Giải thích vì sao nhà văn chọn 3 từ in đậm

Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn

Câu 3

Tìm và viết lại các từ đồng nghĩa với những từ in đậm [tinh ranh, dâng, êm đềm] trong bài Cây rơm [Tiếng Việt 5, tập một, trang 167]

Cây rơm

Cây rơm đã cao và tròn móc. Trên cục trụ, người ta úp một chiếc nồi đất hoặc ống bơ để nước không theo cọc làm ướt từ ruột cây ướt ra.

Cây rơm giống như một túp lều không cửa, nhưng với tuổi thơ có thể mở cửa bất cứ nơi nào. Lúc chơi trò chạy đuổi, những chú bé tinh ranh có thể chui vào đống rơm, lấy rơm che cho mình như đóng cánh cửa lại.

Cây rơm như một cây nấm khổng lồ không chân. Cây rơm đứng từ mùa gặt này đến mùa gặt tiếp sau. Cây rơm dâng dần thịt mình cho lửa đỏ hồng căn bếp, cho bữa ăn rét mướt của trâu bò.

Vậy mà nó vẫn nồng nàn hương vị và đầy đủ sự ấm áp của quê nhà.

Mệt mỏi trong công việc ngày mùa, hay vì đùa chơi, bạn sẽ sung sướng biết bao khi tựa mình vào cây rơm. Vì chắc chắn bạn sẽ ngủ thiếp ngay, vì sự êm đềm của rơm, vì hương đồng cỏ nội đã sẵn đợi vỗ về giấc ngủ của bạn.

Phạm Đức

Giải thích vì sao nhà văn chọn 3 từ in đậm [tinh ranh, dâng, êm đềm] nói trên mà không chọn những từ đồng nghĩa với nó.

Phương pháp giải:

- Tinh ranh: tinh khôn và ranh mãnh.

- Dâng: hiện tặng một cách trân trọng [nghĩa trong bài]

- Êm đềm: yên tĩnh, không có sự xao động, tạo cảm giác yên ổn.

Lời giải chi tiết:

Nhà văn chọn 3 từ in đậm [tinh ranh, dâng, êm đềm] nói trên mà không chọn những từ đồng nghĩa với nó vì:

- Không thể thay thế tinh ranh bằng những từ khác vì tinh ranh dùng để chỉ vừa khôn, vừa nghịch nhưng nghiêng về nghịch nhiều hơn. Cũng không thể dùng “khôn ngoan” vì nghiêng về “khôn” nhiều hơn, còn “ranh mãnh, ranh ma” cũng không được dùng chỉ khôn, tuy nhiên lại không ngoan.

- Từ dâng dùng đúng nhất vì nó có thể hiện cách cho rất trân trọng, thanh nhã…

- Từ êm đềm dùng đúng nhất vì nó vừa diễn tả cảm giác dễ chịu của cơ thể, vừa diễn tả cảm giác dễ chịu về tinh thần của con người.

