự gần gũi, yêu thương, che chở cho người dân biển. | 0,5 | |
2 | Chỉ ra và phân tích hiệu quả nghệ thuật - Xác định được 02 biện pháp tu từ trong 03 biện pháp tu từ sau: + Điệp từ: biển, máu, Tổ quốc + Ẩn dụ: Mẹ Tổ quốc vẫn luôn ở bên ta. + So sánh: Như máu ấm trong màu cờ nước Việt. - Hiệu quả nghệ thuật: thể hiện tình cảm gắn bó thiết tha, máu thịt với biển đảo quê hương và quyết tâm bảo vệ độc lập chủ quyền dân tộc. | 1,0 | |
3 | Nội dung chính: Sự cảm phục/ngợi ca tinh thần dũng cảm, kiên cường của ngư dân trên biển cả. | 0,5 | |
4 | Trách nhiệm bảo vệ biển đảo quê hương: - Khẳng định biển đảo là một phần lãnh thổ của Tổ quốc. - Mỗi cá nhân đều phải có ý thức trách nhiệm bảo vệ, giữ gìn sự thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia. | 1,0 | |
II | LÀM VĂN | 7,0 | |
1 | Trình bày suy nghĩ về tình yêu quê hương, đất nước. | 2,0 | |
a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn Học sinh có thể trình bày đoạn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng – phân – hợp, móc xích hoặc song hành. | 0,25 | ||
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận Tình yêu quê hương, đất nước. | 0,25 | ||
c. Triển khai vấn đề nghị luận | 1,0 | ||
Học sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng cần làm rõ tình yêu quê hương, đất nước là tình cảm thiêng liêng, tốt đẹp của con người. Có thể theo hướng sau: - Tình yêu quê hương: là thứ tình cảm gắn bó yêu mến, vun đắp, dựng xây quê hương ngày càng giàu đẹp, đóng góp một phần sức lực của mình cho công cuộc xây dựng quê hương. - Tình yêu quê hương gắn liền với yêu gia đình, làng xóm. Mỗi khi đi xa ai cũng trông ngóng về quê hương nơi mình sinh ra và lớn lên. - Phê phán những người quên đi cội nguồn, quên đi quê hương. - Mỗi cá nhân cần có trách nhiệm với quê hương, đất nước. | |||
d. Chính tả, dùng từ, đặt câu Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ nghĩa, ngữ pháp tiếng Việt. | 0,25 | ||
e. Sáng tạo Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận. | 0,25 | ||
2 | Phân tích nhân vật Chí Phèo trong tác phẩm cùng tên của Nam Cao để thấy được nỗi thống khổ vì bị cự tuyệt quyền làm người. | 5,0 | |
a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận Mở bài giới thiệu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề. | 0,25 | ||
b. Xác định vấn đề cần nghị luận Phân tích nhân vật Chí Phèo trong tác phẩm cùng tên của Nam Cao để thấy được nỗi thống khổ vì bị cự tuyệt quyền làm người. | 0,5 | ||
c. Triển khai vấn đề cần nghị luận Vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. | |||
* Giới thiệu ngắn gọn về tác giả, tác phẩm, nhân vật và luận đề. | 0,5 | ||
* Phân tích nhân vật Chí Phèo với bi kịch bị cự tuyệt quyền làm người. Học sinh có thể phân tích theo nhiều cách nhưng cần đáp ứng các yêu cầu sau: - Về nội dung: + Hình tượng nhân vật Chí Phèo: ++ Một nông dân lương thiện, có lòng tự trọng, có ước mơ đẹp,… ++ Trở thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại, mất nhân hình, nhân tính, đánh mất bản chất lương thiện của mình, rạch mặt ăn vạ, bị lưu manh hóa, tha hóa,… ++ Sự thức tỉnh linh hồn của Chí Phèo. Sự gặp gỡ thị Nở khơi dậy bản năng sinh vật trong Chí, tình yêu thương làm thức dậy bản chất lương thiện trong Chí Phèo. Chí muốn trở lại thành người lương thiện nhưng bị cự tuyệt,… + Bi kịch vì bị cự tuyệt làm người: ++ Bi kịch tâm hồn đau đớn: bi kịch tinh thần của một con người sinh ra là người, nhưng không được công nhận làm người. ++ Sự thức tỉnh về quyền sống, quyền được làm người. Niềm khao khát được sống lương thiện cao hơn cả tính mạng. ++ Giết kẻ thù và tự sát, cách giải thoát duy nhất để Chí Phèo trở về cuộc sống làm người. + Giá trị nội dung: ++ Giá trị hiện thực: tác giả lên án, tố cáo, vạch trần bộ mặt xấu xa, tàn bạo của xã hội đương thời đồng thời cảm thông, trân trọng đối với người nông dân lượng thiện bị áp bức, bóc lột nặng nề,… ++ Giá trị nhân đạo sâu sắc của Nam Cao: phát hiện, miêu tả phẩm chất tốt đẹp của người nông dân ngay cả khi bị xã hội thực dân nửa phong kiến tàn ác khiến họ mất cả nhân hình, nhân tính,… - Về nghệ thuật: + Xây dựng nhân vật điển hình trong hoàn cảnh điển hình. Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật sắc sảo. + Ngôn ngữ giản dị, diễn đạt độc đáo. + Tình tiết hấp dẫn, biến hóa giàu kịch tính. | 2,5 | ||
* Khái quát nội dung phân tích, đánh giá chung về về tác giả, tác phẩm, nhân vật. | 0,5 | ||
d. Chính tả, dùng từ, đặt câu Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ nghĩa, ngữ pháp tiếng Việt. | 0,25 | ||
e. Sáng tạo Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận. | 0,5 | ||
TỔNG ĐIỂM: 10,0 |
------------------------HẾT---------------------