Học sinh sẽ được làm quen với hai biện pháp tu từ là nhân hóa và so sánh. Trong đó, biện pháp tu từ so sánh được sử dụng nhằm đối chiếu các sự vật, sự việc, hiện tượng này với các sự vật, sự việc, hiện tượng khác giống nhau ở một điểm nào đó hoặc tăng khả năng gợi hình, gợi cảm khi biểu đạt.
Biện pháp so sánh là biện pháp sử dụng cách thức đối chiếu sự việc hay sự vật này với sự việc hay sự vật khác khác có nét tương đồng đê làm tăng tính gợi hình, cảm xúc hay sự nhấn mạnh cho người đọc.
Biện pháp so sánh là một trong 4 biện pháp tu từ được sử dụng rất phổ biến trong văn học từ trước đến nay. Các em học sinh có thể dễ dàng bắt gặp biện pháp tu từ này. Ví dụ:
“ Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn ngủ biết học hành là ngoan”.
[Hồ Chí Minh]
Biện pháp so sánh được sử dụng ở đây đã so sánh hình ảnh “Trẻ em như búp trên cành” vì sự tương đồng giữa 2 hình ảnh này đều nói về sự non, trẻ.
“Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”.
[Ca dao]
Biện pháp so sánh được sử dụng ở đây đã so sánh hình ảnh “Công cha” giống như núi Thái Sơn, còn “nghĩa mẹ” được so sánh với nước trong nguồn. Công cha, nghĩa mẹ và núi Thái Sơn, nước trong nguồn đều có sự tương đồng là: sự lớn lao, nhiều.
Cấu trúc của biện pháp so sánh
Từ khái niệm biện pháp So sánh là gì mà HOCMAI đã nói trên đây, các em có thể dễ dàng thấy được cấu trúc cơ bản của biện pháp so sánh. Cấu tạo chung của một phép so sánh đầy đủ sẽ gồm các thành phần sau:
Vế 1: Tên hay những từ chỉ sự vật, sự việc được so sánh [Từ ngữ chỉ phương diện so sánh]
Vế 2: Tên hay những từ chỉ sự vật hay sự việc được sử dụng để so sánh với sự vật sự việc được so sánh trong vế 1 [Từ ngữ chỉ ý so sánh – gọi tắt là từ so sánh].
Những loại hình so sánh thường được sử dụng
a] Theo đối tượng so sánh
b] Theo từ so sánh
Đối với cách chia như này, học sinh cần xác định từ so sánh trước, dựa vào đó phân loại câu vào so sánh ngang bằng hoặc so sánh hơn kém
Bài tập áp dụng về biện pháp so sánh
Tìm các sự vật, hoạt động được so sánh với nhau trong các câu sau:
- Những cánh buồm nâu trên biển được nắng chiếu vào hồng rực như đàn bướm múa lượn giữa trời xanh.
- Con mèo vằn vào tranh, to hơn cả con hổ nhưng nét mặt lại vô cùng dễ mến.
[ Tạ Duy Anh]
c]Ngựa phăm phăm bốn vó
Như băm xuống mặt đường
Mặc sớm rừng mù sương
Mặc đêm đông buốt giá.
[Phan Thị Thanh Nhàn]
Chọn từ trong ngoặc đơn điền vào chỗ trống để câu văn có hình ảnh so sánh
- Những chùm hoa phượng mùa hè như …. [ Ngôi sao / lá cờ/ ngọn lửa].
- Sương sớm đọng long lanh trên lá như những … [ hạt ngọc/ làn mưa/ hạt cát].
Qua những chia sẻ và lưu ý trên đây, cô Kiều Anh mong muốn học sinh nhận biết được câu văn có chứa hình ảnh so sánh cũng như vận dụng được phép so sánh để đặt câu trong các bài tập làm văn.
Tham khảo chi tiết bài giảng về biện pháp so sánh tại:
Tham khảo ngay khóa học HỌC TỐT để các em học sinh được các thầy cô hướng dẫn và củng cố kiến thức một cách ngắn gọn, dễ hiểu nhất.
Giải câu 1, 2, 3, 4, 5 bài Luyện từ và câu: So sánh trang 42 SGK Tiếng Việt 3 tập 1. 1. Tìm những hình ảnh so sánh trong các khổ thơ sau
Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn
Câu 1
Tìm những hình ảnh so sánh trong các khổ thơ sau :
- Bế cháu ông thủ thỉ :
Cháu khỏe hơn ông nhiều.
Ông là buổi trời chiều
Cháu là ngày rạng sáng.
PHẠM CÚC
- Ông trăng tròn sáng tỏ
Soi rõ sân nhà em
Trăng khuya sáng hơn đèn
Ơi ông trăng sáng tỏ.
TRẦN ĐĂNG KHOA
- Những ngôi sao thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con
Đêm nay con ngủ giấc tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.
TRẦN QUỐC MINH
Phương pháp giải:
Em hãy tìm các sự vật có nét giống nhau được so sánh trong câu.
Lời giải chi tiết:
- Các hình ảnh so sánh :
- Sức cháu được so sánh với sức ông : Cháu khỏe hơn ông nhiều.
