Muối là loại gia vị quen thuộc luôn có mặt trong mọi gian bếp gia đình. Ngoài mang đến vị đậm đà cho mỗi món ăn, muối còn là trợ thủ đắc lực khi bạn muốn áp dụng cách bảo quản thực phẩm không dùng hóa chất dự trữ như thịt cá, củ quả trong thời gian dài. Vì sao khi ướp muối thịt lại lâu hỏng? Thịt sống dù bảo quản ở nhiệt độ phòng hay nhiệt độ thấp, thậm chí đông lạnh luôn tiềm ẩn nhiều vi khuẩn, nấm mốc. Chúng là nguyên chính khiến cho thịt bị lên men, mốc, ôi thiu. Khi sử dụng muối ướp lên bề mặt thịt, môi trường muối nồng độ cao sẽ hút bớt độ ẩm bên trong thớ thịt và ức chế tế bào vi khuẩn, nấm không thể phát triển. Không chỉ giúp kéo dài thời gian sử dụng, thịt ướp muối còn có hương vị đặc trưng khi được chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn. Để bảo quản thịt bằng phương pháp ướp muối, bạn có thể chỉ cần tới loại muối tinh thông thường là được. Tuy nhiên, muối tinh có chất i-ốt thẩm thấu nhanh làm thịt mất nhiều nước, giảm độ mềm. Vì vậy, bạn có thể tìm mua thêm những loại muối thô, muối biển để ướp thịt được mềm, ngon hơn.
Khi mua thịt để ướp muối, bạn nên chọn loại thịt nhiều nạc hoặc bỏ đi mỡ thừa trên thịt vì mỡ là phần nhanh hỏng và không thể bảo quản bằng muối. Những phần thịt phù hợp để bảo quản bằng phương pháp ướp muối là thịt ức, thịt mông, thịt vai hoặc ba rọi.
Rửa sạch thịt trước khi tiến hành bảo quản thịt bằng phương pháp ướp muối và để thật ráo nước. Để loại bỏ triệt để nước rửa thịt, bạn có thể dùng khăn giấy lau thịt thật kỹ và tạm giữ thịt trong hộp kín và cất ở ngăn mát tủ lạnh từ 2 - 3 tiếng trước khi ướp muối.
Bảo quản thịt bằng muối: Chuẩn bị muối và một ít gia vị như hương thảo, bột ớt, tiêu tùy sở thích để gia tăng hương vị cho thịt. Dùng muối xát đều lên bề mặt thịt, đợi thịt ngấm từ 10 - 15 phút, chắt bỏ phần nước chảy ra từ thịt, cho vào hộp kín và giữ ở ngăn đông tủ lạnh. Sau 2 - 3 ngày lấy thịt ra và tiếp tục xát thêm muối và bảo quản ở ngăn đông tủ lạnh. Lưu ý xát bột gia vị lên thịt trước khi xát muối.
Bảo quản thịt bằng nước muối: Ngâm thịt trong nước muối loãng khoảng 5 - 15 phút rồi vớt ra để hoàn toàn ráo nước. Dàn thịt đã ngâm nước muối ra khay rồi mang đi phơi dưới trời nắng to trong 2 - 3 ngày. Sử dụng một tấm vải thưa để đậy thịt trong khi phơi tránh côn trùng, bụi bẩn bám vào thịt. Thịt sau khi muối, phơi khô bảo quản trong ngăn đông tủ lạnh.
Tạo màu, hương vị cho các loại thịt: Thịt sau khi được bảo quản bằng phương pháp ướp muối thường chuyển sang màu đỏ nhạt, có mùi mặn đặc trưng và món ăn sau khi chế biến gần như sẽ có vị đậm đà hơn.
Kiềm hãm vi sinh vật phát triển: Muối sẽ hút bớt nước trong thịt, tạo môi trường ức chế vi sinh vật phát triển. Để gia tăng khả năng tiêu diệt vi sinh vật, bạn có thể bổ sung thêm các loại muối nitrat, muối nitrit,…
Tăng khả năng giữ nước: Thịt được cấu thành từ protein. Trong khi đó, muối có thể làm giảm độ pH của protein xuống mức thấp nhất, tăng tối đa khả năng giữ nước của thịt.
