Tiếng Anh hay Anh Ngữ [English /ˈɪŋɡlɪʃ/ []] là một ngôn ngữ German Tây, được nói từ thời thời Trung cổ tại Anh, ngày nay là lingua franca toàn cầu.[4][5] Từ English bắt nguồn từ Angle, một trong những bộ tộc German đã di cư đến Anh [chính từ "Angle" lại bắt nguồn từ bán đảo Anglia [Angeln] bên biển Balt]. Tiếng Anh có quan hệ gần gũi với các ngôn ngữ Frisia, nhưng vốn từ vựng đã chịu ảnh hưởng đáng kể từ các ngôn ngữ German khác, cũng như từ tiếng Latinh và các ngôn ngữ Rôman, nhất là tiếng Pháp/Norman.[6]
| English |
| /ˈɪŋɡlɪʃ/[1] |
| Toàn cầu [xem § Phân bố địa lý, bên dưới] |
| 360 400 triệu [2006][2] Người nói ngôn ngữ thứ hai: 400 triệu; như một ngoại ngữ: 600700 triệu[2] |
Ấn-Âu
|
Tiếng Anh cổ
|
|
| Manually coded English [đa hệ thống] |
Nhiều tổ chức
|
| en |
| eng |
| eng |
stan1293[3] |
52-ABA |
Ngôn ngữ chính thức
Ngôn ngữ chính thức duy nhất, sử dụng bởi số đông
Ngôn ngữ chính thức duy nhất, sử dụng bởi số ít
Ngôn ngữ đồng chính thức, sử dụng bởi số đông
Ngôn ngữ đồng chính thức, sử dụng bởi số ít
Phi chính thức
Ngôn ngữ phi chính thức, sử dụng bởi số đông
Ngôn ngữ phi chính thức, sử dụng bởi số ít |
| Bài viết này có chứa ký tự ngữ âm IPA. Nếu không thích hợp hỗ trợ dựng hình, bạn có thể sẽ nhìn thấy dấu chấm hỏi, hộp, hoặc ký hiệu khác thay vì kí tự Unicode. Để biết hướng dẫn giới thiệu về các ký hiệu IPA, xem Trợ giúp:IPA. |
Tiếng Anh đã phát triển trong quãng thời gian hơn 1.400 năm. Dạng cổ nhất của tiếng Anh một tập hợp các phương ngữ Anglo-Frisia được mang đến đảo Anh bởi người Anglo-Saxon vào thế kỷ V được gọi là tiếng Anh cổ. Thời tiếng Anh trung đại bắt đầu vào cuối thế kỷ XI khi người Norman xâm lược Anh; đây là thời kỳ tiếng Anh chịu ảnh hưởng của tiếng Pháp/Norman.[7] Thời tiếng Anh cận đại bắt đầu vào cuối thế kỷ XV với sự xuất hiện của máy in ép ở Luân Đôn và Kinh Thánh Vua James, theo đó là sự khởi đầu của Great Vowel Shift.[8] Nhờ ảnh hưởng toàn cầu của Đế quốc Anh, tiếng Anh hiện đại lan rộng ra toàn thế giới trong thời gian từ thế kỷ XVII đến giữa thế kỷ XX. Nhờ vào các loại hình truyền thông in ấn và điện tử, cũng như việc Hoa Kỳ nổi lên thành một siêu cường, tiếng Anh trở thành ngôn ngữ dẫn đầu trong giao tiếp quốc tế, là lingua franca ở nhiều khu vực và ở nhiều phạm vi chuyên biệt như khoa học, hàng hải và luật pháp.[9]
Tiếng Anh là bản ngữ lớn thứ ba trên thế giới, sau Quan thoại và tiếng Tây Ban Nha.[10] Đây là ngôn ngữ thứ hai được học nhiều nhất và là ngôn ngữ chính thức của gần 60 quốc gia có chủ quyền. Ngôn ngữ này có số người nói như ngôn ngữ thứ hai và ngoại ngữ lớn hơn số người bản ngữ. Tiếng Anh là ngôn ngữ phổ biến nhất ở Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland, Hoa Kỳ, Canada, Úc, Cộng hòa Ireland và New Zealand, và được nói rộng rãi ở một số khu vực tại Caribe, châu Phi và Nam Á.[11] Đây là ngôn ngữ đồng chính thức của Liên Hợp Quốc, của Liên minh châu Âu và của nhiều tổ chức quốc tế và khu vực khác. Đây là ngôn ngữ German phổ biến nhất, chiếm ít nhất 70% số người nói của ngữ tộc này. Khối từ vựng tiếng Anh rất lớn, và việc xác định gần chính xác số từ cũng là điều không thể.[12][13]
Ngữ pháp tiếng Anh hiện đại là kết quả của sự thay đổi dần dần từ một ngôn ngữ với sự biến tố hình thái đa dạng và cấu trúc câu tự do, thành một ngôn ngữ mang tính phân tích với chỉ một ít biến tố, có cấu trúc SVO cố định và cú pháp phức tạp.[14] Tiếng Anh hiện đại dựa trên trợ động từ và thứ tự từ để diễn đạt hệ thống thì, thể và thức, cũng như sự bị động, nghi vấn và một số trường hợp phủ định. Dù có sự khác biệt đáng chú ý về giọng và phương ngữ theo vùng miền và quốc gia ở các mặt ngữ âm và âm vị, cũng như từ vựng, ngữ pháp và chính tả người nói tiếng Anh trên toàn thế giới có thể giao tiếp tương đối dễ dàng.
Mục lục
- 1 Cơ bản về ngữ pháp
- 2 Phân loại Tiếng Anh
- 3 Lịch sử
- 3.1 Tiếng Anh cổ
- 3.2 Tiếng Anh trung đại
- 3.3 Tiếng Anh cận đại
- 3.4 Sự lan rộng của tiếng Anh hiện đại
- 4 Phân bố địa lý
- 4.1 Ba vòng tròn quốc gia nói tiếng Anh
- 5 Ngữ âm và âm vị học
- 5.1 Phụ âm là gì
- 5.2 Nguyên âm là gì
- 6 Ngữ pháp
- 6.1 Danh từ là gì
- 6.2 Động từ là gì
- 7 Chú giải
- 8 Liên kết ngoài