Có thể các bạn đã từng nghe nói hoặc đã làm việc với cả hệ điều hành Unix và Linux. Tuy rằng ngày nay Linux nổi tiếng và phổ biến hơn Unix nhưng hệ điều hành [viết tắt là HĐH] Unix cũng có đối tượng người dùng riêng của nó. Trong khi Linux là HĐH open source, miễn phí, sử dụng nhiều trên PC, các hệ thống nhúng và mainframes [là loại máy tính có kích thước lớn được sử dụng chủ yếu bởi các công ty lớn như các ngân hàng, các hãng bảo hiểm… để chạy các ứng dụng lớn xử lý khối lượng lớn dữ liệu như kết quả điều tra dân số, thống kê khách hàng và doanh nghiệp, và xử lý các giao tác thương mại] thì Unix là HĐH bản quyền thường được sử dụng trong các máy chủ internet, máy trạm và PC của Solaris, Intel, HP, v.v.
Unix là HĐH đa nhiệm, đa người dùng, cụ tổ của nó là HĐH AT&T Unix, được phát triển vào năm 1970 tại trung tâm nghiên cứu Bell Labs bởi Ken Thompson, Dennis Ritchie và các cộng sự khác.
Trong bài viết này chúng ta sẽ cùng xem xét những điểm khác nhau giữa 2 HĐH này.
Như đã nói ở phần đầu, Unix là HĐH bản quyền, được phát triển bởi Bell Labs để sử dụng riêng trong nội bộ, nhưng qua nhiều năm sau thì nó đã được cấp phép cho các công ty công nghệ khác sử dụng. Mặc dù gần đây GUI cho Unix đã và đang được phát triển nhưng Unix vẫn làm việc chủ yếu thông qua giao diện dòng lệnh [Command Line Interface – CLI].
Unix không miễn phí. Các nhà cung cấp khác nhau của Unix sẽ đưa ra các mức phí khác nhau cho việc cấp phép.
Unix không linh hoạt như Linux, nó có ít khả năng tương thích với các loại phần cứng khác nhau. Cài đặt Unix yêu cầu một bộ phần cứng nghiêm ngặt và được xác định rõ ràng và chỉ hoạt động trên các máy CPU cụ thể. Nó chủ yếu được sử dụng trong các máy chủ dữ liệu lớn trên toàn thế giới
Bởi vì Unix không phải open source nên source code của nó không được công khai, do đó bạn không thể sửa và bán phiên bản Unix của riêng mình.
Unix hỗ trợ khá ít file systems. Nó hỗ trợ các hệ thống file sau: zfs, js, hfx, gps, xfs, gps, xfs, vxfs
Unix có khá ít các phiên bản, bao gồm :
- AIS [IBM]
- BSD
- HP – UX
- Solaris
- Iris
Unix vẫn đang được phát triển, bảo trì và cập nhật bởi các lập trình viên của AT&T.
Hệ điều hành Linux
Linux là một hệ điều hành nguồn mở dựa trên Unix. Nói một cách chính xác, thuật ngữ “Linux” được sử dụng để chỉ Nhân Linux [Linux Kernel], phiên bản Linux đầu tiên do Linus Torvalds viết vào năm 1991, lúc ông còn là một sinh viên của Đại học Helsinki tại Phần Lan. Ông làm việc một cách hăng say trong vòng 3 năm liên tục và cho ra đời phiên bản Linux 1.0 vào năm 1994. HĐH hoàn chỉnh được dựng lên từ Linux Kernel kết hợp với các ứng dụng khác làm việc trên đó thì gọi vắn tắt là Linux OS, các phiên bản biến thể khác nhau của Linux OS được cộng đồng xây dựng sẵn gọi là các Linux distro – Bản phân phối Linux, mỗi Linux distro lại có thể có nhiều version.
Hệ điều hành Linux có cả giao diện người dùng đồ họa [GUI] cũng như giao diện dòng lệnh [CLI]. KDE và GNOME là 2 môi trường GUI khác nhau của HĐH Linux.
Linux thường được phân phối miễn phí, tải xuống miễn phí, nhưng cũng có một số bản phân phối Linux có phí như Red Hat Linux, nhưng chúng thường rẻ hơn Windows.
Linux là một hệ điều hành rất linh hoạt và tương thích với hầu hết các hệ thống phần cứng. Hệ điều hành Linux có thể được cài đặt và thực thi trên hầu hết mọi thiết bị có bộ xử lý. Vì nó rất linh hoạt và nhanh nhẹn, Linux có thể được cài đặt trên nhiều loại phần cứng máy tính, từ điện thoại di động, máy tính bảng và máy chơi game, đến máy tính lớn và siêu máy tính.
Linux OS là một HĐH mã nguồn mở, mã nguồn của nó có sẵn miễn phí. Do đó, bạn có thể đọc, sửa đổi và triển khai nó trên máy của mình. Tuy nhiên, bạn không thể bán nó vì nó thuộc Giấy phép GPL GNU.
Linux có khả năng mở rộng cao và hỗ trợ một tập hợp lớn các hệ thống file [file systems] như: xfs, ramfs, nfs, vfat, cramfsm ext3, ext4, ext2, ext1, ufs, autofs, devpts, ntfs… Việc cài đặt Linux nói chung rất kinh tế so với Unix vì nó không yêu cầu phần cứng đặc biệt để chạy và bản thân hệ điều hành này thì như đã nói, là miễn phí hoặc rất rẻ.
Linux có một số các distro sau
- Redhat
- Kali
- Slackware
- Debian
- ArchLinux
- Solaris
- Ubuntu
- CentOS
- Fedora
HĐH Linux rất an toàn. Linux chỉ có khoảng 60 – 100 virus được liệt kê cho đến nay, tuy nhiên, ngày nay không có loại virus nào tích cực lây lan.
Linux ban đầu được phát triển cho CPU Intel86 x86. Tuy nhiên, hiện tại nó support rất nhiều loại CPU khác nhau bao gồm ARM.
Tham khảo
- [1] : //en.wikipedia.org/wiki/Linux
- [2] : //www.techworm.net/2016/11/difference-linux-unix-operating-systems.html
— Phạm Minh Tuấn [Shun] —