Trong lĩnh vực điện, mạch điện giữ một vai trò hết sức quan trọng. Nhưng khi được hỏi mạch điện là gì không phải ai cũng giải đáp được. Để giúp các bạn có thể hiểu rõ hơn về mạch điện, trong bài viết dưới đây chúng tôi sẽ chia sẻ với các bạn thông tin chi tiết về mạch điện.
Mạch điện là khái niệm được dùng để chỉ một tập hợp các linh kiện hoặc phần tử điện tử được lắp đặt và kết nối thông qua dây dẫn [hay còn được gọi là phần tử dẫn]. Vòng kín được tạo ra bởi những thiết bị sử dụng nguồn điện, trong vòng kín này, dòng điện có thể di chuyển qua một mạng điện hoặc một thiết bị để thực hiện chức năng nhất định.
Hiện nay mạch điện được chia làm ba loại chính đó là mạch điện tử, mạch truyền dẫn năng lượng, mạch điện công nghiệp. Cụ thể như sau:
- Mạch điện tử: Mạch điện tử là một mạch điện được lắp đặt bên trong các thiết bị điện tử. Nó chứa nhiều các linh kiện và phần tử điện tử. Mạch điện điện tử được chia làm hai dạng đó là dạng thuần túy và dạng lai. Mạch điện tử thuần túy thường được sử dụng trong các thiết bị như tivi, máy tính, máy giặt,… Mạch điện dạng lai thường được sử dụng cho ô tô, lò vi sóng…
- Mạch điện truyền dẫn năng lượng: Đây là loại mạch điện được đề cập rất ít trong thực tế. Nó là một thành phần nằm trong mạng lưới điện quốc gia với nhiệm vụ dẫn truyền năng lượng theo một nhánh nào đó.
- Mạch điện công nghiệp: Đây là loại mạch được sử dụng trong các thiết bị tại các nhà máy, nhà xưởng, cầu đường, tàu bè… Mạch điện công nghiệp có nhiệm vụ truyền năng lượng tới các thiết bị cần nguồn điện để hoạt động như: Motor, các thiết bị máy móc, hệ thống đèn chiếu sáng,… Đồng thời có thể có thêm mạch tín hiệu giữ nhiệm vụ đóng cắt việc cung cấp năng lượng cho các thiết bị.
Ngoài cách phân loại trên đây người ta còn phân chia mạch điện theo nhiều cách khác nhau như:
- Phân chia theo loại dòng điện: Khi phân chia theo dòng điện chúng ta có mạch điện 1 chiều và mạch điện xoay chiều.
- Phân chia theo đặc tính của các thông số: Chúng ta có mạch điện tuyến tính và mạch điện phi tính.
- Phân chia theo quá trình năng lượng: Khi phân chia theo quá trình năng lượng chúng ta có mạch điện là việc theo chế độ xác lập và mạch điện làm việc theo chế độ quá độ.
>>> Tìm hiểu thêm: dòng diện trong kim loại là gì?
Trong một mạch điện sẽ bao gồm nhiều các thông số khác nhau như nguồn điện, điện áp, điện trở, điện cảm, điện dung… Để các bạn hiểu rõ hơn dưới đây chúng tôi sẽ chia sẻ rõ hơn về những đại lượng này.
Điện trở đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình tiêu thụ năng lượng điện. Nó đảm nhận nhiệm vụ biến đổi điện năng sang các dạng năng lượng khác như nhiệt năng, cơ năng, quang năng. Thông số điện trở trong mạch điện được tính bằng W và có công thức tính công suất điện trở tiêu thụ là p = R.i.2
Mối quan hệ giữa dòng điện và điện áp trên điện trở được thể hiện qua công thức: uR = R.i
Nguồn điện áp đóng vai trò là tạo nên và duy trì điện áp tại hai cực của nguồn. Điện áp là khái niệm được dùng để chỉ sự khác biệt về điện tích giữa hai điểm xác định. Nếu hai điểm có sự chênh lệch về điện tích càng lớn thì chúng hút nhau càng mạnh.
Nguồn dòng điện hay còn được gọi là nguồn điện có nhiệm vụ cung cấp và duy trì một dòng điện cho mạch ngoài của nguồn điện.