Tác động lên mỡ trong thịt: Tuy không hòa tan trong mỡ nhưng muối có khả năng hòa tan trong nền protein bao quanh các tế bào mỡ, giúp bảo quản protein trong mỡ, giữ lại những thành phần dưỡng chất có lợi cho sức khỏe.
Tăng thời hạn bảo quản cho thịt: Do tác dụng kiềm hãm vi khuẩn, nấm mốc phát triển, muối giúp nâng cao thời gian sử dụng thịt lâu nhất có thể từ 3 - 5 ngày.
Trên đây là cách bảo quản thịt bằng phương pháp ướp muối bạn có thể dễ dàng áp dụng tại nhà. Hy vọng bạn có thể chế biến được thật nhiều món ăn ngon cho gia đình từ thịt muối được chuẩn bị kỹ càng. Cleanipedia rất vui mang đến bạn nhiều mẹo nhà bếp hữu dụng giúp cuộc sống hàng ngày thêm thú vị, theo dõi Cleanipedia ngay nhé!
Tác giả: Team Cleanipedia
Bản quyền thuộc về: Unilever Vietnam. Ghi rõ nguồn khi tham khảo.
Xuất bản lần đầu 12 tháng 8 năm 2021
Chào mừng quí thầy cô và các bạn đến tham gia bài thuyết trìnhTừ bài học trước và kiến thức thực tế, các bạn hãy cho biết bảo quản thực phẩm là gì?Bảo quản thực phẩm là quá trình xử lí thức ăn nhằm ngăn chặn hoặc làm chậm việcthức ăn bị hư hỏng [giảm chất lượng và giá trị dinh dưỡng hoặc không thể ăn được],nhờ đó thực phẩm sẽ giữ được lâu hơn.Nêu qui trình bảo quản rau, hoa quả tươi bằng phương pháp lạnhChọn lựaThu háiBao góiLàm sạchBảo quản lạnhLàm ráo nướcSử dụngBài 43: Bảo quản thịt, trứng, sữa và caBẢO QUẢN THỊTMôôt số phương pháp bảo quản• Bảo quản bằng phương pháp làm lạnh và lạnh đông• Bảo quản bằng phương pháp hun khói• Bảo quản bằng phương pháp đóng hộp• Bảo quản bằng phương pháp cổ truyền[ ướp muối, ủ chua, sấy khô,...]Cơ sởphápkhoa học1. Phươngbảo quản lạnhLà phương pháp bảo quản tốt nhất, duy trì được nhiều tính chất ban đầu của thịt*Mục đích: Làm lạnh giúp bảo quản thức ăn bằng cách làm chậm sự phát triển và sinh sôi của vi sinh vật cũng như các phảnNguyên lý tiềm sinh là nguyên lý của các phương pháp nhằm làm chậm, ức chế hoạtđộng sống của cảứng của enzim gây thối rữa thực phẩm.sản phẩm và vi sinh vâât, nhờ đó làm chậm thời gian hư hỏng sản phẩm.Qui trình bảo quản lạnhBước 1: Làm sạch nguyên liệu [Thịt được làm sạch có thể đóng gói rồi đưa vào phòng lạnh]Bước 2: Sắp xếp vào kho lạnh [Treo thịt trên các dàn treo hoặc đóng thùng đông lạnh]Bước 3: Làm lạnh sản phẩm [Làm lạnh khối thịt mất thời gian 24h]Bước 4: Bảo quản sản phẩm [Sản phẩm làm lạnh đạt yêu cầu sẽ chuyển sang phòng bảo quản với nhiệt độ bảo quản 0ºC-2ºC, độ ẩm dưới85%]Ưu điểm và nhược điểm của phương pháp bảo quản lạnhHãy chỉ ra ưu và nhược điểm của phương pháp bảo quản lạnh* Ưu điểm:*Nhược điểm:Duy trì được nhiều tính chất ban đầu của thịtNếu bảo quản quá lâu chất lượng sản phẩm sẽ giảm do có sựphân huỷ tế bào tự nhiên, hao hụt dinh dưỡng