Bài 20. Mạng máy tính
1. Mạng máy tính là gì?
a. Khái niệm mạng máy tính
Mạng máy tính là tập hợp các máy tính được kết nối theo một phương thức nào đó sao cho chúng có thể trao đổi dữ liệu và dùng thiết bị.
b. Thành phần của mạng máy tính
Mạng máy tính bao gồm 3 thành phần:
+ Các máy tính;
+ Các thiết bị mạng đảm bảo kết nối máy tính với nhau;
+ Phần mềm cho phép thực hiện việc giao tiếp giữa các máy tính.
c. Lợi ích của mạng máy tính
- Cần sao chép một lượng lớn dữ liệu từ máy này sang máy khác trong thời gian ngắn mà việc sao chép bằng đĩa mềm, thiết bị nhớ flash hoặc đĩa CD không đáp ứng được.
- Nhiều máy tính có thể dùng chung dữ liệu, các thiết bị, phần mềm hoặc tài nguyên đắt tiền như bộ xử lí tốc độ cao, đĩa cứng dung lượng lớn, máy in laser màu tốc độ cao,...
2. Phương thức và giao thức truyền thông của mạng máy tính
a. Phương thức truyền thông [media]
Môi trường vật lí được sử dụng để kết nối các máy tính trong mạng gồm hai loại: có dây và không dây.
a.1, Kết nối có dây [cable]
- Cáp truyền thông có thể là cáp xoắn đôi, cáp đồng trục, cáp quang,… [hình 1].
Hình 1. Máy tính được kết nối bằng cáp mạng
- Để tham gia vào mạng, máy tính cần cóvỉ mạngđược nối vớicáp mạngnhờgiắc cắm[hình 2].
Hình 2. Một số thiết bị kết nối máy tính vào mạng
- Một số thiết bị mạng:Trong mạng còn có thể có các thiết bị thực hiện việc chuyển tiếp các tín hiệu, định hướng, khuếch đại tín hiệu,... như: bộ khuếch đại và chuyển tiếp [Repeater,hình 3.a], bộ chuyển mạch đơn [Hub,hình 3.b], bộ chuyển mạch [Switch,hình 3.c], bộ định tuyến [Router,hình 3.d],....
Hình 3. Một số thiết bị mạng
- Kiểu bố trí các máy tính trong mạng: có 3 kiểu cơ bản: đường thẳng, vòng, sao [hình 4].
- Mạng đường thẳng [Bus]: Tất cả các máy đều được nối về một trục đường dây cáp chính và sử dụng đường dây cáp chính này để truyền tải tín hiệu.
+Ưu điểm:
Khi có sai hỏng một máy thì không ảnh hưởng tới toàn mạng.
Mở rộng hay thu hẹp mạng rất đơn giản.
+ Nhược điểm:
Khi có một điểm trên Bus bị hỏng thì toàn bộ hệ thống ngừng hoạt động.
Mỗi thời điểm chỉ có một máy tính được gửi dữ liệu lên cáp mạng, các máy khác phải chờ.
- Mạng vòng: Các máy được nối với nhau theo dạng hình tròn và thông tin truyền theo một chiều thống nhất.
+ Ưu điểm: Mọi máy tính đều có quyền truy cập như nhau.
+ Nhược điểm: Sự hỏng hóc của một máy có thể ảnh hưởng tới toàn mạng.
- Mạng hình sao: Bao gồm 1 trung tâm điều khiển và các nút [máy tính] thông tin được nối vào trung tâm này.
+ Ưu điểm:
Nếu một đường cáp nối từ một máy tính nào đó tới Hub bị hỏng thì chỉ riêng máy tính đó không liên lạc được, các máy tính khác vẫn liên lạc bình thường trong mạng.
Dễ chỉnh sửa và bổ sung máy tính mới, theo dõi và quản lý tập trung.
+ Nhược điểm: Nếu Hub bị hỏng thì toàn bộ mạng ngừng hoạt động.
Hình 4. Các kiểu bố trí mạng cơ bản
a.2, Kết nối không dây
- Phương tiện truyền thông: có thể là sóng radio, bức xạ hồng ngoại hay sóng truyền qua vệ tinh.
- Tổ chức mạng không dây đơn giản cần:
+ Điểm truy cập không dây WAP: là một thiết bị có chức năng kết nối các máy tính trong mạng, kết nối mạng không dây với mạng có dây;
+ Có vỉ mạng không dây [card mạng].
- Người ta thường dùng Bộ định tuyến không dây [Wireless Router] [hình 5] ngoài chức năng như WAP nó còn có chức năng định tuyến đường truyền.
Hình 5. Bộ định tuyến không dây
- Ưu điểm và nhược điểm của kết nối không dây:
+ Ưu điểm: Cài đặt linh động [kết nối ở mọi nơi, mọi thời điểm].