Điện cảm hay còn được gọi là hiện tượng tự cảm. Điện cảm được sinh ra từ cuộn cảm [cuộn dây], khi có một dòng điện i chạy bên trong cuộn dây, các vòng quấn của dây sẽ sinh ra từ thông. Đơn vị của điện cảm là Henry và được ký hiệu là H.
Trong trường hợp dòng điện i xảy ra hiện tượng biến thiên thì từ thông lúc này cũng biến thiên.
Dòng điện bên trong mạch điện là khái niệm chỉ dòng chuyển động có hướng của các hạt điện tích. Tại các mạch điện, dòng điện được tạo ra do các electron chuyển dịch dọc theo dây dẫn điện.
Chiều dịch chuyển của dòng điện được quy ước là chiều chuyển động của điện tích dương.
>>> Tìm hiểu: dòng điện là gì, dòng điện có tác dụng gì
Điện tích q sẽ tích lũy trên tụ điện khi đặt điện áp Uc lên hai đầu của tụ điện. Nếu trong trường hợp điện áp biến thiên sẽ có dòng điện chuyển dịch qua tụ điện.
Như vậy, điện dung C là đại diện cho đặc trưng tích lũy năng lượng của điện trường [phóng thích điện năng] bên trong tụ điện. Đơn vị của điện dung là Flara và được ký hiệu là Fl.
Trên đây là toàn bộ những thông tin tổng quan về mạch điện chúng tôi muốn chia sẻ với các bạn. Hy vọng qua bài viết các bạn đã biết được mạch điện là gì cũng như các đại lượng có trong mạch điện. Chúng tôi đã có những bài viết chia sẻ chuyên sâu về từng đại lượng bên trong mạch điện, các bạn có thể tìm đọc để hiểu rõ hơn về chúng nhé!
Xem thêm bài viết khác:
Xem toàn bộ tài liệu Lớp 9: tại đây
Sách giải bài tập công nghệ 9 – Bài 9: Thực hành: Lắp mạch điện bảng điện giúp HS giải bài tập, lĩnh hội các kiến thức, kĩ năng kĩ thuật và vận dụng được vào thực tế cần khơi dậy và phát huy triệt để tính chủ động, sáng tạo của học sinh trong học tập:
[trang 31 sgk Công nghệ 9]: Mạch điện bảng điện gồm những phần tử gì? Chúng được nối với nhau như thế nào?
Trả lời:
– Mạch điện bảng điện gồm: 2 cầu chì, 1 công tắc 2 cực điều khiển 1 đèn và 1 ổ cắm địện.
– Cách ghép nối:
+ Công tắc và cầu chì mắc nối tiếp với nhau và nối với dây pha.
+ Bóng đèn, ổ cắm mắc song song với nhau và nối dây trung tính.
[trang 32 sgk Công nghệ 9]: Vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện được tiến hành theo các bước sau:
Trả lời:
| Vẽ đường dây nguồn | |
| Xác định vị trí để bảng điện, bóng đèn | |
| Xác định vị trí các thiết bị điện [TBĐ] trên bảng điện | |
| Vẽ đường dây dẫn điện theo sơ đồ nguyên lí |
|
Bài 28. Mạch có R L C mắc nối tiếp . Cộng hưởng điện – Câu C1 trang 153 SGK Vật Lý 12 Nâng cao. Các phần tử mắc với nhau
C1. Các phần tử mắc với nhau như thế nào thì gọi là mắc nối tiếp? Viết các công thức về hiệu điện thế và cường độ dòng điện của đoạn mạch một chiều gồm các điện trở măc nối tiếp.
Giải
Các phần tử gọi là mắc nối tiếp khi hai phần tử ở cạnh nhau chỉ có 1 điểm chung.
Đối với đoạn mạch một chiều gồm các điện trở mắc nối tiếp thì :
Quảng cáo\[{I_{1}} = {\rm{ }}{I_{2}} = {\rm{ }}{I_{3}} = …… = {\rm{ }}I\]
\[{U_1} + {\rm{ }}{U_{2}} + {\rm{ }}{U_3} + …. + {\rm{ }}{U_{n}} = {\rm{ }}U\]
\[{R_{1}} + {\rm{ }}{R_2} + {\rm{ }}{R_3} + ….. + {\rm{ }}{R_{n}} = {\rm{ }}R\]