và thịt khôngcòn tươi nữa2. Phương pháp ướp muối-Là phương pháp cổ truyền được sử dụng rộng rãi trong nhân dân*Mục đích: -Diệt khuẩn, giảm độ ẩm của sản phẩm-Ức chế hoạt động của các vi sinh vật và enzim phân huỷ thịt•Qui trình ướp muối thịt:Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu ướp [Hỗn hợp để ướp gồm 94% muối, 5% đường, 1% chất phụ gia]Bước 2: Chuẩn bị thịt [ Lọc bỏ xương, cắt thành miếng từ 1-2kg]Bước 3: Xát hỗn hợp ướp lên thịt [Xát hỗn hợp ướp lên bề mặt miếng thịt]Bước 4: Xếp thịt vào thùng gỗ [Xếp thịt vào thùng gỗ thành từng lớp, mỗi lớp thịt rắc 1 lớp hỗn hợp ướp theo tỉ lệ 3050g/kg thịt]Bước 5: Bảo quản thịt muối [Thời gian bảo quản 7-10 ngày]Ưu điểm và nhược điểm của phương pháp ướp muốiHãy chỉ ra ưu và nhược điểm của phương pháp ướp muối* Ưu điểm: Đơn giản, dễ thực hiện* Nhươc điểm: Thịt mặn, kém mềm mại, hương vị không được tươiTác dụng của đường trong phương pháp ướp muối thịtĐường có tác dụng gì trong phương pháp này?-Làm dịu vị mặn của muối có trong nguyên liệu ướp-Tạo điều kiện cho vi khuẩn Lactic hoạt động-Kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn gây thốiBảo quản trứngMột số phương pháp bảo quản trứng*Bảo quản bằng nước vôi [từ 20 ngày đến 30 ngày]*Tạo màng mỏng [màng silicat, màng farafin] trên mặt trứng để bảo quản*Dùng khí CO2, N2 hoặc hỗn hợp của 2 loại khí này để bảo quản*Dùng muối để bảo quản [muối khô, muối ướt…]1. Bảo quản lạnh-Cách bảo quản trứng an toàn nhất là để trongtủ lạnh. Khi mua trứng về, dùng khăn ướt lauqua một lượt rồi để trong tủ lạnh. Đầu to củatrứng quay lên trên.-Vỏ trứng mỏng nên rất dễ hút mùi. Vì thế, tốt nhất là nên bọc trứng trong giấy sạch hoặc giữ chúng trong hộp giấy kínđể hạn chế tối đa sự tiếp xúc của các loại mùi khác nhau trong tủ lạnh.2. Bảo quản bằng nước vôi-Để trứng vào trong vỏ hoặc bình sạch, khô ráo. Sau đó, đổ nước vôi có nồng độ 2-3% vào bình.-Nước phải cao hơn trứng 20-25 cm. Hoặc cũng có thể cho trứng vào nước vôi có nồng độ 5% ngâm nửa tiếng rồi vớt ra phơi khô và cất giữ.* Qui trình bảo quản trứngBước 1: Chuẩn bị nước vôi và tuyển chọn trứngBước 2: Xếp trứng vào dụng cụ bảo quảnBước 3:+Xếp các dụng cụ chứa trứng vào kho bảo quản.+Bảo quản nơi thoáng mát với nhiệt độ thích hợp là 10°C.+Thường xuyên theo dõi, kiểm tra chất lượng để có thể tiếp tục bảo quản hay không.3. Bảo quản bằng khí CO2,N2Bảo quản bằng CO2 và N2 : là 2 khí khó phản ứng. 2 khí này bao quanh trứng hạn chế các phản ứng hóahọc xảy ra với trứng và quanh trứng, khi đó, quả trứng được “ bảo toàn”Những điều cần biết-Không để trứng quá 30 ngày trong tủ lạnh. Nếu mua trứng ở chợ thì nên dùng trứng trong vòng 3 tuần từ ngày mua đểđảm bảo chất lượng trứng còn tốt.Khi đập trứng ra, lòng đỏ trứng tròn không bị vỡ và lòng trắng trứng đặc và nổi làtrứng không hư.Những quả trứng mới thì nên luộc, hay rim thịt, lòng trứng sẽ tròn đẹp hơn. Còn các quả trứng cũ hơn thìdùng làm món trứng chưng, và dùng trong các món ăn có lẫn trứng.