+ Nhược điểm: Khả năng nhiểu cao.; Tính bảo mật thấp; Trao đổi thông tin giữa 2 thiết bị đầu cuối phức tạp.
a.3, Các yếu tố cần quan tâm khi thiết kế mạng
+ Số lượng máy tính tham gia mạng;
+ Tốc độ truyền thông trong mạng;
+ Địa điểm lắp đặt mạng;
+ Khả năng tài chính.
b. Giao thức truyền thông [Protocol]
- Giao thức truyền thông là bộ các quy tắc phải tuân thủ trong việc trao đổi thông tin trong mạng giữa các thiết bị nhận và truyền dữ liệu.
- Giao thức dùng phổ biến nhất hiện này là TCP/IP.
3. Phân loại mạng máy tính
Dưới góc độ địa lí, mạng máy tính có thể được phân thành: mạng cục bộ, mạng diện rộng, mạng toàn cầu,...
a. Mạng cục bộ [LAN-Local Area NetWork]
- Khái niệm: Là mạng kết nối các máy tính ở gần nhau, chẳng hạn như 1 phòng ,1 tòa nhà, 1 xí nghiệp, 1 trường học…
- Đặc điểm:
+ Giới hạn trong phạm vi nhỏ
+ Tốc độ truyền dữ liệu cao…
Hình 6. Mạng cục bộ ở một văn phòng nhỏ
b. Mạng diện rộng [WAN-Wide Area NetWork]
- Khái niệm: Là mạng nối các máy tính có thể cách xa nhau một khoảng lớn. Thường là liên kết các mạng cục bộ.
- Đặc điểm:
+ Không giới hạn khoảng cách các máy tính.
+ Tốc độ truyền thường thấp hơn mạng cục bộ.
Hình 7. Mạng diện rộng
4. Một số mô hình mạng
Xét theo chức năng của các máy tính trong mạng, có thể phân mạng thành hai mô hình chủ yếu sau:
a. Mô hình khách - chủ [Client-Server]
- Khái niệm:
+ Máy chủ là máy tính đảm bảo việc phân chia tài nguyên cho các máy khách với mục đích sử dụng chung.
+ Máy khách là máy sử dụng tài nguyên do máy chủ cung cấp.
- Ưu điểm:
+ Dữ liệu quản lý tập trung;
+ Chế độ bảo mật tốt;
+ Phù hợp với mô hình mạng trung bình và lớn.
- Nhược điểm:
+ Chi phí cao;
+ Cấu trúc phức tạp.
Hình 8. Mô hình khách-chủ
b. Mô hình ngang hàng [peer to peer]
- Đặc điểm:
- Trong mô hình này tất cả các máy đều có vai trò như nhau.
- Trong mạng ngang hàng các máy tính vừa đóng vai trò Server là dùng chung tài nguyên vừa đóng vai trò là Client sử dụng trực tiếp nguồn tài nguyên của các máy khác trong mạng.
- Ưu điểm: Xây dựng và bảo trì đơn giản.
- Nhược điểm:
+ Phù hợp với quy mô nhỏ;
+ Tài nguyên quản lý phân tán;
+ Chế độ bảo mật kém.
Hình 9. Mô hình ngang hàng
- Tải app VietJack. Xem lời giải nhanh hơn!
- Lý thuyết Bài 20: Mạng máy tính [hay, chi tiết]
Câu 1: Máy tính nào dưới đây cung cấp các dịch vụ cho máy tính cá nhân?
A. Workstation [máy trạm];
B. Client [máy khách];
C. Server [máy chủ];
D. A và B.
Đáp án : C
Giải thích :
Máy chủ [server] là máy tính đảm bảo việc phục vụ các máy khách [máy tính cá nhân] bằng cách điều khiển việc phân bố tài nguyên nằm trong mạng với mục đích sử dụng chung.
Câu 2: Mạng INTERNET gồm có những thành phần nào:
A. Các máy tính
B. Các thiết bị mạng đảm bảo việc kết nối giữa các máy tính với nhau
C. Phần mềm hỗ trợ kết nối giữa các máy với nhau.
D. Cả A, B, C.
Đáp án : D
Giải thích :
Mạng INTERNET gồm có:
+ Các máy tính
+ Các thiết bị mạng đảm bảo việc kết nối giữa các máy tính với nhau
+ Phần mềm hỗ trợ kết nối [giao tiếp] giữa các máy với nhau.
Câu 3: Để kết nối các máy tính người ta
A. sử dụng cáp quang;
B. sử dụng cáp chuyên dụng và đường điện thoại;
C. sử dụng đường truyền vô tuyến;
D. A, B, C.
Đáp án : D
Giải thích :
Để kết nối các máy tính người ta có thể sử dụng cáp quang, sử dụng cáp chuyên dụng và đường điện thoại, sử dụng đường truyền vô tuyến.
Câu 4: Phát biểu nào dưới đây về bộ định tuyến là đúng đắn nhất?
