Điệp ngữ, điệp từ là phép tu từ thường rất được hay sử dụng trong văn học, và đây cũng là một bài học trong chương trình Ngữ văn 7. Để giúp các em học sinh hiểu hơn về biệp pháp tu từ này, VnDoc.com sẽ tổng quát những kiến thức trọng tâm liên quan đến biện pháp tu từ điệp ngữ qua bài viết dưới đây.
Tìm hiểu về phép điệp từ, điệp ngữ trong văn học
- Thế nào là Điệp từ, điệp ngữ?
- Các dạng của Điệp ngữ
- Tác dụng của điệp từ, điệp ngữ
Thế nào là Điệp từ, điệp ngữ?
Điệp từ [hay còn gọi là điệp ngữ] là một biện pháp tu từ trong văn học chỉ việc lặp đi, lặp lại một từ hoặc một cụm từ, nhằm nhấn mạnh, khẳng định, liệt kê, ... để làm nổi bật vấn đề khi muốn nói đến.
Các dạng của Điệp ngữ
Điệp ngữ có các dạng: điệp ngữ cách quãng, điệp ngữ nối tiếp, điệp ngữ chuyển tiếp [điệp ngữ vòng]. Sự khác biệt giữa 3 hình thức điệp ngữ được thể hiện sau đây:1. Điệp ngữ cách quãng
Đây là hình thức lặp lại một cụm từ, mà trong đó, các từ, cụm từ này cách quãng với nhau, không có sự liên tiếp
Ví dụ:
Nhớ sao lớp học i tờ
Đồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan
Nhớ sao ngày tháng cơ quan
Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo
Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều
Chày đêm nện cối đều đều suối xa
Cụm từ "Nhớ sao" là điệp ngữ cách quãng.2. Điệp ngữ nối tiếp
Đây là việc lặp đi lặp lại một từ, cụm từ có sự nối tiếp nhau
Ví dụ:
Anh đã tìm em rất lâu, rất lâu
Những cô gái Thạch Kim, Thạch Nhọn.
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách áo mở tung, trắng cả trời chiều
Trong đoạn thơ trên, cụm từ "rất lâu", "Khăn xanh" là điệp ngữ nối tiếp.3. Điệp từ chuyển tiếp [điệp từ vòng]
Ví dụ:
Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
Trong ví dụ trên, thấy và ngàn dâu là điệp ngữ chuyển tiếp.
Tác dụng của điệp từ, điệp ngữ1. Tạo ra sự nhấn mạnh
Ví dụ 1:
Nhớ sao lớp học i tờ
Đồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan
Nhớ sao ngày tháng cơ quan
Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo
Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều
Chày đêm nện cối đều đều suối xa
Trong đoạn thơ trên, từ "nhớ sao" được lặp lại tới 3 lần cho thấy tác dụng nhấn mạnh sự nhớ nhung của tác giả về những kỷ niệm xưa cũ.
Ví dụ 2:
Buồn trông cửa bể chiều hôm,
Thuyền trôi thấp thoáng cánh buồn xa xa,
Buồn trông ngọn nước mới sa,
Hoa trôi man mác biết là về đâu.
Buồn trông ngọn cỏ dầu dầu,
Chân mây mặt nước một màu xanh xanh.
Buồn trông gió cuốn mặt duyềnh,
Tiếng mưa sầm sập vây quanh chỗ ngồi
Trong ví dụ trên, từ "buồn trông" được lặp đi lặp lại là 1 điệp ngữ để làm nổi bật nỗi buồn của Thúy Kiều.2. Tạo sự liệt kê
Ví dụ 1:
Còn trời, còn nước, còn non
Còn cô bán rượu anh còn say sưa
=> Điệp từ còn được lặp lại nhiều lần để liệt kê những sự vật có sự liên kết với nhau để nói lên tình cảm của tác giả dành cho cô bán rượu.
b] Lặp từ, cụm từ, câu nhằm tạo ra sự liệt kê
Hạt gạo làng ta
Có vị phù sa
Của sông Kinh Thầy
Có hương sen thơm
Trong hồ nước đầy
Có lời mẹ hát.
Có bão tháng bẩy
Có mưa tháng ba
[Hạt gạo làng ta Trần Đăng Khoa]
Việc lặp lại nhiều lần từ có trong bài là sự liệt kê những chất làm nên hạt gạo và giúp người đọc thấy được: để làm ra hạt gạo trong thời chiến tranh thật là khó. Cây mạ được cấy xuống không chỉ có phù sa màu mỡ, có hương được chắt lợ cái tinh túy của đất trời, có sự tảo tần sớm hôm của người nông dân mà còn có cả những thiên tai và tàn phá.3. Tạo sự khẳng định
Ví dụ 1:
Trong đầm gì đẹp bằng sen
Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng
Nhị vàng, bông trắng, lá xanh
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.
Trong ví dụ trên, biện pháp lặp lại một cụm từ nhằm khẳng định vẻ đẹp thuần túy của bông sen.
Ví dụ 2:
Phượng không phải là một đóa, không phải vài cành, phượng đây là cả một loạt, cả một vùng, cả một góc trời đỏ rực
Cách sử dụng điệp ngữ trong câu văn trên có tác dụng khẳng định số lượng hoa phượng ở đây là nhiều vô kể
Trên đây VnDoc.com đã giới thiệu tới các bạn Điệp từ là gì? Điệp ngữ là gì? Tác dụng của phép điệp từ. Hy vọng đây là tài liệu hữu ích giúp các em hiểu được cách dùng điệp từ điệp ngữ trong câu, từ đó vận dụng làm các bài tập liên quan hiệu quả. Chúc các em học tốt.
Ngoài tài liệu trên, mời các bạn tham khảo thêm Soạn văn 7 để học tốt hơn môn Ngữ văn lớp 7 và tham khảo thêm các dạng đề thi học kì 1 lớp 7, đề thi học kì 2 lớp 7 mới nhất cũng được cập nhật liên tục trên VnDoc.com.