CHÍNH TẢ 1. Ghép vần của từng tiếng trong câu thơ lục bát dưới đây vào mô hình cấu tạo vần : Con ra tiền tuyến xa xôi Yêu bầm yêu nước, cả đôi mẹ hiền Tiếng Vần Âm đệm Âm chính Âm cuối Con o n ra a tiền iê n tuyến u yê n xa a xôi ô i Yêu yê u Tiếng vần Âm dệm Âm chính Âm cuối bầm â m yêu yê u nước ươ c cả a đôi ô i mẹ e hiền iê n Viết lại những tiếng bắt vần với nhau trong câu thơ trên : tiền / hiền, xôi/đôi. LUYỆN TỪ VÀ CÂU ỔN TẬP VỀ TỪ VÀ CẤU TẠO TỪ 1. a] Viết vào bảng phân loại các từ trong khổ thơ sau đây theo cấu tạo của chúng. Biết rằng các từ đã được phân cách với nhau bằng dấu gạch xiên. Hai / cha con / bước / đi / trên / cát / Ánh / mặt trời / rực rỡ / biển / xanh / Bóng / cha / dài / lênh khênh / Bóng / con / tròn / chắc nịch. / b] Tìm thêm ví dụ minh họa cho các kiểu cấu tạo từ [mỗi kiểu thêm 3 ví dụ], rồi ghi vào bảng phân loại: Từ Từ đơn Từ phức Từ ghép Từ láy a] Từ trong khổ thơ hai, bước, đi, tròn, trên, cát, ánh, biển, xanh, bóng, cha, dài, con, tròn cha con, mặt trời, chắc nịch rực rỡ, lênh khênh b] Từ tìm thêm mẹ, con, hát, ru, nhớ tổ quốc, quê hương, công cha bụ bẫm, lộng lẫy, long lanh Các từ trong mỗi nhóm dưới đây quan hệ với nhau như thế nào ? [Đó là những từ đồng nghĩa, đồng âm hay là một từ nhiều nghĩa ?]. Đánh dấu [+] vào ô trống thích hợp trong bảng dưới đây : Ví dụ Từ đồng nghĩa Từ nhiểu nghĩa Từ đồng âm a] đánh cờ đánh giặc đánh trống + b] trong veo trong vắt trong xanh + c] thi đậu xôi đậu chim đậu trên cành + Tìm và viết lại các từ đổng nghĩa với những từ in đậm [tinh ranh, dâng, êm đềm] trong bài Cây rơm [sách Tiếng Việt 5, tập một, trang 167] : tinh ranh tinh khôn, ranh mãnh, khôn ngoan, ranh ma. dâng hiến, tặng, biếu, cho, nộp, cống. êm đềm êm ả, êm ái, êm dịu, êm ấm. Giải thích vì sao nhà văn chọn 3 từ in đậm [tinh ranh, dâng, êm đềm] nói trên mà không chọn những từ đồng nghĩa với nó. Không thể thay “tinh ranh" bằng những từ khác vì “tinh ranh” dùng để chỉ vừa khôn, vừa nghịch nhưng nghiêng về nghịch nhiều hơn. Cũng không thể dùng “khôn ngoan” vì nghiêng về “khôn” nhiều hơn, còn “ranh mãnh, ranh ma” cũng được dùng chỉ khôn, tuy nhiên lại không ngoan. Từ “dâng" dùng đúng nhất vì nó thể hiện cách cho rất trân trọng, thanh nhã ... - Từ “êm đềm” dùng đúng nhất vì nó vừa diễn tả cảm giác dễ chịu của cơ thể, vừa diễn tả cảm giác dễ chịu về tinh thần của con người. Điền từ trái nghĩa thích hợp với mỗi chỗ trống trong các thành ngữ, tục ngữ sau : Có mới nới cũ Xấu gỗ, tốt nước sơn. Mạnh dùng sức, yếu dùng mưu. TẬP LÀM VĂN ÔN TẬP VỀ VIẾT ĐƠN 1. Điển vào chỗ trống để hoàn thành đơn xin học sau đây : CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc TP. Hồ Chí Minh, ngày 26 tháng 08 năm 2013 ĐƠN XIN HỌC Kính gửi Thầy [Cô] Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Lê Quý Đôn Em tên là : Đỗ Minh Khang Nam, nữ : Nam Sinh ngày : 20 -11 - 2005 Tại : Thành phố Hồ Chí Minh Quê quán : Thành phố Hồ Chí Minh Địa chỉ thường trú : 12 Hòa Bình - phường 2 - Quận 11, TP.HCM Đã hoàn thành chương trình Tiểu học. Tại trường Tiểu học : Lạc Long Quân Em làm đơn này xin đệ nghị Trường Trung học cơ sỗ Lê Quý Đôn xét cho em được vào học lớp 6 của Trường. Em xin hứa thực hiện nghiêm chỉnh nội quy của nhà trường, phấn đấu học tập và rèn luyện tốt. Người làm đơn Đỗ Minh Khang Em xin trân trọng cảm ơn. Ỷ kiến của cha mẹ học sinh : Chúng tôi trân trọng đề nghị nhà trường chấp nhận đơn xin học của con em chúng tôi. Xin chân thành cảm ơn nhà trường Kí tên