A. Là thiết bị để kết nối hai mạng máy tính sao cho máy từ mạng này có thể gửi gói tin sang máy của mạng kia;
B. Là thiết bị để kết nối mạng cục bộ với Internet;
C. Là thiết bị để kết nối các máy thành một mạng sao cho từ máy này có thể gửi gói tin sang máy kia;
D. Là thiết bị mạng để xây dựng mạng cục bộ không dây.
Đáp án : A
Giải thích :
Bộ định tuyến [Router] Là thiết bị để kết nối hai mạng máy tính sao cho máy từ mạng này có thể gửi gói tin sang máy của mạng kia.
Câu 5: Trong các thiết bị dưới đây, thiết bị nào không phải là thiết bị mạng?
A. vỉ mạng;
B. Hub;
C. Môdem;
D. Webcam.
Đáp án : D
Giải thích :
Webcam là không phải là thiết bị mạng. Một số thiết bị mạng như Hub, bộ định tuyến, bộ khuếch đại, vỉ mạng…
Câu 6: Để kết nối mạng không dây đơn giản cần có:
A. điểm truy cập không dây WAP;
B. mỗi máy tính tham gia mạng có vỉ mạng không dây;
C. môdem;
D. A và B.
Đáp án : D
Giải thích :
Để kết nối mạng không dây đơn giản cần có
+ Điểm truy cập không dây WAP.
+ Mỗi máy tính tham gia mạng có vỉ mạng không dây.
Câu 7: Phát biểu nào sau đây về mạng không dây là sai ?
A. Trong cùng một văn phòng, mạng không dây được lắp đặt thuận tiện hơn mạng hữu tuyến [có dây];
B. Bộ định tuyến không dây thường kèm theo cả chức năng điểm truy cập không dây;
C. Mạng không dây thông thường có tốc độ truyền dữ liệu cao hơn hẳn mạng hữu tuyến;
D. Máy tính tham gia vào mạng không dây phải được trang bị vỉ mạng không dây.
Đáp án : C
Giải thích :
Mạng không dây có khả năng thực hiện các kết nối ở mọi nơi, mọi thời điểm, lắp đặt thuận tiện hơn mạng hữu tuyến [có dây]. Để tổ chức một mạng không dây đơn giản cần có: bộ định tuyến không dây thường kèm theo cả chức năng điểm truy cập không dây, máy tính tham gia vào mạng không dây phải được trang bị vỉ mạng không dây.
Câu 8: Mạng máy tính là:
A. tập hợp các máy tính;
B. mạng INTERNET;
C. mạng LAN;
D. tập hợp các máy tính được nối với nhau bằng các thiết bị mạng và tuân thủ theo một quy ước truyền thông.
Đáp án : D
Giải thích :
Mạng máy tính là tập hợp các máy tính được nối với nhau bằng các thiết bị mạng và tuân thủ theo một quy ước truyền thông nào đó sao cho chúng có thể trao đổi dữ liệu và dùng chung thiết bị.
Câu 9: Mô hình Client – Server là mô hình
A. xử lý phân tán ở nhiều máy, trong đó máy chủ cung cấp tài nguyên và các dịch vụ theo yêu cầu từ máy khách;
B. xử lý được thực hiện ở một máy gọi là máy chủ. Máy trạm đơn thuần chỉ cung cấp quyền sử dụng thiết bị ngoại vi từ xa cho máy chủ;
C. mọi máy trong mạng đều có khả năng cung cấp dịch vụ cho máy khác;
D. máy chủ cung cấp thiết bị ngoại vi cho máy trạm. Máy trạm có thể dùng máy in hay ổ đĩa của máy chủ.
Đáp án : A
Giải thích :
Mô hình Client – Server là mô hình xử lý phân tán ở nhiều máy, trong đó máy chủ cung cấp tài nguyên và các dịch vụ theo yêu cầu từ máy khách. Máy khách là máy được sử dụng tài nguyên đó.
Câu 10: Hãy chọn câu đúng trong các câu sau:
A. Mô hình ngang hàng tốt hơn mô hình khách-chủ vì mỗi máy trong mô hình đó vừa là máy chủ vừa là máy khách;
B. Mỗi máy trong mô hình ngang hàng đều được bảo mật nên toàn bộ mạng được bảo mật tốt hơn;
C. Trong mô hình khách-chủ chỉ có duy nhất một máy chủ;
D. Trong mô hình ngang hàng, một máy tính đóng vai trò máy chủ khi cung cấp tài nguyên cho máy khác và đóng vai trò máy khách khi sử dụng tài nguyên do máy khác cung cấp.
Đáp án : D
Giải thích :
Trong mô hình ngang hàng, tất cả các máy tính đều bình đẳng như nhau. Tức là một máy tính đóng vai trò máy chủ khi cung cấp tài nguyên cho máy khác và đóng vai trò máy khách khi sử dụng tài nguyên do máy khác cung cấp.
Xem thêm các bài Lý thuyết và Câu hỏi trắc nghiệm Tin học lớp 10 chọn lọc, có đáp án hay khác:
Giới thiệu kênh Youtube VietJack
- Hỏi bài tập trên ứng dụng, thầy cô VietJack trả lời miễn phí!
Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.
Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k6: fb.com/groups/hoctap2k6/
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.
bai-20-mang-may-tinh.jsp