- Ông được so sánh với buổi trời chiều vì ông đã già.
- Cháu được so sánh với ngày rạng sáng vì cháu ngày càng lớn và khỏe mạnh.
- Hình ảnh so sánh :
- Trăng được so sánh với đèn : Trăng khuya sáng hơn đèn.
- Hình ảnh so sánh :
- Những ngôi sao được so sánh với mẹ : Những ngôi sao thức ngoài kia / Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con
- Mẹ được so sánh với ngọn gió của con : Mẹ là ngọn gió của con suốt đời
Quảng cáo
Câu 2
Ghi lại các từ so sánh trong các khổ thơ trên :
Phương pháp giải:
Các từ so sánh thường dùng để chỉ sự ngang bằng hoặc hơn kém.
Lời giải chi tiết:
- Các từ so sánh đó là: hơn, là, là, hơn, chẳng bằng, là.
Câu 3
Tìm các sự vật được so sánh trong đoạn thơ sau :
Thân dừa bạc phếch tháng năm
Quả dừa - đàn lợn con nằm trên cao.
Đêm hè, hoa nở cùng sao
Tàu dừa - chiếc lược chải vào mây xanh.
TRẦN ĐĂNG KHOA
Phương pháp giải:
Em làm theo yêu cầu của bài tập.
Lời giải chi tiết:
Các sự vật được so sánh :
- Quả dừa được so sánh với đàn lợn
- Tàu dừa được so sánh với chiếc lược
Câu 4
Hãy tìm từ so sánh có thể thêm vào những câu chưa có từ so sánh ở bài tập 3.
Phương pháp giải:
Ở những câu thơ trên bài 3 chưa có từ so sánh [chỉ dùng dấu gạch ngang]. Em hãy thêm từ chỉ sự so sánh ngang bằng để hoàn thành câu. Ví dụ: như, là, tựa như, tựa là, giống như, giống,...
Lời giải chi tiết:
Quả dừa
như, là, tựa như, tựa là, giống như
đàn lợn con nằm trên cao
Tàu dừa
như, là, tựa như, tựa là, giống như
chiếc lược chải vào mây xanh
Loigiaihay.com
- Soạn bài Cuộc họp của chữ viết trang 44 SGK Tiếng Việt 3 tập 1 Giải câu 1, 2, 3 bài Cuộc họp của chữ viết trang 44 SGK Tiếng Việt 3 tập 1. Câu 1. Các chữ cái và dấu câu họp bàn việc gì ?
- Chính tả: Mùa thu của em trang 45 SGK Tiếng Việt 3 tập 1 Giải câu 1, 2 bài Chính tả: Mùa thu của em trang 45 SGK Tiếng Việt 3 tập 1. Câu 2. Tìm tiếng có vần oam thích hợp với chỗ trống :
- Tập làm văn: Tập tổ chức cuộc họp trang 45 SGK Tiếng Việt 3 tập 1 Tập làm văn: Tập tổ chức cuộc họp trang 45 SGK Tiếng Việt tập 1. Dựa theo cách tổ chức cuộc họp mà em đã biết, hãy cùng các bạn tập tổ chức một cuộc họp tổ.
- Soạn bài Mùa thu của em trang 42 SGK Tiếng Việt 3 tập 1 Giải câu 1, 2, 3 bài Mùa thu của em trang 42 SGK Tiếng Việt 3 tập 1. Câu 1. Bài thơ tả những màu sắc nào của mùa thu ? Chính tả: Người lính dũng cảm trang 41 SGK Tiếng Việt 3 tập 1
Giải câu 1, 2, 3 bài Chính tả: Người lính dũng cảm trang 41 SGK Tiếng Việt 3 tập 1. Câu 3. Chép vào vở những chữ và tên chữ còn thiếu trong bảng sau :
So sánh là gì Tiếng Việt lớp 3?
So sánh là biện pháp đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để tăng sức gợi hình, gợi cảm cho biểu đạt.
So sánh là gì ví dụ về so sánh?
So sánh được định nghĩa như sau: "So sánh là biện pháp dùng để đối chiếu hai sự vật, hiện tượng... với nhau. Trong đó các sự vật, hiện tượng này mặc dù khác nhau về tính chất nhưng lại có nét tương đồng ở cùng một khía cạnh nào đó. Ví dụ: Tối như mực, Đen như gỗ mun, Nhát như thỏ đế, Chậm như sên...
Từ đựng đề so sánh là gì?
Từ ngữ so sánh trong câu là từ “như”. Vậy một phép so sánh có cấu tạo đầy đủ bao gồm 4 thành phần chính, đó là: Vế thứ nhất: Nêu tên sự vật, sự việc được so sánh. Vế thứ hai: Nêu tên sự vật, sự việc dùng để so sánh.
Như thế nào được gọi là hình ảnh so sánh?
Theo khái niệm chính xác trong SGK, hình ảnh so sánh được biết đến là một biện pháp tu từ nhằm đối chiếu, so sánh các sự việc, sự vật này với sự việc, sự vật khác có sự tương đồng tại thời điểm tương ứng, với mục đích tăng tính gợi cảm, gợi hình khi diễn đạt.