-Không rửa trứng, vì vỏ trứng bị ướt sẽ tạo ra nhiều lỗ thủng và đủ để các vi khuẩn xâm nhập vào.*Chú ý: Trứng không nên để cùng với gừng, hành tây, như vậy trứng sẽ hỏng rất nhanh.Cách nhận biết trứng1. Đặt quả trứng vào một bát nước lạnh2. Quan sát quả trứng:-Trứng tươi: chìm xuống và nằm yên ở đáy.Trứng hơi cũ [khoảng 1 tuần]: nằm dưới đáy nhưng hơi bồng bềnh.- Trứng để khoảng 3 tuần: trứng thăng bằng ở trạng thái quay phần nhọn xuống dưới. - Trứng hỏng: trứng nổi trên bề mặtnước.3.Ngửi mùi trứng: Bạn có thể kiểm tra bằng cách nhận biết mùi . Các vi khuẩn sẽ phá hỏng các protein tronglòng trắng trứng và tạo ra khí gas mùi rất khó chịu và được gọi là “mùi trứng thối”.Bảo quản sơ bộ sữa tươi+Bảo quản ở nhiệt độ từ 30ºC đến 37ºC có tác dụng diệt khuẩn của kháng thể trong sữa+Với nhiệt độ sữa hạ xuống khoảng 10ºC sẽ làm cho mùi vị và chất lượng sữa được bảo toàn từ 7-10hQui trình bảo quản sơ bộ sữa tươiThu nhận sữaLọc sữaChú ý: Quá trình làm lạnh phải tiến hành sau khi lọcLàm lạnh nhanhBảo quản cáMột số phương pháp bảo quản-Bảo quản lạnh[bằng nước đá, bằng khí lạnh, ướp đông, tráng băng]-Ướp muối-Bảo quản bằng axit hữu cơ[axit lactic, axit xitric, axit axetic]-Bảo quản bằng chất chống oxi hóa-Hun khói-Đóng hộpBảo quản lạnhLà phương pháp được áp dụng chủ yếu cho nghề cá ở nước taQui trình kĩ thuật cơ bảnQui trình kĩ thuật cơ bảnXử lí nguyên liệuƯớp đáChú ý:-Lớp cá phải đầy hơn lớp cá-Nước đá phải đảm bảo vệ sinh và có kích thước phù hợpBảo quảnSử dụngCủng cố kiến thứcCâu 1: Hãy nêu lại các phương pháp bảo quản thịt• Bảo quản bằng phương pháp làm lạnh và lạnh đông• Bảo quản bằng phương pháp hun khói• Bảo quản bằng phương pháp cổ truyền• Bảo quản bằng phương pháp đóng hộp[ ướp muối, ủ chua, sấy khô,...]Câu 2: Hãy nêu lại qui trình bảo quản lạnh thịtBước 1: Làm sạch nguyên liệu [Thịt được làm sạch có thể đóng gói rồi đưa vào phòng lạnh]Bước 2: Sắp xếp vào kho lạnh [Treo thịt trên các dàn treo hoặc đóng thùng đông lạnh]Bước 3: Làm lạnh sản phẩm [Làm lạnh khối thịt mất thời gian 24h]Bước 4: Bảo quản sản phẩm [Sản phẩm làm lạnh đạt yêu cầu sẽ chuyển sang phòng bảo quản với nhiệt độ bảo quản 0ºC-2ºC, độ ẩm dưới85%]Câu 3: Cho đường vào hỗn hợp ướp thịt có tác dụng:A. Làm dịu vị mặn của thịtB.Tạo điều kiện cho vi khuẩn Lactic hoạt độngC. Ức chế các hoạt động của các vi sinh vật có hạiD. Cả 3 đáp án A,B và C đều đúngXin chân thành cám ơn quí thầy cô và các bạn đã tham gia buổi thuyết trình